از چادرهای سنتی تا یوتیوب: درون انقلاب اینترنتی مغولستان

تأمین‌کنندگان اصلی اینترنت و سهم بازار

بازار اینترنت مغولستان توسط چند بازیگر کلیدی تحت سلطه است. شرکت Univision LLC با حدود 62% از بازار، بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) در کشور است. Univision (بخشی از گروه Unitel) اینترنت پهن‌باند فیبر نوری و خدمات IPTV ارائه می‌دهد و دامنه وسیع بازار خود را پشتیبانی می‌کند. دومین ISP بزرگ، MobiCom Corporation (شامل Mobinet) است که حدود 15% سهم دارد. MobiCom پیشگام در ارتباطات تلفنی مغولستان است و شبکه‌های موبایل و خدمات اینترنتی را راه‌اندازی کرده است. دیگر ارائه‌دهندگان قابل‌توجه ISP شامل Skymedia Corporation (حدود 10% سهم) و Mobinet LLC (حدود 3%) هستند. ارائه‌دهندگان کوچکتر مانند ONDO (برند خط ثابت Unitel) و دیگران بقیه بازار را تکمیل می‌کنند. این بازار نسبتاً متمرکز به این معناست که رقابت تاریخاً محدود بوده است – انجمن اینترنت بازار مغولستان برای خدمات اینترنت را به عنوان “ضعیف” ارزیابی می‌کند.

در بخش موبایل، چهار اپراتور در کشور فعالیت دارند: MobiCom، Unitel، Skytel و G-Mobile. MobiCom و Unitel به‌صورت توأم اکثریت کاربران موبایل را به خود اختصاص می‌دهند (در سال 2014 MobiCom حدود 39.5% و Unitel حدود 35.5% از بازار موبایل را داشتند). Unitel که در سال 2005 تأسیس شد، به سرعت به دومین اپراتور بزرگ موبایل تبدیل شد و همچنین از طریق خدمات Univision خود اینترنت پهن‌باند ارائه می‌دهد. Skytel و G-Mobile بازیگران کوچکتری هستند که بر بازارهای خاص تمرکز دارند (Skytel ابتدا بر شبکه‌های CDMA و G-Mobile بر پوشش روستایی تمرکز داشت). با وجود ارائه‌دهندگان متعدد، صحنه ISP برای پهن‌باند یک پیشرو واضح دارد (Univision) و دیگران برای سهم باقی‌مانده رقابت می‌کنند.

توسعه زیرساخت و پوشش: شهری و روستایی

گسترش زیرساخت‌های اینترنت در سراسر قلمرو پهناور و کم‌جمعیت مغولستان چالشی بزرگ است. مغولستان پراکنده‌ترین کشور مستقل جهان است – واقعیتی که به عنوان “محدودیت جدی در استقرار اینترنت کشوری” مطرح می‌شود. جمعیت حدوداً 3.4 میلیون نفر در زمینی به وسعت اروپای غربی پراکنده شده‌اند و این امر هزینه زیرساخت به ازای هر فرد را افزایش می‌دهد.

مراکز شهری مانند اولان‌باتور (پایتخت که حدود 45% جمعیت را در خود جای داده است) از زیرساخت گسترده اینترنت بهره‌مند هستند. اولان‌باتور و دیگر شهرها از طریق یک شبکه فیبر نوری ملی که تمام مراکز استانی (پایتخت‌های aimag) و بسیاری شهرهای کوچکتر را به یکدیگر متصل می‌کند، به هم پیوسته‌اند. مسیرهای فیبری با ظرفیت بالا (اغلب در طول راه و خط آهن) و برج‌های رله مایکروویو شبکه‌های شهری را به هم پیوند می‌دهند. به عنوان کشوری محصور در خشکی، مغولستان از طریق اتصالات فیبر زمینی از طریق شبکه‌های کشورهای همسایه (از چین و روسیه عبور می‌کنند) و پشتیبان گیری ماهواره‌ای به اینترنت جهانی متصل می‌شود. افزونگی از طریق مسیرهای فیبر مرزی متعدد برای حفظ اتصال ایجاد شده است.

در مقابل، مناطق روستایی از پوشش کمی برخوردارند. حدود 69% از مردم مغولستان در مناطق شهری زندگی می‌کنند و جمعیت کوچ‌نشین و روستایی باقی‌مانده در سراسر استپ پراکنده شده‌اند. شبکه‌های سلولی در حال حاضر تنها 23.8% از مناطق قابل سکونت مغولستان را پوشش می‌دهند – به این معنا که بیش از سه‌چهارم قلمرو دارای سیگنال سلولی نیست montsame.mn. جوامع دور افتاده اغلب دور از هر گونه زیرساخت‌های ارتباطاتی زندگی می‌کنند. بسیاری از خانواده‌های کوچ‌نشین مجبورند تا به ارتفاعات یا نزدیک‌تر به شهرها حرکت کنند تا تنها سیگنال تلفن همراه بگیرند. به عنوان مثالی زنده، یک مادر کوچ‌نشین برای اینکه دخترش بتواند کلاس‌های آنلاین شرکت کند، باید 2 کیلومتر به سمت مرکز سووم حرکت کند تا سیگنال 4G ظاهر شود، سپس توقف کند و بگذارد او در خودرو درس بخواند. این عدم توازن دیجیتال در پوشش فیزیکی را نشان می‌دهد.

برای بهبود اتصال روستایی، دولت و اپراتورها در راه‌حل‌های خلاقانه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. لینک‌های رادیویی مایکروویو روستاهای دورافتاده را که کابل‌کشی در آنها عملی نیست، متصل می‌کنند و ترمینال‌های ماهواره‌ای VSAT اینترنت را برای برخی از مراکز سووم و اردوگاه‌های معدنی دورافتاده فراهم می‌کنند. صندوق وجیبه خدمات عمومی (USOF) مغولستان گسترش ارتباطات را به مناطق کم‌جمعیت یارانه می‌دهد. بین سال‌های 2010 و 2013، پروژه‌های تأمین‌شده توسط USOF دسترسی به شبکه‌های موبایل را به 42 سووم و 35 سکونتگاه دورافتاده در 18 استان گسترش داد، نصب برج‌های جدید، لینک‌های فیبری و خطوط برق در صورت لزوم. با توجه به چنین تلاش‌هایی، حتی برخی از جوامع بسیار دورافتاده اکنون حداقل به خدمات پایه صدا و داده دسترسی دارند. با این حال، شکاف‌های پوششی در خارج از مناطق مسکونی همچنان برقرار است. دولت برای پوشش دادن ده‌ها زیرمنطقه روستایی بیشتر (bags) هر سال با خدمات سلولی یا ماهواره‌ای فشار می‌آورد montsame.mn montsame.mn. زیرساخت‌های برق عامل دیگری است – بسیاری از مناطق دامداری فاقد برق هستند، بنابراین تأمین قدرت برج‌های سلولی یا حتی یک گیرنده ماهواره‌ای می‌تواند دشوار باشد.

به‌طور کلی، زیرساخت‌های هسته اینترنت مغولستان در شهرها مدرن است (فیبر به خانه، موبایل 4G/5G)، اما پوشش همچنان نامتوازن است. حلقه‌های فیبر شهری و برج‌های 4G دسترسی با سرعت بالا را در شهرها تضمین می‌کنند، در حالی که مناطق وسیع روستایی به یک تکه‌کاری از رله‌های مایکروویو، لینک‌های ماهواره‌ای و ایستگاه‌های پایه خورشیدی وابسته‌اند. پر کردن این شکاف زیرساختی شهری و روستایی در استراتژی توسعه دیجیتال مغولستان اولویتی ملی است.

