تلفن‌های ماهواره‌ای: پرسش‌های متداول جامع جهانی

مبانی تلفن ماهواره‌ای

تلفن ماهواره‌ای چیست؟

تلفن ماهواره‌ای (یا ست‌فون) یک تلفن همراه است که مستقیماً به ماهواره‌هایی که در مدار زمین قرار دارند متصل می‌شود، نه به دکل‌های سلولی زمینی. این یعنی می‌تواند از تقریباً هرجای زمین تماس بگیرد و پیام ارسال کند، به خصوص در مناطقی که پوشش سلولی وجود ندارد. مانند یک تلفن همراه معمولی، ست‌فون از تماس صوتی و پیامک پشتیبانی می‌کند و برخی مدل‌ها امکان دسترسی داده با سرعت پایین برای ایمیل یا اینترنت پایه را هم دارند. مزیت اصلی این است که تلفن‌های ماهواره‌ای در مناطق دور افتاده – کوه‌ها، اقیانوس‌ها، بیابان‌ها – که هیچ شبکه تلفن ثابت یا سلولی وجود ندارد، کار می‌کنند. با این حال، ‌آن‌ها برای ارتباط با ماهواره نیاز به دید مستقیم به آسمان دارند، بنابراین معمولاً آنتن بزرگی دارند و باید در فضای باز یا نزدیک به پنجره استفاده شوند.

تلفن ماهواره‌ای چگونه کار می‌کند؟

تلفن‌های ماهواره‌ای تماس یا پیام شما را به بالا به سوی ماهواره‌ای در مدار زمین ارسال می‌کنند و سپس ماهواره سیگنال را به یک ایستگاه زمینی متصل به شبکه تلفن عمومی منتقل می‌کند tridon.com. به طور اساسی، به جای اینکه صدای شما بین دکل‌های تلفن همراه منتقل شود، از فضا عبور می‌کند. بسته به طراحی شبکه، ممکن است تماس شما از چندین ماهواره عبور کند (برخی منظومه‌ها از پیوند بین‌ماهواره‌ای استفاده می‌کنند) تا به دروازه‌ای زمینی برسد که آن را به فرد موردنظر شما وصل کند. این ساختار باعث می‌شود تلفن‌های ماهواره‌ای پوشش بسیار وسیعی داشته باشند. با این حال، این معماری مقداری تاخیر (latency) در تماس صوتی ایجاد می‌کند – به‌ویژه در شبکه‌هایی که از ماهواره‌های ژئواستیشنری ارتفاع بالا استفاده می‌کنند، که سیگنال باید مسیری حدود ۳۶٬۰۰۰ کیلومتر تا فضا و بازگردد. در عمل، تماس‌های ماهواره‌ای معمولاً اندکی تاخیر صوتی محسوس در بعضی شبکه‌ها دارند (در حدود نیم ثانیه). شبکه‌هایی با ماهواره‌های مدار پایین زمین (LEO) این تاخیر را به حداقل می‌رسانند زیرا ماهواره‌هایشان بسیار نزدیک‌تر به زمین هستند.

تفاوت تلفن ماهواره‌ای با تلفن معمولی چیست؟

تفاوت اصلی در آنچه به آن متصل می‌شوند است. یک تلفن همراه با دکل‌های زمینی اطراف ارتباط برقرار می‌کند (بنابراین اگر از برد خارج شوید یا دکل‌ها خراب باشند، بی‌فایده است)، در حالی که تلفن ماهواره‌ای مستقیماً به ماهواره‌های بالای سر ارتباط برقرار می‌کند. پیامدهای عملی عبارتند از:

• پوشش: تلفن‌های ماهواره‌ای تقریباً در هرجای کره زمین کار می‌کنند (با برخی استثناها که در ادامه ذکر شده)، در حالی که تلفن‌های همراه به مناطق تحت پوشش شبکه محدودند. این موضوع ست‌فون‌ها را برای اکتشافات، کشتی‌ها، پروژه‌های کاری دورافتاده و مناطق بلایای طبیعی که موبایل جواب نمی‌دهد، حیاتی می‌کند.
• دید مستقیم: تلفن ماهواره‌ای نیاز به دید آشکار به آسمان دارد. ساختمان‌ها، درخت‌ها، کوه‌ها یا حتی شاخ و برگ ضخیم می‌توانند سیگنال را مسدود کنند؛ بنابراین ست‌فون‌ها معمولاً در فضای بسته بدون آنتن خارجی کار نمی‌کنند. در عوض، تلفن‌های همراه معمولاً اگر سیگنال دکل باشد، در محیط بسته هم به راحتی کار می‌کنند.
• آنتن و اندازه: معمولاً گوشی‌های ماهواره‌ای آنتن بیرونی بزرگی دارند (اغلب تاشو یا بیرون زده) تا بتوانند با ماهواره ارتباط برقرار کنند. مدل‌های اولیه به بزرگی تلفن‌های دهه ۱۹۸۰ بودند، اما مدل‌های امروزی تقریباً هم‌اندازه گوشی‌های معمولی هستند (حدود ۱۳–۱۷ سانتی‌متر قد، ۲۰۰–۳۰۰ گرم وزن). با این حال به دلیل آنتن و طراحی مقاوم، هنوز کمی سنگین‌تر و بزرگ‌تر از گوشی‌های هوشمند ظریف معمولی‌اند.
• هزینه: هزینه مکالمه با تلفن ماهواره‌ای بسیار بالاتر است. هزینه هر دقیقه تماس و قیمت دستگاه به مراتب بیشتر از طرح‌های معمول موبایل است (جزئیات بیشتر در بخش هزینه‌ها آمده است). به همین علت ست‌فون معمولاً فقط هنگام نیاز استفاده می‌شود، نه به عنوان تلفن روزمره.
• ویژگی‌ها: اکثر ست‌فون‌ها روی تماس و پیامک پایه تمرکز دارند. معمولاً فاقد داده پرسرعت، سیستم‌عامل برنامه‌ها و دوربین‌های پیشرفته گوشی‌های امروزی هستند. در عوض، عمدتاً ویژگی‌های خاص مانند دکمه اضطراری SOS یا ارسال موقعیت GPS برای ایمنی دارند (ویژگی‌هایی که در موبایل‌های معمولی به ندرت دیده می‌شود).

در خلاصه، تلفن ماهواره‌ای دستگاهی تخصصی برای ارتباط قابل اعتماد خارج از شبکه معمول است. با قبول مقداری محدودیت (نیاز به آسمان باز، هزینه بالا، امکانات ساده‌تر) امکان ارتباط تقریباً از هر نقطه زمین را می‌دهد.

چرا و چه زمانی به تلفن ماهواره‌ای نیاز دارم؟ چه کسانی از آنها استفاده می‌کنند؟

اگر به مناطقی سفر یا در آن‌ها کار می‌کنید که خارج از محدوده شبکه‌های تلفنی معمولی‌اند یا نیاز به پشتیبان ارتباطی برای شرایط اضطراری دارید، به ست‌فون نیاز پیدا می‌کنید. موارد رایج استفاده عبارتند از:

• سفر و ماجراجویی دورافتاده: کوهنوردان، دریانوردان، مسافران زمینی، کوه‌نوردان و کاوشگران ست‌فون را برای ارتباط در مناطق بیابانی، اقیانوس‌ها یا قطب‌ها که هیچ سرویس سلولی وجود ندارد، همراه دارند. در مواقع اضطراری (آسیب‌دیدگی، گم شدن) ست‌فون می‌تواند از هر جایی کمک بخواهد و عملاً نجات‌دهنده جان است.
• کشتیرانی و هوانوردی: کشتی‌های دریایی و هواپیماهای خصوصی معمولاً از تلفن ماهواره‌ای (یا سیستم‌های ارتباط ماهواره‌ای نصب‌شده) استفاده می‌کنند، چون پس از ترک سواحل، شبکه‌های زمینی از دسترس خارج می‌شوند. ست‌فون اجازه برقراری تماس و پیامک را در دریاهای آزاد می‌دهد (اغلب مکمل سیستم‌های رادیویی ماهواره‌ای).
• کار در مناطق روستایی و دور افتاده: پژوهشگران میدانی، کارکنان معادن، تیم‌های نفت و گاز، جنگلبانان، نیروهای امداد و واحدهای نظامی مستقر در مناطق دورافتاده برای هماهنگی و گزارش به ست‌فون وابسته‌اند. هر صنعت دارای عملیات میدانی خارج از شهرها معمولاً به کارکنان خود ست‌فون جهت ایمنی و مدیریت می‌دهد.
• آمادگی و واکنش به بحران: پس از بلایای طبیعی (طوفان، زلزله و غیره) یا در مناطق جنگی، ارتباطات محلی ممکن است قطع شود. تلفن ماهواره‌ای برای امدادگران، سازمان‌های غیردولتی و نهادهای دولتی جهت سازماندهی عملیات امدادی حیاتی می‌شود. همچنین برای کیت‌های اضطراری (مثلاً برخی خانواده‌ها یا کسب‌وکارهای مناطق طوفان‌خیز ست‌فون را به عنوان پشتیبان هنگام قطع برق و موبایل نگه می‌دارند) محبوب است.
• استفاده شخصی اضطراری: برخی افراد (خانه‌داران شهرستانی، افرادی که برای شرایط بحرانی آماده‌اند یا کسانی که دچار مشکلات مهم سلامتی هستند و به خارج از شبکه معمول سفر می‌کنند) ست‌فون را برای استفاده اضطراری نگه می‌دارند. اگر لازم باشد در هر شرایطی بتوانید تماس بگیرید یا قابل دسترسی باشید، ست‌فون این آرامش خاطر را فراهم می‌کند.

به طور خلاصه، زمانی که تلفن‌های معمولی جوابگو نیستند، تلفن‌های ماهواره‌ای به کار می‌آیند. اگر همیشه در مناطق شهری یا تحت پوشش سلولی هستید، احتمالاً نیازی به ست‌فون ندارید؛ اما برای جهانگردان، حرفه‌ای‌های دورافتاده یا برنامه‌ریزان اضطراری، ست‌فون می‌تواند حیاتی باشد.

مسافری که بیرون با یک تلفن ماهواره‌ای Iridium کار می‌کند، تلفن‌های ماهواره‌ای باید با دید باز به آسمان استفاده شوند – به آنتن بیرون‌زده برای برقراری ارتباط مستقیم با ماهواره‌های درحال گردش در مدار توجه کنید.

آیا تلفن ماهواره‌ای معایبی هم دارد؟

بله – استفاده از تکنولوژی ست‌فون چندین محدودیت دارد:

• هزینه: هم دستگاه و هم سرویس آن نسبت به موبایل‌های معمولی گران‌ترند. انتظار داشته باشید صدها تا هزاران دلار برای گوشی بپردازید، و هزینه مکالمه معمولاً هر دقیقه ۱ دلار یا بیشتر است (توضیحات کامل در بخش هزینه‌ها و طرح‌ها). این هزینه بالا باعث می‌شود ​​استفاده روزمره آن برای بیشتر مردم غیرعملی باشد.
• محدودیت دید مستقیم: همان طور که گفته شد، ست‌فون‌ها زیر زمین، داخل اکثر ساختمان‌ها یا حتی زیر شاخه و برگ‌های متراکم بدون آنتن خارجی کار نمی‌کنند. شاید لازم باشد برای تماس به یک منطقه باز یا ارتفاع بالاتر بروید. حتی هنگام نگه داشتن تلفن باید آنتن را به سمت ماهواره زاویه دهید. استفاده در شهر دشوار است – ساختمان‌های بلند می‌توانند سیگنال را مسدود کنند (“دره‌های شهری”).
• تاخیر صدا: بسته به شبکه، ممکن است تاخیر مکالمه را حس کنید. این موضوع به ویژه در شبکه‌های ماهواره‌ای ژئواستیشنری (مانند Inmarsat یا Thuraya) رایج است، جایی که تأخیر ~۰٫۵ ثانیه رفت و برگشت به علت مسیر ۷۰٬۰۰۰ کیلومتری زمین تا ماهواره و بالعکس طبیعی است. نیاز به صبر دارد تا صحبت‌ها روی هم نیفتد. شبکه‌های مدار پایین (Iridium، Globalstar) تاخیر کمتری دارند (شاید ۵۰–۱۵۰ میلی‌ثانیه) و تقریباً شبیه تماس‌های موبایلی‌اند.
• کیفیت پایین‌تر تماس: کیفیت صدا معمولاً خوب است (کدک دیجیتال) اما کمی ضعیف‌تر از تماس‌ با صدای HD روی موبایل‌ است. اگر سیگنال ضعیف یا مسدود باشد امکان قطع شدن هم هست. البته کیفیت تماس در ست‌فون‌های مدرن به شدت بهبود یافته (مثلاً Globalstar کیفیت “صدای شفاف کریستالی” را تبلیغ می‌کند)، اما بسته به شرایط متفاوت است.
• داده کند: اگر به اینترنت نیاز داشته باشید، سرعت تلفن ماهواره‌ای بسیار پایین‌تر از حتی اینترنت ۳G موبایل است. یعنی سرعتی شبیه دهه dial-up (مثلاً ۲٫۴ تا ۲۰ کیلوبیت بر ثانیه در گوشی‌های دستی) – فقط کافی برای ایمیل متنی یا ارسال مختصات GPS، نه وب‌گردی یا پخش ویدیو. برخی سرویس‌ها و هات‌اسپات‌های جدیدتر تا چند صد کیلوبیت بر ثانیه می‌رسند (توضیح بیشتر در بخش خدمات داده)، اما برای اینترنت پرسرعت ترمینال بزرگ‌تر لازم است (نه دستگاه دستی).
• حجم/باتری: اگرچه قابل حمل هستند، اما ست‌فون‌ها به دلیل آنتن و بدنه مقاوم‌شان بزرگ‌تر و سنگین‌تر از موبایل‌های هوشمند امروزی‌اند. عمر باتری مناسب اما کوتاه‌تر از موبایل‌های ساده است – معمولاً چند ساعت مکالمه. اگر در سفر طولانی بی‌برق هستید باید مراقب شارژ باشید (همراه داشتن پاوربانک خورشیدی یا باتری یدکی رایج است).
• محدودیت‌های قانونی: در برخی کشورها استفاده یا حمل تلفن ماهواره‌ای کاملاً غیرقانونی است (توضیحات بیشتر در بخش قانونی بودن). اگر سفر بین‌المللی دارید این موضوع می‌تواند مشکل بزرگی باشد، زیرا داشتن ست‌فون در جای اشتباه عواقب قانونی جدی دارد.

با وجود این محدودیت‌ها، زمانی که نیاز به تلفن ماهواره‌ای باشد، هیچ جایگزینی وجود ندارد. کاربران این محدودیت‌ها را به خاطر ارتباط حیاتی در شرایط خاص می‌پذیرند.

پوشش و شبکه‌های ماهواره‌ای

آیا تلفن‌های ماهواره‌ای واقعاً همه‌جای دنیا کار می‌کنند؟

تقریباً. وعده تلفن ماهواره‌ای پوشش جهانی است، اما چند نکته وجود دارد:

• خط دید (Line of Sight): از نظر فنی، تلفن ماهواره‌ای می‌تواند در هر جایی سیگنال بگیرد به شرط اینکه دید مستقیم به ماهواره وجود داشته باشد (هیچ مانعی مانند پستی و بلندی زمین، ساختمان‌ها، پوشش گیاهی ضخیم نباشد). اگر در دره‌ای عمیق، داخل پناهگاه یا زیر پوشش جنگل باشید، ممکن است تلفن ماهواره‌ای تا زمانی که به فضای باز نروید نتواند سیگنال دریافت کند. در محیط‌های با آسمان باز (دشت، بیابان، اقیانوس باز و غیره)، معمولاً می‌توانید از هر نقطه کره زمین با شبکه مناسب اتصال برقرار کنید.
• پوشش شبکه (Network Coverage): شبکه‌های ماهواره‌ای مختلف، پوشش‌های متفاوتی دارند. Iridium تنها شبکه‌ای است که واقعاً پوشش ۱۰۰٪ جهانی ارائه می‌دهد، از جمله مناطق قطبی. Inmarsat تقریباً پوشش جهانی دارد (تقریباً ۷۰ درجه شمالی تا ۷۰ درجه جنوبی عرض جغرافیایی)؛ مناطق قطبی بسیار دور را پوشش نمی‌دهد. Thuraya حدود ۱۶۰ کشور را در اروپا، آفریقا، خاورمیانه، آسیا و استرالیا پوشش می‌دهد اما آمریکا و مناطق قطبی را پوشش نمی‌دهد. Globalstar بیشتر مناطق پرجمعیت خشکی را پوشش می‌دهد اما شبکه آن دارای برخی نواحی بدون پوشش است (نیاز به اتصال به ایستگاه‌های زمینی منطقه‌ای دارد و بنابراین مناطق اقیانوسی دور یا قطبی را پوشش نمی‌دهد). همیشه قبل از اعتماد به تلفن ماهواره‌ای در منطقه‌ای خاص، نقشه پوشش‌دهی ارائه‌دهنده را بررسی کنید. اگر به پوشش در همه‌جا نیاز دارید، Iridium بهترین انتخاب است.
• عرض‌های جغرافیایی بسیار بالا (Extreme Latitudes): همانطور که اشاره شد، سفرهای قطبی باید از Iridium استفاده کنند. ماهواره‌های ژئواستیشنری Inmarsat بر فراز خط استوا قرار دارند، بنابراین وقتی به قطب‌ها نزدیک می‌شوید، ماهواره در افق شما پایین قرار می‌گیرد؛ ممکن است دید مستقیم را از دست بدهید یا اتصال غیرقابل اطمینانی داشته باشید (و در عرض‌های خاصی اصلاً پوشش وجود ندارد). Thuraya نیز به قطب‌ها نمی‌رسد. ماهواره‌های Globalstar هم عرض‌های جغرافیایی قطبی را پوشش نمی‌دهند (مدار آنها حداکثر تا حدود ۵۲ درجه تمایل دارد). بنابراین برای استفاده در مناطق قطبی/جنوبگان، عملاً فقط Iridium گزینه است.
• اقیانوس‌ها: Inmarsat و Iridium هر دو پوشش اقیانوسی ارائه می‌دهند (Inmarsat مدت‌هاست در صنعت دریایی فعال است). پوشش Thuraya منطقه‌ای است (مثلاً مناطق ساحلی را پوشش می‌دهد، اما وسط اقیانوس آرام را نه). Globalstar در نواحی وسط اقیانوس دارای گپ پوشش است زیرا ماهواره باید در محدوده یک ایستگاه زمینی باشد – پوشش نزدیک قاره‌ها بهتر است. باز هم، صورت فلکی Iridium در سراسر اقیانوس باز پوشش دارد (دلیلی که تلفن‌های Iridium در قایق‌ها و کشتی‌ها محبوب‌اند).
• داخل ساختمان و زیر زمین: به طور پیش‌فرض، خیر – اگر شما داخل ساختمان باشید، تلفن ماهواره‌ای به تنهایی کار نمی‌کند (ساختمان سیگنال را مسدود می‌کند). راه‌حل، استفاده از آنتن خارجی یا داکینگ استیشن است. مثلاً کیت‌هایی وجود دارد که به شما اجازه می‌دهد آنتن را بیرون (روی سقف یا خودرو) قرار دهید و کابل را به داک داخلی ببرید تا عملاً یک «تلفن ماهواره‌ای ثابت» در ساختمان داشته باشید. به این ترتیب می‌توانید داخل ساختمان از تلفن ماهواره‌ای استفاده کنید (که در قایق‌ها، خودروها، یا دفاتر صحرایی رایج است) اما تجهیزات اضافی لازم دارد. همچنین دستگاه‌های وای‌فای ماهواره‌ای هم هستند (مانند Thuraya Hotspot یا Iridium GO) که بیرون یا کنار پنجره قرار می‌گیرند و بعد با وای‌فای به تلفن شما که داخل ساختمان است متصل می‌شوند satcomglobal.com. اما هدست تلفن ماهواره‌ای به تنهایی، بدون این لوازم جانبی، باید زیر آسمان باز قرار گیرد.

به‌طور خلاصه، تلفن ماهواره‌ای می‌تواند تقریباً در هر نقطه زمین کار کند اگر شبکه مناسب را انتخاب کنید و دید مستقیم داشته باشید. برای استفاده کاملاً جهانی (شامل قطب‌ها)، از Iridium استفاده کنید. برای اکثر مناطق دیگر، Inmarsat یا سایر گزینه‌ها کافی است. همیشه اطمینان حاصل کنید که ارائه‌دهنده‌تان در منطقه مورد نظر شما پوشش دارد (به ویژه برای مناطق خاص و کم‌یاب).

