België’s Breedbandboom: De Verrassende Waarheid over Internettoegang in 2025

Het internetlandschap van België in 2025 is een verhaal van contrasten en snelle verandering. Het land geniet van bijna universele breedbanddekking en enkele van de snelste internetsnelheden van Europa, maar blijft achter op het gebied van volledige glasvezeladoptie point-topic.com en.wikipedia.org. Stedelijke gebieden beschikken over gigabit-verbindingen via gemoderniseerde kabelnetwerken, terwijl sommige landelijke gemeenschappen nog wachten op glasvezel. Een nieuwe concurrent met extreem lage tarieven heeft een lang door enkele spelers gedomineerde markt opgeschud, en er zijn overheidsinitiatieven gestart om resterende digitale kloven te overbruggen. Dit rapport biedt een uitgebreid overzicht van internettoegang in België – van glasvezel, DSL, kabel en mobiel breedband tot satellietinternet – en onderzoekt dekkingsgaten, prestaties, prijzen, marktspelers en trends tot en met 2024–2025, met een blik op de toekomst van het verbonden België.
Soorten internetinfrastructuur in België
Vaste breedbanddekking per technologie (midden 2023). DSL- en kabelnetwerken bereiken bijna elk Belgisch huishouden, terwijl volledige glasvezel (FTTP)-dekking relatief laag blijft point-topic.com point-topic.com.
België beschikt over een diverse mix van internetinfrastructuren, waaronder moderne glasvezelnetwerken naast oudere koperen lijnen en uitgebreide kabelsystemen. Draadloos breedband via 4G/5G-mobiele netwerken is alomtegenwoordig, en zelfs satellietinternet is als optie opgekomen. Hieronder volgt een overzicht van elke belangrijke toegangstechnologie:
Glasvezel (FTTH/B) breedband
Fiber-to-the-home/business (FTTH/B) is de nieuwste en snelste vaste toegangstechnologie in België, en biedt symmetrische snelheden tot aan multi-gigabit per seconde. De historische operator Proximus investeert zwaar in de uitrol van glasvezel (een €3 miljard “Fibre for Belgium”-programma) en heeft de uitrol de afgelopen jaren fors opgevoerd budde.com.au proximus.be. Midden 2023 passeerden zuivere glasvezelnetten ongeveer 25,0% van de Belgische woningen – de laagste glasvezeldekking in de EU point-topic.com brusselstimes.com. De dekking is het hoogst in steden als Brussel (57% van de huishoudens) en regionale centra zoals Brugge (47%) en Antwerpen (40%+), maar veel gebieden – vooral in Wallonië – hebben nauwelijks glasvezel point-topic.com. Begin 2025 is de glasvezeldekking versneld tot ~43% van de woningen finance.yahoo.com, en Proximus streeft naar 50% eind 2025 en 70% (4,2 miljoen aansluitingen) in 2028, op weg naar 95% in 2032 proximus.be gurufocus.com. Glasvezel biedt de beste prestaties (bijvoorbeeld biedt Proximus een dienst tot 8,5 Gbps in sommige gebieden proximus.be), maar de uitrol moet nog plaatsvinden voordat deze de bijna volledige dekking van oudere netwerken in België evenaart. Proximus heeft hiervoor joint ventures gevormd: Fiberklaar (Vlaanderen) en Unifiber (Wallonië), om FTTH sneller uit te rollen, met als doel respectievelijk 1,5 miljoen en 0,6 miljoen aansluitingen in 2028 proximus.com proximus.com. Andere aanbieders introduceren ook voorzichtig glasvezel: zo werken Telenet (de kabelaanbieder) en nutsbedrijf Fluvius samen in NetCo (Wyre) om geleidelijk glasvezel in Vlaanderen uit te bouwen, waarbij het bestaande coax-netwerk op termijn wordt opgewaardeerd, terwijl Orange Belgium (dat de Waalse kabelprovider VOO heeft verworven) naar verwachting dat netwerk zal omvormen naar glasvezel of next-gen kabel de komende jaren. Kortom: glasvezel groeit snel en zal de ruggengraat vormen van het toekomstige Belgische breedband – maar in 2025 is het nog vooral een aanvulling, geen vervanger, van de bestaande DSL/kabel infrastructuur.
DSL (koper) breedband
DSL maakt gebruik van koperen telefoonlijnen en heeft historisch landelijk breedband geleverd via het netwerk van de historische operator. DSL-beschikbaarheid is nagenoeg universeel – 99,9% van de woningen is aangesloten op xDSL-dienst point-topic.com. De afgelopen tien jaar heeft Proximus een groot deel van het koper geüpgraded met VDSL2- en vectoringtechnologieën, waardoor zeer hoge snelheden mogelijk zijn op korte lijnen: medio 2023 dekte VDSL 96,5% van de huishoudens (en 43,8% met vectoring voor nog hogere snelheden) point-topic.com. Dit ligt ver boven het EU-gemiddelde voor DSL-dekking point-topic.com. In de praktijk levert vectored VDSL in België 70–100 Mbps op korte lijnen, terwijl oudere ADSL grotendeels is verouderd. DSL-snelheden nemen echter af over de afstand en landelijke lijnen halen vaak slechts enkele tientallen Mbps. Met de uitrol van glasvezel is Proximus begonnen met het uitfaseren van koperen lijnen in glasvezeldekkingsgebieden (klanten worden naar glasvezel gemigreerd) point-topic.com. Het aantal DSL-abonnementen neemt langzaam af omdat gebruikers upgraden naar sneller kabel of glasvezel. Toch blijft DSL in 2024 beschikbaar als vangnet en garandeert zo dat vrijwel elk huishouden minstens een basisbreedband kan krijgen (de NGA next-gen acces dekking op ≥30 Mbps is nationaal 99,6% dankzij VDSL/kabel point-topic.com). Samengevat: DSL vormde ooit de ruggengraat van het internet in België, en hoewel steeds meer vervangen door glasvezel, blijft het connectiviteit bieden waar glasvezel of kabel nog niet beschikbaar zijn.
Kabel (HFC) breedband
Kabelinternet in België wordt geleverd via hybrid fiber-coax (HFC)-netwerken die oorspronkelijk voor kabel-tv zijn aangelegd. Dit is jarenlang de ruggengraat van het Belgische breedband geweest, vooral in Vlaanderen en Brussel. Kabelaanbieders hebben fors geïnvesteerd in de nieuwste DOCSIS-standaarden: medio 2023 kon 95,6% van de huishoudens kabelinternet (DOCSIS 3.0) ontvangen en 95,4% lag binnen het bereik van DOCSIS 3.1 gigabit-netwerken point-topic.com. Vrijwel alle Belgische kabelnetten zijn opgewaardeerd naar DOCSIS 3.1, veel hoger dan het EU-gemiddelde van ~33,6% voor gigabit-coax point-topic.com. De dominante kabelprovider Telenet dekt nagenoeg heel Vlaanderen en delen van Brussel, en biedt downloadsnelheden tot 1 Gbps (en ~40–50 Mbps upload) via coax. In Wallonië en delen van Brussel beheert VOO (recent in handen van Orange) het kabelnetwerk, met vergelijkbare specificaties (het netwerk van VOO bedient ~50% van het land agoria.be). Kabel levert dus hoge snelheden aan de meeste Belgische huishoudens, en heeft jarenlang het gat gevuld toen glasvezel nog schaars was – een belangrijke reden waarom België uitstekende dekking met hoge snelheden kent ondanks het lage FTTH-aandeel. Kabelbreedband wordt meestal als triple-play bundel (internet + TV + telefonie) aangeboden. Met DOCSIS 3.1 halen klanten standaard honderden Mbps; de snelste “Giga”-abonnementen van Telenet bereiken 1 Gbps down. Vooruitkijkend zullen kabelmaatschappijen de prestaties verder verhogen via DOCSIS 4.0 of node-fiberisering: Telenet/Fluvius’ NetCo mikt uiteindelijk op een evolutie richting glasvezel tot aan de woning, en wil in Vlaanderen volledig glasvezel voorzien tegen 2038 www2.telenet.be (een geleidelijke aanpak). Momenteel blijft kabel het dominante vaste breedbandplatform in België (enkel DSL en glasvezel hebben minder abonnees) en is kabel bepalend voor de brede beschikbaarheid van gigabit-internet.