شبکه‌های موبایل: 3G، 4G و آغاز 5G

اتصالات موبایل اصلی‌ترین راه دسترسی اکثر مغول‌ها به اینترنت است و کشور به سرعت تکنولوژی‌های جدید موبایل را پذیرفته است. خدمات موبایل اولیه مغولستان در اواسط دهه 1990 آغاز شد (MobiCom در سال 1996 خدمات GSM راه اندازی کرد). تا اواخر دهه 2000، رقابت بین چهار اپراتور به ارتقاء سریع منجر شد: Unitel در سال 2009 شبکه 3G را بر روی W-CDMA/HSDPA راه‌اندازی کرد و دیگر اپراتورها دنباله‌روی کردند و اینترنت موبایل را بر روی تلفن‌های هوشمند ممکن کردند. ظرف چند سال، پوشش 3G به اکثر مراکز جمعیتی گسترش یافت.

پیشرفت 4G LTE از اواسط دهه 2010 آغاز شد. Unitel اولین بار در آوریل 2016 4G LTE را معرفی کرد و رقبا مانند MobiCom، Skytel و G-Mobile به سرعت در پایتخت و مراکز aimag به دنبال آن رفتند. امروزه شبکه‌های 4G تمام شهرهای بزرگ و بسیاری از شهرهای کوچکتر را پوشش می‌دهند. به عنوان مثال، شبکه Unitel (بر روی 2G/3G/4G) اکنون حدود 88% از جمعیت مغولستان را پوشش می‌دهد، در حالی که MobiCom ادعا می‌کند به طرز مشابهی گسترده است. این پوشش گسترده جمعیتی با تمرکز بر مناطق مستقر به دست آمده – پوشش جمعیتی (~88%) بسیار بیشتر از پوشش منطقه‌ای است (~24%) montsame.mn، که نشان می‌دهد شبکه‌ها به جایی رسیده‌اند که مردم زندگی می‌کنند، اما مناطق دورافتاده و بدون سکنه همچنان خارج از شبکه باقی مانده‌اند.

نرخ اشتراک موبایل بسیار بالا است: تا اوایل سال 2024 مغولستان دارای 5.13 میلیون اتصال موبایل بوده، معادل 147.8% از جمعیت (بسیاری از مردم سیم‌کارت‌ها یا دستگاه‌های داده متعددی دارند). این نشان می‌دهد که تقریباً هر بزرگسال به موبایل دسترسی دارد و اغلب هم یک تلفن و هم دستگاه پهن‌باند موبایل. نفوذ اینترنت موبایل به شدت افزایش یافته است – در سال 2011 تنها 12% از مغول‌ها از اینترنت استفاده می‌کردند، اما تا سال 2021 حدود 84% آنلاین بودند، که بیشتر به لطف خدمات داده موبایل است.

حالا مغولستان در آستانه عصر 5G قرار دارد. در سپتامبر 2022، Unitel اولین ایستگاه پایه آزمایشی 5G کشور را در مرکز اولان‌باتور نصب کرد و امکان آزمایش‌های عمومی تکنولوژی را فراهم کرد. MobiCom نیز به دنبال آن مناطق تجربه 5G را در سال 2023 ایجاد کرد و برنامه‌هایی برای راه‌اندازی گسترده‌تر 5G تا اواخر 2023 ارائه داد. این توسعه‌های اولیه 5G (با استفاده از تجهیزات هوآوی در مورد Unitel) هنوز به مناطق شهری خاصی محدود است، اما آمادگی فنی را نشان می‌دهند. توسعه‌های تجاری کامل 5G انتظار می‌رود که در سال‌های 2024–2025 گسترش یابد، شروع به مرکز شهر اولان‌باتور و به تدریج به شهرهای دیگر. حرکت به سمت 5G امکان دسترسی به پهنای باند موبایل سریع‌تر (سرعت‌های گیگابیت نظری) را فراهم می‌کند و استفاده‌های پیشرفته‌ای مانند IoT را در شهرها و سایت‌های معدنی مغولستان پشتیبانی می‌کند. با این حال، با توجه به چالش‌های پوشش، 4G احتمالاً همچنان به عنوان اسب کار اینترنت موبایل در کوتاه مدت عمل خواهد کرد، با تمرکز 5G بر مناطق شهری پر ترافیک.

قابل توجه است که تکنولوژی‌های شبکه قدیمی‌تر هنوز در حال استفاده هستند: شبکه‌های 2G GSM و CDMA (MobiCom، Unitel GSM؛ Skytel، G-Mobile بر روی CDMA) نیازهای صوتی روستایی را پوشش می‌دهند و داده‌های پایه‌ای را در برخی از مناطق دورافتاده ارائه می‌کنند. اما تمرکز موبایل کشور در حال حاضر به طور قاطع بر روی 4G/5G است. اکثریت قریب به اتفاق مغولی‌ها از طریق تلفن‌های هوشمند خود بر روی 3G/4G به اینترنت دسترسی دارند و انتقال به 5G در جریان است. با تقریباً تمامی بزرگسالان که مالک تلفن‌های همراه هستند، شبکه‌های سلولی واقعاً معادل یک نجات دیجیتالی در مغولستان هستند – از ساکنان آپارتمان در اولان‌باتور که ویدئوها را استریم می‌کنند تا دامداران روی استپ که با یک گوشی ساده پیش‌بینی‌های هوا را چک می‌کنند.

دسترسی به پهن‌باند: ADSL، فیبر نوری و شبکه‌های بی‌سیم

همزمان با رشد موبایل، مغولستان در حال ارتقاء زیرساخت پهن‌باند ثابت خود است. دسترسی به اینترنت در اوایل دهه 2000 اغلب از طریق تلفن دایل‌آپ و ADSL بر روی شبکه تلفن مسی بود، اما نفوذ خط ثابت به‌طور تاریخی پایین بود (حدود 7 خط تلفن به ازای هر 100 نفر). تا سال 2012، تنها حدود 3.6% از جمعیت دارای اشتراک پهن‌باند ثابت بودند – که در آن زمان یکی از پایین‌ترین رتبه‌بندی‌ها به صورت جهانی بود. این به دلیل تسلط موبایل، دشواری کابل‌کشی در مناطق گر و فواصل وسیع و زیرساخت محدود آخرین مایل در خارج از مراکز شهری بود.

با این حال، دهه 2010 شاهد موجیدتوسعه فیبر نوری در شهرها بود. گروه‌های خصوصی ارتباطاتی مانند MCS (Univision) و SkyMedia به صورت گسترده فیبر را در نواحی شهری اولان‌باتور نصب کردند، ارائه‌دهنده اینترنت با سرعت بالا، IPTV و تلفن VoIP به عنوان خدمات “سه‌گانه”. این امر به تجدید حیات معتدل اشتراک‌های خط ثابت انجامید: پس از سال‌ها کاهش، تعداد خطوط تلفن/پهن‌باند ثابت در واقع به لطف خدمات فیبر به خانه توسط Univision و SkyMedia اندکی افزایش یافت. تا سال 2014، حدود 228,000 مشترک خطوط ثابت وجود داشت که انعکاس‌دهنده تأثیر اتصالات جدید فیبر به خانه‌هاست. امروزه، پهن‌باند فیبر نوری در اولان‌باتور و دیگر شهرهای بزرگ به صورت گسترده در دسترس است، ارائه‌دهنده سرعت‌ها و قابلیت اطمینان بسیار بالاتر از ADSL سنتی است. Univision (Unitel) و SkyMedia (Skytel) در بازار پهن‌باند فیبر رقابت می‌کنند، در حالی که مخابرات مغولستان (اکنون Telecom Mongolia) که تحت مالکیت دولت است هنوز در برخی مناطق DSL ارائه می‌دهد و ISP‌های کوچکتر نیز فیبر یا خطوط ثابت بی‌سیم را در نقاط خاص ارائه می‌دهند.