شبکه‌های اصلی تلفن ماهواره‌ای کدامند و چه تفاوتی با هم دارند (Iridium، Inmarsat، Thuraya، Globalstar و غیره)؟

چندین ارائه‌دهنده خدمات ماهواره‌ای وجود دارد که هر کدام ناوگان ماهواره و پوشش مخصوص خود را دارند. «چهار بزرگ» تلفن‌های ماهواره‌ای دستی عبارتند از: Iridium، Inmarsat، Thuraya، و Globalstar:

• Iridium: شبکه‌ای آمریکایی با ۶۶ ماهواره فعال در مدار پایین‌زمین (LEO). Iridium پوشش واقعاً جهانی ارائه می‌دهد؛ از قطب تا قطب. ماهواره‌های آن در ارتفاع حدود ۷۸۰ کیلومتری زمین قرار دارند و به صورت شبکه‌ای با پیوندهای ماهواره‌ای به هم متصل هستند، یعنی تماس شما می‌تواند در فضا به ماهواره‌ای که بالای یک ایستگاه زمینی قرار دارد هدایت شود. مزایای کلیدی: در هر نقطه از سیاره کار می‌کند، حتی اقیانوس باز و قطب‌ها؛ تأخیر کمتر (~۰.۱–۰.۲ ثانیه به صورت یکطرفه) به دلیل مدار پایین؛ معمولاً اگر یک ماهواره پوشیده شود، به زودی ماهواره‌ای دیگر در دیدتان قرار می‌گیرد (ماهواره‌ها دائماً در حال حرکت‌اند). ملاحظات: نیاز به دید مستقیم به آسمان – مانند همه تلفن‌های ماهواره‌ای – دارد و سیگنال می‌تواند توسط موانع مسدود شود، اما به دلیل حرکت ماهواره‌ها حتی اگر مدتی پوشش قطع شود، طی چند دقیقه ممکن است دوباره وصل شوید. تلفن‌های Iridium معمولاً گران‌ترند و هزینه مکالمات نیز کمی بالاتر است که بازتابی از قابلیت جهانی بودن آن است. کاربردهای رایج: سفرهای اکتشافی، دولت/نظامی، هوانوردی و دریانوردی (به ویژه مناطق قطبی).
• Inmarsat: شبکه‌ای انگلیسی (فعال از دهه ۱۹۸۰). از چند ماهواره بزرگ ژئواستیشنری (GEO) در ارتفاع حدود ۳۵۷۰۰ کیلومتری بالای خط استوا استفاده می‌کند. Inmarsat تقریباً تمام کره زمین را جز مناطق قطبی بسیار شمالی/جنوبی (بالای حدود ۷۵± درجه عرض جغرافیایی) پوشش می‌دهد. فقط ۳ یا ۴ ماهواره GEO برای این پوشش نزدیک به جهانی کافی است. مزایای کلیدی: اتصال پایدار (ماهواره ثابت به نظر می‌رسد)، سیگنال قوی در منطقه پوشش اگر آنتن تلفن خود را به سمت ماهواره تنظیم کنید؛ گوشی‌های Inmarsat (مثل IsatPhone) کیفیت صوتی خوب و عمر باتری بسیار بالایی دارند. ملاحظات: در مناطق قطبی کار نمی‌کند؛ تأخیر بالاتر (~۰.۵ ثانیه) به علت مسافت زیاد؛ نیازمند هدایت آنتن به سوی ماهواره (تلفن دارای نشانگر قدرت سیگنال است). Inmarsat خدمات پهن‌باند هم ارائه می‌دهد (مانند ترمینال‌های BGAN برای داده). معمولاً برای دریانوردی، رسانه‌ها (خبرنگاران در مناطق دورافتاده) و مسافران جهانی که به قطب نمی‌روند محبوب است. مکالمه با Inmarsat می‌تواند اقتصادی باشد اگر به پوشش قطبی نیاز ندارید.
• Thuraya: مستقر در امارات، Thuraya دارای ۲ ماهواره GEO است که مناطق خاصی را پوشش می‌دهند. محدوده پوشش آن شامل اروپا، اکثر آفریقا، خاورمیانه، آسیا، و استرالیا است. منطقه آمریکا و مناطق قطبی را پوشش نمی‌دهد. Thuraya به خاطر گوشی‌های جمع و جور و قیمت پایین‌تر معروف است. مزایای کلیدی: دستگاه‌ها و طرح‌های خدماتی ارزان‌تر (برای کسانی که در منطقه تحت پوشش‌اند) و برخی محصولات نوآورانه (مانند SatSleeve که تلفن عادی را به تلفن ماهواره‌ای تبدیل می‌کند). ملاحظات: فقط استفاده منطقه‌ای؛ اگر به نیمکره غربی سفر کنید تلفن کار نمی‌کند. تأخیر در حد GEO (~۰.۵ ثانیه). همچنین، در عرض‌های جغرافیایی بالای منطقه تحت پوشش (مثلاً شمال دور اروپا)، ماهواره پایین افق قرار می‌گیرد و موانع زمین راحت‌تر سیگنال را مسدود می‌کند. Thuraya برای کاربرانی که عمدتا در مناطق EMEA و بخش‌هایی از آسیا هستند و تلفن ماهواره‌ای مقرون به صرفه برای آن نواحی می‌خواهند مناسب است.
• Globalstar: شبکه‌ای آمریکایی با مجموعه‌ای از ماهواره‌های LEO (مثل Iridium) – در اصل ۴۸ ماهواره LEO و اکنون نسل دوم با ۲۴ ماهواره (با برنامه افزایش تعداد). پوشش: پوشش Globalstar گسترده اما جهانی نیست. بیشتر آمریکای شمالی، اروپا، استرالیا، بخش‌هایی از آمریکای جنوبی و مناطق ساحلی آفریقا/آسیا را پوشش می‌دهد – اساساً مناطق خشکی با عرض‌های میانی که ایستگاه زمینی دارند. ماهواره‌های Globalstar باید در دید یکی از دروازه‌های زمینی منطقه‌ای باشند تا تماس پردازش شود، پس در وسط اقیانوس و مناطق خیلی دور گپ پوشش وجود دارد. مناطق قطبی هم پوشش ندارند (تمایل مداری ~۵۲ درجه). مزایای کلیدی: در محدوده پوشش، Globalstar معمولاً کیفیت صدای عالی و تأخیر کم (مدار LEO حدود ۱۴۰۰ کیلومتر) دارد. این سرویس مقرون به صرفه است؛ Globalstar اغلب تخفیف‌هایی برای خرید با قرارداد ارائه می‌دهد. ملاحظات: برای اکتشافات بسیار دورافتاده که به پوشش همه‌جا نیاز دارند مناسب نیست. قبل از انتخاب Globalstar، نقشه پوشش را بررسی کنید. در آمریکای شمالی برای تفریحات فضای باز محبوب است (Globalstar همچنین دستگاه‌های پیام‌رسان ماهواره‌ای SPOT را برای پیام اضطراری و ردیابی ارائه می‌دهد).

برخی شبکه‌های ماهواره‌ای جدید و در حال توسعه نیز وجود دارند که قابل توجه‌اند:

• Starlink (اسپیس‌ایکس): عمدتاً یک سرویس اینترنت ماهواره‌ای است (با هزاران ماهواره LEO) که به یک دیش مخصوص نیاز دارد. این شبکه برای تلفن‌های دستی نیست. با این حال، اسپیس‌ایکس مشارکتی را با T-Mobile برای استفاده مستقیم Starlink با تلفن‌های عادی جهت ارسال پیام کوتاه در آینده اعلام کرده است. ماهواره‌های جدید Starlink با آنتن‌های «مستقیم به موبایل» تجهیز می‌شوند تا ابتدا پیامک و سپس تماس صوتی را برای موبایل‌های استاندارد پشتیبانی کنند (انتظار می‌رود اواخر ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۵). این قابلیت هنوز در حال توسعه است اما نشان می‌دهد آینده‌ای که در آن تلفن معمولی شما بتواند برای خدمات محدود به ماهواره متصل شود محتمل است (در بخش اتصال تلفن‌های عادی به ماهواره‌ها بیشتر بخوانید).
• AST SpaceMobile و Lynk: این‌ها استارتاپ‌هایی هستند که ماهواره‌هایی برای «دکل موبایل فضایی» برای تلفن‌های معمولی راه‌اندازی کرده‌اند. در سال ۲۰۲۳، AST SpaceMobile اولین تماس 5G مستقیم بین یک گوشی هوشمند معمولی و یک ماهواره (تست BlueWalker-3) را برقرار کرد. Lynk Global نیز با موفقیت پیامک‌هایی را از ماهواره به گوشی‌های عادی ارسال کرده و مجوز FCC برای سرویس ماهواره به موبایل را دریافت کرده است. این شبکه‌ها هنوز به شکل انبوه عملیاتی نیستند اما در حال آزمایش و استقرار اولیه‌اند و هدف دارند نهایتاً پوشش پیامک/صوتی جهانی برای موبایل‌های معمولی فراهم کنند (از طریق همکاری با اپراتورهای موبایل).
• سایر سیستم‌های منطقه‌ای: چند سیستم ماهواره‌ای کوچک یا منطقه‌ای هم بوده‌اند (مثلاً TerreStar و LightSquared/SkyTerra در آمریکای شمالی، ACES در آسیا، Tiantong در چین و غیره). برخی از این‌ها سیستم‌های تک‌ماهواره‌ای بودند که برای ارائه سرویس ماهواره‌ای به مناطق خاص یا برای ادغام با شبکه سلولی طراحی شده بودند (مثلاً TerreStar مدتی با AT&T گوشی‌های دارای ماژول ماهواره‌ای ارائه می‌کرد). بسیاری از این سرویس‌ها اکنون تعطیل یا محدود شده‌اند. تیانتونگ چین (ماهواره‌های پرتاب شده از ۲۰۱۶) سرویس تلفن ماهواره‌ای در داخل چین و مناطق اطراف ارائه می‌دهد – چین گوشی‌های مخصوص خود را برای این سیستم ساخته است. این خدمات به طور جهانی در دسترس نیستند اما اگر در چین هستید، تیانتونگ عملاً جایگزین محلی ماهواره‌ای است (چون تلفن‌های ماهواره‌ای خارجی در چین ممنوعند – توضیحات بخش قوانین را ببینید).

برای تجسم تفاوت‌ها، در اینجا یک جدول مقایسه ویژگی‌های اصلی شبکه‌های بزرگ آمده است:

هر شبکه به تلفن یا دستگاه خاص خود نیاز دارد – نمی‌توانید مثلاً یک گوشی Inmarsat را روی شبکه Iridium استفاده کنید، و بالعکس. انتخاب شما بستگی به آن دارد که کجا به سرویس نیاز دارید و اولویت شما چیست (پوشش جهانی در مقابل هزینه و سرعت داده).

کدام شبکه ماهواره‌ای برای من بهتر است – Iridium یا Inmarsat یا بقیه؟

هیچ گزینه‌ای برای همه مناسب نیست؛ بستگی به نیاز شما دارد:

• اگر پوشش همه‌جا می‌خواهید (از جمله قطب‌ها یا اقیانوس‌های دورافتاده): با Iridium بروید. تنها ارائه‌دهنده‌ای که همه نقاط روی زمین را پوشش می‌دهد. نمونه‌ها: اکتشافات قطبی، سفر دریانوردی دور دنیا، یا یک دستگاه برای سفر جهانی به هر قاره.
• اگر عمدتاً در مناطق غیرقطبی هستید و به سرویس قابل اعتماد نیاز دارید: Inmarsat گزینه‌ای عالی است. اتصالات قابل اعتماد در محدوده پوشش خود دارد و گوشی IsatPhone 2 برای کیفیت تماس و عمر باتری بسیار توصیه می‌شود. برای کاربران دریایی که به قطب نزدیک نمی‌شوند، Inmarsat محبوب است (استاندارد ارتباطات اضطراری کشتی‌ها است). همچنین، بسته‌های مکالمه Inmarsat در صورت نیاز نداشتن به پوشش قطبی می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد.
• اگر بودجه محدود دارید و منطقه شما در محدوده پوشش Thuraya است: Thuraya مقرون به صرفه است. گوشی Thuraya XT-LITE، برای نمونه، بسیار ارزان‌تر از گوشی Iridium است و هزینه هر دقیقه ممکن است در برخی بسته‌های Thuraya کمتر باشد. برای کاربران آفریقا، خاورمیانه، اروپا و آسیا عالی است. اما به یاد داشته باشید این شبکه در آمریکا کار نمی‌کند و مناسب سفرهای بین‌المللی نیست – تخصصی برای منطقه خاص است.
• اگر در آمریکای شمالی هستید و دنبال راهکاری مقرون به صرفه برای استفاده گهگاهی می‌گردید: Globalstar کافی است. برای مثال، کوهنوردان یا شکارچیان در امریکا/کانادا اغلب Globalstar را انتخاب می‌کنند اگر فقط لازم است در مناطق دورافتاده با خانه تماس بگیرند. گوشی‌ها و بسته‌های Globalstar معمولاً یارانه دارند (گاهی می‌توانید با چند صد دلار و طرح اشتراک گوشی تهیه کنید). کیفیت صدا هنگام برخورداری از پوشش عالی است. فقط به محدودیت‌های پوشش توجه کنید – مثلاً برای عبور اقیانوس اطلس یا سفر در آمازون مناسب نیست.
• اگر به داده یا اینترنت نیاز دارید: هیچ گوشی ماهواره‌ای دستی داده با سرعت بالا ارائه نمی‌دهد – باید ترمینال بزرگ‌تری تهیه کنید. سرویس BGAN اینمارست یا سرویس Iridium Certus می‌تواند صدها کیلوبیت تا حتی چند مگابیت را فراهم کند (با واحدهای سایز لپ‌تاپ یا نصب‌شده روی خودرو)، اما اینها گوشی جیبی نیستند. Thuraya گزینه SatSleeve و Hotspot را با سرعت حدود ۶۰ و ۳۸۴ کیلوبیت بر ثانیه برای گوشی هوشمند دارد. اگر داده مهم است (مثلاً ارسال فایل‌های بزرگ، اینترنت پرسرعت)، باید این دستگاه‌های تخصصی را جایگزین گوشی‌های ماهواره‌ای دستی در نظر بگیرید. برای پیام‌رسانی ساده ایمیل/واتس‌اپ، گوشی ماهواره‌ای کفایت می‌کند اما کند خواهد بود.

خلاصه: Iridium = پوشش فوق‌العاده جهانی، Inmarsat = تقریباً جهانی با خدمات خوب، Thuraya = گزینه اقتصادی منطقه‌ای، Globalstar = گزینه اقتصادی اما پوشش را بررسی کنید. بسیاری از حرفه‌ای‌ها در واقع چند دستگاه همراه دارند (مثلاً یک گوشی Iridium به‌علاوه یک ترمینال اینترنت Inmarsat) تا مزایای این سرویس‌ها را جمع کنند. اما برای خرید اول‌بار، کافیست محل استفاده خود را مشخص و شبکه‌ای را انتخاب کنید که آن منطقه را پوشش دهد.

آیا گوشی ماهواره‌ای داخل ساختمان، زیر زمین یا داخل خودرو کار می‌کند؟

خودش به تنهایی خیر. گوشی‌های ماهواره‌ای نیاز به دید مستقیم به ماهواره دارند، بنابراین عموماً در محیط‌های بسته، زیر زمین، یا حتی داخل خودرو بدون تجهیزات اضافی کار نمی‌کنند. جزئیات بیشتر:

• داخل ساختمان: اگر با گوشی ماهواره‌ای عمق یک ساختمان را امتحان کنید، سیگنال نمی‌گیرید. گاهی نزدیک پنجره بزرگ یا طبقات بالا ممکن است سیگنال ضعیف دریافت کنید، اما قابل اعتماد نیست. معمولاً باید به فضای باز بروید. با این حال راه‌حل وجود دارد: خیلی از گوشی‌های ماهواره‌ای پورت آنتن خارجی دارند. می‌توانید آنتن بیرون پنجره یا روی پشت‌بام نصب کرده و با کابل به داک یا مستقیماً به گوشی وصل کنید. شرکت‌هایی مثل ASE و Beam کیت داک تولید می‌کنند که گوشی ماهواره‌ای شما را به “تلفن ثابت” قابل‌استفاده در خانه تبدیل می‌کند. این روش روی کشتی (آنتن روی دکل، گوشی در کابین) و دفاتر صحرایی نیز رایج است. همچنین، دستگاه‌هایی مثل Thuraya SatSleeve Hotspot یا Iridium GO یک هات‌اسپات بی‌سیم ماهواره‌ای ایجاد می‌کنند – دستگاه (با آنتن خود) را بیرون می‌گذارید و داخل با وای‌فای از گوشی هوشمندتان استفاده می‌کنید. پس با تجهیزات جانبی مناسب می‌توانید از گوشی ماهواره‌ای در محیط‌های بسته استفاده کنید، اما بدون این ملزومات خیر.
• زیر زمین یا زیر آب: خیر – اگر داخل غار، معدن، تونل مترو و… هستید گوشی ماهواره‌ای اصلاً کار نمی‌کند (بدون دید آسمان). تنها راه ممکن، کابل‌کشی آنتن تا سطح است. طبیعتاً زیر آب هم غیرممکن است (امواج رادیویی در آب نفوذ نمی‌کنند و همچنین دید آسمان نیست). برای ارتباط زیردریایی از سیستم‌های دیگر استفاده می‌شود – نه گوشی ماهواره‌ای.
• داخل خودرو: اگر داخل ماشین یا هواپیما هستید، شاسی فلزی تقریباً کامل سیگنال ماهواره‌ای را مسدود می‌کند. در خودرو شاید خوش‌شانس باشید از پنجره‌ها یا اگر ماشین روباز باشد – اما معمولاً به آنتن خارجی نیاز است. بسیاری از کاربران ماهواره‌ای خودرو از آنتن مغناطیسی سقف متصل به داک یا مستقیماً به گوشی استفاده می‌کنند satcomglobal.com. این راهکار امکان استفاده در حرکت را می‌دهد؛ مثلاً گوشی در داشبورد و آنتن روی سقف، تماس حین رانندگی (مشابه آنتن جی‌پی‌اس ماهواره‌ای). در کشتی، مشابه همین کار رایج است و آنتن خارجی نصب می‌شود.
• هواپیما: استفاده از گوشی ماهواره‌ای دستی در هواپیمای تجاری مجاز نیست (در ضمن در بدنه فلزی هم سیگنال نمی‌گیرد). هواپیماها سیستم ارتباطی خودشان را دارند. در بعضی هواپیماهای خصوصی، می‌توانند گوشی Iridium با آنتن خارجی مخصوص به بدنه نصب کنند – اما برای مسافر عادی، امکان استفاده در پرواز نیست. (همچنین توجه داشته باشید: برخی ایرلاین‌ها باتری گوشی ماهواره‌ای را “کالا خطرناک” تلقی و حمل روشن آن را منع می‌کنند – قبل از سفر مقررات شرکت هواپیمایی را بررسی کنید).

پس قاعده کلی: گوشی ماهواره‌ای آسمان باز نیاز دارد. برای استفاده در فضای بسته/درون خودرو، باید روی تهیه آنتن خارجی یا سیستم تکرارکننده حساب باز کنید. برخی شبکه‌ها تا حدی با ارائه هشدار تماس یا پیجینگ یک‌طرفه که گاهی می‌تواند نفوذ کند و هشدار تماس ورودی را برساند (حتی اگر نشود پاسخ داد) کمک می‌کنند satcomglobal.com. برای مثال، Iridium کانال پیجینگ دارد که شاید داخل ساختمان هشدار تماس ورودی را نمایش بدهد تا کاربر برای پاسخ به بیرون برود satcomglobal.com. اما احتمالاً برای تماس واقعی باید بیرون بروید.

آیا آب‌وهوا یا زمین‌نگاری روی سیگنال گوشی ماهواره‌ای اثر دارد؟

زمین‌نگاری – بله؛ آب‌وهوا – معمولاً فقط اگر خیلی شدید باشد.

