Szalone prędkości Internetu: Najszybsze połączenia na świecie i co nas czeka w przyszłości

Wprowadzenie

Tempo łączności internetowej przyspieszyło do naprawdę zawrotnych prędkości – od eksperymentalnych połączeń laboratoryjnych przesyłających petabity na sekundę, po usługi o jakości gigabitów dostępne w domach. Na całym świecie naukowcy i operatorzy nieustannie biją rekordy prędkości i wdrażają ultraszybkie sieci. Niniejszy raport bada skrajności prędkości internetu w trzech obszarach: przełomowe eksperymenty laboratoryjne, najwyższej klasy komercyjne usługi dla biznesu oraz najszybsze oferty szerokopasmowe dla domu w poszczególnych krajach. Przyjrzymy się również technologiom umożliwiającym osiąganie tych zawrotnych prędkości – od zaawansowanych światłowodów, przez milimetrowe fale 5G, aż po satelity na niskiej orbicie okołoziemskiej – i porównujemy wydajność internetu w różnych regionach. Na koniec spoglądamy w przyszłość na 5–10 lat z perspektywy ekspertów omawiających możliwe kierunki rozwoju prędkości internetu.

Współczesne życie coraz bardziej uzależnione jest od szybkiej łączności – od strumieniowania wideo 4K i gier online, po pracę zdalną i usługi w chmurze. Zrozumienie, gdzie dziś znajdują się prędkości internetu i dokąd zmierzają może pomóc konsumentom, firmom oraz decydentom przygotować się na następną generację cyfrowych doświadczeń. W poniższych sekcjach szczegółowo opisujemy obecne rekordy prędkości i usługi, podając obszerne dane: dostawców, prędkości, koszty i wykorzystywane technologie. Wszystkie informacje pochodzą z autorytatywnych i aktualnych źródeł (publikacje naukowe, raporty branżowe, oficjalne dane ISP, Speedtest itd.), wraz z cytowaniami.

Rekordowe laboratoryjne prędkości internetu

Prędkości internetu osiągane w laboratoriach badawczych znacznie przewyższają wszystko, co można zobaczyć w sieciach komercyjnych. W ostatnich latach naukowcy ustanawiali zadziwiające nowe rekordy w zakresie szybkości transmisji danych, często korzystając z eksperymentalnych światłowodów i zaawansowanych technik modulacji. Oto niektóre z obecnych rekordów i ważnych osiągnięć wraz ze szczegółami dotyczącymi instytucji, dat i zastosowanych technologii:

• 402 terabity na sekundę (Tbps) – czerwiec 2024 r.: Zespół kierowany przez japoński Narodowy Instytut Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych (NICT) oraz Aston University (Wielka Brytania) osiągnął światowy rekord 402 Tbps przesyłu po jednym standardowym światłowodzie sciencedaily.com. Eksperyment przedstawiony na OFC 2024 wykorzystał poszerzone spektrum optyczne (sześć pasm długości fal) w kablu (O, E, S, C, L, U), co pozwoliło przenieść znacznie większe ilości danych niż zwykle (większość systemów używa tylko C/L) sciencedaily.com. Badacze opracowali także nowatorskie wzmacniacze optyczne dla tych dodatkowych pasm, co umożliwiło osiągnięcie prędkości około 100 milionów razy większej niż potrzeba do standardowego przesyłania w jakości HD sciencedaily.com sciencedaily.com.
• 301 Tbps (poprzedni rekord) – marzec 2024 r.: Ten sam zespół międzynarodowy pobił rekordy już kilka miesięcy wcześniej, przesyłając 301 Tbps po standardowym światłowodzie sciencedaily.com. Osiągnięto to przez rozszerzenie wykorzystywanych zakresów długości fal (np. E-band i S-band) poza konwencjonalne pasma i wykorzystanie specjalnych wzmacniaczy circleid.com. Przy ~301 000 000 Mbps była to prędkość 4,5 miliona razy większa niż średni brytyjski szerokopasmowy internet w tym czasie circleid.com.
• 319 Tbps na dystansie 3 001 km – lipiec 2021 r.: Badacze z NICT w Japonii pobili rekord odległości przesyłając 319 Tbps przez czterordzeniowy światłowód na dystansie 3 001 km m.facebook.com. Wykorzystano multipleksowanie długości fal (552 kanały w szerokości spektrum 120 nm), co pokazało, jak wielordzeniowe włókna mogą zwielokrotniać pojemność. Wynik z 2021 roku był ok. dwa razy szybszy niż poprzedni rekord z 2020 i osiągnięto go dzięki zaawansowanym technikom światłowodów i modulacji laserowej m.facebook.com.
• 178 Tbps – sierpień 2020 r.: Zespół z University College London (UCL) ustanowił wówczas rekord 178 Tbps asheroto.medium.com wykorzystując zaawansowaną modulację (geometric shaping constellations), by efektywnie upakować sygnały danych blisko teoretycznych limitów. W tamtym czasie było to o jedną piątą szybciej niż wcześniejszy rekord prędkości internetu ucl.ac.uk, co podkreśla tempo rozwoju tej dziedziny.
• 1,02 petabita na sekundę (Pbps) – kwiecień 2025 r.: W najnowszym przełomie NICT (Japonia) razem z Sumitomo Electric i innymi wykazali transfer 1,02 Pbps (1 020 Tbps) po specjalnie zaprojektowanym światłowodzie 19-rdzeniowym eurekalert.org eurekalert.org. Ten „wielordzeniowy” światłowód zachował standardową średnicę zewnętrzną (0,125 mm), dzięki czemu jest kompatybilny z istniejącą infrastrukturą, ale zawiera 19 oddzielnych rdzeni przesyłających dane równolegle. Zespół osiągnął tę prędkość petabita na sekundę na dystansie 1 808 km wykorzystując wszystkie rdzenie oraz 180 kanałów długości fal (pasmo C i L w każdym rdzeniu) – każdy z modulacją 16QAM eurekalert.org. To najszybsza transmisja danych jaką kiedykolwiek zarejestrowano w światłowodzie eurekalert.org. Pokazuje to, że laboratoria są już w stanie uzyskiwać wielo-milionowe pojemności względem typowego szerokopasmowego internetu domowego.

Te „heroiczne eksperymenty” sciencedaily.com pokazują granice przepustowości internetu, gdy koszty nie grają roli, a wykorzystuje się najnowsze technologie. Opierają się na zaawansowanej modulacji i multipleksowaniu (np. przesyłanie wielu długości fal i użycie wysokiego rzędu QAM dla większej liczby bitów na symbol) oraz nowych typach światłowodu (jak wielordzeniowe czy wielomodowe). Ważne, że niektóre eksperymenty realizowane są na „standardowych” światłowodach, co sugeruje, że przyszłe sieci komercyjne mogą przyjąć podobne podejście bez konieczności wymiany całych kabli. Choć takie laboratoria prędkości nie są bezpośrednio dostępne dla użytkowników, zapowiadają możliwości przyszłej infrastruktury kręgosłupowej. Wraz z wykładniczym wzrostem zapotrzebowania na dane, te rekordy naukowe są kluczowymi etapami w kierunku skalowalnych sieci. Przykładowo, demonstracja 1,02 Pbps jest uznawana za „ważny krok” w stronę ultrawysokoprzepustowych systemów dalekiego zasięgu na potrzeby przyszłości eurekalert.org.

