23 december 2025 — Komeet 3I/ATLAS, het derde bevestigde interstellaire object dat ooit door ons zonnestelsel is waargenomen, is al op weg naar buiten. Maar de nieuwsberichten erover zijn nog volop in aantocht.
In de dagen na de dichtste nadering van 3I/ATLAS tot de aarde op 19 december 2025, hebben ruimteagentschappen en onderzoeksteams een ongewoon rijk, multi-golflengte “biografie” samengesteld van deze bezoeker uit een ander sterrenstelsel: NASA zegt dat het een normale (zij het zeldzame) actieve komeet is, terwijl ESA en de Japanse XRISM-missie iets hebben onthuld dat nog nooit eerder overtuigend is waargenomen bij een interstellaire komeet—een röntgengloed die ontstaat wanneer de gassen van de komeet botsen met de zonnewind. [1]
Ondertussen is de favoriete zijmissie van het internet—“is het buitenaardse technologie?”—nog niet helemaal tot stilstand gekomen. Maar de nieuwste metingen en gerichte zoektochten brengen het verhaal steeds meer terug tot natuurkunde, chemie en een heleboel zonlicht dat ijs verwarmt. [2]
Het belangrijkste nieuws: 3I/ATLAS is veilig langs de aarde gepasseerd — en het was nooit dichtbij
3I/ATLAS bereikte zijn kleinste afstand tot de aarde op 19 december op ongeveer 1,8 astronomische eenheden—ongeveer 170 miljoen mijl (270 miljoen kilometer)—bijna tweemaal de afstand tussen de aarde en de zon. Het vormde geen gevaar voor de aarde, en ESA merkt op dat het zich aan de andere kant van de zon bevond tijdens die dichtste nadering. [3]
NASA’s nieuwste factsheet benadrukt ook hoe snel het object beweegt: bij ontdekking reisde het met ongeveer 137.000 mph (221.000 km/u), versnellend onder invloed van de zwaartekracht van de zon tot ongeveer 153.000 mph (246.000 km/u) bij het perihelium. Bij vertrek zal het uiteindelijk het zonnestelsel verlaten met vrijwel dezelfde snelheid als waarmee het arriveerde. [4]
Snelle feiten (waar mensen nu naar zoeken)
- Wat is het? Een interstellaire komeet—een ijzig object dat gas en stof loslaat—aangeduid als “3I” omdat het het derde bevestigde interstellaire object is dat in ons zonnestelsel is waargenomen. [5]
- Wie heeft het gevonden? De door NASA gefinancierde ATLAS survey-telescoop in Río Hurtado, Chili, meldde het op 1 juli 2025. [6]
- Hoe groot is het? Nog steeds onzeker; NASA noemt schattingen op basis van Hubble die de diameter van de kern plaatsen tussen ongeveer 1.400 voet (440 m) en 3,5 mijl (5,6 km). [7]
- Wanneer is het langs de zon gegaan? NASA zegt dat het perihelium plaatsvond op 30 okt. 2025, op ongeveer 130 miljoen mijl (~210 miljoen km) van de zon (net buiten de baan van Mars). [8]
- Kun je het nog steeds zien? NASA zegt dat het te zien is met kleine telescopen in de ochtendhemel vóór zonsopgang, en waarneembaar zou moeten blijven tot lente 2026, hoewel het afneemt in helderheid naarmate het verder weg is. [9]
Het grootste nieuwe wetenschappelijke nieuws: 3I/ATLAS gloeit in röntgenstralen
Als je de meest “2025-zin” ooit wilt, hier is hij: een interstellaire komeet reageert zo sterk met de zonnewind dat hij zichtbaar is in röntgenwaarnemingen.
ESA meldt dat XRISM (een door JAXA geleide missie met deelname van NASA en ESA) 3I/ATLAS ongeveer 17 uur tussen 26–28 nov. 2025 heeft geobserveerd, waarbij ESA spreekt van de eerste interstellaire komeet die in röntgenlicht is vastgelegd. [10]
Kort daarna volgde ESA’s XMM‑Newton met een lange observatie (ongeveer 20 uur, volgens ESA-materiaal) die een opvallend beeld opleverde van de zwakke röntgengloed van de komeet. Die gloed wordt verwacht wanneer gas uit de coma van een komeet botst met geladen deeltjes in de zonnewind—een proces dat goed bekend is bij kometen uit het zonnestelsel, maar een belangrijke mijlpaal voor interstellaire kometen. ESA merkt ook op dat röntgenstralen bijzonder gevoelig kunnen zijn voor gassen zoals waterstof en stikstof die moeilijker te zien zijn in optische en ultraviolette studies. [11]
Met andere woorden: 3I/ATLAS is niet alleen fotogeniek; het wordt een laboratorium voor hoe “vreemde” komeetchemie zich gedraagt binnen een zeer vertrouwde heliosfeer.