Mobiel Breedband (4G/5G Draadloos)
België beschikt over een robuuste mobiele breedbandinfrastructuur, met drie lang gevestigde mobiele netwerkoperatoren (Proximus, Orange Belgium en Telenet/Base) en een nieuwe speler (Digi Belgium). 4G LTE-dekking is praktisch landelijk dekkend (≈100% van de bevolking) tradingeconomics.com, wat garandeert dat vrijwel overal in België smartphones en 4G-routers toegang tot internet hebben. Vanaf 2025 zit België diep in de uitrol van 5G-netwerken: alle drie de grote MNO’s hebben 5G-diensten gelanceerd na een uitgestelde spectrumveiling in midden 2022 budde.com.au. Aanvankelijk verliep de adoptie van 5G traag door strenge stralingsnormen (vooral in Brussel) en late toekenning van spectrum, maar deze obstakels zijn aangepakt – regio’s versoepelden EMV-limieten om 5G te faciliteren in 2022–2023 digital-strategy.ec.europa.eu. In de eerste helft van 2023 bereikten 5G-signalen ongeveer 40,4% van de bevolking point-topic.com, hoewel dekking in de belangrijkste 3,5 GHz-band slechts ~14% was point-topic.com. De uitrol is versneld in 2024; Proximus rapporteerde 75% bevolkingsdekking voor 5G begin 2025 finance.yahoo.com, en alle stedelijke gebieden hebben nu ten minste basis-5G. Mobiele breedbandprestaties zijn sterk: de mediane 4G/5G-downloadsnelheden overstijgen 100 Mbps op het snelste netwerk (Proximus) ookla.com ookla.com. Veel consumenten gebruiken mobiel internet op smartphones intensief (mobiele breedbandpenetratie is ~90% van de bevolking en.wikipedia.org), maar mobiel is over het algemeen een aanvulling op vast breedband in plaats van een vervanger voor thuisinternet in België. Fixed Wireless Access (FWA) via 4G/5G wordt nog niet op grote schaal gebruikt vanwege de bijna universele bekabelde opties, hoewel operatoren 5G FWA hebben getest als een toekomstige competitieve mogelijkheid reportlinker.com. Over het algemeen bieden mobiele netwerken een alomtegenwoordige laag internettoegang, waarbij 5G draadloze bandbreedte en toepassingen met lage latency zal verbeteren (zodra dekking universeel wordt langs hoofdwegen en landelijke gebieden volgens de EU-doelstellingen voor 2025).
Satellietinternet
Satellietbreedband heeft een niche maar merkbare aanwezigheid in België. Traditioneel waren geostationaire satellietdiensten (zoals ViaSat/KA-SAT of Eutelsat Konnect) beschikbaar voor landelijke gebruikers, maar hun hoge latency (~600–700 ms) en beperkte snelheden zorgden ervoor dat ze het laatste redmiddel waren. De grote verandering kwam met SpaceX Starlink, het low-Earth orbit (LEO) satellietconstellatiesysteem. Starlink was beschikbaar in België vanaf mei 2021 worldpopulationreview.com en kan 100–200 Mbps download (20–40 Mbps upload) leveren met latencies rond de 45 ms – veel dichter bij terrestrisch breedband ookla.com. In feite werd in Q4 2024 de mediane latency van Starlink in België gemeten op 46 ms, een van de laagste in Europa (vergelijkbaar met Luxemburg) ookla.com. De prestaties zijn verbeterd doordat SpaceX het aantal satellieten en grondstations in Europa heeft verhoogd. Starlink is echter relatief duur (ongeveer €65–€100 per maand plus ~€450 apparatuur), waardoor het vooral gebruikt wordt in specifieke gevallen: afgelegen landelijke huizen of boerderijen buiten het bereik van glasvezel/kabel, klanten die genoeg hebben van de lokale duopolies, of als back-up voor bedrijven die redundante verbindingen nodig hebben. De adoptie in België is bescheiden vergeleken met landen met zwakke grondnetwerken (door de hoge kabel/VDSL-dekking is satelliet minder essentieel) ookla.com. Toch bieden Starlink en andere LEO-diensten een nieuwe optie voor “overal” connectiviteit. Afgezien van Starlink richten weinig andere satellietproviders zich op de Belgische consumentenmarkt – een uitzondering is OneWeb, dat (in samenwerking met satelliet-ISP Nortlink) in 2023 zakelijke LEO-breedband ging aanbieden in West-Europa (gericht op zakelijk gebruik, zoals maritiem of bedrijfsback-up). Samengevat: satellietinternet is in België beschikbaar en technisch indrukwekkend, maar blijft een niche-oplossing gezien de sterke grondnetwerken. Het dient als belangrijk hulpmiddel voor onbedekte gedeeltes, mobiele locaties (zoals campers of maritiem) en als noodvoorziening voor veerkrachtigheid. De overheid hoefde nauwelijks te subsidieren voor landelijke toegang tot satelliet, aangezien vrijwel alle Belgische huishoudens een landgebonden breedbandoptie hebben point-topic.com, maar LEO-satellieten bieden toch extra connectiviteit voor wie dat wenst.
Dekking en Toegankelijkheid: Stedelijk vs. Landelijk
België geniet van uitgebreide breedbanddekking in zowel stedelijke als landelijke gebieden, al bestaan er nog steeds ongelijkheden in de beschikbaarheid van ultraznel netwerken. Vrijwel elk huishouden (≈100%) kan ten minste basis vast breedband krijgen, en next-generation toegang (NGA ≥30 Mbps via VDSL, kabel of glasvezel) bereikt 99,6% van de woningen landelijk point-topic.com. Zelfs in landelijke regio’s is de NGA-dekking ongeveer 93,6%, ruim boven het EU-gemiddelde voor landelijke gebieden (~78,7%) point-topic.com. Dit betekent dat de overgrote meerderheid van de landelijke dorpen ten minste VDSL- of kabelinternet heeft. 4G-mobiele dekking vult eventuele resterende gaten op, met feitelijk 100% van de bevolking tradingeconomics.com, waardoor geen bewoond gebied volledig offline is.
Toch, als het gaat om ultrasnel breedband (100 Mbps en hoger, of “Very High Capacity Networks”), doen stedelijke gebieden het beter dan landelijke. Dankzij kabel- en glasvezeluitrol wordt 96,0% van de Belgische woningen bediend door een gigabit-capabel netwerk (DOCSIS 3.1-kabel of FTTP) point-topic.com – een van de hoogste percentages in Europa point-topic.com. Maar landelijke VHCN-dekking is slechts 51,4% point-topic.com, wat betekent dat bijna de helft van de landelijke huishoudens nog geen toegang heeft tot gigabitsnelheden. In Vlaanderen (noord België) hebben zelfs landelijke dorpen vaak kabelinternet (Vlaamse landelijke VHCN is veel hoger, nadert ~80–100% in sommige gebieden point-topic.com point-topic.com), terwijl in Wallonië (zuid) veel landelijke gemeenten nog altijd geen kabel of glasvezel hebben (sommige landelijke Waalse gebieden hebben <3% gigabitdekking) point-topic.com. Zo heeft de regio Nijvel (Wallonië) opmerkelijk genoeg ~79,5% landelijke gigabitdekking – waarschijnlijk dankzij kabel – maar andere landelijke districten in Wallonië zijn vrijwel volledig aangewezen op VDSL point-topic.com. Omgekeerd hebben vrijwel alle stedelijke wijken, of het nu in Brussel, Antwerpen of kleinere steden is, ten minste één gigabitoptie (kabel of glasvezel). Glasvezeldekking maakt vooral het verschil tussen stad en platteland duidelijk: FTTP dekt meer dan de helft van Brussel, maar slechts 7,3% van de landelijke woningen had glasvezel tegen midden 2023 point-topic.com. Landelijke gebruikers zonder kabel/glasvezel zijn aangewezen op verbeterde DSL-lijnen (veel landelijke lijnen bieden VDSL – 84,1% landelijke VDSL-dekking point-topic.com – die vaak 30–50 Mbps kunnen halen). In echt afgelegen gebieden kunnen 4G/5G of satelliet worden gebruikt voor breedband, maar dan vaak met prestaties die wat inleveren.
Ter illustratie, hier zijn enkele dekkingsstatistieken (gegevens van midden 2023):
- DSL: 99,9% van de huishoudens (landelijk 97,4%) hebben toegang tot koper/DSL point-topic.com point-topic.com.
- VDSL: 96,5% van de huishoudens (landelijk 84,1%) – zeer wijdverbreide VDSL-upgrades point-topic.com point-topic.com.
- Kabel (Docsis 3.1): 95,4% van de huishoudens (landelijk 49,0%) – vrijwel alle steden en veel dorpen, maar minder in afgelegen dorpen point-topic.com point-topic.com.
- Glasvezel (FTTP): 25,0% van de huishoudens (landelijk 7,3%) – sterke focus op stedelijke gebieden, voorlopig minimaal op het platteland point-topic.com point-topic.com.
- VHCN (FTTP + Docsis 3.1): 96,0% van de huishoudens (landelijk 51,4%) hebben toegang tot een gigabit-netwerk point-topic.com point-topic.com.
- Mobiel: 4G ~100% bevolking, 5G ~40% bevolking in 2023 oplopend tot ~75% in 2024 point-topic.com finance.yahoo.com (met focus op steden en drukbezochte gebieden eerst).