Najszybsze komercyjne usługi internetowe dla firm

Poza laboratoriami, najszybsze połączenia internetowe dostępne dla firm to zwykle dedykowane usługi światłowodowe oferowane przez operatorów telekomunikacyjnych lub wyspecjalizowanych dostawców. Połączenia klasy korporacyjnej mogą osiągać niezwykle wysokie prędkości (dziesiątki, a nawet setki gigabitów na sekundę), choć za bardzo wysoką cenę, i są wykorzystywane przez centra danych, duże korporacje, instytuty badawcze i inne organizacje o ogromnych potrzebach transferu. Poniżej prezentujemy wybrane najszybsze komercyjne usługi internetowe na świecie dla firm wraz z dostawcami, deklarowanymi prędkościami oraz kosztami (jeśli znane):

• Światłowody Multi-Gig i Terabitowe dla Firm: Najwięksi operatorzy telekomunikacyjni oferują obecnie dedykowany dostęp do internetu z prędkościami do 100 Gbps lub więcej na światłowodowych magistralach. Na przykład Lumen Technologies (dawniej CenturyLink) i Verizon reklamują dedykowaną przepustowość do 100 Gbps dla klientów biznesowych lumen.com everstream.net. AT&T oferuje nawet ultrapremium dedykowany internet z prędkościami „do 1 Tbps” (1 000 Gbps) i gwarantuje 100% dostępność dla dużych firm business.att.com. Tego typu usługi są w istocie niestandardowymi połączeniami światłowodowymi dla jednego klienta – rzecznik AT&T potwierdził, że linie 1 Tbps rzeczywiście istnieją, co stanowi szczyt możliwości komercyjnego ISP business.att.com. Warto podkreślić, że nie są to standardowe biznesowe pakiety szerokopasmowe, lecz dedykowane połączenia punkt–punkt, najczęściej wykorzystywane do łączenia siedzib firm lub centrów danych bezpośrednio z kręgosłupem internetu.
• Przykładowe topowe prędkości i koszty dla biznesu: Koszt tych ekstremalnie szybkich usług jest odpowiednio wysoki. Branżowe dyskusje wskazują, że dedykowana linia internetowa 10 Gbps w USA to zwykle wydatek rzędu 4 000–9 000 USD miesięcznie (przy wieloletnich kontraktach) quora.com, w zależności od lokalizacji i kosztów budowy infrastruktury. Jeden z ISP w Los Angeles – Tierzero – publicznie oferuje internet światłowodowy 10 Gbps za 4 990 USD/miesiąc tierzero.com. Przy 100 Gbps koszty dochodzą do dziesiątek tysięcy miesięcznie. Na Reddicie użytkownicy potwierdzają, że ceny dla firm za 10 gigabitów to ok. 5 tys. USD/miesiąc oraz że duże opłaty instalacyjne mogą obowiązywać, jeśli trzeba układać nowy światłowód reddit.com. Te koszty są poza zasięgiem małych firm, ale duże firmy technologiczne, instytucje finansowe i sieci naukowe na co dzień to budżetują.
• Przełom na miejskiej sieci światłowodowej – 25 Gbps w Chattanooga: Nie każda ultraszybka sieć dla biznesu wymaga ogólnokrajowego operatora. W Chattanooga (Tennessee, USA) miejski dostawca EPB uruchomił pierwszą community-wide usługę 25 gigabitów w 2022 r. telecompetitor.com telecompetitor.com. Ten symetryczny plan 25 Gbps światłowodowy jest dostępny dla każdej firmy (lub gospodarstwa domowego) w zasięgu EPB, ale nie jest tani – 12 500 USD miesięcznie dla biznesu (i 1 500 USD/mies. dla mieszkańców) telecompetitor.com. Oferta EPB oparta jest na technologii 25G-PON firmy Nokia i powstała jako inwestycja mająca przyciągnąć branżę technologiczną i innowacje do regionu telecompetitor.com telecompetitor.com. Pierwszym klientem 25 Gbps był ośrodek konferencyjny organizujący wydarzenia wymagające dużych transferów (np. zawody e-sportowe) telecompetitor.com. Przykład EPB pokazuje, że lokalne inicjatywy także mogą zapewniać światowe rekordy – już dekadę temu Chattanooga oferowała gigabit, a w 2015 już 10 Gbps dla całego miasta telecompetitor.com.
• Międzynarodowe oferty ISP dla firm: Na całym świecie wielu operatorów światłowodowych zapewnia biznesom łącza multi-gigabitowe. W Europie, np. Everstream (operator wyłącznie dla biznesu) oferuje na zamówienie łącza światłowodowe do 100 Gbps w kilku krajach everstream.net. W Azji czołowi operatorzy, jak NTT, Singtel i inni oferują na zamówienie łącza światłowodowe 10+ Gbps. Niektóre krajowe sieci naukowe (NREN) oraz międzynarodowe konsorcja kręgosłupowe działają nawet z pojemnościami 40 G, 100 G, 400 G pomiędzy centrami danych i punktami wymiany internetowej, jednak te sieci nie są „produktami ISP” dla detalicznego klienta, lecz infrastrukturą stanowiącą trzon internetu.

Podsumowując: najszybszy komercyjny internet dla firm dostarczany jest niemal wyłącznie przez światłowód, zwykle jako dedykowany dostęp do internetu (DIA). Typowy plan biznesowy (kabel lub światłowód) to maksymalnie 1–2 Gbps, natomiast przedsiębiorstwa o odpowiednich zasobach mogą zamówić praktycznie dowolną przepustowość. Operatorzy rozświetlą włókna odpowiednim sprzętem, oferując 10 Gbps, 100 Gbps, a nawet więcej. Usługa AT&T 1 Tbps pokazuje ekstremum możliwości – jest to w zasadzie ta sama technologia transportowa stosowana w kręgosłupie internetu, dostępna dla pojedynczego klienta business.att.com. Takie ultraszybkie połączenia są kluczowe dla zastosowań typu cloud computing, handel wysokiej częstotliwości, transfer naukowych zbiorów danych czy masowa dystrybucja treści. Ograniczeniem pozostaje koszt – najszybszy internet dla biznesu jest powszechnie dostępny jeśli ktoś może za niego zapłacić, a stosunek ceny do możliwości uzasadniają tylko specyficzne potrzeby. Z czasem, wraz z postępem technologicznym i wzrostem popytu, można oczekiwać, że multi-gig i nawet 10+ Gbps będą bardziej dostępne i opłacalne dla coraz większej liczby firm.

Najszybsze domowe usługi internetowe według krajów

Jeśli chodzi o internet domowy (konsumencki), w niektórych miejscach weszliśmy w erę wielu gigabitów szerokopasmowego dostępu. Wiele krajów oferuje dziś domowe łącza światłowodowe o prędkości 1 Gb/s, a coraz więcej operatorów przekracza próg 2–10 Gb/s dla użytkowników domowych. W rzadkich przypadkach prędkości powyżej 10 Gb/s są oferowane gospodarstwom domowym. Poniżej przedstawiamy przegląd niektórych z najszybszych domowych usług internetowych dostępnych w poszczególnych krajach, z typowymi prędkościami pobierania/ wysyłania, nazwą ISP oferującego usługę i przybliżonymi cenami. To pokazuje, jak bardzo rozwinął się internet konsumencki – oraz jak duża występuje różnorodność w różnych krajach.

Dla ułatwienia porównania, poniższa tabela przedstawia wybrane kraje znane z najwyższych prędkości internetu domowego, wraz z najszybszymi komercyjnie dostępnymi ofertami dla gospodarstw domowych:

Kraj	Operator / Plan	Maksymalna prędkość (Pobieranie/Wysyłanie)	Miesięczna cena (orientacyjnie)
Stany Zjednoczone	EPB (Chattanooga) – 25 Gig Fiber	25 Gb/s symetryczne	1 500 USD (domowy) telecompetitor.com
Singapur	Singtel – 10Gbps Enhanced Fiber	10 Gb/s symetryczne	139 SGD (często ~65 SGD po rabacie) singtel.com
Japonia	NTT (Docomo Hikari Cross) – 10 Giga	10 Gb/s (pobieranie/wysyłanie)	6 160 JPY (~55 USD) reddit.com
Korea Południowa	KT – 10 GiGA Internet	10 Gb/s pobieranie (opcje symetryczne)	110 000 KRW (~96 USD) samenacouncil.org
Szwajcaria	Salt Fiber – 10 Gbit/s Home	10 Gb/s symetryczne	49,95 CHF (~55 USD) capacitymedia.com
Hongkong	HKT (Netvigator) – 10G FTTH Plan	10 Gb/s symetryczne	2 888 HKD (~370 USD) hkt.com
Katar	Vodafone Qatar – GigaHome 25 Gb/s	25 Gb/s (światłowód do domu)	6 500 QAR (~1 780 USD) broadband.asia (szac.)
Francja	Free (Freebox Delta) – Fiber 10G	8–10 Gb/s pobieranie / 700 Mb/s wysyłanie	49,99 € (~55 USD) (w pakiecie) capacitymedia.com capacitymedia.com
Kanada	Bell Fibe – Gigabit 8.0	8 Gb/s pobieranie / 8 Gb/s wysyłanie	135 CAD (~100 USD) (szacunkowo)
ZEA	Etisalat eLife – Quantum	2 Gb/s pobieranie / 200 Mb/s wysyłanie (najszybszy plan)	2 999 AED (~817 USD) (szacunkowo)

Tab.: Przykłady najszybszych reklamowanych planów szerokopasmowego internetu domowego w różnych krajach (prędkości i ceny na lata 2024–2025). Wiele z nich to usługi FTTH (światłowód do domu) z symetrycznymi prędkościami pobierania/wysyłania, chyba że zaznaczono inaczej. Ceny są orientacyjne, mogą wymagać pakietów lub długoterminowych umów.