فراتر از فیبر و DSL، راه‌حل‌های متنوع پهن‌باند بی‌سیم وجود دارد. در نواحی گر (چادری) پراکنده اولان‌باتور، کابل‌کشی ممکن است دشوار باشد، بنابراین ISPs از تجهیزات ثابت بی‌سیم (رادیوهای نقطه به نقطه، شبکه‌های مش Wi]Fi) برای خدمت‌گذاری به مشتریان استفاده کرده‌اند. در شهرهای روستایی، اپراتورها گاهی اوقات اینترنت خانگی را از طریق روترهای LTE 4G یا سیستم‌های WiMAX قدیمی‌تر ارائه می‌دهند. همچنین گزینه‌های اینترنت ماهواره‌ای محلی (بیشتر بحث شده) برای مکان‌هایی که خارج از دسترس شبکه‌های زمینی قرار دارند وجود دارد. این ترکیب از تکنولوژی‌ها – مسی، فیبر، کابل کواکسیال، مایکروویو، سلولی، ماهواره – به این معنی است که دسترسی به پهن‌باند به اشکال متعددی بستگی به محل زندگی شما دارد.

به طور اساسی، ظرفیت و سرعت‌ها بهبود چشمگیری داشته‌اند. در مناطق شهری با فیبر، بسته‌های پهن‌باند خانگی ده‌ها یا صدها مگابیت بر ثانیه را ارائه می‌دهند. تا اوایل سال 2024، سرعت متوسط پهن‌باند ثابت مغولستان حدود 68.4 مگابیت بر ثانیه بود که نشان‌دهنده جهش 30% در یک سال است که پذیرش فیبر افزایش یافته است. در مقابل، سرعت متوسط داده موبایل حدود 15.5 مگابیت بر ثانیه بود. این فاصله نمایشگر پهنای باند بسیار بالاتری است که شبکه‌های فیبر می‌توانند ارائه دهند. با این حال، سرعت متوسط موبایل 15 مگابیت بر ثانیه برای اکثر برنامه‌های کاربردی قابل استفاده است و عملکرد مناسب 4G را منعکس می‌کند – اگرچه کاربران روستایی بر روی 3G یا شبکه‌های پرتراکم ممکن است سرعت‌های بسیار پایین‌تری تجربه کنند.

پوشش پهن‌باند فراتر از شهرها همچنان محدود است. بسیاری از مراکز استانی (پایتخت‌های aimag) اکنون فیبر یا اینترنت بی‌سیم با سرعت بالا دارند که اغلب توسط گسترش فیبر اصلی به آن شهرها تحویل می‌شود. اما در سطح شهرستان (سوم) و پایین‌تر، گزینه‌های پهن‌باند ثابت کاهش می‌یابد. برخی از مراکز سوم دارای DSL یا پیوندهای بی‌سیم هستند، اما بسیاری برای اینترنت به شبکه‌های موبایل متکی هستند. برنامه بلندمدت دولت این است که خطوط فیبر نوری را به طور تدریجی به مناطق روستایی گسترش دهد – اتصال مدارس، بیمارستان‌ها و دفاتر دولتی محلی – در حالی که با استفاده از راه‌حل‌های بی‌سیم به جمعیت‌های کوچ‌نشین می‌رسند. برنامه ماهواره ملی (چنگیز ست) که در سال 2027 آماده شده است نیز برای تقویت دسترسی به پهن‌باند در مکان‌های دورافتاده به کار می‌رود (اطلاعات بیشتر در این زمینه) montsame.mn.

در نتیجه، اکوسیستم پهن‌باند مغولستان از متروهای فیبر نوری مدرن تا پایگاه‌های مستقر در ماهواره‌های مرحله‌ای متنوع است. فیبر و 4G به ستون فقرات دسترسی به اینترنت برای اکثر افراد در مناطق شهری تبدیل شده‌اند، امکان استریم، آموزش الکترونیکی و تجارت الکترونیکی با سرعت‌های معقول را فراهم می‌کنند. چالش باقی مانده ارائه اتصال مشابه به اقلیت خارج از شبکه است. با ادامه پروژه‌های زیرساختی، فاصله در حال کاهش است و اینترنت سریع حتی به برخی از دورترین جوامع کوچ‌نشین جهان هم می‌رسد.

سرعت‌ها و مقایسه قیمت‌ها در اینترنت

سرعت‌های اینترنت در مغولستان به میزان متوسطی در سطح جهانی قرار دارند، با یک اختلاف واضح بین عملکرد ثابت و موبایل. طبق شاخص جهانی Speedtest/Ookla، تا اواخر سال 2024 میانگین سرعت دانلود مغولستان حدود 76 مگابیت بر ثانیه روی پهن‌باند ثابت و 20 مگابیت بر ثانیه روی موبایل بوده است. این مغولستان را در حدود میانه جهانی قرار می‌دهد (در اوایل 2025، حدوداً رتبه ~87 برای سرعت‌های ثابت و ~99 برای موبایل داشته است). خبر خوب این است که سرعت‌ها در حال افزایش هستند: پهن‌باند ثابت به شدت سریع‌تر شده (+30% سرعت میانگین) در سال تا 2024 زیرا فیبر گسترش یافته است، و انتظار می‌رود که سرعت‌های موبایل با 5G بر روی افق بهبود یابد.

از نظر قیمت‌گذاری، دسترسی به اینترنت در مغولستان نسبتاً قابل‌دسترس‌تر از بسیاری از کشورهاست. یک برنامه پهن‌باند خانگی معمولی (فیبر یا کابل/ADSL با داده نامحدود، حدود 60 مگابیت بر ثانیه) حدود 15–16 دلار آمریکایی در ماه هزینه دارد. مغولستان در واقع جزو ارزانت‌ترین ~30% کشورها برای قیمت‌های پهن‌باند بر اساس دلار است. به عنوان مثال، یک منبع قیمت متوسط ماهانه مغولستان برای یک پکیج استاندارد پهن‌باند را 15.61 دلار اعلام کرده است. با توجه به درآمد ماهانه متوسط در مغولستان، این برای خانوارهای شهری به اندازه کافی قابل‌دسترس است. ISP‌هایی مانند Univision و Skymedia اغلب IPTV و خدمات تلفنی را با اینترنت ترکیب می‌کنند که ارزش افزوده‌ای ایجاد می‌کند. با این حال، هنوز خانواده‌های با درآمد پایین‌تر وجود دارند، به ویژه در مناطق روستایی، که حتی 15 دلار هم چالش برانگیز است – برخی به داده‌های موبایل در مقادیر کوچک روی می‌آورند که ممکن است در واقع به ازای هر گیگابایت هزینه بیشتری داشته باشد.