Dergelijke cijfers plaatsen België bij de Europese top wat dekking betreft, behalve op het vlak van pure glasvezel waar het achterliep. De digitale kloof tussen stad en platteland in België is smaller dan in veel andere landen (landelijke 30 Mbps-dekking op 93,6% vs EU ~79% point-topic.com). Toch is het verschil in gigabit-toegang opmerkelijk – een boerderij op het platteland zit mogelijk vast aan 50 Mbps DSL terwijl een stadsbewoner geniet van 1 Gbps kabel/glasvezel. De overheid heeft dit onderkend en stappen ondernomen om deze kloof te dichten. Het federale herstelplan reserveerde €41 miljoen om snel internet uit te breiden naar “witte zones” (onderbediende landelijke gebieden) in de komende jaren digital-strategy.ec.europa.eu. In Wallonië investeren de regionale autoriteiten meer dan €70 miljoen om bedrijventerreinen en scholen aan te sluiten op glasvezel, zodat de rurale economische centra niet worden achtergelaten digital-strategy.ec.europa.eu. De kleine Duitstalige gemeenschap in Oost-België wist zelfs €19,5 miljoen voor FTTH-uitrol in haar dorpen veilig te stellen digital-strategy.ec.europa.eu. Daarnaast onderhoudt de regulator BIPT een kaartsysteem dat de breedbandbeschikbaarheid per locatie aanduidt, om resterende witte vlekken vast te stellen en publieke interventie te sturen digital-strategy.ec.europa.eu. Deze initiatieven, samen met de voortdurende commerciële uitrol van glasvezel en 5G, verbeteren de connectiviteit op het platteland gestaag. Tegen 2025 krijgen veel voorheen onderbediende gebieden een upgrade – ofwel door glasvezel dat zijn weg naar de randgebieden vindt, ofwel doordat 5G fixed wireless voorlopig een alternatief biedt reportlinker.com. Samengevat: de stedelijke gebieden van België genieten al bijna overal van snel internet, en hoewel landelijke gebieden nog wat achterlopen in de snelste technologieën, wordt de kloof kleiner. Beleidsmakers hebben als expliciet doel om “100 Mbps met upgrade naar 1 Gbps voor alle huishoudens” te realiseren (de EU Gigabit Society 2025-doelstelling), hoewel België aanvankelijk lage waarschijnlijkheid had om dit volledig te halen in 2025 door de late glasvezelstart table.media table.media. Het vooruitzicht voor 2030 is echter veel rooskleuriger, met universele gigabit-toegang aan de horizon dankzij een mix van glasvezel, kabel en 5G.
Internetsnelheden, Latentie en Kwaliteit van Dienstverlening
De internetdiensten in België behoren tot de best presterende in Europa, dankzij de wijdverspreide snelle kabelverbindingen en het groeiende glasvezelnet. De gemiddelde snelheden in België zijn consequent hoog. Begin 2023 bedroeg de mediane vaste breedbandsnelheid ongeveer 86,7 Mbps datareportal.com (ruim +12% hoger dan het jaar ervoor) en tegen eind 2024 is de mediaan vermoedelijk de 100 Mbps gepasseerd. Op mobiel was de mediane downloadsnelheid 56 Mbps op 4G/5G begin 2023 datareportal.com, ook stijgend jaar op jaar. Deze medianen omvatten alle technologieën (zelfs tragere DSL-lijnen), dus gebruikers op kabel of glasvezel zien doorgaans veel hogere snelheden. De snelste abonnementen in België zijn dan ook wereldtop: Proximus biedt tot 8,5 Gbps op glasvezel in geselecteerde gebieden proximus.be, en zowel Proximus als Telenet leveren op hun hoogste pakketten ~1 Gbps aan consumenten.
Volgens netwerkrapporten presteert België sterk. In de Speedtest Intelligence van Ookla voor 2H 2024 werd Proximus Fiber beoordeeld als de snelste vaste ISP met een mediane downloadsnelheid van ~302 Mbps en uploadsnelheid van ~178 Mbps, en een zeer lage latentie van 9 ms ookla.com. De volgende snelsten waren de kabelaanbieders (Telenet ~176 Mbps, VOO ~167 Mbps mediane downloads) ookla.com – wat erop wijst dat veel klanten nog op middensegmentpakketten zitten terwijl de netwerken ~1 Gbps aankunnen. De vaste latentie op kabel en glasvezel is doorgaans laag (typisch 5–20 ms), geschikt voor gaming en VoIP. DSL-gebruikers ervaren een hogere latentie (20–40 ms+) en lagere snelheden, maar hun aantal neemt gestaag af. Op mobiel vlak leidde Proximus met ~101 Mbps mediane downloadsnelheid over 4G/5G eind 2024 ookla.com ookla.com, gevolgd door Orange (~81 Mbps) en Telenet/Base (~73 Mbps). Deze snelheden weerspiegelen het brede 4G+- en opkomende 5G-gebruik. De mobiele latentie is ook verbeterd: Proximus behaalde de laagste 4G/5G-latentie met 39 ms ookla.com. Met de uitrol van 5G zal de mobiele latentie naar verwachting verder zakken tot rond de ~20 ms in de komende jaren, wat real-time toepassingen ten goede komt.
Wat betreft dienstkwaliteit scoren de Belgische ISPs goed. Bijvoorbeeld: de Speedtest-beoordelingen van consistentie (staalmetingen die minimaal 25/3 Mbps halen) tonen Proximus fiber boven 92% consistentie ookla.com, wat betekent dat gebruikers bijna altijd een “breedbandwaardige” ervaring of beter krijgen. Videostreaming-ervaring is vergelijkbaar tussen aanbieders, zonder significante statistische verschillen ookla.com – doorgaans soepele HD/4K-streaming bij ruim voldoende bandbreedte. Ook gamingervaring-indices zetten België in een goed daglicht; Proximus fiber scoorde ~98,8 (op een schaal van 0–100 voor gaming QoE) en voert zo de markt aan ookla.com, wat op minimaal jitter en lag op bekabelde verbindingen wijst. Al met al is de eindgebruikerstevredenheid positief – consumenten waardeerden Proximus fiber met 3,63 van de 5 (hoogste onder ISPs) in de Speedtest-klantenenquête ookla.com, wat een behoorlijke tevredenheid weerspiegelt.
Een opvallend punt is de Belgische afhankelijkheid van kabel voor hoge snelheden: hoewel kabel uitstekende downloadsnelheden levert (vaak 500 Mbps tot 1 Gbps), zijn de uploadsnelheden lager (bijvoorbeeld 20–50 Mbps op DOCSIS 3.1). Deze asymmetrie kan impact hebben op power users of kleine ondernemingen die meer upstream-capaciteit nodig hebben. Glasvezel verhelpt dit met symmetrische snelheden (bijv. Proximus fiber’s mediane upload ~178 Mbps ookla.com). Naarmate glasvezel groeit, verbetert het gemiddelde uploadprestatieniveau. Een ander aspect is netwerkcongestie: het kabelnetwerk is gedeeld en kan in sommige gebieden vertragingen kennen op piekmomenten, maar Telenet en VOO hebben dit grotendeels verholpen met netwerkupgrades en segmentatie. Het intensieve gebruik van vectoring op VDSL heeft het maximale uit koper gehaald, maar naarmate deze lijnen verouderen en meer gebruikers ultrasnelle snelheden eisen, wordt de overgang naar glasvezel cruciaal om kwaliteit te behouden.
Internationaal scoort internet in België goed op snelheidindexen – meestal ergens in de top 20–30 landen qua vaste breedbandsnelheid, en vergelijkbaar voor mobiel. De Digital Economy & Society Index (DESI) van 2022 meldde dat 67% van de breedbandabonnementen ≥100 Mbps was, ruim boven het EU-gemiddelde en.wikipedia.org, wat de populariteit van snelle plannen (meestal via kabel) illustreert. Ook merkte Ookla op dat de Starlink-latency in België (46 ms) nu niet ver afwijkt van het terrestrische gemiddelde, dankzij verbeteringen ookla.com – een teken dat zelfs geavanceerde technologie voet aan de grond krijgt in deze veeleisende markt. Kortom, Belgische internetgebruikers genieten over het algemeen van een snel en betrouwbaar aanbod: gigabit-opties zijn gebruikelijk, dagelijkse snelheden zijn voor de meeste toepassingen meer dan voldoende en de latency is laag genoeg voor realtime behoeften. Naarmate glasvezel en 5G zich verder uitbreiden, zal België naar verwachting zijn positie versterken als land met uitstekende internetkwaliteit, mogelijk wordt het huidige glasvezeltekort een succesverhaal van snelle modernisering.