Kilka obserwacji na podstawie tabeli i innych danych dla krajów:

• Stany Zjednoczone: Najszybszy domowy internet w USA pochodzi od niszowych dostawców komunalnych, takich jak EPB w Chattanooga, oferujących aż 25 Gb/s telecompetitor.com. Jednak tak ekstremalne prędkości są bardzo drogie i rzadko dostępne. Znacznie częściej topowe oferty światłowodowe (Verizon Fios, Google Fiber, AT&T Fiber itd.) oferują plany domowe o kilku gigabitach. Na przykład najwyższy plan domowy Google Fiber to 8 Gb/s symetryczne za 150 USD/mies. fiber.google.com. AT&T i Frontier oferują 5 Gb/s światłowodu domowego w wybranych lokalizacjach (ok. 180 USD/mies. dla AT&T Fiber 5Gig). Operatorzy kablowi nieco odstają prędkościami – najwyższe plany Xfinity i Spectrum to zwykle 1,2 Gb/s pobierania przez kabel DOCSIS, choć Comcast testuje wyższe szybkości w nowym standardzie DOCSIS 4.0. Na kilku innowacyjnych rynkach USA pojawia się 10 Gb/s (np. Sonic w Kalifornii ma plan światłowodowy 10 Gb/s do domu, podobnie jak US Internet w Minneapolis), ale to nadal wyjątki. Ogólnie, amerykańscy użytkownicy w dużych miastach mogą obecnie łatwo zamówić łącza 1–2 Gb/s, natomiast 5+ Gb/s to wciąż ekstrawagancki luksus.
• Azja (Singapur, Japonia, Korea Południowa, Hongkong): Azjatyckie tygrysy słyną z błyskawicznego internetu i faktycznie Singapur często prowadzi w światowych rankingach średnich prędkości. Singtel i inni oferują 10 Gb/s FTTH w relatywnie przystępnych cenach (60–80 SGD) singtel.com. W Japonii główni dostawcy światłowodu (NTT Flets Hikari Cross, KDDI itd.) wdrożyli 10 Gb/s w ostatnich latach; kosztują one zazwyczaj 6 000–7 000 jenów/mies. reddit.com, czyli tylko nieco więcej niż standardowe 1 Gb/s, co czyni je bardzo popularnymi wśród entuzjastów. Korea Południowa już w 2018 r. wdrożyła ograniczone usługi domowe 10 Gb/s – usługa KT 10 GiGA kosztuje 110 tys. KRW/mies. samenacouncil.org – ale początkowo zainteresowanie było małe (mniej niż 0,1% subskrybentów) m.in. przez ograniczenia sprzętowe english.etnews.com potsandpansbyccg.com. Mimo to, w Korei dostępność gigabitu jest niemal powszechna, a rząd planował, by do 2022 r. połowa użytkowników miała 10 Gb/s potsandpansbyccg.com. Hongkong – kilku ISP (HKT, HKBN, HGC) oferuje 10 Gb/s FTTH na rynek luksusowy, choć topowy plan kosztował nawet 2 888 HKD (370 USD) miesięcznie hkt.com, więc to niszowy produkt. Warto zauważyć, że w wielu azjatyckich miastach bloki mieszkalne są światłowodowane, więc gigabit często kosztuje mniej niż 30 USD/mies., a multi-gigabitowe oferty to premium dla zaawansowanych użytkowników.
• Europa: Najszybszy internet domowy w Europie znajdziemy najczęściej w krajach z szeroką rozbudową FTTH i konkurencyjnym rynkiem operatorów. Przykładowo, Szwajcaria ma rewelacyjny plan Salt Fiber: 10 Gb/s symetrycznie za jedyne 49,95 CHF (~55 USD) thepoorswiss.com. Ta niska cena zaskoczyła konkurencję i wymusiła obniżki u innych operatorów jak Swisscom capacitymedia.com. We Francji operator Free wprowadził już w 2018 r. Freebox z możliwością 10 Gb/s (reklamowane 8 Gb/s pobierania, 700 Mb/s wysyłania, ograniczenia sprzętowe) w ramach pakietu za 50 euro capacitymedia.com. Kraje nordyckie (Szwecja, Norwegia, Dania) mają też niektóre oferty 10 Gb/s przez sieci miejskie FTTH, choć 1–2 Gb/s jest częstsze. Europa Wschodnia od lat imponuje wysokimi prędkościami – Rumunia ma bardzo wysokie średnie i tanie plany gigabitowe (10–15 € za 1 Gb/s w miastach) dzięki rozbudowanemu światłowodowi, ale oferty multi-gig to jeszcze rzadkość. Ogólnie gigabitowa dostępność gwałtownie rośnie, a wiele krajów raportuje średnią prędkość powyżej 200 Mb/s (np. mediana dla Francji to ~224 Mb/s worldpopulationreview.com). Celem UE jest „społeczeństwo gigabitowe”, a operatorzy wdrażają technologię XGS-PON (10 Gb/s) na kolejny okres.
• Bliski Wschód: Kraje Zatoki, jak Katar, ZEA, Arabia Saudyjska, zainwestowały w światłowody i są wysoko w rankingach prędkości (często przez niewielki obszar i nową infrastrukturę). Katar (Ooredoo, Vodafone) agresywnie wprowadził plany gigabitowe i multi-gigabitowe – nowa oferta Vodafone Qatar GigaHome to nawet 25 Gb/s dla domu, ponoć pierwsza taka w regionie mobileeurope.co.uk mobileeurope.co.uk. Cena tego planu (~6 500 QAR) jest bardzo wysoka i to raczej oferta VIP broadband.asia. ZEA (Etisalat eLife) oferuje do 2 Gb/s dla klientów indywidualnych (bardzo wysoka cena), a średnie prędkości podbijają liczne subskrypcje 500 Mb/s–1 Gb/s. Izrael niedawno uruchomił także opcje 10 Gb/s wraz z ogólnokrajową modernizacją do światłowodu.
• Oceania: Australia i Nowa Zelandia historycznie były nieco w tyle przez geografię i infrastrukturę z poprzednich dekad. Teraz, gdy wdrożono światłowód (NBN w Australii, UFB w NZ), prędkości rosną. W NZ Chorus oferuje plany 4 Gb/s, nawet 8 Gb/s (technologia XGS-PON) w wybranych rejonach, a mediana prędkości to ok. 175 Mb/s en.wikipedia.org. Australijski NBN obecnie oferuje maksymalnie 1 Gb/s większości użytkowników, ale testowane są łącza 2–10 Gb/s na przyszłość. Ostatecznie, najszybszy internet domowy w Oceanii nadal odstaje od Azji/Europy, lecz dystans się zmniejsza.
• Africa i Azja Południowa: Te regiony mają z reguły dużo niższe prędkości internetu stacjonarnego i ograniczoną rozbudowę światłowodu do domów. RPA to jasny punkt – operatorzy światłowodowi oferują tam już nawet 1 Gb/s do domów w miastach, a mediany rosną (ok. 47 Mb/s pod koniec 2022). Kilka krajów jak Nigeria, Kenia, Egipt mają już oferty światłowodowe (często max 100–200 Mb/s do domów). Jednak w wielu krajach Afryki czy Azji Południowej królują sieci komórkowe lub stare DSL – tam prędkości domowe to często kilkanaście megabitów. Przykładowo, Etiopia, Somalia, Jemen mają medianę poniżej 5 Mb/s worldpopulationreview.com. Cyfrowa przepaść jest ogromna: gdy w Szwajcarii dostępne jest 10 000 Mb/s do domu, inne kraje mają problem, by zapewnić 10 Mb/s. Trwają jednak inwestycje w światłowód w krajach rozwijających się, a nowe technologie (np. LEO – satelity niskoorbitalne) pozwalają zwiększać prędkości w rejonach odciętych od łącz (więcej poniżej).