• زمین و موانع: هر چیزی که خط دید مستقیم را مسدود کند سیگنال گوشی ماهواره‌ای را قطع می‌کند. کوه، تپه، صخره یا حتی ساختمان‌های بلند می‌توانند مسیر را سد کنند. برای ماهواره‌های GEO (مثل Inmarsat/Thuraya)، اگر یک کوه یا ساختمان جنوب شما (شمال در نیم‌کره جنوبی) باشد، ماهواره ثابت مسدود می‌شود. برای LEO (Iridium/Globalstar)، موانع هم مهم‌اند ولی چون ماهواره‌ها حرکت می‌کنند، احتمالاً با تغییر موقعیت ماهواره سیگنال می‌گیرید. جنگل‌های متراکم یا انبوه پوشش درختی شدیداً سیگنال را تضعیف می‌کند – کاربران این محیط‌ها باید محوطه باز پیدا کنند یا آنتن خارجی بالای شاخسار نصب کنند. در شهرها، آسمان‌خراش‌ها “سایه” ایجاد می‌کنند. تکرارکننده‌های قابل حمل وجود دارند که تا حدی پوشش را اطراف موانع گسترش می‌دهند، اما به‌طور کلی هر مانع عمده یعنی عدم سرویس.
• آب‌وهوا: فرکانس‌های گوشی ماهواره‌ای (باند L، حدود ۱.۵–۱.۶ گیگاهرتز) به آب‌وهوا نسبتاً مقاوم‌اند. باران، برف، ابر معمولاً اثری روی سیگنال باند L ندارند؛ برای همین این فرکانس‌ها انتخاب شده‌اند – بهتر از فرکانس‌های بالاتر از باران عبور می‌کنند. آب‌وهوای سبک تا متوسط اثر مشهودی روی تماس ندارد. البته باران یا طوفان خیلی شدید می‌تواند کمی تضعیف ایجاد کند (fade)، اما معمولاً باعث قطع مکالمه نمی‌شود، نهایت کمی خش صدا یا کاهش کیفیت است. وقتی تلفن زیر باران شدید باشد هم ممکن است عملکرد آنتن کمی افت کند. در عمل، خیلی‌ها گوشی ماهواره‌ای را حتی در طوفان و کولاک استفاده کرده‌اند – چالش اغلب حفاظت از گوشی در برابر آب است، نه کاهش سیگنال. ابر، مه، برف – اثر محسوسی روی این فرکانس ندارند.
• فعالیت خورشیدی: یک عامل نادر! رخدادهای خورشیدی یا طوفان‌های ژئومغناطیسی ممکن است ارتباط ماهواره‌ای را مختل کند. رایج نیست ولی در صورت وقوع، تاثیر موقتی دارد و معمولاً طولانی نیست و کاری از کاربر ساخته نیست.
• دما و محیط: بر کیفیت سیگنال تاثیر مستقیم ندارد، اما گوشی‌های ماهواره‌ای طوری ساخته شده‌اند که در شرایط سخت دوام بیاورند. معمولا محدوده دما از -۲۰ تا +۵۵ درجه سانتیگراد، ضد گرد و غبار و مقاوم به آب‌اند. به خوبی در سرمای قطبی یا گرمای کویری جواب می‌دهند (باتری در سرما زودتر خالی می‌شود). بسیاری از گوشی‌ها مقاوم‌سازی‌شدهاند – مثلاً Iridium Extreme 9575 استاندارد نظامی و IP65 (ضد گرد و غبار و پاشش آب) دارد. پس معمولاً آب‌وهوا باعث خرابی گوشی نمی‌شود.

جمع‌بندی: موانع زمینی دشمن اصلی سیگنال ماهواره‌ای‌اند، نه آب‌وهوا. اگر در منطقه کوهستانی یا شلوغ هستید، سعی کنید بالاترین و بازترین نقطه را انتخاب کنید. خیلی نگران باران و برف نباشید – فقط مراقب آسیب آب به دستگاه باشید مگر اینکه کاملاً ضدآب باشد (خیلی‌ها مقاوم به آب‌اند). اگر مانع فیزیکی مثل کوه یا ساختمان سد راه است، جای خود را تغییر دهید یا برای LEO منتظر موقعیت بهتر ماهواره بمانید.

استفاده از تلفن ماهواره‌ای: نحوه عملکرد و ویژگی‌ها

چگونه با تلفن ماهواره‌ای تماس بگیرم؟

استفاده از تلفن ماهواره‌ای شبیه تلفن همراه است، اما چند مرحله و نکته اضافی دارد:

1. به فضای باز بروید و آنتن را باز کنید: ابتدا مطمئن شوید که دید مستقیم به آسمان دارید. آنتن تلفن را به طور کامل باز یا مستقر کنید (مثلاً بسته به مدل، آنتن را بیرون بکشید یا باز کنید). تلفن‌های ماهواره‌ای تا زمانی که آنتن بالا نباشد و دید مستقیم نداشته باشند، به شبکه متصل نمی‌شوند. بسیاری از گوشی‌ها نشانگر قدرت سیگنال دارند تا بتوانید جهت‌یابی کنید. برای ماهواره‌های GEO (اینمارست/ثریا)، ممکن است لازم باشد تلفن را بچرخانید یا کج کنید تا به ماهواره متصل شود (تلفن معمولاً با بوق یا نوار سیگنال شما را راهنمایی می‌کند). برای ایریدیوم/گلوبال‌استار، معمولاً کافی است گوشی بیرون و آنتن به صورت عمودی باشد، چون ماهواره‌ها در حال حرکت هستند.
2. منتظر ثبت نام باشید: تلفن را روشن کرده و منتظر بمانید تا به شبکه ماهواره‌ای متصل شود. این کار ممکن است از چند ثانیه تا یک یا دو دقیقه طول بکشد. نمایشگر تلفن نشان می‌دهد که به شبکه وصل شده‌اید (مثلاً “Registered” یا نام شبکه). پس از ثبت، می‌توانید تماس بگیرید یا تماس دریافت کنید. اگر وصل نمی‌شود، ممکن است لازم باشد موقعیت خود را تنظیم یا بررسی کنید که سیم‌کارت فعال باشد.
3. شماره‌گیری کنید: تلفن‌های ماهواره‌ای از فرمت شماره‌گیری بین‌المللی استفاده می‌کنند. هر تلفن ماهواره‌ای عملاً یک شماره بین‌المللی است. برای تماس، معمولاً ابتدا “+” (یا کد دسترسی بین‌المللی)، سپس کد کشور و سپس شماره را وارد کنید، درست مانند تماس بین‌المللی با تلفن همراه. مثال: برای تماس با شماره‌ای در آمریکا (۵۵۵-۱۲۳۴ در کد ۲۱۲)، باید اینگونه شماره‌گیری کنید: +1 212 555 1234. برای انگلستان: +44 … و غیره. برای تماس با تلفن ماهواره‌ای دیگر باید کد کشور مخصوص آن تلفن را وارد کنید (در بخش سؤال بعدی شماره‌گذاری تلفن‌های ماهواره‌ای توضیح داده شده).
   • برخی شبکه‌ها میانبر دارند: مثلاً روی ایریدیوم می‌توانید ۰۰ بعد کد کشور و شماره را شماره‌گیری کنید (۰۰ پیش‌کد بین‌المللی است). اما استفاده از “+” همیشه جواب می‌دهد اگر تلفن کلید + داشته باشد.
   • دکمه سبز “Send” یا تماس را فشار دهید (مثل تلفن همراه) تا تماس برقرار شود.
4. در حین مکالمه مکث کوتاهی داشته باشید: پس از اتصال، به خاطر داشته باشید ممکن است تا نیم ثانیه تأخیر وجود داشته باشد. بهتر است پس از حرف زدن کمی مکث کنید یا عبارت “تمام” بگویید تا روی صحبت هم نیفتید، خصوصاً در سیستم‌های GEO.
5. تماس را پایان دهید: با فشردن دکمه “End” یا قرمز مکالمه را قطع کنید.

نکته‌ها: در طول تماس، آنتن را رو به بالا نگه دارید (برخی گوشی‌ها متر سیگنال دارند – اگر سیگنال کم شد، جهت را تنظیم کنید). سعی کنید آنتن را با دست نپوشانید. به دلیل جهت‌دار بودن سیگنال، بعضی کاربران از هدست استفاده می‌کنند تا بتوانند تلفن را در بهترین وضعیت سیگنال نگه دارند. اگر ثابت هستید، سعی کنید حرکت نکنید خصوصاً در سیستم GEO که تغییر موقعیت ممکن است ارتباط را قطع کند. اگر تماس قطع شد، دوباره امتحان کنید – ممکن است ماهواره از محدوده خارج شده باشد (در شبکه‌های LEO، تماس‌ها ممکن است بین ماهواره‌ها منتقل شوند اما گاهی هنگام جابجایی یا اگر لحظه‌ای مانعی در دید باشد، تماس قطع می‌شود).

در اصل فرآیند شماره‌گیری و تماس با تلفن ماهواره‌ای سخت نیست – تقریباً شبیه همان تلفن‌های همراه قدیمی. تفاوت اصلی این است که ابتدا باید ارتباط ماهواره‌ای برقرار کنید و از شماره‌گیری کامل بین‌المللی استفاده کنید.

چگونه با تلفن ماهواره‌ای پیامک بفرستم؟

ارسال پیامک (SMS) با تلفن ماهواره‌ای تقریباً شبیه تلفن همراه است، ولی رابط کاربری ساده‌تر است (هیچ WhatsApp یا iMessage – فقط پیامک ساده):

• مطمئن شوید که روی شبکه ثبت شده‌اید (یعنی تلفن روشن، آنتن بالا، در فضای باز).
• وارد بخش پیام‌رسانی گوشی شوید (معمولاً “Messages” یا آیکن پاکت‌ نامه). “پیام جدید” یا “Create SMS” را انتخاب کنید.
• از شما خواسته می‌شود شماره مقصد را وارد کنید. مهم: معمولاً باید شماره را به صورت بین‌المللی وارد کنید (با + و کد کشور)، حتی اگر به یک گوشی محلی پیام می‌دهید. برای مثال، +61… برای استرالیا، یا +254… برای کنیا و غیره. اگر به تلفن ماهواره‌ای دیگر پیام می‌فرستید، شماره کامل ماهواره‌ای او را با پیش‌شماره کشورش وارد کنید.
• پیام را بنویسید. تلفن‌های ماهواره‌ای اغلب از سیستم تایپ قدیمی T9 روی صفحه کلید عددی استفاده می‌کنند (مگر اینکه مدل دارای کیبورد کامل یا رابط شبیه گوشی هوشمند باشد). پیام را کوتاه نگه دارید – محدودیت استاندارد پیامک (۱۶۰ کاراکتر) وجود دارد. برخی شبکه‌ها پیام‌های طولانی‌تر را به هم وصل می‌کنند، اما بهتر است پیام کوتاه باشد چون اشکال در سیگنال ممکن است روی پیام‌های بلند تأثیر بگذارد.
• پیام را ارسال کرده و منتظر تأیید بمانید. به علت ارتباط ماهواره‌ای، ارسال پیام ممکن است کمی بیش‌تر طول بکشد. ممکن است نوار پیشرفت یا وضعیت ارسال پس از چند ثانیه مشاهده کنید. در بعضی گوشی‌ها، پیام پس از ارسال موفق از Outbox به Sent منتقل می‌شود. اگر هنگام ارسال جابه‌جا شوید یا سیگنال قطع شود، ارسال ممکن است شکست بخورد یا با تاخیر انجام شود. معمولاً گوشی چند بار تلاش مجدد می‌کند.

پیامک ماهواره‌ای می‌تواند به تلفن‌های همراه معمولی یا آدرس ایمیل ارسال شود (برخی تلفن‌های ماهواره‌ای اجازه می‌دهند به جای شماره، آدرس ایمیل وارد کنید). توجه داشته باشید که اگر یک تلفن ماهواره‌ای پیامک به گوشی همراه بفرستد، شماره فرستنده به صورت یک شماره بین‌المللی عجیب نمایش داده می‌شود. معمولاً گیرنده با گزینه Reply می‌تواند پاسخ دهد، ولی هزینه پیامک بین‌المللی برایش محاسبه می‌شود زیرا با یک شماره ماهواره‌ای/بین‌المللی پیام می‌دهد.

از نظر هزینه، پیامک‌ها در شبکه‌های ماهواره‌ای ارزان‌تر از تماس صوتی هستند اما رایگان نیستند – معمولاً حدود ۰.۵ یا ۱ دلار برای هر پیامک در بسیاری از طرح‌ها (برخی طرح‌ها بسته پیامک دارند). در بعضی بسته‌های ایریدیوم قیمت هر پیامک تا حدود ۰.۱۰ دلار نیز می‌رسد، اما اگر به صورت مجزا پرداخت می‌کنید، حدود ۰.۵۰ دلار انتظار داشته باشید.

یک نکته خوب: دریافت پیامک روی تلفن ماهواره‌ای معمولاً رایگان است (برای ارسال هزینه پرداخت می‌کنید، نه دریافت). بعضی ارائه‌دهندگان حتی پورتال اینترنتی دارند تا افراد بتوانند یک پیام کوتاه رایگان یا بسیار ارزان برای تلفن ماهواره‌ای شما بفرستند. برای مثال، ایریدیوم فرم اینترنتی دارد تا یک پیام ۱۶۰ کاراکتری رایگان برای گوشی ایریدیوم ارسال شود، و سامانه پیام‌رسان گلوبال‌استار SPOT هم اجازه ارسال برخی پیام ورودی رایگان را می‌دهد.

آیا تلفن‌های ماهواره‌ای قابلیت اینترنت یا داده دارند؟

بله، اما بسیار محدودتر از گوشی‌های هوشمند. تمام تلفن‌های ماهواره‌ای مدرن حداقل خدمات داده‌ای ارائه می‌دهند اما سرعت آن‌ها بسیار پایین و مصرف آن‌ها گران است. انتظارتان باید این باشد:

• داده دیال‌آپ: تلفن‌های ماهواره‌ای سنتی (ایریدیوم ۹۵۵۵/۹۵۷۵، اینمارست ایسَت‌فون) یک حالت داده مدارگرا دارند – عملاً مثل مودم دیال‌آپ از طریق ماهواره با سرعت ۲.۴ کیلوبیت در ثانیه (ایریدیوم) یا حدود ۲۰ کیلوبیت در ثانیه (اینمارست). این سرعت بسیار پایین است و فقط برای ایمیل متنی یا داده ابتدایی مناسب است. برای مثال، ایسَت‌فون ۲ اینمارست می‌تواند پیام‌های ایمیل کوتاه یا گزارش موقعیت GPS را ارسال کند. تلفن‌های ایریدیوم از طریق USB به لپتاپ وصل شده و با نرم‌افزار ویژه امکان ارسال ایمیل یا مرور وب متنی ساده را فراهم می‌کنند. انتظار عکس یا مدیای سنگین نداشته باشید – واقعاً فقط برای ارتباطات متنی است.
• SMS به ایمیل و داده کوتاه: برخی تلفن‌ها اجازه ارسال ایمیل کوتاه به صورت پیامک یا ارسال موقعیت GPS دارند. این‌ها امکانات پرحجم نیستند ولی مفیدند (مثلاً “ارسال موقعیت من” که مختصات GPS شما را به صورت پیامک یا ایمیل ارسال می‌کند). این موارد از شبکه داده استفاده می‌کنند اما در بسته‌های بسیار کوچک.
• تجهیزات داده تقویت‌شده: ابزارهایی وجود دارد که امکانات شما را افزایش می‌دهد:
  • ثریا SatSleeve+ – یک کاور برای گوشی هوشمند (آیفون/اندروید) که گوشی شما را به یک تلفن ماهواره‌ای برای تماس صوتی، پیامک و داده کم‌سرعت تبدیل می‌کند. سرعت داده حدود ۶۰ کیلوبیت در ثانیه ارائه می‌دهد، که برای استفاده از پیام‌رسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی یا مرور سبک مناسب است. ۶۰ کیلوبیت در ثانیه هنوز کند است (حدود یک دهم سرعت ۳G)، اما بسیار بهتر از ۲.۴ کیلوبیت است. این یکی از پیشرفته‌ترین گزینه‌ها برای دستگاه قابل حمل است.
  • هات‌اسپات ماهواره‌ای (روتر Wi-Fi): برای مثال Inmarsat IsatHub (Wideye iSavi) یک هات‌اسپات قابل حمل است – یک ترمینال کوچک همراه دارید (به اندازه آیپد) که به اینمارست متصل و برای دستگاه‌های شما شبکه Wi-Fi ایجاد می‌کند. سرعت دانلود حدود ۳۸۴ کیلوبیت در ثانیه دارد که قابل مقایسه با اینترنت نسل ۳ ابتدایی است و برای ایمیل‌های دارای فایل ضمیمه، ارسال عکس کم‌کیفیت یا وب‌گردی ساده کفایت می‌کند. دستگاه Iridium GO! نیز هات‌اسپات Wi-Fi ایجاد می‌کند (ولی Iridium GO محدود به حدود ۲.۴ کیلوبیت در ثانیه است اما قابلیت فشرده‌سازی داده برای دستیابی مؤثر به حدود ۲۰ کیلوبیت را دارد). این دستگاه‌ها به شما امکان می‌دهند اپ ایمیل یا مرورگرهای ویژه روی گوشی/لپتاپ استفاده کنید تا داده را شدیداً فشرده کرده و بهترین استفاده را از پهنای باند کم ببرید.
  • ترمینال‌های BGAN/Certus: قابل حمل دستی نیستند اما مهم هستند – ترمینال‌های BGAN اینمارست و ترمینال‌های جدید Certus ایریدیوم صدها کیلوبیت تا حتی چند مگابیت بر ثانیه داده ارائه می‌دهند (مثلاً ایریدیوم Certus تا ۷۰۰ کیلوبیت در ثانیه در بزرگ‌ترین مدل خود و BGAN HDR تا ۸۰۰ کیلوبیت). این‌ها به اندازه چمدان یا لپتاپ هستند و معمولاً رسانه‌ها برای ارتباط زنده از آن‌ها استفاده می‌کنند. این فراتر از محدوده “تلفن ماهواره‌ای” سنتی است اما محدوده خدمات داده ماهواره‌ای را نشان می‌دهد.

خلاصه اینکه تلفن‌های ماهواره‌ای دستی برای استفاده سنگین از اینترنت ساخته نشده‌اند. آن‌ها برای ارتباط متنی و هماهنگی اضطراری مناسب هستند. اگر بخواهید وب‌سایت باز کنید، حتی یک صفحه وب ساده ممکن است چند دقیقه طول بکشد (و هزینه زیادی بابت داده پرداخت می‌کنید). با این حال، با استفاده از نرم‌افزار ایمیل تخصصی یا مرورگر فشرده‌ساز می‌توانید کارهای ضروری را انجام دهید. بسیاری از کاربران تلفن ماهواره‌ای را با خدماتی مثل UUPlus یا OneMail جفت می‌کنند که ایمیل‌ها را به شکل فشرده و کارآمد از طریق ماهواره ارسال می‌کند.

هزینه داده‌ در این دستگاه‌ها بسیار بالاست – معمولاً به ازای هر دقیقه یا هر مگابایت شارژ می‌شود. مثلاً دیتا از طریق Iridium عملاً ممکن است بیش از ۱ دلار برای هر دقیقه هزینه داشته باشد، در حالی که در هر دقیقه فقط چند کیلوبایت منتقل می‌شود! برخی سرویس‌های جدیدتر (مانند واحدهای پیش‌پرداخت Inmarsat) برای هر مگابایت هزینه جداگانه (مثلاً بیش از ۶ دلار برای هر مگابایت علاوه بر هزینه پایه) دریافت می‌کنند. بنابراین واقعاً فقط در مواقع ضروری از آن استفاده می‌شود.

نتیجه: بله، شما می‌توانید با تلفن ماهواره‌ای به اینترنت متصل شوید، اما صبر و حوصله لازم است. این روش فقط برای نیازهای کم‌حجم مانند ایمیل، پیش‌بینی هوای متنی، یا پیام‌رسانی مناسب است. اگر به اینترنت واقعی نیاز دارید (تماس زوم، پخش ویدیو، انتقال فایل‌های بزرگ)، به یک سیستم پهن‌باند ماهواره‌ای بسیار گران‌تر (مانند ترمینال استارلینک یا BGAN) نیاز خواهید داشت، نه یک گوشی دستی ماهواره‌ای.