Prijzen en Abonnementsmodellen
De Belgische internetprijzen waren historisch gezien aan de hoge kant vergeleken met sommige buurlanden, grotendeels door een geconcentreerde markt. Jarenlang betekende een duopolie van Proximus en Telenet (plus VOO in het zuiden) dat er weinig prijsconcurrentie was, en breedbandabonnementen kwamen vaak in bundels met tv of telefonie. Daardoor lag de typische maandelijkse kost voor een onbeperkt hoge snelheidsabonnement rond de €50–€70. Bijvoorbeeld, in 2023 kostte een losstaand Proximus-fiberabonnement (500 Mbps down/100 Mbps up) ongeveer €65/maand proximus.com, en Telenet’s 1 Gbps “One Up” bundel (inclusief mobiel en tv) was ~€90/maand reddit.com. De gemiddelde prijs voor een basis breedbandpakket (60 Mbps of sneller, onbeperkte data) bedroeg ruwweg €50 volgens kosten-van-levensondezoeken numbeo.com. Deze prijzen zijn aanzienlijk hoger dan in buurlanden als Frankrijk of Duitsland, tot grote frustratie van consumenten reddit.com. Tot voor kort kwam het enige respijt van budgetmerken of promoties: Scarlet, een goedkope dochter van Proximus, biedt onbeperkt internet (DSL/VDSL) vanaf €34/maand proximus.com, en soms geven Proximus/Telenet introductiekortingen (bv. 6 maanden korting). Datacaps op vaste breedband zijn eigenlijk verleden tijd – alle grote providers geven onbeperkte vaste data (al geldt voor het nieuwe sociaal tarief 150 GB/maand bij 30 Mbps proximus.com, hieronder besproken). Kortom, Belgische klanten betalen doorgaans een premie voor internet, maar krijgen daarvoor wel hoge snelheden en royale (onbeperkte) data.
De abonnementsmodellen draaien vaak om bundels: een veelvoorkomende aanbieding is triple-play (internet + tv + vaste telefoon) of quad-play (met mobiel erbij). Providers stimuleren bundelen met kortingen. Zo combineren Proximus Flex-pakketten fiberinternet, digitale tv en mobiel, met een 1 Gbps fiber+mobielformule voor €84/maand (na promoties) reddit.com. Telenet One-bundels combineren eveneens kabelinternet, tv en mobiel. Belgische regelgevers hebben er echter ook voor gezorgd dat losstaande internetabonnementen beschikbaar blijven voor wie geen tv wil – deze zijn iets goedkoper, maar nog steeds relatief duur.
Een grote schok kwam eind 2024: DIGI Belgium, de nieuwe speler, lanceerde met schokkend lage prijzen volgens Belgische normen. DIGI (deel van het Roemeense Digi Communications) biedt fiberinternet aan vanaf €10/maand voor 500 Mbps, €15 voor 1 Gbps, en €20 voor 10 Gbps – allemaal onbeperkt, symmetrisch, gratis installatie csimagazine.com. Deze tarieven zijn een fractie van die van de gevestigde spelers en zetten direct een nieuwe standaard. De adder onder het gras: het DIGI-netwerk is gloednieuw en aanvankelijk beperkt (startend in delen van Brussel in 2024, geleidelijke uitbreiding) csimagazine.com. Toch wordt verwacht dat hun komst zorgt voor meer prijzenslag. Inderdaad, Belgische consumenten die jarenlang jaloers naar de lage Franse breedbandprijzen keken, waren verrast om €15 gigabit te zien in België – iets wat “je nooit voor mogelijk hield”. Ook Digi’s mobiele plannen zijn goedkoper dan die van de concurrentie (bv. €5 voor 15 GB data csimagazine.com). Mogelijk zullen gevestigde spelers in gebieden waar Digi actief wordt, nieuwe promoties of budgetmerken lanceren om klanten te behouden.
Een ander prijsontwikkelingspunt is de introductie van een “sociaal tarief” voor internet. In 2024 breidde de overheid de criteria uit voor het sociaal internettarief om mensen met een laag inkomen of in een kwetsbare positie online te krijgen telecompaper.com. De nieuwe sociale formule kost €19/maand voor een vaste internetverbinding (150 GB data aan minimum 30 Mbps) proximus.com, of €40 voor een internet+tv-bundel ombudsmantelecom.be. Proximus, Telenet en VOO zijn verplicht deze kortingsformules aan te bieden ombudsmantelecom.be. De initiële adoptie was wel laag (mogelijk door beperkte bekendheid of de 150 GB limiet), waardoor de overheid aanpassingen overweegt telecompaper.com. Niettemin vormt dit een belangrijke stap naar beter betaalbare digitale inclusie, zodat prijs geen drempel hoeft te zijn voor basisconnectiviteit.
Voor mobiel is de prijstrend iets consumentvriendelijker. Bijvoorbeeld: de goedkoopste mobiele databundels van 1–5 GB schommelen al jaren rond de €15/maand reddit.com, en multiplay-bundels bevatten vaak onbeperkt bellen/sms’en. Hoge databundels (bv. onbeperkte 5G) blijven echter een premiumproduct (meestal €30–€40+). Wederom kan Digi met €14 onbeperkt bellen/sms’en en goedkope data een prijzenoorlog provoceren. Tegen 2025 zien Belgische consumenten eindelijk meer concurrentie op prijsgebied: de overname van VOO door Orange Belgium heeft deze operator sterker gemaakt in combinatieaanbiedingen vast/mobiel, en Telenet/BASE schudde de mobiele markt op zodra het een MNO werd. Voor vast breedband blijven de prijzen echter boven het EU-gemiddelde – de regulator BIPT volgt dit jaarlijks met internationale prijsvergelijkingsstudies bipt.be. De consensus is dat Belgisch breedband kwalitatief hoogstaand maar duur is; de hoop is dat nieuwe concurrentie in infrastructuur (zoals Digi’s fiber, mogelijke samenwerking Proximus–Orange voor glasvezel, enz.) de prijzen zal temperen.
Qua abonnementsmodellen zijn vrijwel alle vaste breedbandabonnementen in België flat-rate/onbeperkt data (het tijdperk van maandelijkse limieten en extra kosten bij overschrijding is voor reguliere abonnementen al zo’n tien jaar voorbij). Contracten lopen doorgaans 1 of 2 jaar, maar door regelgeving zijn overstappen eenvoudiger geworden en is automatische verlenging afgeschaft, waardoor klanten na afloop van de initiële termijn met een opzegtermijn van één maand van provider kunnen wisselen. Veel abonnees huren een door de provider geleverde modem/router (vaak inbegrepen in de prijs). Wi-Fi hotspots en publieke Wi-Fi worden door sommige providers als extra dienst aangeboden (bijvoorbeeld Telenet Homespots, Proximus Public Wi-Fi). Een andere trend is OTT TV versus traditionele kabel-tv – door de opkomst van streaming kiezen sommige gebruikers voor internet-only en laten ze het tv-pakket vallen. Providers spelen daarop in met flexibele bundels (zoals “internet + mobiel only”-pakketten).
Samengevat weerspiegelen de internetprijzen in België in 2025 een erfenis van beperkte concurrentie, maar is er nu sprake van een kantelmoment. Hoewel de meeste mensen nog steeds zo’n €50–€70 per maand betalen voor hun thuisinternet, zorgen nieuwe ultra-goedkope aanbiedingen en reguleringsmaatregelen voor meer keuze aan zowel de onderkant (sociaal tarief, Digi) als de bovenkant van de markt (gigabitsnelheden worden betaalbaarder). Consumenten profiteren van deze ontwikkelingen, en hopelijk krijgen ze de komende jaren meer “waar voor hun geld” – wat welkom is in een land dat jarenlang een premie betaalde voor connectiviteit.
Marktpenetratie en gebruik door eindgebruikers
België is een sterk verbonden samenleving, met internetgebruik en breedbandadoptie op verzadigingsniveau in veel segmenten. Begin 2023 waren er 11,03 miljoen internetgebruikers, wat neerkomt op een internetpenetratie van 94,5% van de bevolking datareportal.com. In 2025 ligt individueel internetgebruik rond de 95% – vrijwel iedere volwassene in België is dus op de een of andere manier online. Dit is boven het EU-gemiddelde en behoort tot de hoogste cijfers binnen de EU en.wikipedia.org. De resterende offline bevolking bestaat vooral uit ouderen of bepaalde lage-inkomensgroepen, die via overheidsprojecten (bijvoorbeeld via digitale vaardigheidstrainingen en betaalbare toegang) ondersteund worden.