Warto pamiętać, że rzeczywiste prędkości mogą się różnić od reklamowanych maksymów. Nawet mając abonament 10 Gb/s, nie oznacza to zawsze możliwości pobierania z taką szybkością – wiele czynników (ograniczenia Wi-Fi, limity serwerów, przeciążenia sieci pośrednich) ogranicza transfer. Bloger ze Szwajcarii zauważył, że przy 10 Gb/s światłowodu rzadko kiedy osiąga się pełną prędkość, bo wiele serwisów i dostawców ogranicza transfer na niższym poziomie thepoorswiss.com thepoorswiss.com. Mimo to, posiadanie multi-gigabitowego łącza oznacza, że dostęp lokalny nie jest wąskim gardłem i pozwala dowolnej liczbie urządzeń i transmisji korzystać swobodnie z ogromnej przepustowości.

Ogólnie rzecz biorąc, najszybsze usługi internetu domowego są możliwe dzięki technologii światłowodowej, często wykorzystującej nowoczesne standardy pasywnych sieci optycznych, takie jak XGS-PON (10 Gb/s) czy nadchodzący 25G-PON. Niektórzy dostawcy (np. Vodafone w Katarze) przeskakują nawet bezpośrednio do 25 Gb/s, aby zapewnić sobie przewagę na przyszłość mobileeurope.co.uk mobileeurope.co.uk. Rywalizacja o tytuł „najszybszego ISP” prowadzi do marketingowego przebijania się – na przykład po wdrożeniu 25G przez EPB, regionalny operator internetowy na Florydzie (USA) ogłosił plany wprowadzenia „25G w wybranych dzielnicach”. Wraz z modernizacją sieci przez coraz więcej operatorów, 10-gigabitowy internet domowy może stopniowo przechodzić z egzotyki do głównego nurtu w technologicznie zaawansowanych miastach w ciągu najbliższej dekady. Na razie jednak takie prędkości pozostają ciekawostką dla większości konsumentów, a koszt i praktyczność ograniczają ich adopcję do entuzjastów i profesjonalistów, którzy naprawdę tego potrzebują.

Technologie umożliwiające te wysokie prędkości

Osiągnięcie ekstremalnych prędkości internetu omawianych powyżej – zarówno w laboratoriach, jak i komercyjnych sieciach – zależy od zaawansowanych technologii przesyłu danych i sieciowych. Od fizyki światłowodów po innowacyjne wykorzystanie widma bezprzewodowego, inżynierowie przesuwają granice, by przenieść więcej bitów, szybciej, różnymi mediami. W tej sekcji przedstawiamy kluczowe technologie, które umożliwiają przesył na poziomie multi-gigabitowym i terabitowym:

• Światłowody i nowoczesne włókna optyczne: Światłowód to koń pociągowy szybkiego internetu. Przesyła dane jako impulsy świetlne przez szklane włókna, oferując ogromną przepustowość i niskie straty sygnału na dalekie dystanse. Najszybsze eksperymenty laboratoryjne wykorzystują udoskonalenia w technologii światłowodowej – na przykład zastosowanie wielu rdzeni lub modów w jednym włóknie oraz rozszerzanie się na nowe pasma długości fal. Standardowy światłowód jednomodowy używa zazwyczaj dwóch pasm (C i L), ale naukowcy pobili rekordy, używając jednocześnie sześciu pasm, znacznie zwiększając przepustowość sciencedaily.com. Podobnie włókna wielordzeniowe (z kilkoma ścieżkami światła w jednym włóknie) osiągnęły transmisję ponad jeden petabit na sekundę eurekalert.org. Komercyjnie, nowoczesne sieci dostępu światłowodowego stosują standardy PON (pasywna sieć optyczna): GPON (2,5 Gb/s), XGS-PON (10 Gb/s symetrycznie) i nadchodzące 25G/50G PON. Technologie te pozwalają na dostarczanie multi-gigabitowych prędkości do domu poprzez współdzielenie długości fal między użytkownikami. Potencjał światłowodu jest ogromny – dzięki zaawansowanej modulacji (np. 16-QAM, 64-QAM na nośnikach optycznych) i gęstemu zwielokrotnianiu długości fal (DWDM) pojedyncza para światłowodów w rdzeniu sieci rutynowo przenosi dziś terabity danych na sekundę. Jak zauważa jeden z badaczy Uniwersytetu Aston, przepustowość światłowodów można ciągle zwiększać, poszerzając widmo i stosując nowe metody wzmocnienia sygnału, bez konieczności układania zupełnie nowego kabla sciencedaily.com sciencedaily.com. Dlatego światłowód jest obecnie uznawany za najbardziej „przyszłościowe” medium fizyczne dla łączności internetowej.
• Zaawansowana modulacja i przetwarzanie sygnału: Przesłanie większej liczby danych przez dany kanał wymaga wyrafinowanych technik modulacji. W komunikacji optycznej oznacza to kodowanie większej liczby bitów w każdym impulsie światła poprzez zmiany amplitudy/fazy (QAM) oraz wykorzystanie koherentnej detekcji przy cyfrowym przetwarzaniu sygnału (DSP) do odbierania słabych, szybkich sygnałów. Rekordowe osiągnięcia laboratoryjne (178 Tb/s, 319 Tb/s itd.) wykorzystywały zaawansowane formaty modulacji oraz koncepcje superkanałów – innymi słowy, łączenie wielu sygnałów równolegle i ich rozdzielanie algorytmami po stronie odbiorczej. Nawet w technologii konsumenckiej zaawansowana modulacja jest kluczowa: na przykład internet kablowy (DOCSIS) zwiększył prędkości, przechodząc na 4096-QAM, a sieci 5G korzystają z modulacji do 256-QAM w kanale zstępującym. Im wyższy rząd modulacji QAM, tym więcej bitów w jednym symbolu, ale też wyższe wymagania jakości sygnału (SNR). Kody korekcji błędów oraz przetwarzanie MIMO (multiple-input multiple-output) dodatkowo podnoszą przepustowość przez wykorzystanie wielu strumieni przestrzennych lub korekcję błędów z zaszumionych kanałów. Wyczerpującym przykładem jest pokaz 5G mmWave Samsunga, gdzie wykorzystano 800 MHz widma i MU-MIMO, by osiągnąć 8,5 Gb/s – w zasadzie dzieląc dane na wiele anten i strumieni finleyusa.com finleyusa.com. Podsumowując, zaawansowana modulacja i DSP pozwalają efektywniej wykorzystać dostępne widmo, co jest krytyczne dla osiągania gigabitowych i wyższych prędkości w dowolnym medium (światłowód, miedź, łączność bezprzewodowa).
• 5G milimetrowe i nowsze technologie: W zakresie komunikacji bezprzewodowej sieci mobilne 5G wprowadziły wykorzystanie pasm milimetrowych (mmWave, ok. 24–40 GHz i wyżej) do osiągania multi-gigabitowych prędkości. Sygnały mmWave oferują ogromną dostępność pasma – np. 5G może przydzielić bloki do 800 MHz szerokości (vs. 20 MHz typowe w 4G). W idealnych warunkach mmWave 5G może dostarczyć 1–3 Gb/s do smartfona, a nawet więcej do stacjonarnych odbiorników. Przykładowo, 5G Ultra Wideband (mmWave) Verizona w centrach miast często osiąga ~1,5–2 Gb/s w testach terenowych. W kontrolowanym pokazie Samsung przesłał 8,5 Gb/s w 5G przez agregację widma mmWave i użycie wielu urządzeń finleyusa.com. Zastrzeżenie: mmWave ma ograniczony zasięg i trudności z przenikaniem przez ściany/przeszkody, dlatego wdrożenie tego rozwiązania ogranicza się na razie do małych komórek w centrum miast i/lub dostępu stacjonarnego w linii widzenia. Mimo wszystko, mmWave to kluczowa technologia pozwalająca na bezprzewodowy internet klasy gigabitowej, uzupełniająca światłowód tam, gdzie nie da się pociągnąć kabla. Przyszłe badania nad 6G sięgają jeszcze wyższych częstotliwości (pasm sub-THz), które mogą zapewnić dziesiątki lub setki Gb/s bezprzewodowo, choć już na bardzo krótkim zasięgu. Ericsson podkreśla, że 5G mmWave zapewnia „multi-gigabitowe prędkości i pojemność” na stadionach czy w centrach miast ericsson.com, prezentując rolę łączności bezprzewodowej w ekosystemie ultra-szybkiego internetu.
• Satelity niskoorbitowe (LEO): Choć światłowód i 5G dominują pod względem pojemności, satelity LEO to nowa era, jeśli chodzi o rozszerzanie zasięgu szybkiego internetu. Systemy takie jak Starlink SpaceX, OneWeb i nadchodzący Amazon Kuiper korzystają z konstelacji satelitów krążących ~500 km nad Ziemią, by zapewnić szerokopasmowy internet z dużo mniejszym opóźnieniem niż tradycyjne satelity geostacjonarne. Usługa Starlink aktualnie oferuje swoim użytkownikom średnio 50–200 Mb/s reddit.com tomsguide.com, z opóźnieniem ~20–40 ms – ogromny postęp względem wcześniejszego internetu satelitarnego. Starlink obiecuje w przyszłości nawet 300 Mb/s na użytkownika wraz z rozwojem konstelacji i infrastruktury stacji naziemnych tomsguide.com. Trwają także testy satelitów „Starlink 2.0” z łączami laserowymi i wyższą pojemnością, które mogą podnieść prędkości. OneWeb skupia się głównie na obsłudze trudno dostępnych klientów biznesowych/telekomunikacyjnych, umożliwiając backhaul sieci 3G/4G na obszarach wiejskich z setkami Mb/s. Pod względem technologii, sieci LEO wykorzystują anteny fazowane oraz obsługują wysokoczęstotliwościowe pasma Ku/Ka (12–40 GHz) z zaawansowanym formowaniem wiązki do śledzenia satelitów. Pojedyncze łącze z satelity LEO do klienta nie osiąga jeszcze poziomu gigabitowego, jednak łączna przepustowość całego systemu to już kilka Tb/s (całkowita przepływność Starlinka). Nowe pasma V oraz optyczne łącza międzysatelitarne wdrażane są właśnie po to, by finalnie umożliwić >500 Mb/s dla jednego użytkownika w idealnych warunkach. Satelity LEO umożliwiają stosunkowo szybki internet w miejscach oddalonych od światłowodu lub masztów komórkowych – od statków na środku oceanu po wsie bez infrastruktury – tym samym podnoszą minimalny poziom „dostępnego” internetu na skalę świata. Uzupełniają istotną lukę w „układance szybkiego internetu”, nawet jeśli nie dorównują światłowodowi pod względem maksymalnych prędkości.
• Sieci rdzeniowe o wysokiej przepustowości i modemy: Kolejny aspekt technologiczny to infrastruktura, która umożliwia i rozdziela te prędkości. W szkieletowych sieciach internetowych i centrach danych przełączniki i routery sieciowe szybko się rozwijają. Mamy już standardowe interfejsy Ethernet 100 Gb/s, 400 Gb/s i 800 Gb/s, wykorzystywane przez największych operatorów chmurowych i telekomy. Trwają eksperymenty nad Ethernetem 1,6 Tb/s. Te szybkie porty obsługują światłowodowe systemy transmisyjne mogące przesyłać wiele takich kanałów na duże odległości. Technologie takie jak flex-grid ROADM (przełączniki optyczne z rekonfigurowalnym podziałem widma) i optyczne superkanały pozwalają efektywnie wykorzystywać widmo światłowodów, dzieląc terabity danych między kolory światła. Po stronie konsumenckiej nowe modemy i standardy Wi-Fi umożliwiają multi-gigabitowe prędkości w domowych sieciach. Przykładowo, Wi-Fi 6E/7 przekracza w praktyce 1 Gb/s (Wi-Fi 7 celuje w 5–10 Gb/s w idealnych warunkach), co zapewnia, że jeśli dom posiada światłowód 5–10 Gb/s, urządzenia bezprzewodowe będą w stanie to wykorzystać (przy zgodnym routerze). Internet kablowy rozwija się dzięki DOCSIS 4.0, promowanemu w branży jako „10G”. DOCSIS 4.0 może technicznie obsłużyć do ok. 10 Gb/s pobierania i ~6 Gb/s wysyłania przez kabel koncentryczny, korzystając z poszerzonego widma i zaawansowanego przetwarzania sygnału broadbandnow.com. Comcast niedawno przeprowadził pierwsze na świecie testy połączenia DOCSIS 4.0 10G na żywo, uzyskując symetryczne multi-gigabitowe prędkości na sieci hybrydowej światłowód–koncentryk cmcsa.com. Tak więc połączenie rozbudowywanego rdzenia sieciowego, nowych technologii w „ostatniej mili” i lepszych urządzeń konsumenckich umożliwia faktyczne realizowanie ultra-szybkiego internetu.