آیا می‌توانم با تلفن ماهواره‌ای با گوشی‌های عادی تماس بگیرم و بالعکس؟

صد در صد. تلفن‌های ماهواره‌ای با شبکه تلفن معمولی ارتباط دارند؛ بنابراین شما می‌توانید شماره‌های عادی را شماره‌گیری کنید و افراد با تلفن‌های معمولی هم می‌توانند با شماره تلفن ماهواره‌ای شما تماس بگیرند. فقط چند نکته مهم وجود دارد:

• فرمت شماره‌گیری: هنگام شماره‌گیری از تلفن ماهواره‌ای به یک تلفن عادی، باید شماره را به صورت “+ [کد کشور] [شماره]” (همانطور که قبلاً گفته شد) وارد کنید. شبکه ماهواره تماس شما را به شبکه عمومی در کشور مقصد هدایت می‌کند. به عنوان مثال، برای تماس با تلفن ثابت نیویورک از طریق گوشی ماهواره‌ای باید شماره را به صورت +1 212 xxx xxxx وارد کنید. از دیدگاه کسی که با او تماس می‌گیرید، تماس به صورت یک تماس ورودی بین‌المللی (با شماره ماهواره‌ای شما به عنوان Caller ID) نمایش داده می‌شود.
• تماس با تلفن ماهواره‌ای: هر گوشی ماهواره‌ای یک شماره ویژه دارد که معمولاً با کد کشوری خاصی شروع می‌شود (که وابسته به یک کشور خاص نیست). مثلاً شماره‌های Iridium با +8816 یا +8817 شروع می‌شوند (کد 881 برای “سیستم ماهواره‌ای سیار جهانی” تعیین شده است). شماره‌های Inmarsat معمولاً با +870 آغاز می‌شوند (Inmarsat به طور جهانی از کد 870 استفاده می‌کند). شماره Thuraya با +88216 یا +882 (باز هم محدوده شماره‌دهی ویژه ماهواره‌ای) شروع می‌شود. Globalstar در بسیاری موارد شماره‌ای در داخل همان کشور می‌دهد (مثلاً گوشی Globalstar در آمریکا می‌تواند یک شماره +1 داشته باشد) یا از +8818/8819 برای برخی سرویس‌ها استفاده می‌کند، اما اغلب تماس با Globalstar از طریق شماره محلی هم انجام می‌شود. از دیدگاه تماس‌گیرنده، تماس با تلفن ماهواره‌ای شبیه تماس بین‌المللی است: باید کد دسترسی بین‌المللی و شماره کامل گوشی ماهواره‌ای را شماره‌گیری کنند. مثلا کسی در آمریکا برای تماس با Iridium باید شماره 011 8816 XXX XXXX را وارد کند.
• هزینه تماس با ماهواره‌ای: این همان نکته مهم است. تماس با تلفن ماهواره‌ای از طریق تلفن عادی می‌تواند بسیار گران باشد و به اپراتور شما بستگی دارد. این هزینه‌ها معمولاً در بسته‌های معمول تماس یا تعرفه بین‌المللی لحاظ نمی‌شود. اپراتورها گاهی ۵ تا ۱۰ دلار برای هر دقیقه (یا حتی بیشتر) برای مکالمه با شماره Iridium یا Thuraya دریافت می‌کنند. شخصی که گوشی ماهواره دارد معمولاً برای تماس ورودی هزینه‌ای نمی‌پردازد (قبلاً بابت سرویس هزینه کرده است)، بنابراین هزینه به گردن تماس‌گیرنده است. برای کاهش این هزینه بالا، برخی شبکه‌های ماهواره‌ای راه‌حل‌هایی مثل تماس مرحله دوم یا اختصاص شماره محلی ارائه می‌دهند:
  • تماس دو مرحله‌ای (برای Iridium): شخص تماس‌گیرنده ابتدا یک شماره محلی ویژه (برای Iridium یک شماره آمریکایی در ایالت آریزونا) را می‌گیرد. یک پیام صوتی برای وارد کردن شماره Iridium پخش می‌شود و سپس تماس متصل می‌شود. هزینه تماس به اندازه تماس عادی به آریزونا است و صاحب گوشی ماهواره‌ای بابت بخش انتقال تماس هزینه می‌پردازد (اغلب در مجموع ارزان‌تر است).
  • شماره‌های دسترسی محلی: برخی ارائه‌دهندگان می‌توانند شماره محلی یک کشور خاص را (با پرداخت هزینه‌ای) به گوشی ماهواره‌ای اختصاص دهند که به شماره ماهواره‌ای هدایت می‌شود. مثلاً شماره +44 بریتانیا یا +1 آمریکا که به گوشی ماهواره‌ای وصل می‌شود – این کار باعث ارزان‌تر شدن تماس برای دوستان/خانواده شما می‌شود (آن‌ها فقط هزینه تماس داخلی یا بین‌المللی معمول را می‌پردازند و شما بابت انتقال مکالمه مبلغی برای هر دقیقه پرداخت می‌کنید).

در مجموع، بله می‌توانید به راحتی بین تلفن ماهواره‌ای و تلفن عادی تماس برقرار کنید، فقط باید به ماهیت بین‌المللی آن توجه داشته باشید. کاربر ماهواره‌ای عادی تماس می‌گیرد (فقط باید از فرمت +کد کشور استفاده کند) و هر کسی که بخواهد با او تماس بگیرد باید شماره جهانی گوشی ماهواره‌ای را داشته و برای هزینه بالا آماده باشد، مگر اینکه از روش‌های جایگزین استفاده کند.

آیا تلفن‌های ماهواره‌ای شماره اختصاصی یا سیم‌کارت دارند؟

بله، به گوشی‌های ماهواره‌ای شماره اختصاصی داده می‌شود و (در بیشتر موارد) مشابه گوشی‌های موبایل سیم‌کارت دارند:

• شماره تلفن: همان‌طور که گفته شد، شماره‌های گوشی ماهواره‌ای معمولاً از کدهای کشوری ویژه سرویس ماهواره استفاده می‌کنند. به عنوان مثال:
  • Iridium: شماره‌ها در بازه +881 6 و +881 7 هستند. این‌ها بخشی از کد کشوری “881” برای ماهواره‌های جهانی است. اگر گوشی Iridium داشته باشید، شماره شما شبیه +8816 325 XXXXX خواهد بود.
  • Inmarsat: برای همه سرویس‌ها از کد کشور +870 استفاده می‌کند (قبلا برای مناطق مختلف اقیانوسی کد جدا داشتند اما اکنون همه با ۸۷۰ یکی شده‌اند). بنابراین یک گوشی Inmarsat ممکن است شماره +870 773XXXXX داشته باشد.
  • Thuraya: از برخی بازه‌های +882 و +88216 (که آن‌ها هم جزو بلوک‌ کدهای ماهواره‌ای بین‌المللی هستند) استفاده می‌کند.
  • Globalstar: Globalstar کمی متفاوت است – در بسیاری مناطق، سرویس Globalstar با مخابرات محلی ادغام شده بنابراین ممکن است شما یک شماره “عادی” دریافت کنید. مثلاً اگر گوشی Globalstar در آمریکا داشته باشید، ممکن است یک شماره با کد منطقه +1 بگیرید که شماره‌گیری از داخل آمریکا را ساده‌تر و ارزان‌تر می‌کند (تماس ابتدا به دروازه زمینی رفته و سپس به ماهواره منتقل می‌شود). در نقاط دیگر ممکن است شماره محلی بدهند یا از +881 استفاده کنند. با ارائه‌دهنده سرویس چک کنید؛ Globalstar معمولاً گوشی‌هایش را با شماره محلی در قاره آمریکا تبلیغ می‌کند.
  • سایر دستگاه‌ها: اگر از سیستم جدیدتری مثل دستگاه ماهواره‌ای پیام‌رسان استفاده کنید، گاهی یک شماره یا فقط یک حساب تخصیص می‌دهند و شماره قابل شماره‌گیری برای تماس صوتی نمی‌دهند (مثلاً دستگاه‌های Garmin inReach شماره صوتی ندارند و برای پیام متنی از سیستم پیام‌رسان ایمیل/SMS استفاده می‌شود).

پس بله، گوشی ماهواره‌ای یک شماره منحصر به فرد دارد که می‌توانید به افرادی که لازم دارند به شما دسترسی داشته باشند بدهید. مهم است که آن‌ها بدانند تماس با شما یک تماس بین‌المللی حساب می‌شود (در بالا درباره هزینه توضیح داده شد).

• سیم‌کارت: اغلب گوشی‌های ماهواره‌ای سیم‌کارت دارند، بسیار شبیه سیم‌کارت GSM موبایل. Iridium، Inmarsat، Thuraya همگی سیم‌کارت دارند که داخل گوشی قرار می‌گیرد. سیم‌کارت با طرح سرویس (دقیقه پیش‌پرداخت یا قرارداد ماهیانه) و شماره تلفن مرتبط است. بنابراین معمولاً می‌توانید سیم را بین گوشی‌های یک شبکه عوض کنید. مثلاً اگر دو گوشی Iridium داشته باشید، می‌توانید سیم را جابجا کنید و همان شماره/طرح سرویس را (البته همیشه فقط با یک گوشی فعال) استفاده کنید. همچنین اگر گوشی را قرضی یا اجاره گرفته باشید، سرویس به سیم بستگی دارد. برخی ارائه‌دهندگان سیم‌کارت چندشبکه‌ای هم ارائه می‌دهند (به ندرت)؛ اما معمولا یک شبکه به ازای هر سیم استفاده می‌شود. گوشی‌های Globalstar هم نوعی سیم‌کارت دارند. تنها استثناء عمده، گوشی‌های خیلی قدیمی مانند برخی مدل‌های اولیه Inmarsat است که ترمینال ثابت بودند. اما همه مدل‌های دستی مدرن با سیم‌کارت کار می‌کنند.
  • اگر گوشی بخرید، باید یک سیم کارت و طرح سرویس متناسب با آن تهیه کنید. سیم کارت معمولاً همراه گوشی در صورت خریداری از ارائه‌دهنده می‌باشد یا جداگانه تهیه می‌شود. با فعال‌سازی سیم، شماره اختصاصی و سرویس فعال می‌شود.
  • سیم‌کارت پیش‌پرداخت: بسیاری از کاربران گوشی ماهواره‌ای ترجیح می‌دهند سیم‌کارت پیش‌پرداخت استفاده کنند – مقدار معینی اعتبار (دقیقه/پیام) برای مدت زمان مشخصی شارژ می‌کنند. هر سیم کارت شماره و تاریخ انقضای خودش را دارد مگر اینکه مجدد شارژ شود.

بطور خلاصه، گوشی ماهواره‌ای بسیار شبیه گوشی آنلاک GSM است: شماره و سرویس از طریق سیم‌کارت فعال می‌شود. اگر سیم شما فعال نباشد، گوشی متصل نمی‌شود (حتی برای ۹۱۱ در اغلب موارد – که پایین‌تر بیشتر توضیح داده می‌شود). پس فعال نگه داشتن سیم‌کارت و طرح خدمات مهم است.

آیا کار با تلفن ماهواره‌ای آسان است؟

به طور شگفت‌آوری، بله – کار با یک گوشی ماهواره‌ای ساده تفاوت زیادی با گوشی‌های ساده موبایل قدیمی ندارد. طراحی آن‌ها اغلب ساده و متمرکز بر تماس و پیامک است. اگر بتوانید با گوشی موبایل دهه ۹۰ (مثلاً نوکیا یا موتورولا) کار کنید، با گوشی ماهواره‌ای هم می‌توانید. چند نکته درباره کاربری:

• رابط کاربری: اکثر گوشی‌های ماهواره‌ای منوی ساده دارند و معمولاً صفحه نمایش تک‌رنگ یا رنگی ساده است. غالبا دارای صفحه‌کلید فیزیکی هستند. از منو می‌توانید مخاطبین، پیام‌ها، و لیست تماس‌ها را مشاهده کنید. رابط کاربری به گونه‌ای طراحی شده که برای کاربران موبایل آشنا باشد، فقط علائم وضعیت سیگنال ماهواره‌ای هم دارد. مدل‌های جدید مانند Thuraya X5-Touch حتی اندرویدی و لمسی‌اند (مثل یک گوشی هوشمند آسان، ولی مدل‌های گران‌ترند). اما مدل‌های رایج (Iridium 9555/9575، Inmarsat IsatPhone) منوهای ساده و دکمه‌های بزرگ دارند.
• زبان و نمایشگر: از چندین زبان (انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی، عربی، چینی و غیره – چون در سراسر جهان عرضه می‌شود) پشتیبانی می‌کنند. نمایشگرها بیشتر برای خوانایی در فضای باز طراحی شده‌اند (صفحه بازتابی برای وضوح در نور خورشید، پس زیر آفتاب هم دیده می‌شود). صفحه‌کلیدها معمولاً بزرگ و با فاصله‌اند تا با دستکش هم بشود شماره گرفت (برای مناطق سرد مهم است). این ویژگی‌ها گوشی را در شرایط دشوار کاربرپسند می‌کند.
• تماس و پیامک: همان‌طور که توضیح داده شد، درست مانند موبایل‌های معمولی است فقط باید سیگنال ماهواره داشته باشید. پس از اتصال، شماره‌گیری و مکالمه مثل گوشی معمولی است – یک میکروفن و بلندگو دارد (در بعضی مدل‌ها اسپیکر هم دارد). ارسال پیامک شاید کمی سخت‌تر باشد (به خاطر تایپ T9)، اما اگر پیامک زدن با موبایل‌های قدیمی را یادتان باشد همان روش است.
• مقاومت و دوام: چون گوشی‌های ماهواره‌ای برای شرایط سخت ساخته شده‌اند، لازم نیست نگرانی خاصی داشته باشید. می‌توانید بدون نگرانی در باران یا گردوغبار استفاده‌شان کنید. مثلاً برای افتادن مقاوم‌اند و در دمای خیلی سرد یا گرم هم کار می‌کنند. بنابراین از نظر سهولت، لازم نیست نگران شوید باران به آن آسیب می‌زند – فقط کافی است تماس بگیرید. بسیاری مدل‌ها ضدآب و ضدگردوغبار هستند (برخی مدل‌ها تا یک متر هم برای مدت کوتاه در آب مقاومت دارند). این اطمینان خاطر را برای استفاده میدانی بالا می‌برد.

خلاصه اینکه هر فردی می‌تواند با کمترین آموزش با گوشی ماهواره‌ای کار کند. نکات کلیدی که باید بیاموزید این است: همیشه آنتن را بیرون بکشید، سمت مناسب را برای ماهواره‌های GEO بگیرید، شماره‌ها را با فرمت بین‌المللی +کد کشور شماره بگیرید، و برای اتصال شبکه شکیبا باشید. وقتی این‌ها را یاد بگیرید، گوشی مانند موبایل عادی کار می‌کند. بسیاری ارائه‌دهندگان راهنمای شروع سریع دارند که این نکات را پوشش می‌دهد و اغلب می‌توانید تماس آزمایشی رایگان انجام دهید (مثلاً Iridium شماره آزمایشی رایگان برای اطمینان از عملکرد دارد). پس بله – برای استفاده از گوشی ماهواره‌ای لازم نیست متخصص فن‌آوری باشید!

چه ویژگی‌های خاصی در تلفن‌های ماهواره‌ای وجود دارد (مانند دکمه SOS، GPS)؟

بسیاری از تلفن‌های ماهواره‌ای، افزون بر تماس و پیامک، چند قابلیت اضافی به‌ویژه برای ایمنی و استفاده در فضای باز دارند:

• دکمه SOS / اضطراری: بسیاری از تلفن‌های ماهواره‌ای، یک دکمه اضطراری قابل برنامه‌ریزی دارند. برای مثال، هر دو مدل Iridium Extreme (9575) و Inmarsat IsatPhone 2 دکمه SOS دارند که می‌توانید در مواقع اضطراری نگه دارید تا فعال شود. این دکمه می‌تواند برای تماس با یک شماره از پیش تعیین‌شده (مانند مرکز هماهنگی نجات یا سرپرست تیم و غیره) و/یا ارسال پیامک اضطراری خودکار به همراه موقعیت مکانی شما به مجموعه‌ای از مخاطبین برنامه‌ریزی شود. در مدل Iridium Extreme، فشردن دکمه SOS می‌تواند حالت ردیابی را هم فعال کند تا پاسخ‌دهنگان بتوانند بروزرسانی موقعیت شما را ببینند. این ویژگی‌ها زمانی بسیار ارزشمند است که مثلاً شما مصدوم شده‌اید و نمی‌توانید وقت برای تماس بگذارید – کافی است دکمه SOS را فشار دهید تا درخواست کمک به همراه مختصات GPS آخر شما ارسال شود. برخی سرویس‌ها در هنگام فعال‌شدن SOS با شرکت‌هایی مانند GEOS یا سایر مراکز هماهنگی امداد همکاری می‌کنند (ممکن است اشتراک برای نظارت لازم باشد).
• گیرنده GPS: تقریباً همه تلفن‌های ماهواره‌ای مدرن گیرنده GPS داخلی دارند. این امکان را فراهم می‌کند تا هم تلفن موقعیت خود را (برای کمک به شبکه و کاربر) بداند و هم در پیام‌ها موقعیت را درج کند. معمولاً می‌توانید مختصات خود را از روی صفحه نمایش ببینید و بسیاری از مدل‌ها اجازه می‌دهند محل فعلی خود را از طریق پیامک با کسی به اشتراک بگذارید (مثلاً «من اینجا هستم: مختصات طول و عرض جغرافیایی»). این کار برای مسیریابی و تعیین موقعیت اضطراری بسیار مفید است. مثلاً اگر به کمک نیاز دارید، می‌توانید مختصات خود را برای نجات‌دهندگان بخوانید. GPS تلفن در برخی مدل‌ها برای تعیین نقطه یا قطب‌نما ساده هم استفاده می‌شود، اما مثل GPSهای نقشه‌ای حرفه‌ای نیست.
• خدمات ردیابی و SOS: برخی تلفن‌های ماهواره‌ای و دستگاه‌های مرتبط قابلیت ردیابی پیوسته را دارند. مثلاً می‌توانید Iridium Extreme را طوری تنظیم کنید که هر چند دقیقه یک بار مکان‌یابی خود را به یک پورتال اینترنتی ارسال کند (در سفرها برای پیگیری خانواده/دوستان). این امکان اغلب به ویژگی طرح سرویس یا اپلیکیشن خارجی نیاز دارد، ولی از قابلیت‌هایی است که بسیاری از وجودش بی‌خبرند.
• طراحی مقاوم: همان‌طور که گفته شد، این تلفن‌ها معمولاً بادوام هستند – بسیاری با استاندارد MIL-STD-810G (برای ضربه، لرزش، رطوبت و غیره) و IP65+ (در برابر گرد و خاک و آب) ساخته شده‌اند. Iridium Extreme 9575 به عنوان یک تلفن مقاوم نظامی شناخته می‌شود. این ویژگی قابل فعال و غیرفعال‌کردن نیست، اما یک امتیاز فروش محسوب می‌شود – این گوشی در برابر شرایطی که تلفن عادی را خراب می‌کند، دوام می‌آورد.
• عمر باتری طولانی در حالت استندبای: تلفن‌های ماهواره‌ای معمولاً زمان آماده‌باش بسیار خوبی دارند (زیرا افراد ممکن است گوشی را در منطقه دورافتاده روشن نگه دارند تا در صورت نیاز تماس دریافت کنند). مثلاً IsatPhone 2 تا ۱۶۰ ساعت (تقریباً یک هفته) استندبای دارد که بسیار قابل توجه است. این یک ویژگی مهم محسوب می‌شود – می‌توانید گوشی را برای دریافت تماس یا فعال‌‌کردن SOS به مدت چندین روز روشن نگه دارید. مدت زمان مکالمه معمولاً چند ساعت است (۴ تا ۸ ساعت بسته به مدل). اغلب باتری‌های پرظرفیت و گاهی شارژر خورشیدی اختیاری دارند، مخصوص سفرهای دشوار.
• حریم خصوصی / رمزنگاری: این مورد مستقیماً قابل مشاهده توسط کاربر نیست، اما تماس‌های ماهواره‌ای در طول مسیر با رمزنگاری منتقل می‌شوند. این ویژگی در بیشتر شبکه‌ها برای جلوگیری از شنود غیرمجاز استاندارد است. (توجه: این به معنای حفظ حریم مطلق نیست – مهاجمان حرفه‌ای یا سازمان‌های دولتی با تجهیزات پیشرفته ممکن است بتوانند ارتباطات را شنود کنند، اما برای کاربرد عادی، امنیت کافی دارد. تلفن‌های ماهواره‌ای ویژه با رمزنگاری انتها به انتها برای دولت‌ها وجود دارند اما بسیار خاص و محدود هستند). کاربران معمولی از این لحاظ منتفع می‌شوند که ارتباط ماهواره‌ای به راحتی توسط علاقه‌مندان قابل شنود نیست.
• ابزارهای دیگر: برخی تلفن‌های ماهواره‌ای ابزارهای ابتدایی مانند ساعت زنگ‌دار، تقویم، ماشین حساب و… دارند – همان ویژگی‌های پایه تلفنی. معمولاً امکانات خاص دیگری ندارند (مگر اینکه مدل تلفن هوشمند ماهواره‌ای مانند Thuraya X5-Touch داشته باشید که امکانات کامل اندروید دارد).

در مجموع، تلفن‌های ماهواره‌ای نسبت به گوشی‌های هوشمند امروزی ویژگی‌های کمتری دارند، اما همان قابلیت‌هایی که دارند، کاملاً متمرکز بر اطمینان و ایمنی است. دکمه اضطراری SOS و GPS از مهم‌ترین امکاناتی هستند که واقعاً می‌توانند در مواقع بحرانی جان شما را نجات دهند. اگر تلفن ماهواره‌ای تهیه می‌کنید، بهتر است هنگام دریافت گوشی دکمه SOS را با یک مخاطب اضطراری یا سرویس امداد برنامه ریزی کنید و آن را تست نمایید (بسیاری گوشی‌ها حالت تست SOS دارند تا در زمان راه‌اندازی واقعاً به نیروهای امدادی هشدار ندهید).