قیمت‌گذاری داده‌های موبایل معمولاً از طریق بسته‌های اعتباری ساختار یافته است. اپراتورهای مغولستان طرح‌های بسیار ارزان صدا و متنی و طرح‌های داده‌ای با قیمت متوسط ارائه می‌دهند. با چند دلار می‌توان 1-2 گیگابایت داده دریافت کرد، اما استفاده زیاد از داده (استریم ویدئو و غیره) می‌تواند گران شود اگر بخواهید به طور مداوم بسته‌های اضافه خریداری کنید. کاربری در منطقه روستایی اشاره کرد که حدود 3 برابر هزینه Starlink (بیش از 150 دلار) در ماه برای داده 4G صرف می‌کند تا نیازهای اینترنت خانوادگی را تأمین کند – که نشان می‌دهد که استفاده شدید بر روی شبکه‌های موبایل می‌تواند هزینه‌های بالایی به همراه داشته باشد. در مناطق شهری، طرح‌های سیم کارتی با داده نامحدود یا زیاد وجود دارد، اما سریع‌ترین طرح‌های 4G ممکن است پس از یک حد مشخص دچار کاهش سرعت شوند. با این حال، برای دسترسی پایه، اینترنت موبایل می‌تواند با چند دلار در ماه به دست بیاید که برای کاربران کم‌درآمد حیاتی است.

مقایسه ارائه‌دهندگان: ارائه‌دهندگان اصلی ISP خدمات خود را به طور مشابه قیمت‌گذاری می‌کنند، تا حدی به دلیل رقابت محدود. برنامه‌های فیبر Univision (Unitel) و SkyMedia (Skytel) به‌طور رقابتی مطابقت دارند، در حالی که Mobicom’s Mobinet برنامه‌های فیبر و بی‌سیم را با نرخ‌های قابل‌مقایسه ارائه می‌دهد. تفاوت‌ها بیشتر در خدمات مشتری و بسته‌های اضافی نسبت به قیمت است. بر روی موبایل، MobiCom و Unitel معمولاً تعرفه‌های کمی بالاتر دارند، در حالی که Skytel و G-Mobile ممکن است کمی ارزان‌تر برای جذب مشتریان باشند. با این حال، MobiCom و Unitel نیز بهترین پوشش و کیفیت شبکه را دارند، بنابراین بسیاری از مشتریان باوجود پرمیوم قیمت کمی کوچک با آنها باقی می‌مانند. کافه‌های اینترنتی و نقاط دسترسی Wi-Fi عمومی (در شهرها) دسترسی اعتباری را برای کسانی که نمی‌توانند طرح‌های ماهانه پرداخت کنند، فراهم می‌کنند و برخی سطحی از دسترسی را برای همه باز نگاه می‌دارند.

به‌طور کلی، قیمت‌گذاری اینترنت در مغولستان عادلانه است و در حال کاهش است، به خصوص در ازای هر مگابیت که زیرساخت‌ها بهبود می‌یابند. هزینه 1 مگابیت بر ثانیه پهنای باند در یک دهه گذشته به طرز قابل‌توجهی کاهش یافته است. سیاست دولتی کاهش قیمت‌ها را ترویج داده است تا بتواند دسترسی‌پذیری را بهبود بخشد، و به‌عنوان نتیجه، سد ورود به اینترنت بیش از هزینه تنها به پوشش و سواد دیجیتال مربوط می‌شود. در آینده، ورود تکنولوژی‌های جدید (مانند خدمات ماهواره‌ای Starlink) و بهبود مستمر در شبکه‌های ISPs محلی انتظار می‌رود که ارزش بیشتری را برای کاربران اینترنتی مغول ارائه دهد.

مقررات دولتی و محدودیت‌های اینترنتی

محیط اینترنت مغولستان نسبتاً باز و آزاد است، با سانسور دولتی حداقلی. هیچ محدودیت گسترده دولتی در دسترسی به اینترنت وجود ندارد – وب‌سایت‌ها به‌طور روتین مسدود نمی‌شوند و مغولی‌ها می‌توانند به‌آزادی از رسانه‌های اجتماعی، سایت‌های خبری و پلتفرم‌های خارجی استفاده کنند. قانون اساسی و قوانین کشور از آزادی بیان حمایت کرده و از دخالت خودسرانه در حریم خصوصی جلوگیری می‌کنند. این به این معناست که کاربران می‌توانند عموماً به‌صورت آنلاین به مباحث و انتقادات بپردازند بدون اینکه با قطعی‌های اینترنتی یا مسدود شدن مواجه شوند (در واقع، مغولستان 0 قطعی اینترنتی را در سال گذشته ثبت کرده است).

با این حال، چند استثنا قابل‌توجه وجود دارد. دولت گام‌هایی برای محدود کردن برخی از انواع محتوا و حفظ نظارت در زمینه‌های خاص برداشته است:

• لیست محتوای ممنوعه: در سال 2014، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات (CRC) لیستی از 774 واژه و عبارت ممنوعه را صادر کرد که به وب‌سایت‌های محلی دستور داده شد فیلتر کنند. دامنه دقیق این واژه‌ها به‌صورت علنی مشخص نیست، اما هدف محدود کردن محتوای افراطی مستهجن یا نفرت‌انگیز بود. این اقدام به خاطر عدم شفافیت مورد انتقاد قرار گرفت.
• هرزه‌نگاری و مستهجنیت: قوانین مغولستان توزیع هرزه‌نگاری و محتوای مستهجن را ممنوع می‌کند. تولید، فروش یا نمایش هرزه‌نگاری غیرقانونی است و ممکن است به حداکثر 3 ماه حبس منجر شود. ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی باید سایت‌های هرزه‌نگاری را حذف یا مسدود کنند، گرچه اجرای آن به خاطر ظرفیت فنی محدود شده است.
• مقررات “محتوای دیجیتال”: یک مقررات در فوریه 2011 مقرر کرد که وب‌سایت‌های محبوب مغولستانی (مانند پرتال‌های خبری و فوروم‌ها) باید آدرس‌های IP کاربران را به طور عمومی نشان دهند و برای محتوای “نامناسب” خودپلیسی کنند. این اقدام برای جلوگیری از تخریب ناموس ناشناس و زورگیری سایبری بود، اما نگرانی‌های حریم خصوصی را به‌وجود آورد.
• قوانین افترا: مغولستان دارای مقررات افترا سخت‌گیرانه‌ای است – افترا نسبت به مقامات دولتی یا دیگران می‌تواند منجر به جرایم مدنی یا حتی کیفری شود. درحالی‌که این قاعده مختص اینترنت نیست، اما می‌تواند “به‌وضوح مانع از انتقاد از مقامات دولتی” آنلاین شود، زیرا بلاگ‌ها یا کامنت‌گذاران ممکن است در صورت انتقادات بیش از اندازه به مسئولان با پرونده‌های قانونی مواجه شوند.
• نظارت: گزارش‌هایی وجود دارد (گرچه توسط مقامات به‌صورت عمومی تأیید نشده است) از نظارت و استراق سمع ارتباطات دیجیتالی. نهادهای اطلاعاتی و اجرای قانون ممکن است ایمیل‌ها یا شبکه‌های اجتماعی افراد مورد علاقه را نظارت کنند. به‌طور کلی، شهروندان عادی به‌شدت تحت نظارت نیستند، اما فعالان و خبرنگاران گاهی اوقات مظنون هستند که ارتباطاتشان تحت نظارت است. این باعث می‌شود که برخی افراد خودسانسوری را در پیش بگیرند.