W istocie innowacje światłowodowe (szersze widmo, więcej rdzeni, lepsza modulacja) stanowią fundament najszybszych łączy, co pokazują laboratoryjne rekordy i rozwój sieci FTTH. Postęp w technologiach bezprzewodowych (5G/6G, satelity) pozwala przenieść wysokie prędkości do mobilnych i odległych zastosowań, choć zwykle z niższą prędkością maksymalną niż światłowód. U podstaw tych zmian leży progres inżynierii sieciowej – od urządzeń routujących zdolnych do obsługi terabitów po mądrzejszą modulację i kodyfikację – które pozwalają wyciskać z każdego łącza maksymalną wydajność. Synergia tych technologii sprawia, że możemy mówić o multi-gigabitowych usługach dla użytkowników domowych i marzyć laboratoryjnie o sieciach petabitowych. Każda technologia rozwiązuje inne wyzwania (przepustowość, odległość, mobilność, dostępność), a razem pchają globalny internet w stronę szybszych i bardziej powszechnych połączeń.

Porównanie prędkości internetu na świecie według regionów

Prędkości internetu poprawiły się na całym świecie, ale nie równomiernie – widoczne są wyraźne różnice regionalne zarówno w średnich prędkościach doświadczanych przez użytkowników, jak i maksymalnych oferowanych parametrach. Poniżej porównujemy prędkości internetu w głównych regionach (Azja, Europa, Ameryka Północna itp.), wskazując, które obszary przodują, a które pozostają w tyle, na podstawie najnowszych danych:

• Azja: Azja obejmuje zarówno najszybsze kraje świata pod względem internetu, jak i jedne z najwolniejszych. W krajach wysoko rozwiniętych Azji Wschodniej i regionu Pacyfiku dostępne są ogromne prędkości. Przykładowo Singapur niezmiennie zajmuje 1. miejsce na świecie w kategorii stałego łącza szerokopasmowego – w marcu 2025 r. średnia prędkość pobierania w Singapurze wynosiła około 345 Mb/s statista.com. Hongkong (305 Mb/s) i Japonia (~212 Mb/s mediana) en.wikipedia.org, a także Korea Południowa (~193 Mb/s mediana) en.wikipedia.org, korzystają z niemal powszechnie dostępnej sieci światłowodowej i kablowej. W czołówce są także niektóre kraje Bliskiego Wschodu i Azji Zachodniej; na przykład Zjednoczone Emiraty Arabskie i Katar osiągają mediany około 300 Mb/s worldpopulationreview.com, dzięki najnowocześniejszym sieciom światłowodowym (np. Etisalat i du w ZEA, Ooredoo w Katarze). Z drugiej strony, w części Azji Południowej i Południowo-Wschodniej prędkości są znacznie niższe – duże kraje takie jak Indie (mediana ~60 Mb/s) i Indonezja (~30 Mb/s) poprawiły się dzięki rozwojowi 4G i częściowej modernizacji światłowodowej, ale wciąż daleko im do czołówki. Na końcu plasują się kraje ogarnięte wojną lub słabiej rozwinięte, np. Afganistan czy Jemen, gdzie mediana łączy szerokopasmowych wynosi około 3–8 Mb/s worldpopulationreview.com. Azja obejmuje zatem całe spektrum prędkości. W zakresie oferty szczytowej to jednak Azja przewodzi – wiele państw oferuje domowe plany 10 Gb/s, a nawet 50% Koreańczyków miało mieć dostęp do 10G do końca 2022 r. potsandpansbyccg.com. Zamożne, technologiczne centra regionu wyznaczają światową czołówkę, a jednocześnie trwają działania, by pozostała część Azji dogoniła liderów.
• Europa: Europa jako region ogólnie oferuje wysokie prędkości internetu, szczególnie w Europie Zachodniej i Północnej. Wiele państw UE prowadzi intensywną rozbudowę sieci światłowodowej. Według Speedtest (styczeń 2025), Francja miała medianę prędkości stałego łącza w okolicach ~287 Mb/s en.wikipedia.org, co plasuje ją w światowej czołówce (operatorzy jak Free czy Orange docierają światłowodem do wielu miast). Kraje nordyckie i Beneluks także wyróżniają się wynikami (np. Dania ~248 Mb/s, Islandia ~282 Mb/s) en.wikipedia.org. Mniejsze państwa, jak Monako czy Liechtenstein, często zajmują czołowe miejsca dzięki łatwej infrastrukturze i wysokiemu PKB – Monako było nr 1 w 2021 z wynikiem ok. 226 Mb/s worldpopulationreview.com. Nawet historycznie wolniejsze kraje europejskie nadrabiają dystans: np. Hiszpania i Portugalia osiągają obecnie mediany w pobliżu 200 Mb/s en.wikipedia.org po masowych inwestycjach w światłowody, a Rumunia (od lat znana z taniego i szybkiego internetu w miastach) wykazuje ok. 238 Mb/s en.wikipedia.org. Europejska średnia regionalna jest zatem zawyżana przez takie osiągnięcia. Mimo tego kilka obszarów kontynentu pozostaje w tyle – głównie niektóre tereny wiejskie Europy Wschodniej/Południowej, gdzie nadal wycofywany jest DSL – kraje jak Albania czy Bośnia mają dużo niższe średnie (kilkanaście Mb/s). Ogólnie jednak Europa ustępuje tylko najbardziej zaawansowanej Azji w globalnych rankingach. Co ważne, różnica pomiędzy Europą a absolutną czołówką (Singapur itd.) nie jest ogromna – Europa zajmowała 5 z 10 pierwszych miejsc pod względem mediany szerokopasmowego internetu w 2024 r. worldpopulationreview.com. To efekt silnej konkurencji i inwestycji w sieci światłowodowe/kablowe w krajach UE i sąsiadujących.
• Ameryka Północna: Prędkości internetu w Ameryce Północnej są wysokie, ale nie rekordowe w skali globalnej. Stany Zjednoczone cechuje duże zróżnicowanie – w miastach dostępne są często opcje gigabitowe, podczas gdy obszary wiejskie korzystają jeszcze z wolnego DSL lub internetu bezprzewodowego. Średnia mediana pobierania w USA w 2024 r. wynosiła ok. 242 Mb/s worldpopulationreview.com, co plasuje ten kraj na ok. 5. miejscu na świecie według tego wskaźnika. Kanada jest podobna, z medianą ok. 232 Mb/s en.wikipedia.org, dzięki kablowi i światłowodowi w gęsto zaludnionych rejonach. Oba kraje notują wzrosty średnich prędkości w miarę rozbudowy sieci DOCSIS 3.1 (do 1 Gb/s) i światłowód (od operatorów jak AT&T, Verizon, Bell Canada). Jednak Ameryka Północna nie przeskoczyła jeszcze na masowo dostępną ofertę domowych 10 Gb/s tak szybko jak Azja czy Europa – dzieje się to w pojedynczych miastach, ale nie jest jeszcze powszechne. Jedną z przyczyn, dla których średnia w USA nie jest najwyższa, jest cyfrowy podział – część Amerykanów ma do wyboru tylko 10–50 Mb/s, co obniża krajową medianę. Meksyk pozostaje w tyle (mediana ~60–70 Mb/s), choć poprawia się dzięki inwestycjom światłowodowym firm Telmex i innych. Podsumowując, Ameryka Północna ma solidne prędkości (USA i Kanada są w światowej top 15, jeśli chodzi o szerokopasmowy internet), ale region jako całość pozostaje krok za absolutnymi liderami. Wymowne jest to, że amerykańskie miasto (Chattanooga) ma dostęp do 25 Gb/s, a średnia krajowa jest ułamek tego – co pokazuje ogromne zróżnicowanie infrastrukturalne.
• Ameryka Łacińska: Ameryka Łacińska poczyniła znaczne postępy, a kilka jej krajów przekroczyło próg 200 Mb/s. Chile się wyróżnia – zainwestowało mocno w światłowód, osiągając medianę ok. 266 Mb/s (jedną z najwyższych na świecie) worldpopulationreview.com. Wynik ten zawdzięcza konkurencji i światłowodowym operatorom obecnym w głównych miastach. Panama i Brazylia także zanotowały duże skoki (Panama – ~169 Mb/s mediana en.wikipedia.org, Brazylia – ~186 Mb/s en.wikipedia.org), częściowo dzięki modernizacji kabli i FTTH w miastach. Pozostałe duże kraje, takie jak Argentyna, Kolumbia, Peru, mieszczą się w przedziale ~50–150 Mb/s – to niezły poziom, ale daleko od światowej czołówki. W krajach słabiej rozwiniętych regionu, zwłaszcza w Ameryce Środkowej i na Karaibach, średnie często są poniżej 30 Mb/s. Ogólnie średnią podnoszą nieliczni liderzy, ale region nadal odstaje od Ameryki Północnej i Europy. Trend jest jednak pozytywny: wdrożenia światłowodowe firm takich jak Claro, Telefónica oraz lokalnych ISP szybko zwiększają możliwości sieci. Przykładowo kilku operatorów w Brazylii i Meksyku oferuje obecnie domowe taryfy 1–2 Gb/s, co jeszcze kilka lat temu było nie do pomyślenia. W ciągu 5 lat Ameryka Łacińska może znacząco zmniejszyć różnicę.
• Afr yka: Afryka niestety pozostaje regionem o najwolniejszych średnich prędkościach internetu. W większości państw subsaharyjskich średnia prędkość internetu szerokopasmowego nie przekracza 25 Mb/s, a w wielu jest poniżej 10 Mb/s worldpopulationreview.com. Przyczyny to m.in. niska penetracja światłowodów, stare sieci DSL lub sieci komórkowe obsługujące internet domowy oraz niedostateczna konkurencja. RPA jest tu liderem – rozwija rynek światłowodowy, a mediana prędkości wynosi kilkadziesiąt Mb/s (wybrani mają nawet 1 Gb/s). Kenia, Nigeria, Ghana, Maroko, Egipt to kolejne kraje, gdzie podmorskie kable i światłowodowe trasy krajowe podniosły parametry (mediany 20–50 Mb/s). Jednak w wielu krajach Afryki szerokopasmowy internet stacjonarny jest rzadkością, a mieszkańcy polegają na mobilnym 4G, które często daje tylko kilka Mb/s. W państwach ogarniętych konfliktami lub bardzo biednych (jak Erytrea, Sudan, DR Konga) odnotowuje się jedynie jednostkowe Mb/s worldpopulationreview.com worldpopulationreview.com. Jasnym punktem są rozpoczęte inwestycje – nowe kable podmorskie (np. 2Africa, Equiano) mają znacząco zwiększyć możliwości przesyłowe docierające do Afryki, a lokalni operatorzy rozbudowują sieci światłowodowe w stolicach. Poza tym, dzięki 4G i 5G można uzyskać niezłe prędkości tam, gdzie FTTH jest nieopłacalny. Widać pierwsze efekty: w 2022 r. niektórzy użytkownicy w RPA korzystali z 5G FWA osiągając setki Mb/s. Prędkości w Afryce będą zatem rosły, ale startują z bardzo niskiego poziomu. W połowie lat 20. XXI w. kontynent ten ma najniższą średnią regionalną na świecie.
• Oceania: Oceania (głównie Australia i Nowa Zelandia plus wyspy Pacyfiku) plasuje się w środku stawki. Australia zrealizowała projekt National Broadband Network (NBN), który zastąpił starzejący się DSL mieszanką światłowodu, kabla koncentrycznego i internetu bezprzewodowego. Istotnie zwiększyło to średnią prędkość – obecnie mediana stałego łącza w Australii to ok. ~100 Mb/s (w 2019 r. było to ~43 Mb/s). Nowa Zelandia wyprzedza Australię; dzięki programowi UFB średnia tam to ~175 Mb/s en.wikipedia.org. NZ zwykle znajduje się w światowym top 20, podczas gdy Australia jest trochę w tyle (ok. 50. miejsce, częściowo przez wielu użytkowników bezprzewodowych lub przestarzałych łączy FTTN). Wyspiarskie kraje Pacyfiku są na ogół dużo wolniejsze (często polegają na satelitach lub skromnych kablach podmorskich). Przykładowo Fidżi czy Samoa mają zazwyczaj poniżej 20 Mb/s, choć poprawiają się dzięki nowym inwestycjom. Podsumowując, rozwinięte części Oceanii mają niezły internet (oferty gigabitowe dostępne są dla wielu nowozelandzkich i niektórych australijskich gospodarstw), ale regionowi daleko jeszcze do poziomu najlepszych krajów Azji lub Europy. Sama Australia ma nadal spory potencjał do rozwoju – rząd modernizuje obecnie NBN, chcąc poszerzyć dostęp do światłowodu i umożliwić szeroką ofertę gigabitową, by dogonić światową czołówkę.