Qua huisaansluitingen heeft ongeveer 94–95% van de Belgische huishoudens een internetabonnement statista.com. Dat is gestegen van zo’n 90% tien jaar geleden tot het midden van de 90 nu, waardoor een kleine minderheid van de huishoudens (vaak alleenwonende senioren) geen thuisinternet heeft. Uit een Statbel-enquête in 2023 bleek dat 94,8% van de gezinnen in de suburbane gebieden internettoegang had statista.com, wat wijst op een gelijkmatig gebruik over verschillende soorten gemeenschappen heen. Vrijwel 100% van de bedrijven in België heeft toegang tot internet, en zelfs meer dan 97% van de kleine ondernemingen maakt gebruik van breedband (de weinige zonder zijn meestal zeer klein of hebben een bijzondere situatie). Breedband wordt als een basisnutsvoorziening beschouwd voor bedrijven – van winkels met online betalingen tot grote ondernemingen met multi-gigabitverbindingen. Veel bedrijven nemen een hogere klasse dienst (glasvezel of dedicated lijnen) af vanwege de betrouwbaarheid.
Kijken we naar het aantal breedbandabonnementen, dan waren er in België ongeveer 5,32 miljoen vaste breedbandaansluitingen in 2024 reportlinker.com. Met ongeveer 4,8 miljoen huishoudens betekent dit een gemiddelde van circa 1,1 abonnement per huishouden (waarbij ook bedrijven en huishoudens met meerdere lijnen zijn meegerekend). De vaste breedbandpenetratie is ongeveer 43,7 aansluitingen per 100 inwoners en.wikipedia.org (World Bank 2023 data), een van de hoogste in Europa, wat aantoont dat breedband de norm is geworden. De mix van deze abonnementen verandert: kabel en glasvezel zijn in opkomst terwijl DSL langzaam afneemt. In 2022 had 67% van de vaste breedbandabonnementen een snelheid van minstens 100 Mbps en.wikipedia.org, wat wijst op een sterke adoptie van snellere pakketten. Tegen 2025 ligt dit percentage vermoedelijk nog hoger, naarmate meer kabelgebruikers upgraden naar gigabit-abonnementen en glasvezel een hogere vlucht neemt.
Mobiel breedband is eveneens alomtegenwoordig. Er waren ongeveer 11,28 miljoen mobiele aansluitingen in België in 2023 (97% van de bevolking) datareportal.com, wat betekent dat veel mensen meer dan één simkaart hebben (bijvoorbeeld werktelefoon en privétoestel). De smartphonepenetratie is hoog (ongeveer 80–85% van de bevolking is smartphonegebruiker). Mobiele internetpenetratie (mensen die mobiele data gebruiken) bereikte ~90% in 2021 en.wikipedia.org en neemt nog steeds toe, omdat zelfs late adopters (zoals sommige ouderen) overstappen op smartphones. Een groeiend aantal Belgen gebruikt dagelijks mobiel internet voor taken onderweg, maar de meesten vertrouwen thuis nog steeds op vaste Wi-Fi voor zwaardere toepassingen. Opvallend: het socialmediagebruik was 80,9% van de gehele bevolking in 2023 datareportal.com, wat de massale online aanwezigheid en indirect ook de brede internetbeschikbaarheid weerspiegelt.
Het is ook interessant om de adoptie per segment te beschouwen: jongere Belgen (onder de 55) hebben een bijna universeel internetgebruik (98–99%), terwijl onder senioren (65+) het gebruik lager ligt (maar stijgend, momenteel rond 70–80%). Overheid en NGO’s voeren programma’s om digitale vaardigheden bij ouderen en kwetsbare groepen te bevorderen. Wikipedia noemt dat het digitale vaardigheidsniveau in België vergelijkbaar is met het EU-gemiddelde, met 54% die minstens basisvaardigheden heeft en.wikipedia.org – wat ruimte voor verbetering impliceert, ook al is de toegang bijna universeel.
Residentieel versus zakelijk: Bij huishoudens met meer personen is er vrijwel altijd een internetaansluiting, omdat werk, onderwijs en ontspanning ervan afhangen. De gemiddelde snelheid van het vaste breedband dat door particulieren wordt afgenomen stijgt (operators schaffen langzaam de laagste snelheden af of upgraden bestaande klanten automatisch – zo verhoogde Scarlet haar basissnelheid naar 50 Mbps aan €34 zonder prijsstijging proximus.com). Zakelijk gezien – en vooral voor KMO’s – zorgt het hoge kwaliteitsniveau van de Belgische netwerken voor bijna volledige adoptie: bijna alle bedrijven gebruiken clouddiensten, VoIP enzovoort, wat veronderstelt dat er een breedbandverbinding is. De COVID-19-pandemie onderstreepte het belang van een degelijke verbinding – in 2025 blijft thuiswerk courant en zorgen gezinnen ervoor dat zij genoeg bandbreedte hebben (soms via een upgrade naar een sneller pakket als meerdere gezinsleden tegelijk moeten videobellen).
Een interessante graadmeter is de breedbandpenetratie per huishouden. Door vast en mobiel op te tellen heeft effectief elk huishouden minstens één type internettoegang. Vast breedband per huishouden zit in het midden van de 90%. Zij zonder vaste aansluiting gebruiken vaak mobiel (sommige jongere singles kiezen bewust alleen voor een 4G/5G mobiel datapakket als dat volstaat). Onbeperkte mobiele data is echter duur, dus puur mobiele huishoudens zijn nog steeds zeldzaam (~5% of minder).
Samengevat: de adoptiecijfers in België zijn zeer hoog: zo’n 95% van de huishoudens online, 93–94% van de individuen gebruikt het internet regelmatig en.wikipedia.org, en er is veel gebruik van supersnelle pakketten. De relatief kleine digitale kloof gaat vooral over het serviceniveau (vezel versus DSL, enzovoort) en niet over de toegang zelf. Met verdere investeringen en dalende prijzen worden zelfs de laatste niet-gebruikers (vaak vanwege betaalbaarheid of beperkte digitale vaardigheden) stapsgewijs aangesloten. België is in 2025 zo goed als volledig verbonden, in lijn met zijn reputatie als vroege breedband-voorloper (België was één van de eerste landen in Europa met kabelinternet en DSL eind jaren negentig). De uitdaging voor de toekomst ligt dus niet langer in pure adoptie maar in het opwaarderen naar de volgende generatie technologieën en zorgen dat niemand met mindere kwaliteit blijft zitten.
Belangrijkste internetproviders (ISP’s)
De Belgische internetmarkt wordt bediend door enkele grote spelers met eigen netwerken en een twintigtal kleinere of virtuele aanbieders. Hieronder vind je de belangrijkste ISP’s en netwerkoperators:
- Proximus (Belgacom) – De historische nationale telecomoperator. Proximus beheert het Belgische kopernetwerk en is koploper met de uitrol van glasvezel. Het levert DSL/VDSL en FTTH breedband, en is ook een mobiele operator (Proximus is tevens de grootste mobiele provider). Proximus heeft de ruimste vaste dekking (waar er een telefoonlijn is) en circa 45% marktaandeel in breedband. Het biedt combinatiepakketten (internet, digitale tv, vaste lijn, mobiel) onder het Proximus-merk, en is eigenaar van Scarlet, een budgetprovider. Het glasvezelnetwerk van Proximus is “open access”, dus andere providers kunnen er gebruik van maken (op bevel van de regulator is unbundling verplicht, vergelijkbaar met zoals dat bij DSL het geval was bipt.be). In 2024 ontving Proximus prijzen voor het snelste vaste netwerk (zijn glasvezel) in België ookla.com. Het bedrijf is deels in overheidshanden en blijft een dominante speler.
- Telenet – De grootste kabeloperator in Vlaanderen. Telenet beheert het uitgebreide HFC-kabelnetwerk dat Vlaanderen (en delen van Brussel en kleine delen van Wallonië) bestrijkt. Het biedt breedband via kabel (tot 1 Gbps), digitale tv en recent ook mobiel (Telenet nam BASE over in 2016 en werd zo een volwaardige alles-in-één-provider). Telenet is eigendom van Liberty Global, dat in 2023 alle overige aandelen overnam en zo 100% eigenaar werd budde.com.au budde.com.au. Telenet heeft ongeveer 30% marktaandeel in breedband. Het is vooral sterk in Vlaanderen, waar het vooral concurreert met Proximus (DSL) – deze infrastructuurconcurrentie tussen kabel en DSL heeft de hoge Belgische breedbandpenetratie mee mogelijk gemaakt budde.com.au. Telenet wordt ook deels gebruikt door derde providers via gereguleerd kabel-wholesale (bijvoorbeeld had Orange een deal om internet aan te bieden over Telenets netwerk). Via de NetCo joint venture (Wyre) met Fluvius investeert Telenet op termijn ook in glasvezel. Het merk Telenet is sterk in Vlaanderen, vaak met een reputatie van betrouwbare kwaliteit (snelle snelheden in speedtests, vaak direct na glasvezel).