به‌طور مهمی، سانسور آشکار اینترنت توسط قانون آزادی رسانه سال 1998 مغولستان ممنوع است. بنابراین بر خلاف برخی کشورهای همسایه، مقامات مغولستان به‌طور عمومی سایت‌های خبری یا پلتفرم‌های اجتماعی را مسدود نمی‌کنند. فیسبوک و توییتر مغولستان با بحث‌های سیاسی زنده‌اند و یوتیوب و رسانه‌های بین‌المللی در دسترس هستند. وقتی به مدیریت اینترنت می‌رسد، تمرکز دولت بیشتر بر تسهیل دسترسی (ابتکارات دیجیتالی، دولت الکترونیک) تا محدود کردن اطلاعات است. پورتال دولت الکترونیک مغولستان “E-Mongolia”، که در سال 2021 راه‌اندازی شد، نمونه‌ای از استفاده دولت از اینترنت برای ارائه خدمات به‌جای کنترل اطلاعات است.

در جمع‌بندی، اینترنت مغولستان عمدتاً آزاد است، و کاربران از دسترسی باز به اطلاعات برخوردارند. دولت همچنان برخی کنترل‌ها را هدف‌گذاری شده بر محتوای خاص (مانند مستهجنیت، هرزه‌نگاری) حفظ می‌کند و سعی می‌کند سخنرانان آنلاین را تحت قوانین موجود (افترا و غیره) مسئول بداند. اما هیچ فیلترینگ یا فایروال ملی وجود ندارد و کشور به‌طور کلی به آزادی اینترنت احترام می‌گذارد و آن را در دسته “آزاد” شاخص‌های آزادی اینترنت جهانی قرار داده است. محدودیت‌های موجود بیشتر درباره مدیریت محتوا هستند تا سانسور سیاسی، هرچند سازمان‌های ناظر همچنان برای اصلاح این قوانین به منظور جلوگیری از اثرات سردکننده بر آزادی بیان تلاش می‌کنند.

خدمات اینترنت ماهواره‌ای: استارلینک و فراتر از آن

با توجه به جغرافیای وسیع مغولستان و سکونتگاه‌های پراکنده، اینترنت ماهواره‌ای قطعه مهمی از پازل ارتباطی است. به‌طور سنتی، اینترنت ماهواره‌ای در مغولستان توسط چند شرکت تخصصی ارائه می‌شد. به عنوان مثال، DDishTV LLC (بیشتر به‌عنوان ارائه‌دهنده تلویزیون ماهواره‌ای شناخته می‌شود) مدت‌هاست که اتصالات اینترنت VSAT (Very Small Aperture Terminal) را در مناطق روستایی ارائه می‌دهد. دیگری Incomnet LLC است که از سال 2001 شبکه‌های داده کشوری و خدمات تلفن/اینترنت ماهواره‌ای را برای مکان‌های دورافتاده فراهم کرده است. به‌طور مشابه، Isatcom LLC (تأسیس 2004) اینترنت VSAT و شبکه‌های خصوصی برای سازمان‌های روستایی ارائه می‌دهد. این خدمات اغلب دفاتر دولتی، کسب‌وکارها (مانند شرکت‌های معدنی در گبی) و پروژه‌های NGO در مناطق خارج از شبکه را هدف می‌گیرند. در حالی که ضروری هستند، VSAT سنتی دارای محدودیت‌هایی است: پهنای باند نسبتاً پایین، تأخیر بالا (به دلیل ماهواره‌ها در مداری مکان‌گرا) و هزینه‌های شدید. به عنوان مثال، در دهه 2010 یک لینک VSAT با چند مگابیت بر ثانیه می‌توانست صدها دلار در ماه هزینه داشته باشد، که استفاده آن برای مصرف‌کنندگان عادی یا کوچ‌نشینان ناکارآمد می‌کرد.

ورود استارلینک، خدمات اینترنت ماهواره‌ای مدار پایین زمین (LEO) تحت رهبری ایلان ماسک از شرکت اسپیس‌ایکس. در یک توسعه بزرگ، مغولستان به‌طور رسمی با اسپیس‌ایکس برای ورود خدمات استارلینک به کشور شریک شد. در ژوئیه 2023، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مغولستان به دو مجوز به اسپیس‌ایکس استارلینک برای فعالیت در مغولستان اعطا کرد. این توافق به‌عنوان قدم بزرگی در به سوی دیجیتالیزاسیون مغولستان مورد ستایش قرار گرفت، با هدف اتصال “افراد در مکان‌های دورافتاده… در هر گوشه از کشور وسیع ما” thediplomat.com. پس از به‌دست آوردن مجوزها و به‌روزرسانی قوانین برای پذیرش اسپیس‌ایکس، خدمات استارلینک در حدود 1 مارس 2024 در مغولستان فعال شد. این مغولستان را به یکی از اولین کشورها در آسیای مرکزی/شرقی تبدیل کرد که اینترنت ماهواره‌ای با تأخیر کم و سرعت بالا استارلینک را پذیرفت.

وعده استارلینک برای روستاییان مغولی که پیش از این پهن‌باند نداشته‌اند، جذاب است. سیستم از صورت‌فلکی ماهواره‌های LEO برای ارائه پهن‌باند با تأخیر بسیار کمتر از satcom سنتی استفاده می‌کند. کاربران به نیاز یک دیش به اندازه یک جعبه پیتزا و بسته روتری استارلینک دارند. در مغولستان، کاربران اولیه گزارش می‌دهند که کیت سخت‌افزار حدود 450 دلار آمریکا هزینه دارد و اشتراک ماهانه 54 دلار است. سرعت‌ها می‌تواند از 50 مگابیت بر ثانیه تا 150+ مگابیت بر ثانیه در دانلود متغیر باشد که به‌طور قابل‌توجهی از گزینه‌های روستایی قبلی عملکرد بهتری دارد. یک کاربر که در کوه‌های خارج از اولان‌باتور زندگی می‌کند، اشاره کرد که استارلینک “خدمات را با قیمت‌های بسیار پایین‌تر بهبود می‌بخشد”، زیرا آنها پیش از این برای اینترنت تندتر 4G سه برابر آن هزینه پرداخت می‌کردند. این نشان می‌دهد که استارلینک می‌تواند یک تغییر بازی برای خانه‌های روستایی، کسب‌وکارهای دورافتاده و خانواده‌های کوچ‌نشین که می‌توانند هزینه آن را بپردازند، باشد.

با این حال، استارلینک در مغولستان با برخی چالش‌های عملی مواجه است. یک مسئله نیروی برق و حمل‌پذیری است – بسیاری از کوچ‌نشینان در یورت‌ها (گرها) بدون برق قابل اطمینان زندگی می‌کنند (اغلب فقط باتری‌ها یا پنل‌های خورشیدی کوچک دارند). رااندازی دیش استارلینک و روتر نیاز به منبع قدرت پایدار دارد، که می‌تواند مانعی “برای کوچ‌نشینان عادی… باشد که حتی برق ندارند اما برخی سیستم‌های خورشیدی کوچکی دارند که به‌طور فنی می‌تواند سیستم را اجرا کند”. چالشی دیگر هزینه نسبت به درآمدهای محلی است: 54 دلار در ماه برای کسب‌وکارها یا خانوارهای مرفه معقول است، اما ممکن است برای خانواده‌های دامداری که زندگی معیشتی دارند خیلی گران باشد. بنابراین، پذیرش اولیه استارلینک ممکن است در میان کسب‌وکارهای روستایی، تأسیسات دولتی (مانند ایستگاه‌های هواشناسی، پاسگاه‌های مرزی) یا افراد نسبتاً ثروتمندتر (شاید ساکنان حاشیه شهری نه تحت پوشش فیبر) بیشتر باشد. یک کاربر پیش‌بینی کرد استارلینک “احتمالاً در ابتدا به صدها نه هزاران” به فروش خواهد رسید، عمدتاً به کاربران ثروتمندتر حومه‌ای/روستایی.