عمر باتری تلفن ماهواره‌ای چقدر است؟

عمر باتری در تلفن‌های ماهواره‌ای در حالت استندبای بسیار خوب و در مکالمه متوسط است:

• زمان استندبای: اکثر تلفن‌های ماهواره‌ای دستی زمان آماده‌باش حدود ۳۰ تا ۱۰۰ ساعت یا بیشتر (بسته به مدل و شبکه) دارند. برای مثال، Inmarsat IsatPhone 2 حداکثر ۱۶۰ ساعت (تقریباً یک هفته) استندبای دارد اگر فقط روشن بماند. Thuraya XT-LITE حدود ۸۰ ساعت استندبای ارائه می‌دهد. Iridium Extreme 9575 بسته به مدل باتری بین ۳۰ تا ۵۴ ساعت استندبای دارد. مدل GSP-1700 Globalstar تقریباً ۳۶ ساعت استندبای است. این ارقام به شرط سیگنال شبکه خوب است؛ اگر گوشی را بدون سیگنال یا در فضای بسته روشن بگذارید مصرف بالاتر می‌رود. استندبای یعنی گوشی روشن و ثبت شده است اما در حال تماس نیست.
• زمان مکالمه: معمولاً بین ۳ تا ۸ ساعت مکالمه پیوسته (بسته به دستگاه و باتری). مثلاً: Iridium 9575 Extreme تقریباً ۴ ساعت مکالمه با باتری استاندارد. Iridium 9555 تقریباً ~۳.۵–۴ ساعت. Thuraya XT-LITE تا ۶ ساعت مکالمه. Inmarsat IsatPhone 2 تا ۸ ساعت مکالمه (باتری قوی دارد). Globalstar GSP-1700 حدود ۴ ساعت مکالمه. پس معمولاً با یک بار شارژ کامل، چند ساعت مکالمه ممکن است. توجه داشته باشید اکثر تماس‌های ماهواره‌ای کوتاه است (به دلیل هزینه بالا)، بنابراین در عمل شاید گوشی چند روز با چند تماس کوتاه دوام بیاورد.
• عوامل مؤثر بر باتری: استفاده از گوشی در سرمای شدید عملکرد باتری را محدود می‌کند (در هوای سرد گوشی را نزدیک بدن تحمل کنید و فقط هنگام استفاده بیرون بیاورید). همچنین استفاده زیاد از GPS یا چراغ صفحه نمایش مصرف را افزایش می‌دهد. همچنین، پیدا کردن سیگنال پس از روشن شدن مصرف بیشتری لازم دارد. اما به طور کلی، این باتری‌ها برای نگهداری شارژ در حالت آماده‌باش طراحی شده‌اند.
• شارژ: تلفن‌های ماهواره‌ای با شارژر AC و اغلب شارژر فندکی خودرو ارائه می‌شوند. بسیاری از کاربران سفر، شارژر خورشیدی یا پاوربانک نیز با خود می‌برند تا در محیط باز شارژ کنند. گوشی‌ها باتری با قالب اختصاصی دارند (معمولاً لیتیوم یون) و می‌توانید باتری یدک بخرید. توصیه می‌شود اگر به سفر طولانی بدون برق می‌روید، باتری اضافه تهیه کنید، مثلاً یکی را در جیب داخلی گرم نگه داشته و دیگری را استفاده کنید مخصوصاً در هوای زیر صفر.
• طول عمر: باتری‌های لیتیومی در طول چند سال کمی افت می‌کنند. یک باتری نو شاید ۸ ساعت مکالمه بدهد اما بعد از چند سال شاید فقط ۶ ساعت شارژ نگه دارد. اگر به تلفن ماهواره‌ای خود وابسته‌اید، هر چند سال یک بار یا هنگام مشاهده کاهش چشمگیر شارژدهی، باتری را تعویض کنید.

در عمل، یک تلفن ماهواره‌ای با شارژ کامل می‌تواند به مدت چند روز تا یک هفته روشن بماند تا تماس دریافت کند. اگر فقط در زمان نیاز روشنش کنید، باتری در مجموع تا چند هفته دوام می‌آورد. خیلی‌ها برای حفظ باتری، گوشی را خاموش نگه می‌دارند و فقط سر زمان تعیین‌شده یا موقع تماس روشن می‌کنند (زیرا تماس ورودی بدون هماهنگی معمولاً نادر است). اما اگر نیاز به روشن بودن همیشگی برای شرایط اضطراری دارید، نهایتاً چند روز بدون شارژ می‌توانید روی آن حساب کنید (IsatPhone2 در این زمینه با تقریباً ۷ روز استندبای بسیار عالی است).

هزینه‌ها و طرح‌ها

قیمت خرید یک تلفن ماهواره‌ای چقدر است؟

تلفن‌های ماهواره‌ای گران‌تر از گوشی‌های موبایل معمولی هستند، اما طی سال‌های اخیر قیمت‌شان کمی کاهش یافته است. قیمت به برند/مدل و نو یا دست دوم بودن بستگی دارد. در ادامه قیمت تقریبی (به دلار آمریکا) برخی مدل‌های مشهور آورده شده است:

• Iridium Extreme 9575: حدود ۱۴۰۰ دلار (گوشی مقاوم و پیشرفته با پوشش جهانی).
• Iridium 9555: حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار (مدل Iridium کمی قدیمی‌تر و ارزان‌تر از Extreme).
• Inmarsat IsatPhone 2: حدود ۱۰۰۰ دلار (معمولاً بین ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار؛ برخی منابع حدود ۱۰۸۰ دلار ذکر کرده‌اند). گاهی با تخفیف، ارزان‌تر هم پیدا می‌شود.
• Thuraya XT-LITE: حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ دلار (تقریباً ۶۵۰ دلار). مدل‌های بالاتر Thuraya (مانند XT-Pro و X5-Touch) گران‌ترند (گاهی بالای ۱۰۰۰ دلار)، اما XT-LITE یک انتخاب مقرون‌به‌صرفه و محبوب در مناطق تحت پوشش Thuraya است.
• Globalstar GSP-1700: حدود ۵۰۰ دلار (همراه طرح سرویس). غالباً گوشی را با فعال‌سازی طرح می‌توانید به قیمت ۴۹۹ دلار تهیه کنید rfgear2go.com. قیمت رسمی اگر جداگانه تهیه شود، بالاتر است (برخی سایت‌ها بیش از ۷۵۰ دلار)، اما Globalstar معمولاً یارانه می‌دهد. مدل‌های قدیمی‌تر یا بازسازی‌شده ممکن است ۳۰۰ تا ۵۰۰ دلار باشند satellitephonerental.com.
• Garmin inReach (وسیله پیام‌رسان ماهواره‌ای، فاقد تماس صوتی): ۳۰۰ تا ۴۵۰ دلار (به عنوان جایگزین برای دستگاه‌های فقط پیامک اشاره شده است).
• گزینه اجاره‌ای: لازم نیست حتماً بخرید – می‌توانید تلفن ماهواره‌ای کرایه کنید از بسیاری از ارائه‌دهندگان. هزینه اجاره روزانه معمولاً بین ۸ تا ۱۵ دلار است. مثلاً اجاره Iridium حدود ۹ دلار در روز یا ۶۰ دلار در هفته هزینه دارد. این برای سفرهای کوتاه یک هفته‌ای یا ده‌روزه بسیار به‌صرفه است.

قیمت‌ها متغیر است و بسته‌های ترکیبی (تلفن به همراه شارژ مکالمه) نیز وجود دارد. همچنین، گوشی‌های دست دوم ماهواره‌ای هم در بازار فراوان است – مثلاً یک Iridium یا Thuraya قدیمی را ممکن است با چند صد دلار پیدا کنید. فقط دقت کنید دستگاه سالم باشد و گزارش دزدی نشده باشد (اپراتورهای ماهواره‌ای می‌توانند دستگاه‌های سرقتی را با IMEI در لیست سیاه قرار دهند).

به خاطر داشته باشید، خرید تلفن فقط بخشی از هزینه است – شما همچنین باید بودجه‌ای برای سرویس (سیم‌کارت، شارژ) در نظر بگیرید که می‌تواند قابل توجه باشد (در ادامه به آن پرداخته شده است). اما هزینه اولیه دستگاه یک بار برای همیشه است. این گوشی‌ها بادوام هستند و می‌توانند سال‌ها کار کنند، بنابراین اغلب بخش عمده هزینه در طولانی‌مدت مربوط به سرویس است نه سخت‌افزار.

در اینجا یک مقایسه سریع از چند نمونه از هزینه‌ها و مشخصات دستگاه‌ها آورده شده است:

(قیمت‌ها تقریبی برای دستگاه‌های نو هستند؛ قیمت بازار ممکن است متفاوت باشد. براساس داده‌های اخیر، به دلار آمریکا.)

اگر این قیمت‌ها بالا به نظر می‌رسند، به یاد داشته باشید که تلفن‌های ماهواره‌ای در حجم پایین‌تری نسبت به موبایل‌های معمولی تولید می‌شوند و فناوری ویژه‌ای دارند، علاوه بر اینکه اغلب مقداری یارانه برای زیرساخت شبکه در آن لحاظ شده است. مدل‌های گران‌قیمت بسیار مقاوم ساخته می‌شوند که این هم به هزینه می‌افزاید. اما اگر فقط برای یک ماجراجویی خاص به آن نیاز دارید، اجاره کردن یا خرید دست دوم می‌تواند هزینه را به‌شدت کاهش دهد.

هزینه تماس و پیامک با تلفن ماهواره‌ای چقدر است؟

هزینه زمان مکالمه ماهواره‌ای نسبت به موبایل بالاست. هزینه دقیق بسته به ارائه‌دهنده و طرح شما دارد اما معمولاً اعداد زیر رایج است:

• تماس صوتی (خروجی): به طور معمول ۱ تا ۲ دلار برای هر دقیقه در بیشتر شبکه‌ها با پلن استاندارد. برای نمونه، پلن‌های Iridium معمولاً حدود ۱.۰۰ تا ۱.۵۰ دلار برای هر دقیقه تماس خروجی دریافت می‌کنند (در صورت خرید بسته یا داشتن پلن پس‌پرداخت این مبلغ کمی کمتر است). Inmarsat ممکن است کمی ارزان‌تر یا مشابه باشد (حدود ۰.۸۰ تا ۱.۵۰ دلار در هر دقیقه بسته به طرح و مقصد تماس). Thuraya در منطقه خودش ارزان‌تر است – گاهی ۰.۵ تا ۱.۰۰ دلار در هر دقیقه برای تماس‌های درون شبکه یا خطوط ثابت، اما برای تماس خارج از منطقه یا با شبکه ماهواره‌ای دیگر هزینه بالاتر است. برای نمونه: یک تامین‌کننده برای پلن پس‌پرداخت Iridium خود تماس‌های اضافه را با ۰.۹۹ دلار/دقیقه می‌گیرد. ووچرهای پیش‌پرداخت هم معمولاً معادل حدود ۱.۲۰ دلار در هر دقیقه هستند. مهم: اگر از تلفن ماهواره‌ای خود به ماهواره‌ای دیگر در شبکه‌ای متفاوت تماس بگیرید، هزینه بسیار بالا خواهد بود (معمولاً ۵ تا ۱۰ دلار در دقیقه) – مثلاً تماس Iridium به Thuraya گران‌تر است (به خاطر گذر از درگاه‌های بین‌المللی). معمولاً شما به تلفن‌های عادی یا ماهواره‌ای در همان شبکه خود تماس خواهید گرفت.
  • تماس‌های ورودی: معمولاً شما (دریافت کننده تماس تلفن ماهواره‌ای) هزینه‌ای برای تماس‌های ورودی پرداخت نمی‌کنید (تماس‌گیرنده باید هزینه بالا برای تماس با شما را بپردازد). بنابراین می‌توانید کسی را وادار کنید تا با شما تماس بگیرد و هزینه را او بپردازد. البته اگر از سیستم دو مرحله‌ای یا انتقال تماس استفاده کنید، ممکن است برای تماس ورودی نیز هزینه بپردازید (مثلاً تماس ورودی دو مرحله‌ای Iridium برای کاربر ماهواره‌ای ۱ دلار در دقیقه هزینه دارد). جزئیات طرح خود را بررسی کنید.
• پیامک (SMS): معمولاً حدود ۰.۵ تا ۱ دلار برای هر پیام هنگام ارسال از ماهواره. برخی پلن‌ها ارزان‌تر هستند؛ برای مثال، Global Satellite (یک تامین‌کننده) پیامک را حدود ۰.۱۰ دلار برای هر پیام در بعضی پلن‌ها اعلام کرده که مبلغ کمی است. Iridium معمولاً حدود ۰.۵ دلار برای هر پیام ۱۶۰ کاراکتری در طرح آزاد قیمت دارد. Inmarsat هم همین حدود است. Thuraya معمولاً ارزان‌تر است، حدود ۰.۲۵ دلار. اما باز هم بسته به طرح متفاوت است. پیامک‌ ورودی به ماهواره‌ای معمولاً رایگان است (برای دریافت هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنید).
• داده (اینترنت): داده معمولاً بر اساس هر دقیقه یا هر مگابایت محاسبه می‌شود. مثلاً پلن پیش‌پرداخت Inmarsat ممکن است برای هر مگابایت ۹ واحد هزینه بگیرد (هر واحد شاید حدود ۱ دلار باشد)، پس هر مگابایت حدود ۹ دلار است. یا Iridium ممکن است معادل ۱.۳۰ دلار برای هر دقیقه داده (با سرعت ۲.۴ کیلوبیت در ثانیه، که بسیار کم داده رد و بدل می‌شود!) بگیرد. ساختار قیمت‌گذاری پیچیده است، اما کافی است بدانید استفاده از داده (بجز چند ایمیل ساده) به سرعت هزینه بالا خواهد داشت. برخی پلن‌های جدید مثل Iridium Certus بسته‌های داده دارند اما در حالت کاربری دستی احتمالاً بیش از چند ایمیل رد و بدل نمی‌کنید که بابت هر کدام چند دلار باید بپردازید.
• پلن‌ها در مقابل پیش‌پرداخت:
  • پیش‌پرداخت: شما بسته‌ای از دقایق یا واحدها می‌خرید. مثلاً کارت پیش‌پرداخت ۷۵ دقیقه‌ای Iridium را با ۱۵۰ دلار (معتبر برای ۳۰ روز) – یعنی عملاً ۲ دلار در دقیقه. بسته‌های بزرگ‌تر نرخ بهتری دارند (مثلاً کارت ۵۰۰ دقیقه‌ای با ۶۰۰ دلار = ۱.۲۰ دلار در دقیقه). واحدهای پیش‌پرداخت گاهی برای استفاده‌های مختلف متفاوت کسر می‌شوند: تماس با شبکه ماهواره‌ای دیگر ممکن است ۵ واحد در دقیقه، SMS نیم واحد، و…، بنابراین دقت کنید. پیش‌پرداخت خوب است اگر می‌خواهید هزینه را کنترل کنید و در ماه‌هایی که استفاده ندارید، هزینه ماهانه ندهید.
  • ماهانه (پس‌پرداخت): ماهانه مبلغی ثابت می‌پردازید و یا میزان خاصی دقیقه دارید یا بنا به مصرف صورت‌حساب برایتان صادر می‌شود. مثلاً ۷۰ دلار در ماه که شامل ۱۰ دقیقه است و بعد از آن هر دقیقه اضافه ۱.۲۰ دلار. یا پلن بالاتر مثل ۱۵۰ دلار برای ۱۰۰ دقیقه و غیره. اگر در طول سال زیاد استفاده می‌کنید، پلن مقرون‌به‌صرفه‌تر است. اگر فقط چند ماه در سال لازم دارید، پیش‌پرداخت یا قراردادهای فصلی بهتر است. برخی تامین‌کنندگان امکان حالت “تعلیق” با هزینه ماهانه پایین در ماه‌های غیر استفاده دارند.
• تماس از خطوط ثابت/موبایل به ماهواره‌ای: همانطور که گفته شد هزینه این تماس برای تماس‌گیرنده بالا خواهد بود. این هزینه روی اعتبار شما تاثیری ندارد (مگر در روش خاص تماس ورودی)، اما بهتر است به افراد تاکید کنید بدون ضرورت با تلفن ماهواره‌ای شما تماس نگیرند، چون ممکن است تا ۱۰ دلار در دقیقه هزینه در قبض‌ تلفن‌شان بیاید. شما می‌توانید با آن‌ها هماهنگ کنید که خودتان تماس بگیرید تا هزینه‌ای برایشان ایجاد نشود.

مثال: فرض کنید یک گوشی Iridium با سیم‌کارت پیش‌پرداخت دارید. یک ووچر ۲۰۰ دقیقه‌ای با اعتبار ۶ ماهه را با ۴۰۰ دلار می‌خرید. این یعنی هر دقیقه عملاً ۲ دلار. اگر در یک سفر ۲۰ دقیقه تماس می‌گیرید و ۱۰ پیامک می‌فرستید، یعنی ۴۰ دلار هزینه تماس و حدود ۵ دلار پیامک مصرف می‌کنید. هر واحد باقیمانده پس از ۶ ماه می‌سوزد مگر اینکه دوباره شارژ کنید. از طرفی در پلن ماهانه ممکن است حتی اگر استفاده نمی‌کنید، ماهانه ۵۰ دلار بدهید اما نرخ دقیقه کمی پایین‌تر باشد.

همچنین توجه داشته باشید، اجاره دستگاه هم معمولاً هزینه دقیقه‌ای دارد (علاوه بر هزینه اجاره). مثلاً اجاره یک هفته‌ای گوشی ۶۰ دلار، سپس هزینه تماس‌ها ممکن است ۱.۵۰ دلار در دقیقه و پیامک ۰.۵۰ دلار باشد.

خوب است قیمت را با تامین‌کنندگان بررسی کنید چون رقابت باعث پایین آمدن هزینه‌ها می‌شود. همچنین پلن‌های منطقه‌ای هم هست: مثلاً Thuraya پلن “NOVA” دارد که در کشورهای خاص ارزان‌تر است. Inmarsat هم بسته منطقه‌ای دارد. اگر فقط در یک منطقه نیاز دارید، پرس‌وجو کنید اگر طرح تخفیف‌دار وجود دارد (مثلاً پلن آفریقا یا آلاسکا با قیمت پایین‌تر برای هر دقیقه).

در جمع‌بندی: برای تماس حدود ۱ تا ۲ دلار در هر دقیقه و حدود ۰.۵ دلار برای هر پیامک بودجه در نظر بگیرید، مگر اینکه بسته خاصی داشته باشید. ارتباط ماهواره‌ای گران است، اما اگر کم استفاده شود (مثلاً فقط برای مواقع اضطراری یا چک‌این)، هزینه قابل مدیریت می‌شود. همیشه نرخ‌های پلن خود را با تامین‌کننده چک کنید تا قبض غیرمنتظره نشود.

آیا برای تلفن ماهواره‌ای باید حتماً ماهانه پول بدهم یا گزینه پیش‌پرداخت هم هست؟

لزومی ندارد حتماً ماهانه پرداخت کنید; برای اکثر شبکه‌ها هر دو گزینه پیش‌پرداخت (شارژ اعتباری) و پس‌پرداخت (اشتراک ماهانه) وجود دارد:

• پلن ماهانه (پس‌پرداخت): مانند قرارداد گوشی موبایل است. برای یک پلن ثبت‌نام می‌کنید و ماهانه برایتان صورت‌حساب صادر می‌شود. معمولاً مبلغ پایه شامل چند دقیقه است و استفاده بیشتر را جداگانه می‌پردازید. برای مثال، پلن Iridium ممکن است ۷۰ دلار در ماه با ۱۰ دقیقه مکالمه و هر دقیقه اضافه ۱ دلار باشد. پلن‌های بزرگتر دقیقه بیشتری دارند. مزایا: شماره شما فعال می‌ماند، دغدغه شارژ ندارید، و همیشه سرویس آماده است. اگر زیاد استفاده دارید یا به تماس ورودی مکرر نیاز دارید، پلن ماهانه بهتر است. برخی ویژگی ویژه مثل شماره اختصاصی آمریکا (با هزینه جداگانه)، فاکتور جزئی و غیره دارند. عیب: بدون توجه به میزان استفاده باید هر ماه بپردازید. سالانه می‌تواند صدها دلار شود، حتی اگر کم استفاده باشد. برخی تامین‌کنندگان حالت “تعلیق فصلی” با هزینه کمتر هم دارند (مثلاً هزینه کم برای نگهداری حساب بدون استفاده در ماه‌های غیر کاربرد).
• کارت/سیم‌کارت پیش‌پرداخت: با خرید یک بسته واحد اعتباری که تاریخ انقضا دارد کار می‌کند. برای مثال، کارت ۵۰ واحدی، ۵۰۰ واحدی و غیره. این واحدها معادل دقیقه یا پیامک می‌شوند (هر شبکه تبدیل خود را دارد – اکثراً ۱ واحد = ۱ دقیقه تماس، ۰.۵ واحد = ۱ پیامک، و … در تماس درون شبکه). پیش‌پرداخت مناسب استفاده‌های گاه‌به‌گاه یا مدت کوتاه است. سیم کارت را به اندازه لازم برای سفر خود شارژ می‌کنید. اگر اعتبار تمام شود، شارژ را اغلب به صورت آنلاین یا کد شارژ می‌توان دوباره افزود. ووچر پیش‌پرداخت تاریخ انقضا دارد (مثلاً ۳۰ روز، ۹۰ روز، ۱ سال برای بسته‌های بزرگ). اگر تا آن زمان مصرف نشود، اعتبار می‌سوزد (برخی تامین‌کنندگان در صورت شارژ مجدد قبل از انقضا قابلیت انتقال باقی‌مانده اعتبار را دارند). مزایا: تعهد ماهانه ندارید. مبلغ را از قبل می‌پردازید و دیگر قبض غیرمنتظره ندارید. اگر فقط چند بار در سال به گوشی نیاز دارید، پیش‌پرداخت اقتصادی است. اما اگر می‌خواهید دستگاه همیشه فعال باشد برای تماس‌های ورودی، باید سیم کارت را فعال نگه دارید (یعنی حتی با مصرف کم باید پیش از انقضا مجدداً شارژ کنید). برخی شبکه‌ها برای فعال نگه داشتن سالانه حداقل یک بار شارژ نیاز دارند. مثلاً Inmarsat ممکن است هرسال به شارژ سالانه نیاز داشته باشد.
• پلن‌های سالانه/ترکیبی: برخی فروشندگان پلن سالانه پیش‌پرداخت دارند (یک مبلغ ثابت می‌پردازید و تعدادی دقیقه با اعتبار یک‌ساله دریافت می‌کنید). مثلاً ۱,۰۰۰ واحد با اعتبار ۱۲ ماهه و حدود ۱,۱۵۰ دلار – مناسب برای استفاده متوسط بدون قبض ماهانه. یا برخی “پلن اضطراری” دارند که هزینه ماهانه کم برای فعال بودن دریافت می‌شود و دقیقه‌ای که استفاده شود بیشتر هزینه دارد.