- Orange Belgium – Mobiele operator die nu ook vast aanbiedt. Orange (vroeger Mobistar) is de nummer 2 in mobiel. Omdat het aanvankelijk geen eigen vaste infrastructuur had, bracht Orange het “Orange Love”-aanbod (internet/TV) op de markt via gereguleerde wholesale op het kabelnet. Tussen 2021–2023 nam Orange een belang van 75% in VOO, de kabelaar van Wallonië en een deel van Brussel brusselstimes.com. Door deze overname (afgerond in 2023) kreeg Orange controle over een eigen HFC-breedbandnetwerk (ca. 1,8 miljoen adressen in Wallonië/Brussel). Orange biedt nu breedband via het VOO-netwerk aan (en nog via Telenet in Vlaanderen via wholesale, totdat die gebieden aansluiting op glasvezel krijgen). Dankzij VOO steeg Oranges breedbandmarktaandeel fors en werd het een volwaardige nationale alles-in-één-provider naast Proximus en Telenet. Orange is van plan het VOO-net te upgraden (mogelijk naar DOCSIS 4.0 of FTTH) om concurrentieel te blijven. Op mobiel gebied heeft Orange een sterk 4G-netwerk en is gestart met 5G in 2022. Samen met Proximus runt Orange het RAN-sharing initiatief MWingz voor snelle 5G-uitrol proximus.com. Oranges aanwezigheid zorgt voor concurrentiedruk, zeker qua prijszetting (het positioneerde zich vaak net iets goedkoper dan Proximus/Telenet voor gelijkaardige bundels).
- VOO – Kabelaar in Wallonië. VOO ontstond door de fusie van verschillende kabelbedrijven in het Franstalig landsgedeelte (eigendom van Nethys/Enodia en Brutélé). Het biedt kabelbreedband (tot 1 Gbps na recente upgrades) en pay-TV, vooral in Wallonië en delen van Brussel. VOO had historisch zo’n 0,5 miljoen breedbandklanten. Sinds de overname door Orange valt VOO onder diens paraplu, al blijft het merk (stand 2024) bestaan. Het VOO-netwerk dekt ongeveer 90% van Wallonië (de kabelpenetratie ligt wat lager dan in Vlaanderen, maar VOO zit in alle grotere steden). Interessant: tot de overname waren VOO en Telenet gescheiden bedrijven, maar nu zijn Orange (VOO) en Telenet rechtstreekse concurrenten in de (weinige) overlappende gebieden (bijv. Brusselse rand).
- Digi Belgium / Citymesh – De nieuwkomer. Digi Belgium is een joint venture tussen het Roemeense Digi Communications en het Belgische Citymesh. In de spectrumveiling van 2022 verwierven ze frequenties als vierde mobiele operator budde.com.au. Digi lanceerde zijn diensten in de consumentenmarkt eind 2024. Opmerkelijk is dat Digi niet alleen mobiel aanbiedt, maar ook een eigen glasvezelnetwerk uitbouwt (initieel in Brussel) csimagazine.com. Citymesh was al actief als B2B-aanbieder en uitbater van private 4G-netwerken, en met Digi’s financiële slagkracht (Digi is in Roemenië berucht als prijsbreker) brengen ze nu concurrentie binnen. Invloed tot nu toe: het aanbieden van de goedkoopste mobiel- en fiberpakketten ooit in België csimagazine.com. Het glasvezelnet is nu nog beperkt (enkele Brusselse gemeenten, doel: 2 miljoen aansluitingen in 5 jaar csimagazine.com), en voor mobiel zullen ze een netwerk moeten bouwen (waarschijnlijk met tijdelijke roaming op een andere operator). Citymesh blijft onderwijl B2B-cliënten bedienen (zoals connectiviteit voor drones, industrial IoT en offshore-windparken). Voor consumenten is Digi de “disruptor” om in ’t oog te houden – als hun dekking groeit, kan het Belgische krachtenveld verschuiven van triopolie naar vier sterke spelers.
- Andere ISP’s en MVNO’s: Naast de grote namen zijn er enkele kleinere aanbieders. EDPnet is een onafhankelijke provider die DSL en fiber (waar beschikbaar) levert via het Proximus-netwerk, vaak net iets goedkoper; na een bijna-faillissement in 2022 overleefde het toen Proximus zelfs bijsprong als wholesalepartner. Mobile Vikings is een MVNO (virtuele operator) die zich richt op jongeren en studenten, en werd in 2021 overgenomen door Proximus, maar behoudt zijn eigen merknaam. Daarnaast zijn er enkele lokale glasvezelinitiatieven (zoals Fastfiber of gemeentelijke/industriële fiberprojecten), maar de reikwijdte daarvan is beperkt. De telecomregulator verzekert dat alternatieve aanbieders toegang krijgen tot netwerken – bijvoorbeeld via wholesale op fiber of kabel – dus er zijn enkele wederverkopers (zoals Nextel of Destiny voor bedrijven). Maar in de consumentenmarkt heeft ca. 95% van de breedbandklanten een abonnement bij Proximus, Telenet/VOO/Orange of Scarlet. Voor mobiel geldt hetzelfde: Proximus, Orange en Telenet/Base hebben het gros van de klanten; MVNO’s bedienen een niche.
Samengevat: Proximus, Telenet en Orange/VOO zijn de belangrijkste vaste aanbieders, samen goed voor quasi heel België, terwijl Proximus, Orange, Telenet/Base en Digi de mobiele operatoren zijn. De concurrentie was lang infrastructuur-gedreven (telefoonnet versus kabel). Door consolidaties (Orange+VOO) en nieuwe toetreders (Digi) verandert het speelveld. Elke partij heeft overzichtelijke sterktes: Proximus drijft de glasvezeluitrol, Telenet maximaliseert kabel en investeert op termijn in fiber, Orange integreert VOO voor meer concurrentie, en Digi/Citymesh brengen prijzendruk. Voor consumenten betekent dit meer keuze en hopelijk betere prijzen, en voor België als geheel snellere vooruitgang naar een nationale infrastructuur met hoge prestaties.
Overheidsinitiatieven en Breedbandstrategie
De Belgische overheid (zowel federaal als regionaal) is proactief geweest in het bevorderen van digitale connectiviteit en inclusie, in lijn met de EU-breedbanddoelstellingen. Een hoeksteen hiervan is het “Digital Belgium”-plan en aanverwante strategieën (zoals Digital Wallonia) die doelstellingen vastleggen voor breedband- en 5G-uitrol. Hieronder staan de belangrijkste initiatieven en beleidsmaatregelen die de internettoegang vormgeven:
- Nationaal Breedbandplan & Doelstellingen: België volgt de Gigabit Society-doelstellingen van de EU (100 Mbps upgradebaar naar 1 Gbps voor iedereen tegen 2025, en gigabit voor iedereen tegen 2030). Het breedbandplan van de overheid (vaak “Breedbandplan” genoemd) coördineert de inspanningen om deze doelen te bereiken digital-strategy.ec.europa.eu. Hoewel veel van de infrastructuur door private operatoren wordt aangelegd, bepaalt de staat het kader en grijpt in bij marktfalingen. De federale autoriteiten, via het BIPT en het Broadband Competence Office, beoordelen regelmatig de dekking en identificeren “witte zones” waar snel internet ontbreekt digital-strategy.ec.europa.eu. Deze kaarten hebben geleid tot publieke investeringen zoals de eerder genoemde €41 miljoen voor breedband op het platteland.
- Subsidies voor Breedband op het Platteland: Met EU Recovery and Resilience Facility-middelen heeft België aanzienlijk kapitaal vrijgemaakt om connectiviteit op het platteland te verbeteren. De federale investering van €41 miljoen (gespreid over de komende jaren) zal glasvezel- of snelle draadloze uitrol financieren in gebieden waar operatoren dit economisch niet rendabel vinden (bijv. erg dunbevolkte dorpen) digital-strategy.ec.europa.eu. Dit gebeurt vaak via aanbestedingen of partnerschappen met operatoren, zodat deze gebieden niet worden vergeten. Daarnaast vullen regio’s dit aan: Vlaanderen, dat dicht bekabeld is, heeft minder witte zones, maar Wallonië heeft landelijke gemeenten geselecteerd voor upgrades. De Duitstalige Gemeenschap in Oost-België kreeg €19,5 miljoen om FTTH uit te rollen in kleine dorpen en “witte zones” digital-strategy.ec.europa.eu, wat opmerkelijk is als publiek-privaat glasvezelproject (Proximus richtte de joint venture “Glasfaser Ostbelgien” op om dit uit te voeren proximus.com). Dankzij deze inspanningen zal de ultra-snelle dekking op het platteland geleidelijk omhooggaan boven de huidige 51%.