NASA’s Parker Solar Probe ving 3I/ATLAS op toen de aarde dat niet kon
Een van de vreemdste wendingen in de berichtgeving over deze komeet is dat enkele van de beste “spionagefoto’s” afkomstig zijn van een ruimtesonde die is gebouwd om de zon te bestuderen, niet kometen.
NASA zegt dat de Parker Solar Probe 3I/ATLAS heeft waargenomen van 18 okt. tot 5 nov., met behulp van het WISPR-camerasysteem. Dit tijdsbestek is belangrijk omdat de komeet door een geometrie bewoog waarin het moeilijk of onmogelijk was om hem goed waar te nemen vanaf de aarde. NASA beschrijft de rol van Parker als het geven van een manier voor wetenschappers om de komeet te volgen tijdens een periode waarin “hij buiten het zicht van de aarde was”, en merkt op dat het ruimtevaartuig zich op tientallen miljoenen mijlen van de komeet bevond tijdens de campagne. [12]
Voor onderzoekers die proberen te reconstrueren hoe de activiteit van de komeet zich rond het perihelium ontwikkelde—hoeveel hij oplichtte, wat zijn staart en stralen deden, of zijn uitgassing veranderde—helpen die Parker-waarnemingen om ontbrekende hoofdstukken in te vullen.
Ultraviolet blik van Europa Clipper: “alien-hunting” hardware, heel normaal kometenwerk
Een andere cameo van een ruimtevaartuig kwam van Europa Clipper, NASA’s missie op weg naar Jupiters oceaanmaan Europa. In een veel gedeelde update observeerde het ultraviolet-spectrograaf van het ruimtevaartuig de komeet gedurende uren en produceerde een samengestelde UV-afbeelding genomen van ongeveer 102 miljoen mijl (164 miljoen km) afstand (vastgelegd op 6 nov., volgens rapportage op basis van NASA-materiaal). Het punt is niet “op zoek naar buitenaardsen” in de komeet—het is dat dezelfde UV-instrumenten die ontworpen zijn om Europa te analyseren, ook kunnen helpen de gassen in de coma van de komeet te karakteriseren. [13]
Dit bereidt ook het volgende belangrijke punt in de sprint van de komeet door het zonnestelsel voor: Jupiter.
Het “radiosignaal” was geen transmissie — het was chemie
Een groot misverstand in de 3I/ATLAS-discussie is de term “radiosignaal.”
Ja, radiotelescopen hebben iets gedetecteerd. Maar rapportage op basis van MeerKAT-waarnemingen beschrijft het als OH-absorptie op de 1665 MHz en 1667 MHz lijnen—consistent met hydroxyl (OH), een veelvoorkomend product wanneer watergerelateerde moleculen worden afgebroken door zonlicht en ingebed in komeetactiviteit. Met andere woorden: geen boodschap, geen baken—een spectrale vingerafdruk. [14]
Dit is belangrijk omdat het sterkste wetenschappelijke argument voor elke interstellaire komeet niet “mysterie” is, maar vergelijkende planeetvorming: als je watergerelateerde chemie, koolstofverbindingen en andere vluchtige stoffen kunt meten van een object dat rond een andere ster is gevormd, doe je aan een soort exoplaneet-archeologie—zonder je huis te verlaten.
SETI-resultaten: Breakthrough Listen meldt geen technosignatuur-detectie
Omdat de “alien tech”-meme al vroeg luid werd, veroorzaakte dat iets nuttigs: gerichte, transparante controles.
HetSETI Institute meldt dat Breakthrough Listen de Allen Telescope Array heeft gebruikt om 3I/ATLAS begin juli waar te nemen, waarbij gezocht werd binnen frequenties van ongeveer 1–9 GHz, en geen bewijs van een technosignatuur in die dataset heeft gevonden. (Ze beschrijven ook patronen van radiofrequentie-interferentie die signalen kunnen nabootsen—een belangrijke herinnering uit de echte wereld dat het universum lawaaierig is, en wij ook.) [15]
Dat “bewijst geen negatief” in kosmische zin, maar het doet wat goede wetenschap doet: het beperkt beweringen tot wat de data daadwerkelijk ondersteunt.
Waarom het debat “is het een ruimteschip?” blijft bestaan — en wat de nieuwste data zegt
Er zijn twee overlappende realiteiten rond 3I/ATLAS:
- Wetenschappelijk gezien is het een unieke kans in jaren om de restanten van een ander sterrenstelsel te bestuderen—op afstand, maar met moderne instrumenten van optisch tot infrarood tot röntgen. ESA noemt interstellaire kometen expliciet “echte buitenstaanders” die aanwijzingen dragen over planeetvorming elders. [16]
- Cultureel gezien is het een perfecte samenzweringsmachine: onbekend object + enorme snelheid + interstellaire oorsprong + ingewikkelde baanwiskunde + een paar visueel vreemde staart-/straalgeometrieën.