به نقل از یکی از منابع: “Iridium پلن پس‌پرداخت را از حدود ۷۲ دلار در ماه ارائه می‌دهد… Inmarsat و Thuraya نیز طرح‌های ماهانه مشابهی از ۵۰ تا ۱۵۰ دلار بسته به میزان استفاده دارند”. در عین حال، پیش‌پرداخت هم برای همه این شبکه‌ها در دسترس است.

پس آیا ماهیانه پرداخت می‌کنید؟ فقط اگر طرح ماهیانه را انتخاب کنید. اگر ترجیح می‌دهید این کار را نکنید، به‌راحتی می‌توانید از طرح پیش‌پرداخت استفاده کنید و هیچ قبض ماهیانه‌ای نداشته باشید – فقط هر زمان نیاز داشتید، شارژ می‌کنید. بسیاری از کاربران غیرحرفه‌ای برای اجتناب از هزینه‌های مکرر، راه پیش‌پرداخت را انتخاب می‌کنند.

یک نکته مهم: اگر مدت اعتبار سیمکارت پیش‌پرداخت تمام شود و شما دوباره شارژ نکنید، سیمکارت پس از دوره‌ای ارفاق ممکن است غیرفعال شود. ممکن است شماره‌ی تلفن خود را از دست بدهید یا نیاز به پرداخت هزینه برای فعال‌سازی مجدد داشته باشید. پس اگر حفظ شماره برای شما مهم است، مواظب زمان اتمام اعتبار باشید. برای یک گوشی ماهواره‌ای «اضطراری» که خیلی کم از آن استفاده می‌شود، یک راه این است که فقط به اندازه‌ای شارژ بخرید که فعال بماند و گه‌گاه آن را تست کنید، یا یک طرح سالانه ارزان تهیه کنید.

خلاصه اینکه انعطاف‌پذیری وجود دارد – اشتراک ماهیانه برای کاربران دائمی یا پرمصرف، و پیش‌پرداخت برای استفاده گاه‌به‌گاه. شما می‌توانید مطابق بودجه و نحوه مصرف خود انتخاب کنید.

آیا می‌توانم به جای خرید، گوشی ماهواره‌ای اجاره کنم؟

بله. اجاره تلفن ماهواره‌ای به طور گسترده‌ای در دسترس است و گزینه‌ای عالی برای نیازهای کوتاه‌مدت به شمار می‌رود. بسیاری از شرکت‌های خدمات ماهواره‌ای و حتی مراکز اجاره تجهیزات فضای باز، خدمات اجاره گوشی ماهواره‌ای ارائه می‌دهند.

نحوه کار اجاره: معمولاً گوشی را برای مدت مورد نیاز رزرو می‌کنید و هزینه روزانه یا هفتگی می‌پردازید. مثلاً نرخ رایج حدود ۸ تا ۱۵ دلار در روز است، معمولاً با بسته‌های هفتگی حدود ۵۰ تا ۱۰۰ دلار در هفته. طبق برخی منابع، هزینه گوشی Iridium ممکن است ۹ دلار در روز باشد. گاهی حداقل مدت اجاره یک هفته است. غالباً اجاره همراه با سیمکارت و یک شماره موقت است و هزینه استفاده (تماس/پیامک) را جداگانه می‌پردازید یا ممکن است چند دقیقه رایگان داشته باشد.

هزینه تماس در حالت اجاره: هزینه هر دقیقه تماس گاهی در حالت اجاره کمی بیشتر یا مشابه طرح‌های عادی است. مثلاً ممکن است هر دقیقه ۱.۵ تا ۲ دلار محاسبه شود. معمولاً این هزینه از ودیعه کسر می‌شود یا پس از بازگشت گوشی از کارت شما کسر می‌کنند. بعضی اجاره‌ها چند دقیقه رایگان دارند. همیشه هزینه تماس و استفاده را بررسی کنید تا غافلگیر نشوید – اجاره هزینه دستگاه را حذف می‌کند، اما هزینه تماس همچنان همان است.

ودیعه/بیمه: معمولاً ارائه‌دهندگان اجاره یک ودیعه تضمینی می‌گیرند (زیرا گوشی‌ها گران هستند). این رقم ممکن است ۵۰۰ دلار یا بیشتر باشد یا صرفاً روی کارت اعتباری شما بلوکه شود، که پس از بازگشت گوشی سالم آزاد می‌شود. بعضی شرکت‌ها برای آسیب یا گم‌شدن، بیمه اضافه دارند.

اقلام دریافتی: معمولاً پکیج اجاره شامل گوشی، باتری، شارژر (ممکن است شارژر خودرو هم باشد) و اغلب یک آنتن خارجی کوچک یا هندزفری است. دستورالعمل‌ها و اطلاعات پشتیبانی هم در اختیارتان خواهد بود. برای مدت اجاره یک شماره تلفن به شما تخصیص می‌یابد. اگر شرکت معتبر باشد، گوشی‌ها قبل از تحویل تست و شارژ می‌شوند.

چه زمانی اجاره کنید: اگر فقط برای سفر کوتاه (چند هفته یا چند ماه) نیاز به گوشی ماهواره‌ای دارید، اجاره بسیار به صرفه‌تر از خرید است. مثلاً دو هفته سفر شاید تنها ~۱۰۰ دلار هزینه اجاره داشته باشد درحالی که خرید گوشی نزدیک ۱۰۰۰ دلار است. اما اگر سفرهای متعدد یا طولانی دارید، در یک مقطعی خرید به‌صرفه‌تر می‌شود. معمولاً افراد برای ماجراجویی‌های یک‌باره، تهیه گزارش رسانه‌ای، سفر دریایی و … اجاره می‌کنند. همچنین اگر کنجکاوید یک شبکه یا دستگاه خاص را قبل از خرید تست کنید، اجاره راه خوبی است.

یک نکته: مخصوصاً در فصل‌های پرتردد (مثلاً زمان فصل ماجراجویی تابستان یا فصل توفان) حتماً از قبل رزرو کنید زیرا ممکن است در دسترس بودن کاهش یابد. اجاره‌ها معمولاً می‌توانند به آدرس شما ارسال شوند یا در محل شرکت تحویل بگیرید. بعضی فرودگاه‌ها یا فروشگاه‌های وسایل سفر نیز در مناطق ماجراجویی این خدمات را دارند.

خلاصه اینکه اجاره گزینه‌ای آسان و بی‌دردسر برای نیاز موقت به تلفن ماهواره‌ای است. فقط هزینه اجاره و هزینه هر دقیقه تماس را در بودجه‌تان لحاظ کنید. و حتماً به موقع برگردانید؛ تاخیر معمولاً جریمه دریافت می‌کند.

(نکته اضافی: اگر فقط نیاز به ارسال پیام اضطراری دارید و تماس کامل نمی‌خواهید، برخی مکان‌ها اجاره دستگاه پیام ماهواره‌ای مثل Garmin inReach را هم ارائه می‌دهند – بسیار ارزان‌تر است. اما برای قابلیت تماس کامل، اجاره گوشی ماهواره‌ای بهترین روش است.)

آیا واقعاً تماس با تلفن ماهواره‌ای برای تماس‌گیرنده ۱۰ دلار در دقیقه هزینه دارد؟

بله، می‌تواند اینقدر باشد، بستگی به شرکت مخابراتی تماس‌گیرنده دارد. این موضوع اغلب افراد را شوکه می‌کند. نرخ بالا مخصوصاً برای تماس از شبکه‌های سنتی تلفن به شماره‌های ماهواره‌ای (به‌ویژه کدهای «بین‌المللی» ماهواره مثل +۸۸۱ یا +۸۷۰) صدق می‌کند.

توضیح بیشتر: اگر کسی از خط ثابت یا موبایل خودش با تلفن ماهواره‌ای شما تماس بگیرد، اپراتور آن را به عنوان تماس بین‌المللی به یک کد کشور خاص شناسایی می‌کند و طبق همان تعرفه حساب می‌کند. خیلی از اپراتورها شماره‌های Inmarsat/Iridium را مناطق ویژه بین‌المللی و گران در نظر می‌گیرند. مثلاً برخی اپراتورهای آمریکا برای این تماس‌ها ۵ تا ۱۵ دلار در دقیقه دریافت می‌کنند. حتی گزارش‌هایی (و بحث‌هایی در ردیت) دیدیم که کسی به Iridium تماس گرفته و هر دقیقه ۱۰ دلار روی قبض موبایلش افتاده است. این موضوع غیرمعمول نیست.

چرا اینقدر گران است؟ تماس باید از ایستگاه‌های واسطه رد شود که بعد به شبکه ماهواره‌ای وصل می‌شود و این‌ها جزو تسویه حساب‌های معمول تلفنی نیستند – اپراتور ماهواره هزینه بالایی به اپراتور شبکه مقصد می‌دهد که با سود به کاربر منتقل می‌شود. همچنین رقیبی برای کاهش قیمت این تماس‌ها وجود ندارد.

راه‌های کاهش هزینه: به‌عنوان کاربر تلفن ماهواره‌ای می‌توانید:

• از روش تماس دو مرحله‌ای (مختص برخی شبکه‌ها مثل Iridium) استفاده کنید که قبلاً توضیح دادیم تا تماس‌گیرنده فقط هزینه تماس داخلی بدهد و شما هزینه استفاده را بپردازید.
• تهیه شماره محلی: برخی ارائه‌دهندگان خدماتی دارند که گوشی ماهواره‌ای شما را به یک شماره معمولی (مثلاً کد منطقه ۴۸۰ آمریکا برای Iridium) متصل می‌کنند. آن‌گاه تماس‌گیرنده آن شماره را می‌گیرد و شاید فقط تعرفه معمولی پرداخت می‌کند (یا اگر خارج کشور است، هزینه تماس بین‌الملل عادی)، و این سرویس تماس را به تلفن ماهواره‌ای منتقل می‌کند. معمولاً با این روش شما هزینه هر دقیقه تماس منتقل‌شده را می‌دهید (مثلاً ۱.۵ دلار)، اما تماس‌گیرنده هزینه بالایی نمی‌دهد. این برای شرکت‌هایی خوب است که می‌خواهند مشتریان بدون نگرانی بابت هزینه بالا بتوانند تماس بگیرند – در واقع شما هزینه را سوبسید می‌کنید.
• اگر کسی مجبور به تماس مستقیم است، حتماً جلوی تماس، از اپراتورش درباره هزینه تماس با “Inmarsat” یا “Iridium” سؤال کند تا غافلگیر نشود. یا پیشنهاد دهید که فقط پیامک بفرستند تا شما آن‌ها را تماس بگیرید – پیامک به گوشی ماهواره‌ای شاید ۵۰ سنت هزینه داشته باشد و بعد شما تماس گرفته (که هزینه آن معمولاً کمتر از هزینه تماس آن‌هاست).

تماس از گوشی ماهواره‌ای با شماره معمولی: در این صورت شما با اعتبار ماهواره‌ای خود (معمولاً حدود ۱ تا ۲ دلار در دقیقه) پرداخت می‌کنید و طرف مقابل هیچ هزینه اضافه‌ای نمی‌دهد (مثل تماس عادی بین‌المللی است که معمولاً از بسته دقایقش کم می‌شود یا اگر دریافت رایگان باشد، هیچ هزینه‌ای ندارد). پس غالباً بهتر است کاربر ماهواره تماس بگیرد تا مکالمه طولانی، نه این که دیگران با او تماس بگیرند.

خلاصه: سناریوی ۱۰ دلار در دقیقه برای برخی اپراتورها واقعی است و باید جدی گرفته شود. راه‌هایی برای دورزدن آن با روش تماس خاص وجود دارد. بیشتر راهنماهای استفاده تلفن ماهواره‌ای صریحاً این را هشدار می‌دهند تا شوک قیمتی پیش نیاید.

مثلاً یک منبع: «اپراتورها تا ۱۰ دلار در دقیقه برای تماس با شماره تلفن ماهواره‌ای دریافت می‌کنند…» – این حقیقت معروفی در صنعت است. یکی از دلایل عدم تماس معمول مردم با تلفن‌های ماهواره‌ای مستقیماً همین هزینه بالاست.

حرف آخر: اگر شماره ماهواره خود را به خانواده یا همکارانتان می‌دهید، حتماً توضیح دهید که جز در مواقع اضطراری با آن تماس نگیرند. از پیامک یا تماس هماهنگ شده یا روش‌های جایگزین بالا برای کنترل هزینه‌ها استفاده کنید. این یکی از جنبه‌های عجیب تلفن ماهواره‌ای است که ناشی از نحوه تسویه این تماس‌ها در شبکه‌های تلکام است.

قانونی بودن و ایمنی

آیا استفاده از تلفن ماهواره‌ای قانونی است؟ (و کجاها غیرقانونی یا محدود است؟)

در بیشتر کشورها، بله، داشتن و استفاده از تلفن ماهواره‌ای قانونی است. اما استثناها و محدودیت‌های قابل‌توجهی در برخی کشورهای جهان وجود دارد. اگر قصد سفر با گوشی ماهواره‌ای دارید، اطلاع از این موارد بسیار مهم است، زیرا تخلف از ممنوعیت‌های ماهواره‌ای می‌تواند عواقب جدی (حتی بازداشت به جرم جاسوسی در بدترین حالت) داشته باشد.

کشورهایی که تلفن ماهواره‌ای را ممنوع یا محدود کرده‌اند:

• هند: کاملاً مقرراتی. در هند شهروندان عادی اجازه استفاده آزاد از تلفن ماهواره‌ای ندارند. فقط خدمات ماهواره‌ای از طریق شبکه مورد تأیید دولت (Inmarsat از طریق یک گیت‌وی دولتی) با مجوز قبلی مجاز است. داشتن گوشی Iridium، Thuraya یا دیگر گوشی‌های غیرمجاز در هند ممکن است باعث بازداشت و ضبط دستگاه شود. گردشگران فقط به دلیل داشتن گوشی ماهواره‌ای در فرودگاه‌ها بازداشت شده‌اند. اگر مجبورید یکی داشته باشید، باید مجوز کتبی از وزارت مخابرات هند بگیرید، اما برای اغلب مسافران بهتر است گوشی را نبرند.
• چین: داشتن گوشی ماهواره‌ای بدون مجوز غیرقانونی است. چین با وسواس به این موارد (و حتی بسیاری GPSها) نگاه می‌کند. دولت خواهان کنترل کامل ارتباطات است؛ گوشی‌های بدون مجوز را ابزار امکان دور زدن نظارت می‌داند. تحت هیچ شرایطی بدون مجوز رسمی به چین گوشی ماهواره‌ای نبرید. موارد ضبط دستگاه در گمرک رخ داده است. با پوشش خوب شبکه سلولی، مقامات انتظار دارند فقط از شبکه محلی (با اینترنت سانسور شده) استفاده کنید.
• بنگلادش: کاملاً غیرقانونی. داشتن آن ممکن است به زندان منجر شود.
• میانمار (برمه): سابقاً تحت حکومت نظامی ممنوع بود. اخیراً پس از اصلاحات کمی آسان‌تر شده، اما همچنان حساسیت هست. بر اساس آخرین اطلاعات باید برای داشتن آن مجوز بگیرید. تا اطلاع ثانوی فرض کنید که ممنوع است مگر مجوز مکتوب بگیرید.
• کوبا: بدون مجوز دولتی ممنوع است. بدون اجازه وزارت ارتباطات کوبا نمی‌توانید گوشی ماهواره‌ای وارد کنید apollosat.com. آن‌ها این ابزار را راهی برای ارتباط زیرزمینی می‌دانند (دور زدن کنترل دولتی). دستگیری و اتهام جاسوسی پیامد آن خواهد بود apollosat.com.
• کره شمالی: کاملاً ممنوع است. اگر گوشی پیدا شود حتماً بازداشت می‌شوید. حتی پس از چند حادثه، کره شمالی سیگنال‌های ماهواره‌ای را در مرزها جم و ردیابی کرد. به این موضوع حتی فکر هم نکنید.
• روسیه: مجاز است اما باید گوشی و سیمکارت را در اداره Roskomnadzor ثبت کنید (قبل از ورود به کشور). ممنوعیت کامل نیست اما نظارت کامل دارند. فقط برخی گوشی‌ها و اپراتورها قانونی عرضه می‌شوند. اگر یکی بردید، باید آن را اظهار و فرم واردات پر کنید. استفاده از گوشی ثبت‌نشده به‌خصوص نزدیک مناطق حساس، ممکن است به اتهام ارتباط غیرقانونی منجر شود.
• سری‌لانکا: برای ورود نیاز به مجوز رگولاتور مخابرات دارد. احتمالاً این قانون از زمان جنگ داخلی باقی مانده است. خبرنگاران می‌توانند از قبل مجوز بگیرند.
• چاد: به دلایل امنیتی (ترس از کاربرد تروریستی) غیرقانونی است. داشتن آن ممکن است باعث بازداشت و ضبط دستگاه شود.
• سودان: بسیار محدود؛ ورود آن ممکن است در گمرک ضبط شود، نیاز است در ویزا اعلام شود.
• لیبی: در مقطعی (۲۰۱۱) گوشی‌های Thuraya ممنوع شد (به خاطر استفاده شورشیان). قانون اکنون کمی نامشخص است، ولی ریسک دارد. حتماً وضعیت فعلی را چک کنید یا از بردن گوشی خودداری کنید.
• نیجریه (شمال): قانون ممنوعیت در ایالت Borno برای مقابله با شبه‌نظامیان بوکوحرام تصویب شد. در سطح ملی ممنوعیت کلی نیست، اما ممکن است مقامات نسبت به استفاده آن حساس باشند.
• دیگر کشورها: برخی کشورهای خاورمیانه و آفریقا ممکن است به صورت موقت یا محلی محدودیت بگذارند، معمولاً در پی شرایط امنیتی ویژه.

در بیشتر کشورهای اروپا، قاره آمریکا، شرق آسیا و غیره، تلفن ماهواره‌ای قانونی است. مثلاً در اتحادیه اروپا، آمریکای شمالی، استرالیا، ژاپن و … کاملاً مجاز است. در برخی کشورها مثل مصر قبلاً محدود بود اما اکنون گردشگران استفاده می‌کنند (با این حال توصیه می‌شود اعلام شود). همواره آخرین راهنمایی‌ها را برای کشوری که قصد سفر دارید، بررسی کنید – قوانین ممکن است تغییر کند، به‌ویژه با تغییر شرایط سیاسی.

چرا ممنوعیت‌ها وجود دارد؟ دولت‌ها معمولاً برای مسائل امنیتی و کنترل تلفن‌های ماهواره‌ای را ممنوع یا محدود می‌کنند. این دستگاه‌ها از شبکه‌های مخابراتی محلی عبور می‌کنند و بنابراین مقامات نمی‌توانند به راحتی ارتباطات را کنترل کنند. در مناطقی با شورش یا حکومت‌های بسته، نگرانی دارند که تلفن‌های ماهواره‌ای ممکن است توسط شورشیان، جاسوس‌ها یا درز اطلاعات استفاده شود. به عنوان مثال، مقامات هندی استفاده تروریست‌ها از تلفن Thuraya در حملات ۲۰۰۸ بمبئی را دلیل سختگیری عنوان کردند. چین و کوبا صرفاً ارتباطات غیرقابل کنترل را نمی‌خواهند. در نتیجه، اصل موضوع جلوگیری از وجود یک کانال ارتباطی غیرقابل نظارت است. همچنین، برخی کشورها تنها از طریق درگاه‌های دولتی (هند فقط اخیراً اجازه استفاده از Inmarsat از طریق BSNL را داده است) سرویس می‌دهند – آنها خواهان درآمد/کنترل از هرگونه سرویس ماهواره‌ای هستند.

مجازات‌ها: اگر این ممنوعیت‌ها را زیر پا بگذارید، از توقیف و جریمه تا زندان و اتهامات جاسوسی برای شما وجود دارد. این موضوع جدی است. یک مورد شناخته‌ شده: در سال ۲۰۱۲، چند گردشگر در هند به دلیل داشتن تلفن Thuraya چند روز زندانی شدند. یک خبرنگار در ایران (که آن هم محدود است) به دلیل داشتن تلفن ماهواره‌ای Thuraya دچار دردسر زیادی شد.