علاوه بر استارلینک، مغولستان به‌دنبال پروژه‌های ماهواره‌ای خود است. در اکتبر 2023، دولت قرارداد ساخت “چنگیز ست، یک ماهواره Ku-band ارتباطاتی با کارایی بالا” با Thales Alenia Space (فرانسه) امضا کرد. این ماهواره زمین‌ایستا، به نام چنگیز (چنگیز خان)، قرار است تا 2027 به فضا پرتاب شود و در 113.6° شرق در مدار قرار گیرد. ماهواره پوشش پهن‌باند را در سراسر مغولستان فراهم می‌کند، دولت را قادر می‌سازد تا به مناطق دورافتاده با ارتباط متصل شود و وابستگی به اجاره ظرفیت ماهواره‌ای خارجی را کاهش دهد. مدیر عامل Thales گفت که این ماهواره “یک سرمایه‌گذاری کلیدی برای پل‌زدن شکاف دیجیتال” در مغولستان خواهد بود. تا زمان عملیاتی شدن چنگیز ست، مغولستان همچنین ماهواره‌های مکعبی کوچکتر را پرتاب می‌کند (مانند دو میکروماهواره “ONDO” که در سال 2024 از طریق SpaceX پرتاب شدند) و احتمالاً ظرفیت را بر روی ماهواره‌های موجود اجاره می‌کند (گاهی اوقات تحت نام‌هایی مانند Mongolsat عرضه می‌شود).

جمع‌بندی، اینترنت ماهواره‌ای دوباره مورد توجه قرار گرفته است به‌عنوان یک راه‌حل برای مکان‌های سخت‌دسترسی مغولستان. ارائه‌دهندگان سنتی VSAT همچنان نیازهای خاص را برآورده می‌کنند، اما ورود استارلینک سرویسی مدرن و سریع‌تر فراهم می‌کند که می‌تواند به اردوگاه‌های گر در استپ برسد. برنامه‌های ماهواره‌ای دولت این را با ارائه پوشش کشوری تحت کنترل مغولستان تکمیل خواهد کرد. این تلاش‌ها با هم هدف دارند که حتی اگر چند روز از نزدیک‌ترین شهر دور باشید، توانایی این را داشته باشید که از یک یورت به Zoom وارد شوید – به‌راستی جهشی شگفت‌انگیز. ترکیب زیرساخت‌های زمینی و اینترنت مبنی بر فضا همان روشی است که مغولستان برنامه‌ریزی می‌کند تا بالاخره شهروندان دورافتاده‌ترین خود را متصل کند.

شکاف دیجیتال: دسترسی و شمولیت شهری و روستایی

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، مغولستان با یک شکاف دیجیتال قابل‌توجه بین جمعیت‌های شهری و روستایی مواجه است. در یک طرف شهری‌ها – اکثریت مغول‌ها اکنون در شهرها زندگی می‌کنند (به‌خصوص اولان‌باتور) – که معمولاً گزینه‌های اینترنت خوبی دارند، و در طرف دیگر دامداران کوچ‌نشین و ساکنان سووم‌های دورافتاده که دسترسی به اینترنت می‌تواند نادر یا به‌طورستین دشوار باشد.

“آمارها این شکاف را “تأکید می‌کنند: نفوذ کلی کاربران اینترنت در سال 2021 حدود 84% بود و تقریباً 83.9% در اوایل 2024، که نشان می‌دهد اکثر مغول‌ها اکنون آنلاین هستند. مع‌این‌حال، این توزیع نابرابر است: عملاً همه ساکنان شهری توسط شبکه‌های 4G یا فیبر پوشش داده می‌شوند، درحالی‌که بسیاری از ساکنان روستایی همچنان آفلاین هستند. یک نظرسنجی خانوار در سال‌های 2020-21 نشان داد “73% از خانوارهای مغولی دسترسی به اینترنت در خانه را دارند، اما تفاوت بزرگی بین مناطق شهری و روستایی وجود دارد”. در اولان‌باتور، اکثر خانه‌ها متصل هستند (اغلب از طریق فیبر یا پهن‌باند موبایل). در روستاهای روستایی، شمار کم‌تری از خانوارها اتصال مستقیم به اینترنت دارند، اغلب به دلیل فقدان خدمات یا هزینه بالا نسبت به درآمدها. و برای دامداران کوچ‌نشین واقعی که خارج از روستاها زندگی می‌کنند، دسترسی به اینترنت ممکن است به معنای سوار شدن بر اسب به یک تپه باشد که سیگنال تلفن ضعیفی دارد. تا ژانویه 2024، برآورد شده است که “558,000 مغولی (16% جمعیت) همچنان آفلاین بودند – این‌ها عمدتاً افرادی در مناطق روستایی دورافتاده، سالمندان و برخی گروه‌های کم‌درآمد هستند که هنوز از بوم اینترنتی بهره‌مند نشده‌اند.

“شکاف دیجیتال شهری و روستایی” به چندین شکل نمایان می‌شود:

• دسترسی به خدمات: ساکنان شهری معمولاً چندین گزینه دارند (فیبر، DSL، کابل، 4G، Wi-Fi عمومی). ساکنان روستایی ممکن است تنها یک گزینه داشته باشند (احتمالاً سیگنال یک اپراتور موبایل، یا هیچ گزینه‌ای). بسیاری از خانواده‌های کوچ‌نشین خارج از نقشه‌های پوشش زندگی می‌کنند​montsame.mn.
• کیفیت و سرعت: حتی هنگامی‌که مناطق روستایی اینترنت دارند، معمولاً کندتر است. یک دامدار که به یک سیگنال ضعیف موبایل 3G متکی است سرعت‌ها و تأخیر بسیار پایین‌تری نسبت به کاربر شهری بر روی فیبر نوری تجربه می‌کند. فعالیت‌های آنلاین مانند پخش ویدئو یا دانلودهای بزرگ اغلب خارج از دسترس کاربران روستایی است.
• مقرون‌به‌صرفگی هزینه‌های اینترنت شهری نسبتاً پایین است، اما هزینه ممکن است نسبت به درآمدهای نقدی خانواده‌های روستایی بالاتر باشد. اگر یک دامدار مجبور باشد کارت‌های داده موبایل پیش‌پرداختی بخرد، هزینه به ازای هر مگابایت می‌تواند قابل‌توجه باشد و آن‌ها را محدود به استفاده سبک کند.
• دستگاه‌ها و سواد: ساکنان شهری بیشتر احتمال دارد که مالک گوشی‌های هوشمند، کامپیوترها و تبلت‌ها باشند. در مناطق روستایی، همه دارای دستگاه هوشمند نیستند؛ برخی فقط گوشی‌های ساده دارند. سواد دیجیتال (دانستن نحوه استفاده موثر از اینترنت) نیز در جوامعی که تازه به اینترنت می‌پیوندند پایین‌تر است. این موضوع در دوران همه‌گیری نمایان بود وقتی‌که مدارس آنلاین شدند – دانش‌آموزان روستایی نه فقط با اتصالات بلکه با به اشتراک گذاشتن دستگاه‌ها و کمبود مهارت‌های دیجیتالی نیز مشکلی داشتند.