NASA’s standpunt is duidelijk: de kleur, snelheid, richting en kometische kenmerken van de komeet zijn in overeenstemming met de verwachtingen voor een actieve komeet, en de kleine afwijkingen in zijn baan zijn te verklaren door gewone sublimatie—de subtiele raketachtige duw die optreedt wanneer zonlicht ijs verwarmt en stralen van gas en stof vrijkomen. [17]
Tegelijkertijd is er in sommige commentaren gewezen op ongewoon ogende kenmerken—met name een prominente zonwaartse structuur die soms wordt omschreven als een “anti-staart”—als reden om te blijven kijken. Verslaggeving over de argumenten van Avi Loeb vermeldt dat hij het object op 4 uit 10 heeft geplaatst op zijn eigen “Loeb-schaal”, en heeft gesuggereerd dat de Jupiterpassage in maart 2026 nieuwe tests van het gedrag van de komeet zou kunnen opleveren. [18]
Hier is het de moeite waard om saai precies te zijn: toetsbare voorspellingen zijn welkom, maar buitengewone interpretaties moeten aan een buitengewone bewijslast voldoen. Op dit moment blijft het meest door data ondersteunde verhaal “interstellaire komeet doet kometendingen”, nu vastgelegd over meer golflengten dan welke eerdere interstellaire bezoeker dan ook.
De volgende belangrijke datum: 3I/ATLAS en Jupiter in maart 2026
Na het veilig langs de aarde te zijn gepasseerd, zal het volgende opvallende moment van 3I/ATLAS zijn nadering van Jupiter in maart 2026 zijn, wanneer het naar verwachting op ongeveer 53 miljoen kilometer (33 miljoen mijl) van de planeet zal passeren, volgens AP-rapportage en NASA-gelieerde berichtgeving. [19]Dit is om twee redenen van belang:
- Gravitationale omgeving: De immense zwaartekracht en magnetische omgeving van Jupiter creëren omstandigheden waarin veranderingen in uitgassing, stofdynamiek of baanmodellering nauwkeurig kunnen worden bestudeerd.
- Kans voor ruimtevaartuigen: Er zijn discussies geweest over de vraag of ruimtevaartuigen nabij Jupiter (met name Juno) nuttige waarnemingen kunnen leveren, afhankelijk van beperkingen en missieprioriteiten. [20]
En dan, het lange afscheid: AP merkt op dat het tot de midden jaren 2030 kan duren voordat de komeet opnieuw de interstellaire ruimte bereikt—en zo een enkele reis voortzet die begon in een ander stersysteem en eindigt tussen de sterren. [21]
Een stillere maar belangrijke ontwikkeling “vandaag”: de wereld gebruikt 3I/ATLAS om toekomstige paraatheid te oefenen
Niet alles aan het verhaal van 3I/ATLAS draait om mooie data en publieke fascinatie. Een deel ervan is infrastructuur—hoe de mensheid beter wordt in het volgen van snelle, zeldzame objecten.
Live Science meldt dat de International Asteroid Warning Network (IAWN) van de VN 3I/ATLAS gebruikt als onderdeel van een wereldwijde waarnemingscampagne gericht op het verbeteren van astrometrie—de nauwkeurige meting van objectposities—omdat kometen lastig kunnen zijn: hun coma’s en veranderende helderheid maken nauwkeurige tracking ingewikkeld. De campagne omvat tientallen observatoria en burgerwetenschappers, met resultaten die later worden verwacht. [22]
Dat is een heel 21e-eeuwse vorm van vooruitgang: zelfs als een object onschadelijk is, behandelen we het als een oefening—omdat er op een dag één zal zijn die dat niet is.
Samenvatting over komeet 3I/ATLAS vandaag
Per 23 december 2025 is komeet 3I/ATLAS een interstellaire bezoeker die zijn veilige passage langs de aarde al heeft gemaakt, wordt geanalyseerd via een ongewoon breed scala aan waarnemingen, en levert iets zeldzaams: harde data over komeetchemie en -fysica van buiten ons zonnestelsel, inclusief baanbrekende röntgendetecties. [23]
De belangrijkste aankomende mijlpaal is de maart 2026 passage nabij Jupiter, wat waarschijnlijk het volgende moment zal zijn waarop zowel professionele als amateurwaarnemers nieuwe beweringen kunnen toetsen aan nieuwe metingen. [24]References
1. science.nasa.gov, 2. science.nasa.gov, 3. science.nasa.gov, 4. science.nasa.gov, 5. www.esa.int, 6. science.nasa.gov, 7. science.nasa.gov, 8. science.nasa.gov, 9. science.nasa.gov, 10. www.esa.int, 11. www.esa.int, 12. science.nasa.gov, 13. www.livescience.com, 14. www.wired.com, 15. www.seti.org, 16. www.esa.int, 17. science.nasa.gov, 18. www.chron.com, 19. apnews.com, 20. www.chron.com, 21. apnews.com, 22. www.livescience.com, 23. science.nasa.gov, 24. apnews.com