در نتیجه: قبل از سفر با تلفن ماهواره‌ای قانون‌های کشور مقصد را بررسی کنید. رویکرد مطمئن این است که با سفارت آن کشور تماس بگیرید یا ببینید آیا نیاز به مجوز است. در برخی کشورها (مثلاً هند) می‌توانید از قبل درخواست مجوز بدهید (اما مگر دلیل قوی داشته باشید، به گردشگر معمولاً داده نمی‌شود). اگر استفاده از این تلفن‌ها کاملاً ممنوع است، ریسک نکنید؛ سعی کنید در مقصد مجوز بگیرید یا تلفن اجاره کرده و یا روش ‌های دیگری برای تماس پیدا کنید.

apollosat.com (مثلاً خلاصه‌ای از محدودیت‌ها: کوبا نیاز به مجوز دارد و هند فقط با اجازه به Inmarsat اجازه می‌دهد؛ دستگیری در صورت عدم مجوز).

آیا تماس‌های تلفن ماهواره‌ای قابل شنود یا ردیابی است؟ چقدر امن هستند؟

امنیت: تلفن‌های ماهواره‌ای سطح مناسبی از حریم خصوصی را ارائه می‌دهند اما صد درصد ضد جاسوسی نیستند. اغلب شبکه‌های ماهواره‌ای ارتباطات را در باند هوا رمزنگاری می‌کنند:

• مثلاً Iridium رمزنگاری اختصاصی برای ترافیک صوتی در باند هوا استفاده می‌کند که استراق‌سمع برای هر فردی بدون تجهیزات بسیار ویژه بسیار دشوار می‌شود tridon.com.
• Inmarsat و Thuraya هم رمزنگاری دارند (با الگوریتم‌هایی مانند GMR-2). با این حال، بدانید که پژوهشگرها قبلاً برخی از رمزنگاری‌های قدیمی‌تر Thuraya/Inmarsat (رمزنگارهای GMR-1/GMR-2) را در شرایط آزمایشگاهی شکسته‌اند؛ یعنی مهاجم جدی با تجهیزات مناسب ممکن است رمزگشایی کند، اما این کار ساده‌ای نیست – فرد یا حتی شنودگر دولتی معمولی نمی‌تواند آن را به سرعت انجام دهد و نیاز به قدرت پردازشی بالا داشت.
• دولت‌ها: می‌دانیم که آژانس‌های اطلاعات سیگنال پیشرفته (مانند NSA یا آژانس‌های داخلی روسیه/چین) احتمالاً می‌توانند برخی تماس‌های تلفن ماهواره‌ای را شنود و رمزگشایی کنند، یا دست‌کم کاربرد تلفن ماهواره‌ای را شناسایی و مکان‌یابی کنند. در واقع، یکی از دلایل حکومت‌های اقتدارگرا برای ممنوعیت تلفن‌های ماهواره‌ای همین است که شنود آن‌ها سخت‌تر (نه غیرممکن بلکه سخت‌تر) نسبت به تلفن معمولی است tridon.com. همچنین، سیگنال‌های تلفن ماهواره‌ای با دستگاه‌های جهت‌یاب قابل کشف است، پس وقتی استفاده می‌کنید اگر کسی دنبال شما باشد ممکن است مکانتان پیدا شود (سیگنال حتی توسط سنسورهای نزدیک یا ماهواره‌ها قابل دریافت است). گزارش شده که ارتش هند می‌تواند فعالیت تلفن ماهواره‌ای در نزدیکی مرزها را شناسایی کند.
• ردیابی: GPS داخل تلفن می‌تواند مکان شما را ارسال کند اگر خودتان ارسال کنید یا دکمه SOS را فعال کنید. اما حتی اگر این کار را نکنید، استفاده از تلفن ماهواره‌ای ردپا می‌گذارد – شبکه ماهواره‌ای تقریباً محل شما را می‌داند (بر اساس پرتوهای نقطه‌ای یا زمان‌بندی). این اطلاعات عمومی نیست ولی نیروهای قضایی می‌توانند با حکم دادگاه به آن دست یابند. در مناطق جنگی، اطلاعاتی نظامی ممکن است منشأ ارسال تلفن ماهواره‌ای را با یافتن جهت سیگنال شناسایی کند. پس تصور نکنید که با تلفن ماهواره‌ای نامرئی هستید – خصوصاً در کشوری که این کار غیرقانونی است، روشن‌کردن تلفن ممکن است اگر نظارت وجود داشته باشد، زنگ خطر فعال کند (مثلا سیگنال می‌تواند توسط ایستگاه‌های نظارتی دریافت شود).
• برای کاربر عادی که تماس معمولی می‌گیرد، امنیت عملی این است که محتوای مکالمه شما به راحتی توسط افراد ناشناس شنود نمی‌شود. امنیت آن از رادیوهای آنالوگ (بی‌سیم‌های معمولی) بیشتر است. شرکت Tridon Communications اشاره می‌کند که «تماس‌های تلفن ماهواره‌ای معمولاً امن هستند؛ رمزنگاری آن‌ها شنود را نسبت به موبایل استاندارد دشوارتر می‌کند» tridon.com. این محافظت معمولاً برای محرمانگی کاری یا شخصی کافی است. اما اگر هدف مهمی هستید، در نظر بگیرید که دولت‌های بزرگ می‌توانند اگر بخواهند مکالمه شما را شنود کنند.

اگر بالاترین سطح امنیت نیاز باشد، تلفن‌های ماهواره‌ای ویژه رمزنگاری شده (مانند نسخه‌های GSMK CryptoPhone یا دستگاه‌های مخصوص دولت‌ها) وجود دارند که رمزنگاری سرتاسر اضافه می‌کنند. این‌ها خارج از دسترس استفاده‌کننده عادی هستند.

نتیجه: استفاده عادی از تلفن ماهواره‌ای تقریباً خصوصی و در برابر استراق‌سمع اتفاقی امن است. ولی همیشه فرض را بر این بگذارید که مقامات می‌توانند بفهمند که دارید از تلفن ماهواره‌ای استفاده می‌کنید و آژانس‌های پیشرفته اگر بخواهند شاید مکالمه شما را بشنوند. پس در کشوری که ممنوع است، نگرانی اصلی کشف شدن است نه محتوای مکالمه. اگر مسئله شما قانونی بودن یا امنیت بالا است، از قبل برنامه‌ریزی کنید (شاید از مسنجر ماهواره‌ای رمزنگاری‌شده یا رمزداری استفاده کنید).

آیا می‌توانم با تلفن ماهواره‌ای با اورژانس (۹۱۱/۱۱۲) تماس بگیرم؟

بله، در بسیاری موارد می‌توانید با تلفن ماهواره‌ای با اورژانس تماس بگیرید اما نحوه کار بستگی به شبکه و موقعیت شما دارد:

• شماره اضطراری همگانی: اکثر تلفن‌های ماهواره‌ای شماره‌های اضطراری استاندارد مانند ۹۱۱ (آمریکای شمالی) یا ۱۱۲ (بین‌المللی) را تشخیص داده و درست مسیر‌دهی می‌کنند. مثلاً تلفن‌های Iridium برای تماس ۹۱۱ به مرکز خاص اورژانس (مانند شرکت GEOS/Intrado) وصل می‌شوند. در آمریکا، شماره‌گیری ۹۱۱ روی Iridium شما را به مرکز تماس اضطراری متصل می‌کند که وضعیت و مختصات شما را می‌پرسد و سپس ارتباط را با تیم امداد شایسته برقرار می‌کند (یا خودشان عملیات امداد را هماهنگ می‌کنند). این به این دلیل است که Iridium طبق مقررات FCC باید سرویس ۹۱۱ را برای مشترکین US فراهم کند. اگر روی Inmarsat یا Thuraya شماره ۱۱۲ را شماره‌گیری کنید، اغلب به مرکز امداد جهانی یا منطقه‌ای متصل می‌شوید. در برخی شبکه‌ها هر دو شماره ۱۱۲ و ۹۱۱ کار می‌کنند.
• محدودیت براساس موقعیت: مهم است بدانید این شماره اضطراری فقط در محدوده‌هایی که ارائه‌دهنده تعیین کرده کار می‌کند. مثلاً همان سرویس ۹۱۱ Iridium با Intrado فقط در قلمرو تعریف‌شده US (۵۰ ایالت و DC) است. اگر خارج از آمریکا روی Iridium شماره ۹۱۱ را بگیرید، شاید مستقیم به سرویس محلی وصل نشوید و طبق اطلاعات Apollo Satellite، پیغام دریافت می‌کنید که سرویس در دسترس نیست. پس خارج از مناطق خاص، باید شماره مستقیم (مثلاً معادل محلی ۹۱۱ یا شماره مرکز امداد دریایی) را بدانید. مثلاً دریانوردها معمولاً با مرکز هماهنگی امداد دریایی (MRCC) تماس مستقیم می‌گیرند یا کوهنوردی در نپال با یک خط امداد هلیکوپتری تماس می‌گیرد.
• سرویس‌های SOS: بسیاری از کاربران تلفن‌ماهواره‌ای یک سرویس پایش SOS مانند GEOS (اکنون بخشی از Garmin IERCC) دارند. اگر تلفن شما دکمه SOS دارد و فشار دهید، معمولاً به مرکز پاسخگویی فوری وصل می‌شود که ۲۴ ساعته فعال است و با داشتن مختصات GPS، عملیات امداد را با تیم محلی هماهنگ می‌کند. این مجزا از ۹۱۱ بوده ولی عملکرد مشابهی دارد و نوعی خط اختصاصی اورژانسی است (مانند Garmin inReach که اتوماتیک است؛ برای تلفن شاید نیاز به راه‌اندازی باشد).
• شماره‌های اضطراری مستقیم: همیشه می‌توانید شماره اضطراری تخصصی را مستقیم با تلفن ماهواره‌ای شماره‌گیری کنید. مثلاً +1-703-255-3000 که خط اضطراری جهانی گارد ساحلی آمریکا است (برای دریانوردان سراسر جهان). یا گارد ساحلی انگلستان. اگر شماره سازمان مناسب را داشته باشید، تلفن ماهواره‌ای مانند هر تماس بین‌المللی دیگر کار می‌کند. برخی کشورها خطوط اضطراری اختصاصی برای دسترسی ماهواره دارند. در دریا همچنین استفاده از پیام distress DSC یا استفاده از EPIRB رایج است، اما برای تماس صوتی بله می‌توانید مستقیم با امداد تماس بگیرید.
• بدون سیم‌کارت/بدون سرویس: برخلاف تلفن‌های موبایل که حتی بدون سیم‌کارت یا شبکه برای تماس اضطراری (۱۱۲/۹۱۱) تلاش می‌کنند (از هر شبکه موجود استفاده می‌کنند)، تلفن ماهواره‌ای معمولاً بدون سیم‌کارت فعال یا اعتبار نمی‌تواند تماس بگیرد. اگر سیم‌کارت شما فعال نباشد یا اعتبار تمام شده باشد، تماس اضطراری وصل نمی‌شود (FCC به ماهواره‌ای‌ها اجباری مانند اپراتورهای موبایل برای تماس اضطراری بدون سیم‌کارت نداده – طبق Apollo باید سیم کارت فعال روی Iridium باشد). پس در مواقع اورژانسی مطمئن شوید تلفن شما اعتبار دارد!

مثال (Iridium 911): شما شماره ۹۱۱ را می‌گیرید. سیستم Iridium آن را شناسایی و مستقیم به Intrado (ارائه‌دهنده خدمات ۹۱۱) متصل می‌کند. یک اپراتور آموزش‌دیده وضعیت اضطرار، موقعیت و شماره تماس شما را می‌گیرد. سپس بسته به گزارش شما، با سرویس امداد محلی تماس می‌گیرد (ممکن است هماهنگی با جستجو و نجات، پلیس، گارد ساحلی و غیره باشد). این خیلی مفید است اگر نمی‌دانید با چه کسی تماس بگیرید – آنها هماهنگی لازم را انجام می‌دهند. اما اگر در کشوری یا دریا هستید که این سرویس مرکزی پوشش رسمی ندارد، باز هم تلاش می‌کنند از طریق کانال‌های بین‌المللی به شما کمک برسانند.

نتیجه: اگر تلفن ماهواره‌ای دارید و دچار شرایط اضطراری شدید:

• سعی کنید شماره‌های 911 یا 112 را شماره‌گیری کنید. احتمالاً شما را به خدمات اضطراری متصل می‌کند یا حداقل پیامی ضبط‌شده پخش می‌شود که راهنمایی می‌کند.
• اگر این کار موفق نشد، همیشه شماره‌های تماس اضطراری جایگزین (مانند فرد معتمدی که می‌توانید با او تماس بگیرید تا او مقامات را مطلع کند، یا شماره‌های امداد شناخته‌شده منطقه خود) را همراه داشته باشید.
• استفاده از قابلیت SOS در تلفن (در صورت وجود و فعال بودن) حتی آسان‌تر است – دکمه SOS را فشار دهید و اجازه دهید سیستم خودش کار را انجام دهد. مثلاً، IsatPhone 2 می‌تواند پیام هشدار حاوی موقعیت GPS را به شماره یا ایمیلی از پیش تعیین‌شده ارسال کند (مثلاً به دوستتان یا یک سرویس مانیتورینگ).

امروزه بسیاری از ماجراجویان بیشتر به قابلیت SOS پیام‌رسان‌های ماهواره‌ای (مانند Garmin inReach) برای پوشش جهانی و مانیتورینگ ۲۴ ساعته متکی هستند، اما تلفن ماهواره‌ای این مزیت را دارد که می‌توانید با امدادگران تماس صوتی دوطرفه برقرار کنید.

پس بله، کمک فقط یک تماس با تلفن ماهواره‌ای فاصله دارد، کافیست بدانید شبکه‌تان چطور عمل می‌کند و همیشه موقعیت خود را کاملاً اعلام کنید (تماس‌های تلفن ماهواره‌ای به‌طور خودکار موقعیت GPS شما را به مرکز 911 ارسال نمی‌کنند، پس باید آن را شفاهی یا از طریق پیام SOS اعلام کنید). بهترین کار این است که یادداشتی از مختصات خود داشته باشید یا آماده باشید آن را هنگام تماس اضطراری از صفحه GPS تلفن بخوانید.

آیا درست است که تلفن‌های ماهواره‌ای در بعضی مواقع (مانند طوفان خورشیدی یا کسوف) کار نمی‌کنند؟

به طور کلی، تلفن‌های ماهواره‌ای به صورت ۲۴/۷ در دسترس‌اند، اما رویدادهای نادری وجود دارد که ممکن است آن‌ها را مختل کند:

• طوفان های خورشیدی: همانطور که قبلاً اشاره شد، طوفان‌های مغناطیسی خورشیدی شدید می‌توانند ارتباطات ماهواره‌ای را تحت‌تاثیر قرار دهند. اگر تابش شدید خورشیدی رخ دهد، ممکن است اتصال ماهواره‌ای به مدت کوتاهی قطع یا با اختلال مواجه شود. این اتفاق بسیار نادر است اما در موارد فوق‌العاده (مانند یک ابرطوفان خورشیدی که هر چند دهه رخ می‌دهد) ممکن است کاهش کیفیت موقت سرویس تلفن ماهواره‌ای دیده شود. اکثر کاربران هرگز این مشکل را تجربه نمی‌کنند. فعالیت خورشیدی خفیف معمولاً تاثیری محسوس بر سیگنال ماهواره‌ای (مخصوصاً در باند L) ندارد.
• کسوف (سایه افتادن روی ماهواره‌ها): ماهواره‌های مدار پایین زمین (LEO) به طور منظم وارد سایه زمین می‌شوند (هر بار مدار)، اما این فقط باعث می‌شود تا ماهواره‌ها از باتری استفاده کنند و روی عملکردشان اثری ندارد (ماهواره‌ها برای این شرایط طراحی شده‌اند). ماهواره‌های مدار زمین‌ثابت (GEO) در فصل اعتدال شبانه‌روز دچار خورشیدگرفتگی به خاطر زمین می‌شوند، اما آن‌ها هم به باتری سوئیچ می‌کنند – این موضوع معمولاً برای کاربر اصلاً محسوس نیست، مگر اینکه خود ماهواره مشکل تامین برق داشته باشد.
• نگهداری یا قطعی: شبکه‌های ماهواره‌ای معمولاً پایداری بالایی دارند. با این حال، شاید گاهی به دلیل نگهداری یا مشکلات ماهواره قطعی موقت ایجاد شود. مثلاً در شبکه Iridium سال‌ها پیش یک ماهواره با یک ماهواره از کار افتاده برخورد کرد – اما صورت فلکی Iridium ماهواره اضافه برای پوشش جایگزین داشت. Inmarsat هم گاهی ماهواره‌های قدیمی را بازنشسته می‌کند و مورد جدید جایگزینش می‌کند – که این فرآیند معمولاً برای کاربران شفاف است. توصیه می‌شود که سیستم‌عامل یا فریم‌ور تلفن خود را به‌روزرسانی کنید تا اگر تغییری رخ داد، مشکلی پیش نیاید (همچنین ارائه‌دهندگان معمولا درباره هر قطعی برنامه‌ریزی شده اطلاع می‌دهند).
• شبکه شلوغ: در شرایط فاجعه بزرگ که تعداد زیادی تلفن ماهواره‌ای به طور همزمان در یک منطقه تلاش به اتصال دارند، ممکن است بوق اشغال (busy) دریافت کنید (کانال‌های ماهواره‌ای ظرفیت محدودی دارند). مثلاً بعد از زمین‌لرزه‌های بزرگ یا حادثه ۱۱ سپتامبر، شبکه‌های تلفن ماهواره‌ای بار سنگینی را تجربه کردند. هر نقطه پوشش ماهواره ظرفیت خاصی دارد. اگر این اتفاق افتاد، ممکن است برای دریافت کانال چند بار تلاش نیاز باشد. اما چون طراحی‌شده برای تراکم کاربر کم است، معمولاً مشکلی ندارد.

قطعی منظم یا روزانه شناخته‌شده‌ای وجود ندارد. این سیستم‌ها به طور پیوسته کار می‌کنند. بعضی کاربران می‌پرسند آیا مراکز زمینی خدمت (ground station) هم ساعات کاری دارند؟ خیر، اگر یک ایستگاه زمین غیر فعال باشد، ترافیک معمولاً از دیگر ایستگاه‌ها منتقل می‌شود.

خلاصه این که چیزی مثل «کسوف» یا تاریکی شب باعث نمی‌شود تلفن ماهواره‌ای کار نکند (شب یا روز برای رادیو تفاوتی ندارد). این سیستم‌ها برای در دسترس بودن دائمی طراحی‌شده‌اند. فقط شرایط استثنایی فضایی یا مشکلات فنی منجر به قطعی می‌شود که آن هم بسیار نادر است.

اگر پایداری سرویس برای شما حیاتی است، برخی حرفه‌ای‌ها چند شبکه مختلف دارند – مثلاً هردو تلفن Iridium و Inmarsat – تا اگر یکی قطع شد (یا ماهواره‌اش پشت موانع زمینی قرار گرفت)، دیگری فعال شود. اما برای بیشتر کاربران، یک دستگاه کافی است و بسیار قابل اعتماد است.

بنابراین واقعیت این است که تلفن‌های ماهواره‌ای تقریباً هر زمان و در هر جا (در صورت داشتن دید مستقیم به آسمان) به خوبی کار می‌کنند و قطعی روزانه ندارند. حتی می‌توان گفت از شبکه‌های موبایل قابل‌اعتمادتر هستند، چون ماهواره‌ها تحت تاثیر قطعی برق یا فجایع محلی قرار نمی‌گیرند.

آیکون “ماهواره” یا “SOS” روی گوشی هوشمند من چیست؟ آیا گوشی من ماهواره‌ای است؟

این یک سوال عالی است چون اخیراً در برخی گوشی‌های هوشمند (مثل آیفون) قابلیت پیام‌رسانی ماهواره‌ای اضافه شده و رابط کاربری آن‌ها ممکن است کاربران را گیج کند.