- Versnelde Uitrol van 5G: De Belgische 5G-uitrol liep vertraging op, deels door strikte regionale stralingsnormen (Brussel had zeer lage emissielimieten die volledige 4G/5G-dekking blokkeerden). De overheid nam maatregelen om deze normen te harmoniseren en te versoepelen. In 2021–2022 stemden alle drie de regio’s (Vlaanderen, Wallonië, Brussel) ermee in om EMV-emissielimieten te verhogen zodat 5G-antennes konden worden geplaatst zonder regels te overtreden digital-strategy.ec.europa.eu. Dit was cruciaal voor 5G in dichtbevolkte gebieden zoals Brussel. De spectrumveiling in juni 2022 stelde nieuwe banden (700 MHz, 3600 MHz, 1400 MHz) beschikbaar voor 5G, ook voor de nieuwe speler (Citymesh/Digi) budde.com.au. De overheid stimuleerde ook 5G langs transportcorridors – een EU-prioriteit (ononderbroken 5G op belangrijke wegen en sporen tegen 2025). Hoewel de operatoren de uitrol verzorgen, voorziet de Belgische strategie in het vereenvoudigen van vergunningsprocedures voor antennelocaties en eventueel het gebruik van publieke infrastructuur (zoals straatverlichting) voor kleine cellen. Een nationale 5G-taskforce werd opgericht om te coördineren rond kwesties als gezondheidscommunicatie richting het publiek (om bezorgdheden over 5G weg te nemen). Door de aanpak van regelgevende hindernissen heeft België zijn achterstand met 5G overwonnen; de dekking versnelt nu merkbaar.
- Regulering en Concurrentie: Het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT) handhaaft concurrentiebevorderende maatregelen. Het heeft openstelling van kabelnetwerken verplicht gesteld (één van de weinige landen die dat doet), waardoor Orange diensten kon aanbieden op de netwerken van Telenet/VOO budde.com.au. Ook legde het toegang tot glasvezel op in 2021–2022, waardoor Proximus (en de joint ventures Fiberklaar/Unifiber) wholesale FTTH-toegang moeten bieden aan concurrenten tegen eerlijke prijzen depp.oecd.org bipt.be. Dit beleid voorkomt monopolievorming op nieuwe netwerken. België ontvangt lof voor deze gebalanceerde aanpak – infrastructuurconcurrentie waar mogelijk, gereguleerde toegang waar nodig. Ook faciliteerde de overheid spectrum deling (zoals de MWingz- joint venture tussen Proximus en Orange voor 5G-uitrol, goedgekeurd omdat het efficiëntie verhoogt zonder de dienstenconcurrentie te schaden proximus.com).
- Digitale Inclusie: Hoge toegangsgraden betekenen weinig als mensen de middelen of vaardigheden missen om het internet te gebruiken. België heeft verschillende inclusieprogramma’s:
- Het Sociaal Internettarief (zoals besproken, een €19/maand-abonnement) is in 2024 gelanceerd om breedband betaalbaar te maken voor gezinnen met een laag inkomen proximus.com. De overheid heeft de doelgroep uitgebreid voor dit tarief (o.a. mensen met bepaalde sociale uitkeringen), waardoor het aantal gezinnen dat in aanmerking komt ongeveer is verdubbeld telecompaper.com. Er loopt een evaluatie om te waarborgen dat het aanbod aantrekkelijk blijft (het datalimiet kan worden aangepast om de opname te verhogen telecompaper.com).
- PC- en apparaatsteun: Sommige regionale programma’s bieden goedkope pc’s of tablets aan studenten of kansarme groepen. Zo heeft Digital Wallonia initiatieven opgezet om laptops op te knappen voor studenten met een laag inkomen.
- Digitale vaardigheden en geletterdheid: Projecten als BeCentral (een digital campus aan Brussel-Centraal) en diverse opleidingsprogramma’s ontvangen steun. Volgens rapporten zijn sinds 2017 meer dan 425.000 leerlingen getraind in digitale vaardigheden via deze initiatieven en.wikipedia.org. De overheid werkt samen met NGO’s en bibliotheken om basiscursussen ICT aan te bieden voor senioren, migranten, enz., zodat zij veilig gebruik kunnen maken van e-diensten en het internet.
- Publieke wifi en toegang voor de gemeenschap: In het kader van het EU-programma WiFi4EU hebben tientallen Belgische gemeenten gratis wifi-hotspots geïnstalleerd in openbare ruimtes. Ook bieden sommige stadsbesturen (zoals Gent, Charleroi) gratis wifi in stadscentra. Zo kunnen ook mensen zonder abonnement essentiële diensten (zoals vacaturesites, e-overheidsportalen) bereiken in openbare ruimten.
- Coördinatie van Breedbandinfrastructuur: Omdat België federaal is met regio’s, is coördinatie belangrijk. Er zijn portalen opgericht zoals KLIP (Vlaanderen) en Osiris (Brussel) waar nutsbedrijven onderling grondwerken coördineren, inclusief glasvezelwerken, zodat wegen niet steeds opnieuw open gebroken worden digital-strategy.ec.europa.eu digital-strategy.ec.europa.eu. Zo’n coördinatie verlaagt de uitrolkosten en versnelt de aanleg door infrastructuur te delen (bijvoorbeeld telecombedrijven leggen glasvezel aan samen met water- of energiewerken). De overheid heeft ook een wet ingevoerd om toegang tot bestaande leidingen/palen te vergemakkelijken (gelijk aan de EU Broadband Cost Reduction Directive), zodat operatoren zoals Proximus en Telenet rioolbuizen of nutsmasten kunnen delen op landelijke trajecten. Dit bespaart tijd en geld.
- Monitoring en Toekomststrategie: De overheid monitort de vooruitgang via de DESI-indicatoren en nationale rapporten. Omdat glasvezel achterliep, riep het kabinet van de premier in 2023 zelfs bijeenkomsten samen om te bespreken hoe “5G en glasvezel in België versneld kon worden” agoria.be, samen met sectorvereniging Agoria. Aanbevelingen waren o.m. het wegnemen van administratieve hindernissen en eventueel stimulansen voor glasvezel in dunbevolkte gebieden. In 2024 stond België door sterke connectiviteit-adoptie op plaats 6 in DESI (Digital Economy and Society Index), maar moest het nog verbeteren op 5G- en FTTH-dekking dig.watch. De overheidsstrategie is om niet zelf netwerken te bouwen (de markt investeert daar nu stevig in), maar mogelijk te maken en aan te vullen: mogelijk maken via ondersteunende regelgeving en spectrumbeleid, aanvullen met gerichte financiële steun waar de markt tekortschiet. Terugkijkend noemt het Belgisch Herstelplan digitale transformatie expliciet als een pijler, wat betekent dat er verder wordt geïnvesteerd in breedband, 5G in industrie, en cyberveiligheid.
Samengevat zijn de Belgische autoriteiten actief bezig om snel, betrouwbaar internet voor alle burgers bereikbaar te maken. Ze combineren investeringen, regulering en educatie om maximale private uitrol te stimuleren, terwijl ze bijspringen waar nodig om universaliteit te bereiken. Nu 2025 nadert, hebben deze initiatieven België geholpen zijn achterstand met glasvezel in te halen, 5G nationaal uit te rollen, prijzen onder controle te houden en digitale adoptie te stimuleren, zodat België kan voldoen aan de connectiviteitsvraag van de moderne economie en samenleving.
Satellietinternet in België: Beschikbaarheid, aanbieders en gebruikssituaties
Hoewel de kleine omvang van België en het uitstekende terrestrische netwerk ervoor zorgen dat satellietinternet geen gangbare keuze is, blijft het toch een belangrijk onderdeel van het totale connectiviteitslandschap voor bepaalde situaties. Hier beschrijven we de huidige stand van zaken rond satellietbreedband in België:
Beschikbaarheid & Aanbieders: Alle grote wereldwijde satellietinternetdiensten die Europa bestrijken, zijn beschikbaar in België. De opvallende speler is Starlink (het LEO-satellietenstelsel van SpaceX), dat sinds medio 2021 actief is in België worldpopulationreview.com. Klanten overal in België (met vrij zicht op de hemel) kunnen Starlink bestellen. De dienst heeft geen lokalisatieproblemen – het is feitelijk “plug and play” in het hele land. Starlink domineert momenteel het gesprek over satellietinternet dankzij de hoge doorvoersnelheden en lage latency. Naast Starlink bedienen traditionele geostationaire (GEO) satellietaanbieders ook België: Viasat (dat het Europese KA-SAT-systeem van Eutelsat overnam) biedt abonnementen tot ongeveer 50–100 Mbps, en SES Astra (via het ASTRA2Connect/FLYsat-dienst) bood snelheden tot ongeveer 20 Mbps. Voor mobiele breedbandbehoeften is er ook Inmarsat/Global Xpress. Deze GEO-diensten kennen echter een latency van meer dan 600 ms, waardoor ze veel minder aantrekkelijk zijn voor algemeen internetgebruik nu LEO een optie is.