تشخیص این چالش‌ها، پروژه‌های متعددی در جریان هستند برای بستن این فاصله. دولت مغولستان، با حمایت شرکای بین‌المللی، برنامه‌هایی مانند:

• مراکز خدمات اطلاعاتی شهروندان (CISCs): این‌ها نقاط دسترسی عمومی اینترنتی هستند که در شهرهای روستایی (و حتی واحدهای متحرکی که به مناطق دامداران می‌روند) راه‌اندازی شده‌اند تا مکانی برای آنلاین شدن به کوچ‌نشین‌ها ارائه دهند. آن‌ها معمولاً شامل کامپیوترها، اتصالات ماهواره‌ای یا 3G و کارمندانی برای کمک به کاربران است. به‌طور مشابه، برخی کتابخانه‌ها و مدارس در مناطق روستایی دسترسی رایگان به اینترنت در محل ارائه می‌دهند.
• پشتیبانی از آموزش و آموزش الکترونیکی: در طول COVID-19، مغولستان درس‌هایی تلویزیونی برای دانش‌آموزانی که اینترنت ندارند ارائه کرد. پروژه‌هایی در حال انجام هستند برای اتصال مدارس – برای مثال، بانک توسعه آسیایی پروژه‌ای را برای فراهم آوردن ابزارهای ICT به مدارس روستایی محروم تأمین مالی کرده است، که به حدود 10,000 دانش‌آموز در 36 مدرسه با اینترنت بهتر و تجهیزات کمک می‌کند. تلاش‌های NGO مانند برنامه “دختران کدنویس” دختران روستایی را در مهارت‌های دیجیتال آموزش می‌دهد تا آن‌ها را در اقتصاد جدید توانمند کند.
• یارانه‌ها و بودجه‌ها: صندوق وجیبه خدمات عمومی، همان‌طور که ذکر شد، گسترش ارتباطات روستایی را مالی می‌کند. این نه‌تنها زیرساخت را می‌سازد بلکه ممکن است هزینه‌های خدمات را یارانه دهد یا تجهیزات را فراهم کند (به‌عنوان مثال، دادن گوشی‌های ماهواره‌ای یا گوشی‌های هوشمند شارژ خورشیدی به خانواده‌های کوچ‌نشین برای ارتباطات اضطراری). USOF در حال اصلاح است تا به مسائل نصبی‌ترین مایل بپردازد و اپراتورها را در راه‌حل‌های نوآورانه مشارکت دهدmontsame.mn montsame.mn.
• کمپین‌های سواد دیجیتال: دولت و سازمان‌ها کمپین‌های آگاهی‌بخشی را برای بهبود سواد دیجیتال اجرا می‌کنند – آموزش مردم نحوه استفاده از پورتال دولت الکترونیک E-Mongolia، نحوه محافظت از حریم خصوصی خود به صورت آنلاین و نحوه استفاده از اینترنت برای کشاورزی (مانند برنامه‌های آب و هوا یا قیمت‌های بازار برای دامداران). این جنبه نرم بستن این فاصله مهم است تا وقتی‌که اتصال فراهم شد، مردم بتوانند به‌طور کامل از آن استفاده کنند.

“تأثیر” این تلاش‌ها به‌تدریج احساس می‌شود. جوامع بیشتری از روستاها از حداقل یک شبکه موبایلی برخوردار هستند نسبت به یک دهه قبل. دانش‌آموزان در استان‌های دورافتاده بیشتر می‌توانند به اینترنت متصل شوند تا به منابع آموزشی دسترسی پیدا کنند، اگرچه گاهی با سختی. جوانان در شهرستان‌ها در حال کسب مهارت‌های فناوری هستند و نسلی جدید را ایجاد می‌کنند که می‌تواند از فرصت‌های دیجیتالی بهره‌مند شود (حتی کار از راه دور، فری‌لنسینگ و غیره) داده شده اتصالات. با این حال، چالش‌ها هنوز هم بزرگ هستند – زمین‌های مغولستان و الگوهای سکونت به این معناست که “آخرین 10-15٪ جمعیت” دشوارترین بخش برای آنلاین شدن خواهد بود. برای برخی از این خانواده‌های کوچ‌نشین، راه حل ممکن است واقعاً ماهواره‌هایی مانند استارلینک یا چنگیز ست آینده باشد، زیرا نصب فیبر یا حتی نگهداری برج‌های سلولی در مناطق بسیار دورافتاده عملی نیست. بستن شکاف در مغولستان بنابراین نیازمند ترکیبی از زیرساخت، اقدامات دستیابی‌پذیر و آموزش است. این یک کار در حال پیشرفت است، اما یکی که رهبران مغولستان و جامعه مدنی به‌طور فعال از آن اولویت‌بندی می‌کنند، زیرا شمولیت دیجیتالی به‌عنوان کلید توسعه عادلانه تلقی می‌شود.

دورنمای آینده: به سوی مغولستانی کاملاً متصل

مسیر توسعه اینترنت مغولستان به‌طور فراوانی مثبت است و سال‌های پیش‌رو وعده بهبود بیشتری در دسترسی و کیفیت را می‌دهند. دولت دیدگاه واضحی دارد – در طرح توسعه بلندمدت ” ویژن 2050 ” خود تجسم‌شده است – برای تبدیل مغولستان به یک ملت دیجیتال. این نه‌تنها شامل متصل کردن همه مردم به اینترنت می‌شود، بلکه دیجیتالیزاسیون خدمات دولتی، تقویت کسب‌وکارهای IT و استفاده از اتصال برای افزایش رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی نیز می‌شود.

چندین ابتکارات کلیدی و روندها آینده اینترنت مغولستان را تعریف خواهند کرد :