• آیکون “SOS via Satellite” آیفون: اگر آیفون 14 یا جدیدتر دارید و در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که سرویس اضطراری ماهواره‌ای اپل (Emergency SOS via Satellite) فعال است، ممکن است وقتی پوشش سلولی نباشد، کلمه “SOS” یا آیکون ماهواره را در نوار وضعیت ببینید. این به‌معنی تبدیل شدن ناگهانی آیفون شما به یک تلفن ماهواره‌ای کامل نیست – فقط یعنی برای موقعیت اضطراری، قابلیت ارسال پیام اضطراری متنی از طریق ماهواره فعال است. در آیفون اگر 911 (یا شماره اضطراری محلی) را شماره‌گیری کنید و آنتن نداشته باشید، گوشی گزینه استفاده از SOS ماهواره را نشان می‌دهد و راهنمای تصویری برای نشانه‌گیری صحیح گوشی به سمت ماهواره (نمایش آیکون ماهواره با فلش) ظاهر می‌شود. وقتی متصل شدید، می‌توانید پیام کوتاهی برای خدمات اضطراری ارسال کنید. آیکون ماهواره همراه نقطه سبز در بالای صفحه نشان می‌دهد که با موفقیت به ماهواره برای SOS متصل شدید. همینطور در iOS 17 یا بالاتر، اگر سرویس فعال باشد شاید آیکون نشانگر ماهواره برای سرویس‌هایی مثل اضطراری، کمک جاده یا اشتراک موقعیت در Find My ظاهر شود. این آیکون به این معنی نیست که گوشی شما می‌تواند تماس معمولی ماهواره‌ای برقرار کند – فقط برای قابلیت SOS ویژه است.
• “SOS” در مقابل “فقط SOS”: بسیاری از گوشی‌ها (حتی قبل از ویژگی ماهواره‌ای) هنگام نبودن شبکه اپراتور معمول، واژه “SOS” یا “فقط تماس اضطراری” را نمایش می‌دهند، چرا که در این حالت می‌توانید از طریق هر شبکه موجود تماس اضطراری بگیرید. مثلاً گوشی اندرویدی ممکن است هنگام نبود ثبت‌نام در شبکه، عبارت “فقط تماس اضطراری” را نشان دهد. در آیفون هم اگر “SOS” بدون آیکون ماهواره می‌بینید، یعنی اپراتورتان آنتن ندارد اما می‌توانید از طریق دیگر شبکه‌های موجود (مثلاً سیگنال اپراتور دیگر برای ۱۱۲/۹۱۱) تماس اضطراری بگیرید. SOS ماهواره‌ای جداست و زمانی که واقعا فعال شود به صورت “SOS via satellite” (از طریق ماهواره) کاملاً مشخص روی صفحه نشان داده می‌شود.
• آیکون GPS اشتباهی: در بعضی گوشی‌های اندرویدی، آیکون موقعیت‌یاب GPS (که شبیه بشقاب ماهواره یا نماد ماهواره است) هنگام فعال بودن مکان‌یاب ظاهر می‌شود. این موضوع گاهی کاربران را به اشتباه می‌اندازد که فکر کنند علامت اتصال ماهواره‌ای برای تماس یا پیام است. در حالی که این فقط یعنی گوشی شما دارد از ماهواره‌های ناوبری (مثل GPS) برای موقعیت استفاده می‌کند – نه اینکه به ماهواره برای تماس وصل شده باشد. همه گوشی‌های هوشمند برای مکان‌یابی از GPS استفاده می‌کنند، اما فقط برخی به تازگی قابلیت پیام‌رسانی ماهواره‌ای دارند.
• حالت ماهواره‌ای در تنظیمات: بعضی گوشی‌ها اگر قابلیت پیام‌رسانی ماهواره‌ای داشته باشند (یا قرار باشد داشته باشند) گزینه‌ای در منو یا اپ دارند. مثلاً، شایعه است که در اندرویدهای جدید با Snapdragon Satellite منوی پیامک ماهواره‌ای ظاهر خواهد شد. در آیفون می‌توانید در تنظیمات صفحه اطلاعات Emergency SOS via Satellite را ببینید یا نسخه نمایشی این قابلیت را تست کنید. اگر در Control Center آیفون آیکون ماهواره دیدید (مثلا در نسخه آزمایشی iOS 17 چنین اشاره‌ای بود)، احتمالاً مربوط به همین سرویس‌های خاص است. این ویژگی به معنی تلفن ماهواره‌ای واقعی نیست، بلکه یک قابلیت محدود است.
• خلاصه: اگر روی گوشی خود آیکون ماهواره مشاهده کردید به زمینه توجه کنید: در آیفون یعنی پیام اضطراری ماهواره‌ای در دسترس است (فقط برای شرایط اضطراری، یا خدمات خاصی مانند کمک جاده در بعضی مناطق). در گوشی‌های دیگر احتمالاً فعال بودن GPS است. گوشی‌های عادی نمی‌توانند تماس یا پیامک عمومی از طریق ماهواره ارسال کنند (به جز این موارد اضطراری یا ویژه محدود). این دستگاه یک تلفن ماهواره‌ای کامل نیست. اگر بخواهید تماس یا پیامک معمولی ماهواره‌ای برقرار کنید به دستگاه ماهواره‌ای اختصاصی یا سرویس ویژه نیاز دارید.

پس در مجموع: آیکون ماهواره‌ای روی گوشی هوشمند معمولاً فقط یک قابلیت محدود ماهواره‌ای نشان می‌دهد (مثل SOS). به هیچ وجه معنی‌اش این نیست که گوشی شما می‌تواند جایگزین تلفن ماهواره‌ای واقعی برای تماس یا پیامک روزمره شود. اگر این قابلیت را لمس کنید یا وارد آن حالت شوید، فقط برای موارد اضطراری یا کاربرد خاص عمل می‌کند – نه تماس یا چت عادی ماهواره‌ای با دوستانتان.

پیامک ماهواره‌ای چیست و چطور می‌توانم پیامک ماهواره‌ای ارسال کنم؟

«پیامک ماهواره‌ای» به معنای ارسال پیام کوتاه (SMS) یا پیام متنی کوتاه از طریق شبکه ماهواره‌ای به جای شبکه سلولی است. این کار به چند روش انجام می‌شود:

• با استفاده از تلفن ماهواره‌ای: همه تلفن‌های ماهواره‌ای قابلیت ارسال پیامک دارند. شما می‌توانید از تلفن ماهواره‌ای خود پیامک برای یک تلفن ماهواره‌ای دیگر یا یک موبایل معمولی ارسال کنید – و این همان پیامک ماهواره‌ای است. از دید کاربر، این شبیه ارسال SMS با موبایل‌های ساده است: در تلفن ماهواره‌ای پیام بنویسید و ارسال کنید، پیام از طریق ماهواره به مقصد (یا اپراتور مقصد) منتقل می‌شود. این ساده‌ترین شکل پیامک ماهواره‌ای است و معمولاً وقتی تماس ضروری نباشد برای اطلاع‌رسانی سریع استفاده می‌شود. خیلی از کاربران پیامک را ترجیح می‌دهند چون مصرف شارژ و هزینه‌اش کمتر است و هنگام ضعیف بودن سیگنال راحت‌تر ارسال می‌شود. مثلاً پیامک از Iridium به گوشی موبایل، پیامک ماهواره‌ای محسوب می‌شود. گیرنده حتی می‌تواند پاسخ دهد (پاسخ گیرنده از طریق مراکز بین‌المللی به شبکه ماهواره برمی‌گردد). فقط توجه کنید اگر پاسخ می‌دهید باید فرمت شماره ماهواره‌ای را رعایت کنید یا شاید هزینه پیامک بین‌الملل اعمال شود. اما به طور کلی این کار معمولاً بدون مشکل انجام می‌شود.
• پیام‌رسان‌های ماهواره‌ای اختصاصی: دستگاه‌هایی نظیر Garmin inReach، Spot X، ZOLEO، Bivy Stick و… مخصوص پیامک ماهواره‌ای (و SOS) ساخته شده‌اند. این‌ها تلفن صوتی نیستند – با گوشی هوشمند شما جفت می‌شوند یا خودشان کیبورد دارند و اجازه می‌دهند پیام متنی از طریق ماهواره ارسال کنید. مثلاً Garmin inReach با شبکه Iridium پیامک (تا حدود ۱۶۰ کاراکتر) و ایمیل ارسال و دریافت می‌کند. سرعت آن کندتر از پیامک‌های معمول است (هر پیامک بین ۲۰ تا ۶۰ ثانیه برای ارسال لازم دارد)، اما قابل اتکا و جهانی است. افراد زیادی در طبیعت‌گردی از این وسیله استفاده می‌کنند تا خانواده در جریان باشند یا هنگام بی‌سرویسی با دیگران چت کنند. معمولا این سرویس‌ها اشتراک ماهانه دارند. تجربه کاربر: با اپ موبایل (در صورت جفت بودن دستگاه و گوشی) یک پیام می‌نویسید، ارسال را می‌زنید، دستگاه به ماهواره متصل می‌شود و پیام را ارسال می‌کند، گیرنده آن را به صورت SMS از شماره ویژه یا ایمیل دریافت می‌کند، می‌تواند پاسخ دهد و شما روی دستگاه دریافت می‌کنید – این پیامک دوطرفه ماهواره‌ای است.
• پیامک ماهواره‌ای در گوشی هوشمند (درونی): اخیراً قابلیت Emergency SOS via Satellite اپل در آیفون ۱۴/۱۵ اضافه شده که اجازه ارسال پیام متنی بسیار محدود فقط به خدمات اضطراری یا کاربردهای خاصی (مانند اشتراک موقعیت در Find My یا درخواست کمک جاده‌ای در آمریکا) را می‌دهد. این پیامک معمولی نیست – شما نمی‌توانید «سلام» را به دوستتان از طریق ماهواره در آیفون پیامک کنید (مگر اینکه ترفندی با ارسال نوت مکان انجام دهید!). ولی در آینده، شرکت‌هایی مثل Qualcomm سرویس Snapdragon Satellite را برای برخی گوشی‌های اندرویدی (احتمالاً از ۲۰۲۴ به بعد) معرفی خواهند کرد که با استفاده از شبکه Iridium اجازه ارسال دوطرفه پیامک ماهواره‌ای برای اضطراری یا شاید پیام‌های ساده را می‌دهد. پس ممکن است به زودی «پیامک ماهواره‌ای» یعنی گوشی معمولی شما (اگر سخت‌افزار مناسب داشته باشد) بدون آنتن موبایل از کوهستان پیام متنی بفرستد. فعلاً این قابلیت فقط روی گوشی‌های جدید و عمدتاً برای امور اضطراری فعال است.
• روش ارسال پیامک ماهواره‌ای در حال حاضر: اگر تلفن ماهواره‌ای دارید، از همان قابلیت SMS استفاده کنید. اگر دستگاهی مثل Garmin inReach دارید، از اپلیکیشن یا رابط کاربری خود دستگاه استفاده کنید. اگر آیفون ۱۴ در کشور پشتیبان (آمریکا، اروپا، استرالیا و…) دارید و آنتن سلولی ندارید، می‌توانید قابلیت Emergency SOS را امتحان کنید (در تنظیمات نسخه دمو هم دارد). گوشی شما گام‌به‌گام برای پیدا کردن ماهواره راهنمایی می‌کند و بعد پیام پیش‌نویس را برای امدادگران ارسال می‌کند. اپل پیام‌ها را فشرده می‌کند (حدود ۱۰۰ بایت) و به علت پهنای‌باند کم ارسال حتی یک متن ساده ۱۵ ثانیه یا بیشتر طول می‌کشد – این فقط برای مواقع اضطراری است: مثلاً «پا شکسته‌ام، مختصات این است، کمک می‌خواهم». این نوعی پیامک ماهواره‌ای است، اما نه برای چت معمولی.
• هزینه: پیامک ماهواره‌ای در تلفن ماهواره‌ای براساس پلن شما محاسبه می‌شود یا حدوداً هر پیام ۰/۵ دلار هزینه دارد. پیام‌رسان‌های اختصاصی ماهواره‌ای اشتراک ماهانه می‌خواهند (مثلاً Garmin ماهیانه ۱۵ دلار برای ۱۰ پیام و هزینه اضافه برای پیام‌های بیشتر). پیام اضطراری گوشی‌های هوشمند فعلاً رایگان است (اپل با خرید آیفون ۱۴/۱۵ دو سال رایگان می‌دهد؛ بعد از آن هنوز مدل هزینه‌اش مشخص نیست؛ احتمالاً اپراتورها در آینده این سرویس‌ها را در بسته‌ها اضافه کنند).

در نتیجه، «پیامک ماهواره‌ای» به هر نوع ارتباط متنی از طریق ماهواره گفته می‌شود. این روش بسیار کاربردی است، چون سریع است، انرژی کمی مصرف می‌کند و در شرایط اضطراری یک پیام کوتاه («حالم خوبه» یا «کمک نیاز دارم») می‌تواند جان‌نجات باشد اگر تماس معمولی وصل نشود یا لازم نباشد. خیلی‌ها برای همین موضوع همیشه پیام‌رسان ماهواره‌ای همراه دارند – چون پیامک معمولاً کافی است و ارزان‌تر از تماس صوتی.

نمونه‌ها:

• یک کوهنورد با Garmin inReach می‌تواند از هیمالیا برای خانواده خود پیامک ارسال کند: «به کمپ رسیدم، همه چیز خوب است» (این پیام از طریق Iridium به صورت پیامک به تلفن خانواده ارسال می‌شود).
• یک دریانورد با Spot X می‌تواند به قایق‌های دیگر یا ساحل پیامک بزند.
• یک کاربر آیفون که در منطقه‌ای بدون سیگنال تصادف می‌کند می‌تواند با استفاده از Emergency SOS به یک مرکز انتقال پیامک ارسال کند که آن‌ها را به ۹۱۱ اطلاع می‌دهد.

در پایان، پیامک ماهواره‌ای اکنون در دسترس و در حال رشد است. اگر می‌خواهید از طریق ماهواره پیامک ارسال کنید، یا باید یک دستگاه/سرویس سازگار با ماهواره داشته باشید یا یکی از گوشی‌های هوشمند جدید با قابلیت اضطراری ماهواره‌ای را تهیه کنید. این روش به سرعت یا ارزانی پیامک معمولی نیست، اما در جاهایی که روش دیگری جواب نمی‌دهد، کار می‌کند.

آیا در آینده گوشی‌های هوشمند معمولی مستقیماً به ماهواره‌ها متصل می‌شوند؟

به نظر می‌رسد به زودی بله، در آینده نزدیک گوشی‌های معمولی برای خدمات پایه‌ای مقداری ارتباط ماهواره‌ای پیدا خواهند کرد. در این زمینه اتفاقات زیادی در حال رخ دادن است:

• وضعیت فعلی (۲۰۲۳): همان‌طور که گفته شد، اپل ارسال پیام اضطراری از طریق ماهواره را در آیفون ۱۴ معرفی کرد و با ماهواره‌های Globalstar همکاری نمود. تی‌موبایل (آمریکا) و اسپیس‌ایکس برنامه‌ای برای ارائه پیامک از طریق ماهواره‌های استارلینک به گوشی‌های فعلی اعلام کردند (با استفاده از بخشی از طیف فرکانسی تی‌موبایل) – آن‌ها مدعی شدند که تا حدود ۲۰۲۴ مشتریان بتوانند هنگام نبود سیگنال موبایل، با ماهواره پیامک یا MMS ارسال کنند. AST SpaceMobile عملاً یک تماس صوتی مستقیم به گوشی هوشمند بدون تغییر را با استفاده از ماهواره آزمایشی خود BlueWalker 3 و طیف AT&T نشان داد. آن‌ها همچنین اتصال ۴G و یک تست ۵G را انجام دادند. Lynk Global ماهواره‌های کوچکی را برای ارسال مستقیم پیام به گوشی‌های معمولی پرتاب کرده و قراردادهایی با اپراتورهای کشورهای مختلف و مجوز FCC در آمریکا دارد. حتی Lynk در سال‌های ۲۰۲۰-۲۱ پیام‌های آزمایشی را به گوشی‌های اندرویدی استاندارد بدون سخت‌افزار ویژه ارسال کرد.
• چطور یک گوشی عادی این کار را انجام می‌دهد؟ گوشی‌های هوشمند مدرن هم‌اکنون رادیوهایی دارند که می‌توانند روی باندهای ماهواره‌ای یا حداقل برخی فرکانس‌هایی که ماهواره‌ها استفاده می‌کنند تنظیم شوند (مثلاً AST و Lynk از فرکانس‌هایی در باندهای سلولی استفاده می‌کنند اما ماهواره‌ها قدرتمند و دارای آنتن‌های بزرگ هستند). محدودیت اصلی توان (آنتن گوشی خیلی کوچک و فاصله تا ماهواره زیاد است) اما ماهواره‌های جدید با آنتن‌های عظیم یا قابلیت‌های بازیابی سیگنال برای این منظور طراحی می‌شوند. مثلاً ماهواره AST عملاً یک برج سلولی بسیار بزرگ در فضاست. گوشی معمولی آن را به عنوان یک برج سلولی می‌بیند (با برد عظیم). تست‌ها نشان داده‌اند که این کار شدنی است – حتی اخیراً یک تماس ویدیویی از طریق ماهواره به یک گوشی هوشمند عادی برقرار شده است.
• زمان‌بندی: به احتمال زیاد در سال‌های ۲۰۲۴-۲۰۲۵ شاهد سرویس اولیه برای پیامک خواهیم بود. شاید اپل سرویس خود را فراتر از اضطراری گسترش دهد (مثلاً امکان ارسال پیام به مخاطبان با هزینه مشخص). گوشی‌های اندرویدی با Snapdragon Satellite امکان ارسال پیامک محدود از طریق Iridium را از ۲۰۲۴ روی برخی مدل‌ها خواهند داشت. T-Mobile/Starlink احتمالاً اواخر ۲۰۲۴ تست بتا را آغاز می‌کنند. AST SpaceMobile قصد دارد از ۲۰۲۵ به بعد منظومه‌ای برای اینترنت محدود و تماس صوتی راه‌اندازی کند (در حال حاضر با اپراتورهایی چون AT&T، Vodafone و دیگران قرارداد امضا کرده است). Lynk نیز هم‌اکنون با اپراتورهای کوچک‌تر همکاری می‌کند تا پیامک اضطراری را به صورت رومینگ در مناطق بدون پوشش ارائه کند. پس در سال‌های آینده گوشی شما ممکن است در نبود برج مخابراتی، پیامک را به‌طور خودکار از طریق ماهواره ارسال کند (بسته به اپراتور و مدل گوشی).
• محدودیت‌ها: در ابتدا این خدمات کند خواهند بود (پهنای باند فقط برای انتقال چند پیام یا داده با سرعت پایین)، و شاید فقط در فضای باز و آسمان صاف کار کنند و گاهی نیاز باشد گوشی را به سمت خاصی بگیرید (مثل مدل اپل). احتمالاً تا وقتی منظومه ماهواره‌ها تکمیل نشود تماس صوتی لحظه‌ای پشتیبانی نخواهد شد (برنامه AST در نهایت تماس صوتی است اما به پوشش مداوم با چندین ماهواره در آسمان نیاز دارد که مستلزم سرمایه‌گذاری و استقرار عظیم است). استارلینک برای گوشی‌ها ابتدا فقط پیامک و شاید داده بسیار کند مانند پیام‌رسان یا ایمیل را هدف گرفته، نه اینترنت پرسرعت از ابتدا. اما این آغاز «NTN» (شبکه‌های غیرزمینی) به عنوان بخشی از استانداردهای 5G است.

بنابراین بله، روند حرکت به سوی اتصال ماهواره و سلولی است. طی چند سال آینده پرسش «آیا هنوز به تلفن ماهواره‌ای جدا نیاز دارم؟» شاید این پاسخ را بگیرد: «فقط اگر به تماس صوتی دائمی نیاز دارید – در غیر این صورت گوشی فعلی شما می‌تواند حداقل در مواقع اضطراری از طریق ماهواره پیام ارسال کند.»

البته همچنان گوشی‌های ماهواره‌ای اختصاصی برای کاربران حرفه‌ای و کسانی که نیاز به تماس‌های صوتی طولانی یا استفاده مکرر دارند، نقش خواهند داشت، زیرا این دستگاه‌ها برای تماس‌های صوتی بلند مدت و استفاده سنگین ساخته شده‌اند که سرویس‌های اوایل راه‌اندازی تلفن/ماهواره شاید فعلاً پاسخگو نباشند (ممکن است فقط به استفاده اضطراری یا گاه‌به‌گاه به دلیل محدودیت ظرفیت اختصاص یابند).

خلاصه اینکه آینده خیلی زود می‌رسد: اتصال گوشی‌های معمولی به ماهواره دیگر علمی-تخیلی نیست. نمونه‌های اولیه همین حالا وجود دارند (SOS آیفون، تماس AST، پیام‌های Lynk). پس در حالی که هنوز برای ارتباط آفلاین مطمئن به تلفن ماهواره‌ای نیاز دارید، فردا گوشی هوشمند شما شاید برای ارتباط پایه در نبود آنتن مخابراتی پشتیبان شما باشد.

به اطلاعیه‌های اپراتورها دقت کنید – مثلاً AT&T ، Vodafone و دیگرانی که با AST کار می‌کنند، یا هر گوشی که تبلیغ «آماده برای ماهواره» می‌کند. این پیشرفتی هیجان‌انگیز است که دسترسی به ارتباطات اضطراری و سطح پایین را در سراسر جهان بسیار بیشتر خواهد کرد.

منابع: اطلاعات فوق از منابع معتبر متعددی از جمله تولیدکنندگان تلفن ماهواره‌ای، ارائه‌دهندگان خدمات و نشریات فناوری جمع‌آوری شده است. به عنوان مثال، FAQ شرکت Satcom Global دید خوبی از قابلیت‌ها و پوشش تلفن ماهواره‌ای ارائه داد، راهنمای Global Satellite ساختار هزینه‌ها را توضیح داد، Apollo Satellite و Global Rescue محدودیت‌های قانونی کشورها را apollosat.com بررسی کردند، و گزارش‌های خبری جدید نیز نوآوری‌هایی مانند SOS ماهواره‌ای اپل و تست‌های AST SpaceMobile را پوشش دادند. این منابع و دیگر منابع در متن برای تأیید نکات کلیدی و تضمین دقت این FAQ جامع ذکر شده‌اند.