Podsumowując, według danych z lat 2024/2025 globalna średnia prędkość stałego internetu szerokopasmowego to około 100 Mb/s (pobieranie) facebook.com, ale ta średnia maskuje ogromne różnice regionalne. Azja (miasta-państwa i kraje Zatoki Perskiej) oraz Europa (państwa UE) zajmują większość najwyższych miejsc, zwykle osiągając wyniki powyżej 100 Mb/s. Ameryka Północna nie jest daleko w tyle pod względem absolutnym, choć jej olbrzymie zróżnicowanie terytorialne i demograficzne nieco zaniża medianę w stosunku do światowej czołówki. Ameryka Łacińska pnie się w górę – niektóre kraje już porównywalne z Europą. Oceania jest podzielona – Nowa Zelandia wypada bardzo dobrze, Australia przeciętnie. Największe opóźnienia notuje Afryka, która wciąż w większości znacznie odbiega od światowej średniej.

To regionalne porównanie podkreśla, jak bardzo istotne są geografia, inwestycje infrastrukturalne oraz polityka. Mniejsze i bogatsze kraje mogą szybciej modernizować swoje sieci (np. sieci mobilne ZEA osiągają średnio ~399 Mbps w 5G, najwyżej na świecie worldpopulationreview.com). Większe lub biedniejsze regiony napotykają więcej wyzwań. Jednak ogólny trend jest wzrostowy na całym świecie. Luka między najszybszymi a najwolniejszymi regionami, choć wciąż znacząca, stopniowo się zmniejsza, gdy koszty technologii maleją, a rynki rozwijające się przeskakują prosto do nowoczesnej infrastruktury (np. światłowody lub 5G). Międzynarodowe inicjatywy na rzecz poprawy dostępności (takie jak cele Komisji Szerokopasmowej ONZ) również dążą do powszechnego dostępu do szybkiego internetu. Za dekadę możemy zobaczyć, że obecne najwyższe przepływności będą bardziej równomiernie rozłożone na świecie – ale na razie doświadczenie internetowe wciąż zależy głównie od miejsca zamieszkania.

Trendy i prognozy na kolejne 5–10 lat

Patrząc w przyszłość, oczekuje się dalszego, spektakularnego wzrostu prędkości internetu. Następne 5 do 10 lat najprawdopodobniej przyniosą internet wielogigabitowy do głównego nurtu dla wielu konsumentów oraz jeszcze większe możliwości w rdzeniowych sieciach. Poniżej przedstawiamy kluczowe trendy i prognozy ekspertów dotyczące rozwoju prędkości internetu oraz infrastruktury do końca tej dekady i na lata 30-te XXI wieku:

• Gigabitowy i wielogigabitowy internet szerokopasmowy stają się standardem: W najbliższych latach można spodziewać się, że prędkości rzędu 1 gigabita staną się standardową ofertą w większości rozwiniętego świata. Wiele firm kablowych i światłowodowych ISP ma plany zapewnienia, by oferty 1 Gbps lub wyższe były szeroko dostępne do 2030 roku. W USA, na przykład, operatorzy kablowi w ramach inicjatywy “10G” planują wykorzystać DOCSIS 4.0, by dostarczać wielogigabitowe pobieranie i znacznie lepszy upload po istniejących sieciach koncentrycznych broadbandnow.com. Testy terenowe już teraz pokazują symetryczne wielogigabitowe prędkości na łączach kablowych cmcsa.com. Po stronie światłowodu, operatorzy przechodzą z GPON na XGS-PON (10 Gbps) i kolejne standardy. Analitycy przewidywali „powszechne produkty dla klientów indywidualnych o prędkości 10 Gbps” na początku lat 20. XXI wieku i ich upowszechnianie się w połowie dekady potsandpansbyccg.com – faktycznie, w 2024 r. oferty 10 Gb dla domów są dostępne już w kilku krajach. Do 2030 roku prawdopodobne jest, że jeszcze wyższe standardy PON (25G-PON, 50G-PON) zaczną być wdrażane dla użytkowników premium lub w sieciach szkieletowych potsandpansbyccg.com. Plan rozwoju CableLabs sugeruje, że pod koniec lat 20. XXI wieku zarówno sieci kablowe, jak i światłowodowe będą zdolne do dostarczania 10 Gbps do użytkownika końcowego, co zupełnie redefiniuje pojęcie „szerokopasmowości” (porównaj z zaledwie 25 Mbps w definicji USA sprzed dekady).
• Postęp w technologiach bezprzewodowych: ekspansja 5G i horyzont 6G: W obszarze mobilnym kolejne 5 lat przyniesie globalne wdrożenie 5G, w tym rozwój mmWave oraz funkcje 5G-Advanced zwiększające pojemność sieci. Do 2025 roku oczekuje się, że 5G zapewni przeciętne prędkości mobilne powyżej 150 Mbps w wielu krajach, a w strefach mmWave – szczytowe wartości wielogigabitowe newsroom.cisco.com. W dłuższej perspektywie trwają już prace nad 6G, którego pierwsze wdrożenia planowane są na 2030 rok ericsson.com. Eksperci przewidują, że 6G zapewni bezprzewodowe prędkości od 10 Gbps aż do 100 Gbps dla użytkowników miejskich w gęstych sieciach allconnect.com. Badania zakładają, że 6G osiągnie 1 Tbps w idealnych warunkach keysight.com 6gworld.com, dzięki wykorzystaniu sub-THz i ogromnych macierzy antenowych. Jeden z głównych ekspertów IEEE stwierdził, że „6G ma osiągać prędkości do 1 Tbps, 1000 razy szybciej niż 5G” smartviser.com. Wczesne testy są obiecujące: laboratorium testowe 6G AT&T wykazało już ponad 1 Tbps w próbach kontrolnych thesiliconreview.com. Choć takie prędkości nie będą codziennością dla przeciętnego użytkownika telefonu, do 2030 r. możemy mieć smartfony potrafiące przesyłać dziesiątki gigabitów na sekundę w optymalnych warunkach i powszechną łączność mobilną 1–5 Gbps w krajach rozwiniętych allconnect.com. To umożliwi m.in. bezprzewodowe AR/VR, streaming 8K w ruchu, chmurę gier z minimalnym opóźnieniem itd. Wi-Fi 7 (nowy standard Wi-Fi, debiut ok. 2024) pozwoli na teoretyczny transfer do 30 Gbps, eliminując wąskie gardła sieci domowych przy rosnących prędkościach łączy WAN.
• Sieci satelitarne zwiększają zasięg i prędkość: Do końca dekady internet satelitarny LEO będzie prawdopodobnie dojrzałym sektorem z wieloma konstelacjami na orbicie. SpaceX Starlink, Amazon Kuiper, OneWeb i inni mają w planach dziesiątki tysięcy satelitów o niskiej orbicie dostarczających internet globalnie. Oczekuje się, że wraz z rozwojem technologii usługi te będą zwiększać prędkości – dla przykładu, druga generacja satelitów i terminali Starlink może pozwolić na prędkości powyżej 500 Mbps, być może nawet zbliżone do 1 Gbps dla premium. Planuje się łącza laserowe między satelitami oraz wyższe pasma częstotliwości, co pozwoli zmniejszyć opóźnienia i zwiększyć przepustowość. Chociaż satelity nie wygrają z światłowodem w wielkich miastach, do 2030 mogą oferować użytkownikom wiejskim parametry porównywalne z średniej klasy stacjonarnym internetem (setki Mbps, rozsądny ping), co znacząco zniweluje cyfrową przepaść. Nowe bardzo wydajne satelity (VHTS) na orbicie geostacjonarnej, jak te od ViaSat czy Hughes, mają zdolność transmisji rzędu terabitów – pozwalając dostarczać internet do miejsc bez naziemnej infrastruktury. Koszt za Mbps poprzez satelitę ma spaść radykalnie, czyniąc to realną alternatywą lub uzupełnieniem dla sieci naziemnych.
• Rozbudowa sieci szkieletowych – terabity i więcej: W tle sieci szkieletowe internetu muszą się rozwinąć, by poradzić sobie z nowym poziomem przepływności ostatniej mili. Były CTO Cisco ds. szerokopasmowego internetu, John Chapman, przewidywał, że do 2040 sieci dostępu będą w stanie dostarczać 1 Terabit/s do użytkownika końcowego lightreading.com. To perspektywa ok. 15 lat, ale aby to osiągnąć, rdzeń sieci musi pracować w wieloterabitach, a nawet petabitach. Już teraz trwa przejście z połączeń szkieletowych 100 Gbps na 400 Gbps i 800 Gbps dzięki zaawansowanej modulacji optycznej (64-QAM, probabilistic constellation shaping itp.). Pod koniec dekady 800 Gbps i 1,2 Tbps będą standardem w nowych wdrożeniach (prototypy mają już Infinera i Ciena). Plany producentów przewidują, że Ethernet 1,6 Tbps pojawi się ok. 2026 r., a 3,2 Tbps ok. 2030 r. w szkieletach centrów danych. Kulminacją może być Terabit do domu w 2040 roku – czyli możliwość streamingu 1000 filmów 4K naraz. Choć trudno wyobrazić sobie potrzebę domową na 1 Tbps, prognozy niezmiennie pokazują wzrost popytu na przepustowość o ~30-50% rocznie, co wymusza rozwój sieci. Przykład: globalny ruch IP szacowany jest na setki eksabajtów miesięcznie do 2030 r. (wideo, IoT, chmura), co wymaga tych modernizacji.
• Bardziej symetryczne i niskolatencyjne sieci: Kolejny trend to przejście w kierunku symetrycznych prędkości oraz gwarancji niskiego opóźnienia. Historycznie szerokopasmowy internet (szczególnie kablowy/DSL) miał dużo wolniejszy upload niż download. Jednak wraz z rozwojem aplikacji interaktywnych (rozmowy wideo, backupy w chmurze, twórczość sieciowa) rośnie znaczenie uploadu. Światłowód jest z natury symetryczny, a także inicjatywa 10G dla sieci kablowych zakłada symetryczność za pomocą Full Duplex DOCSIS. Za 5–10 lat większość sieci zaoferuje zbliżone prędkości pobierania i wysyłania na górnej półce ofert. Opóźnienie także jest poprawiane: technologie jak low-latency DOCSIS, 5G URLLC, obliczenia brzegowe znacząco skracają lag. To sprawi, że „najszybsze połączenia” nie będą już tylko o liczbach Mbps, ale także o gwarantowanym niskim pingu (sub-5 ms lokalnie, sub-20 ms do centrów danych). Pozwoli to na realne zastosowania w czasie rzeczywistym (od VR po telerobotykę), których obecne sieci nie zawsze wspierają.
• Większa inkluzyjność i inicjatywy globalne: Kluczowy aspekt kolejnej dekady to podłączenie większej części świata do internetu szerokopasmowego. ITU (ONZ) wyznaczyło cele na 2030: np. każdy kraj z dostępem do taniego łącza 10 Mbps oraz 50% gospodarstw domowych na świecie z łączem 100 Mbps. Osiągnięcie 100 Mbps dla połowy ludzkości wydaje się ambitne, lecz następuje postęp. Wiele krajów rozwijających się przeskakuje prostą do 4G/5G fixed wireless lub wdraża światłowody w miastach. Koszt podłączenia światłowodu do domu spada, a innowacyjne finansowanie (dotacje państw, PPP) pozwala rozszerzać szybki internet. Według prognoz w 2030 globalna średnia prędkość internetu stacjonarnego może osiągnąć 500 Mbps, a mobilnego 150 Mbps, jeśli trend się utrzyma worldpopulationreview.com cisco.com. Nawet jeśli te liczby okażą się trochę zawyżone – to i tak oznacza kilka razy szybszy internet niż dzisiaj (~100 Mbps średniej światowej). Obszary takie jak Afryka i Azja Południowa, obecnie w tyle, mogą nadrobić najwięcej dzięki nowej infrastrukturze.
• Nowe scenariusze wykorzystania napędzą zapotrzebowanie na prędkość: Co więc sprawi, że ktoś zamówi np. łącze 10 Gbps czy 100 Gbps, jeśli będzie dostępne? Nowe aplikacje wypełnią przepustowość. Przykładowo, prawdziwie immersywne doświadczenia Metaverse/VR mogą wymagać transferów wielogigabitowych (hologramy, wielościeżkowe wideo 4K). 8K i wyższe rozdzielczości, wideo wolumetryczne czy masowy streaming z gier w chmurze – to wszystko może pochłaniać gigabity. Przemysł oraz firmy (np. big data, systemy autonomiczne) mogą wymagać lokalnych sieci 5G/6G o ogromnej pojemności. Nawet w domu, przy podłączeniu kilkudziesięciu kamer 4K, urządzeń IoT, kilku telewizorów 8K – sumaryczny popyt może sięgnąć kilkunastu gigabitów w zaawansowanych gospodarstwach. Historia pokazuje: zawsze gdy dostępna przepustowość rośnie, pojawiają się nowe usługi i pomysły ją wykorzystujące. W końcówce lat 2000 pytano, po co komu 100 Mbps – dziś streaming 4K czy pobieranie gier sprawiają, że to ledwie „wystarczające”. Podobnie, obecnie trudno wyobrazić sobie potrzebę 10 Gbps, ale za dekadę np. błyskawiczne backupy całych danych czy współpraca VR w 16K sprawią, że będziemy wdzięczni za ten zapas.

Podsumowując, kolejna dekada niemal na pewno przyniesie internet szybszy, bardziej powszechny i wyrównany. Gigabit stanie się codziennością; 10 Gbps może być nowym standardem high-endowym dla domów w najbardziej rozwiniętych regionach, a pionierzy mogą testować łącza 100 Gbps (np. firmy lub branże specjalistyczne). Użytkownicy mobilni w miastach będą rutynowo korzystać z kilku gigabitów na 5G/6G. Sieci szkieletowe w ciszy rozwiną się do poziomu terabitowego, a opóźnienia także się poprawią. Przepaść cyfrowa nie zniknie, ale – miejmy nadzieję – się zmniejszy, gdy satelity LEO i tańsze światłowody sięgną najodleglejszych miejsc. To ekscytujący kierunek: zmierzamy do epoki, w której ultra-szybka łączność – liczona w dziesiątkach gigabitów – może być tak powszechna jak dzisiejszy DSL 50 Mbps dekadę temu. Opinie ekspertów jednoznacznie wskazują na dalszy wykładniczy wzrost. Jak ujął to raport Cisco, „do 2023 roku globalne prędkości szerokopasmowe ponad dwukrotnie wzrosną w porównaniu do 2018” cisco.com – i faktycznie to obserwujemy. Jeśli przewidzieć trend, do 2030 można spodziewać się kolejnego rzędu wielkości. Nic nie jest pewne, ale wszystkie wskaźniki technologiczne i ekonomiczne jasno sugerują, że prędkości internetu na Ziemi będą rosły w szalonym tempie, umożliwiając coraz to nowe zastosowania i zmieniając sposób życia, pracy i rozrywki online.

Źródła: Informacje zawarte w tym raporcie zostały zebrane z różnych aktualnych źródeł, w tym z badań naukowych (materiały konferencyjne OFC, komunikaty ScienceDaily), wiadomości branży telekomunikacyjnej i dokumentów typu white paper, oficjalnych ogłoszeń dostawców Internetu oraz globalnych indeksów prędkości (dane Speedtest/Ookla, raporty Cisco i ITU). Kluczowe odniesienia zostały wskazane w całym tekście, na przykład dokumentujące konkretne rekordy prędkości sciencedaily.com eurekalert.org, oferty usług telecompetitor.com hkt.com oraz prognozy ekspertów lightreading.com allconnect.com. Te cytowania umożliwiają dalszą lekturę oraz weryfikację przedstawionych faktów i liczb w każdej sekcji. Krajobraz łączności internetowej nieustannie się zmienia; na moment pisania tego tekstu, czyli połowa 2025 roku, podane dane są najnowszymi dostępnymi. Przyszłe wydarzenia (nowe rekordy, nowe premiery produktów) z pewnością będą nadal przesuwać granice, zgodnie z omówionymi trendami.