• پرتاب ماهواره ملی (2027): پرتاب ماهواره چنگیز ست تا سال 2027 یک نقطه عطف خواهد بود. هنگامی‌که عملیاتی شود، این ماهواره پوشش کشوری برای ارتباطات فراهم خواهد کرد، احتمالاً به دامداران کوچ‌نشین امکان می‌دهد که با یک دیش کوچک متصل شوند. همچنین سطح دسترسی به پخش تلویزیون و رادیو را بهبود خواهد بخشید. به‌صورت بحرانی، داشتن ماهواره‌ای خصوصی به مغولستان خودمختاری استراتژیکی در ارتباطات می‌دهد و می‌تواند هزینه‌ها برای ارتباطات روستایی را کاهش دهد (زیرا ظرفیت داخلی خواهد بود).
• گسترش 5G: در 2-3 سال آینده، انتظار می‌رود که اپراتورهای موبایل مغولستان شبکه‌های 5G را به‌صورت تجاری در اولان‌باتور و دیگر شهرهای بزرگ راه‌اندازی کنند. تا سال 2025، ممکن است 5G را در تمام مراکز شهر‌های اولان‌باتور و شاید در پایتخت‌های استانی مانند دارخان و اردنت ببینیم. این به طور چشمگیری سرعت داده‌های موبایل و ظرفیت شبکه را افزایش خواهد داد، پشتیبانی از برنامه‌های پیشرفته (حسگرهای شهر هوشمند، تله‌مدیسین، خدمات VR/AR) خواهد کرد. ممکن است همچنین امکان پهن‌باند خانگی بی‌سیم در برخی مناطق به‌عنوان جایگزینی برای فیبر را فراهم کند. احتمالاً دولت برای 5G طیف اضافی را به مزایده خواهد گذاشت و ترغیب به گسترش سریع برای همگامی با روندهای جهانی خواهد کرد.
• رشد شبکه فیبر نوری: زیرساخت فیبر نوری به گسترش ادامه خواهد داد. شبکه‌های اصلی به ارتقا می‌رسد (ظرفیت بالاتر، لینک‌های افزونگی بیشتر به روسیه/چین). فیبر به خانه در شهرها به آپارتمان‌های بیشتری و حتی مناطق گر دسترسی خواهد داد زیرا پروژه‌های نصب فیبر هوایی یا زمین‌کنی پیشرفت می‌کنند. ما ممکن است همچنین ببینیم که اتصالات فیبر نوری بالاخره به بسیاری از مراکز سوم نیز می‌رسند، به لطف سرمایه‌گذاری دولت. با هر بسط فیبر به عمق روستاها، جوامع در طول مسیر توانایی ب لذت بردن از پهن‌باند واقعی را به دست خواهند آورد. پهنای باند بین‌المللی که وارد مغولستان می‌شود (در حال حاضر در محدوده گیگابیت در ثانیه) افزایش خواهد یافت، کاهش تأخیر و بهبود کیفیت اینترنت بین‌المللی.
• نفوذ تقریبا جهانی به اینترنت: مغولستان در مسیر نفوذ اینترنتی قرار دارد که به تقریباً تمام جمعیت برسد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که نفوذ اینترنت می‌تواند تا 98% تا 2025 برسد. این نشان می‌دهد که در چند سال آینده، عملاً هر مغولی که به اینترنت دسترسی بخواهد می‌تواند آن را داشته باشد، حداقل از طریق تلفن همراه. آخرین جیب‌های شهروندان بدون اتصال (عمدتاً سالمندان یا دامداران دورافتاده) با تفریح خارجی کاهش خواهند یافت زیرا 4G/5G و گزینه‌های ماهواره‌ای آن‌ها را پوشش داده‌اند. این به‌صورت جملگی از یک دهه قبل یک پرش شگفت‌انگیز است، وقتی کمتر از نیمی از جمعیت آنلاین بود.
• بهبود دولت الکترونیکی و خدمات: با موفقیت پلتفرم E-Mongolia (که صدها خدمات دولتی را به صورت آنلاین ارائه می‌دهد)، مغولستان احتمالاً خدمات بیشتری را دیجیتال خواهد کرد. شهروندان اکنون می‌توانند کارهایی مانند درخواست برای مجوزها، دسترسی به سوابق عمومی، پرداخت مالیات و حتی رای‌گیری آنلاین (در برخی موارد) را انجام دهند. به‌عنوان اتصال به تمام سووم‌ها می‌رسد، دولت می‌تواند دسترسی یکسان به این خدمات دیجیتال را در سراسر کشور تضمین کند. این شکاف خدمات شهری و روستایی را کاهش می‌دهد (بدون نیاز به رفت و آمد به شهر برای مدارک اگر می‌تواند آنلاین انجام شود) و استفاده از اینترنت را بیشتر ارتقا خواهد داد زیرا مردم آن را برای زندگی مدنی ضروری می‌بینند.
• بخش خصوصی و نوآوری: اینترنت بهتر درب را برای نوآوری و کارآفرینی فناوری در مغولستان باز می‌کند. ما می‌توانیم انتظار رشد استارتاپ‌های محلی تمرکز با فن‌تک، تجارت الکترونیک، آموزش آنلاین، سلامت تلویزیونی و تولید محتوا. دیدگاه‌های بزرگان مغولستان شامل اپراتورهای ارتباطی است که اهمیت بخش را نشان می‌دهند. آن شرکت‌ها (Unitel، MobiCom، و غیره) احتمالا به خدمات دیجیتال جدید متنوع خواهند شد (به عنوان مثال، اپ‌های فین‌تک “super-app” مانند MonPay از Mobicom قبلاً اوج گرفته‌اند). با تقریباً همه متصل، بازار قابل آدرس‌دهی برای کسب‌وکارهای آنلاین بزرگ است. این می‌تواند به مغولستان کمک کند اقتصاد خود را به سوی اقتصاد دانشی متنوع کند.

تعهد دولت و شرکای بین‌المللی به مرور همچنان قوی است. مغولستان در حال همکاری با کشورهایی مانند ژاپن و سازمان‌هایی مانند بانک جهانی برای تأمین مالی اتصال روستایی و سواد دیجیتال. جنبه‌ای ژئوپلیتیکی نیز وجود دارد – سیاست “همسایه سوم” مغولستان به شراکت با شرکت‌های غربی تشویق می‌کند (مانند اسپیس‌ایکس برای استارلینک، یا Thales برای ماهواره) تا از وابستگی بیش از حد به هر شریک خاصی جلوگیری کند. این بدان معناست که توسعه اینترنت مغولستان همچنان باحمایت و سرمایه‌گذاری از چندین جهت روبه‌گیرد.

در نتیجه، داستان اینترنتی مغولستان یکی از تحول سریع است. تنها در یک نسل، از کشوری که تنها یک نخبه کوچک دارای اتصالات دایل‌آپ بود به جایی منتقل شده است که دامداران کوچ‌نشین ویدئوهای یوتیوب را در گره‌های خود جاری می‌کنند. آینده حتی متصل‌تر به نظر می‌رسد: با پر کردن باقی مانده شکاف‌ها در دسترسی، مغولستان آماده است که چیزی شگفت‌انگیز را به دست آورد – آوردن اینترنت پرسرعت به استپ بی‌پایان. اگر روندهای فعلی ادامه داشته باشند، تصویر یک دامدار که در حال چرانیدن دام‌ها در حالی‌که به‌صورت همزمان قیمت‌های بازار را بر روی گوشی هوشمند خود دریافت می‌کند، اتفاقی معمول خواهد بود. هم‌گرایی تکنولوژی‌های فیبر، 5G و ماهواره تا سال 2030 احتمالاً مغولستان را به‌عنوان یک مطالعه موردی در مورد چگونگی غلبه بر موانع جغرافیایی برای اتصال تبدیل خواهد کرد. انقلاب رو به دیجیتال کشور، از پایتخت تا گوشه‌های دوردست‌ترین، نشان می‌دهد که حتی جوامع معمولاً کوچ‌نشین هم می‌توانند به عصر دیجیتال بپرند، اطمینان از این‌که هیچ‌یک از شهروندان از جهان آنلاین که به قدری مهم برای آموزش، کسب‌وکار و زندگی روزمره در قرن 21 ام شده است، غایب نباشند. سفر اینترنتی مغولستان هنوز هم به پایان نرسیده، اما مسیر پیش رو مشخص است: بدون وقفه و به سمت بالا، به سوی شمولیت دیجیتال کامل.

منابع: اطلاعات این گزارش بر اساس مجموعه‌ای از منابع به‌روز، شامل گزارش کشوری انجمن اینترنت برای مغولستان برای سال‌های 2023-2025، داده‌های دیجیتال DataReportal برای مغولستان، اعلان‌های کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مغولستان، اخبار Montsame (آژانس خبری ملی) montsame.mn، تحلیل بین‌المللی The Diplomat و دیدگاه‌های میدانی (مثلاً از طریق Reddit) در مورد خدمات جدید مانند Starlink است. این منابع به‌طور مجموعی‌نمای بازبودن و تاریخچه شرکت‌های اینترنتی، سیاست‌ها و پیشرفت‌ها را در مغولستان فراهم می‌کنند. هر آمار و ادعایی به منابع ارائه شده برای تأیید قابل پیگیری است.