Prestaties: Starlink-prestaties in België zijn indrukwekkend – gebruikers melden vaak 100–200 Mbps downloadsnelheid en 15–30 Mbps uploadsnelheid, met een latency in de orde van 30–50 ms. Dit wordt bevestigd door data: in het vierde kwartaal van 2024 behoorde Starlink’s mediane latency in West-Europa tot de laagste van België (~46 ms) ookla.com, dankzij de nabijheid tot meerdere grondstations en een hoge satellietdichtheid boven het land. Zo’n latency is maar ~20 ms slechter dan bedraad breedband – een enorme verbetering ten opzichte van ouderwets satellietinternet. Starlink-snelheden zijn afwisselend doordat het netwerk groter wordt; er waren meldingen van vertraging halverwege 2022 door capaciteitsproblemen, maar de lancering van vele nieuwe satellieten in eind 2024 door SpaceX zorgde opnieuw voor een snelheidsboost ookla.com. Over het algemeen kunnen Starlink-gebruikers in België probleemloos HD/4K-video streamen, videobellen en zelfs (casual) gamen. Klassiek satelliet (Viasat, enz.) heeft veel hogere latency (~0,6 s), wat real-time toepassingen zoals videobellen en online gamen bemoeilijkt, al volstaat het voor surfen of streamen met buffering. Downloadsnelheden via GEO-satelliet kunnen oké zijn (tot 50 Mbps-abonnementen), maar de hoge latency en vaak strenge datalimieten (zoals 100 GB per maand) maken het een laatste redmiddel.
Kosten: Satellietinternet was ook relatief duur. Starlink in België kost ongeveer €65 per maand voor de standaard residentiële dienst (deze prijs werd in 2022 verlaagd in veel Europese landen om de adoptie te bevorderen). De eenmalige kostprijs voor het Starlink-pakket (schotel + router) is ongeveer €450–€500. Er is ook een portabiliteitsoptie voor campers/caravans tegen een vergelijkbare of iets hogere maandprijs. Klassieke aanbieders zoals Viasat bieden abonnementen vanaf ongeveer €70–€100 per maand voor beperkte datapakketten (plus installatie- en huurkosten voor apparatuur). Satellietinternet is dus doorgaans duurder dan terrestrisch breedband (waar €50–€60 je onbeperkt glasvezel of kabel oplevert). Voor mensen zonder alternatieven is de bereidheid om te betalen echter vaak aanwezig. Op sommige locaties in de EU subsidiëren overheden de hardwarekosten voor satellietgebruikers op het platteland – België had geen brede subsidieregeling nodig omdat zo weinig gebieden écht afhankelijk zijn van satelliet (bijna overal is DSL of 4G beschikbaar). Individuele gevallen (zoals een afgelegen boerderij) kunnen provinciale steun krijgen, maar het is geen grootschalig beleid.
Gebruikssituaties in België: Wie gebruikt satellietinternet in een goed bekabeld land? Er zijn enkele scenario’s:
- Afgelegen landelijke woningen: Een klein aantal woningen in de Ardennen of andere afgelegen gebieden, waar DSL te traag is en kabel onbereikbaar, kiezen voor Starlink in plaats van te moeten leven met minder dan 10 Mbps via DSL. Zo zijn er bijvoorbeeld in landelijk Wallonië plekken waar DSL beperkt is tot zo’n 5 Mbps; voor hen is Starlink een revolutie – zij het een dure. Het brengt in wezen “echt breedband” tot op de hoeve.
- Mobiele/Maritieme gebruikers: België telt veel mensen die rondreizen met campers of boten (de Noordzeekust is dichtbij). De portabiliteit van Starlink is aantrekkelijk voor digitale nomaden of voor de uitrusting van jachten, enz. Een Belgische kampeerder op rondreis door Europa kan met Starlink overal off-grid internet hebben. Ook zien we Starlink Maritime gebruikt op vaartuigen op de Noordzee. De haven van Antwerpen-Brugge overwoog zelfs Starlink om de connectiviteit van sleepboten en offshore-platforms te verbeteren.
- Back-upinternet voor bedrijven: Sommige bedrijven of overheidsinstanties vereisen redundante connectiviteit (voor veerkracht als terrestrische netwerken uitvallen). Een Starlink-schotel kan een back-uplink bieden voor kritieke locaties. Door Starlink’s lage latency kan een fail-over van glasvezel naar Starlink toch operaties zoals VPN-diensten ondersteunen, wat bij klassieke satellietverbindingen niet lukte. Belgische nooddiensten (zoals civiele bescherming) hebben Starlink ook getest in rampsituaties wanneer de lokale infrastructuur onbereikbaar is.
- Techliefhebbers: Er is een gemeenschap van hobbyisten die Starlink gewoon namen omdat het nieuwe technologie is. Door het relatief hoge inkomensniveau zijn er in België veel early adopters die Starlink nemen uit nieuwsgierigheid of voor flexibiliteit (zoals internet in een tweede verblijf). Op fora (bv. Reddit’s r/belgium) meldden sommige gebruikers zelfs een overstap naar Starlink omdat ze gefrustreerd waren over de prijzen van het duopolie of de slechte klantendienst – een soort protest en nieuwigheid tegelijk. Gezien de prijs is dit wel een minderheid.
Regulering en toekomstperspectief: België kende weinig regulerende obstakels voor Starlink; het BIPT gaf snel toestemming en er waren geen grote bezwaren (anders dan in sommige landen die zich zorgen maken over interferentie). Vooruitkijkend zijn er meer LEO-constellaties op komst: Amazon’s Project Kuiper wil tegen ~2025–26 starten in Europa, wat concurrentie voor Starlink kan opleveren in satellietinternet. De eigen geplande EU-constellatie (IRIS²) kan later dit decennium een rol spelen, allicht eerst voor overheden. Voor consumenten kan meer concurrentie zorgen voor lagere prijzen of betere pakketten. Een uitdaging is dat satelliet steeds meer een niche-oplossing wordt naarmate glasvezel en 5G iedereen bereiken tegen 2030. Satellieten kunnen echter integreren met 5G (bv. direct-to-handset satellietconnectie voor afgelegen gebieden of IoT). België zou zulke technologie kunnen inzetten voor bijvoorbeeld het verbinden van sensoren in landbouw of het ondersteunen van grensoverschrijdende 5G-corridors.
Samengevat is satellietinternet in België een klein maar belangrijk stukje van de connectiviteitspuzzel – vooral ten bate van wie buiten het bereik van het verder uitstekende terrestrische netwerk valt, of met specifieke mobiliteitsbehoeften. Dankzij Starlink kun je zelfs op een afgelegen boerderij in de Hoge Venen zonder zicht op glasvezel toch een snelle internetverbinding krijgen die zich kan meten met stedelijk breedband (tegen een prijs). Het is een bewijs van onze tijd dat niemand echt offline hoeft te zijn, zelfs niet in de Belgische Ardennen, zolang er maar een vrije hemel en elektriciteit voor een schotel is.
Belangrijke trends en ontwikkelingen (2024–2025) en toekomstperspectief
De periode 2024–2025 is een dynamische voor het Belgische internetecosysteem, met snelle infrastructuurupgrades, marktschommelingen en veranderende gebruikersbehoeften. Hier enkele opvallende trends en wat ze voor de toekomst betekenen:
- Versnelling van glasvezel: Na jaren van achterstand beleeft België nu een glasvezel-boom. De sprong van ongeveer 17% glasvezeldekking in 2022 naar ongeveer 43% begin 2025 finance.yahoo.com is fors. Proximus, dat al meer dan 2,3 miljoen woningen op glasvezel heeft aangesloten proximus.be, sluit woningen aan aan een tempo van één elke 15 seconden proximus.be. Eind 2025 zal ongeveer de helft van alle Belgische woningen glasvezel-klaar zijn – een kantelpunt waar glasvezel DSL overtreft in aanwezigheid. Er wordt niet alleen in grote steden gebouwd, maar ook in kleinere steden en gemeenten. De herintegratie van Fiberklaar in Proximus in 2024 (het uitkopen van EQT) proximus.com kan de uitrol in Vlaanderen versnellen. Vooruitblik: tegen 2030 kan glasvezel tot ~90% van België dekken als het huidige tempo aanhoudt (Proximus + partners willen 70% halen tegen 2028, plus bijdrage Telenet/Orange). Dit zal uiteindelijk het geleidelijk uitfaseren van oude DSL-netten mogelijk maken (Proximus noemde 2025–2030 voor het afkoppelen van koper in gefiberd gebied). Het wordt ook een uitdaging voor kabel – Telenet zal ofwel opwaarderen naar DOCSIS 4.0 (voor multigigabit over coax) of zelf FTTH uitrollen in high-end-segmenten om concurrerend te blijven. Voor consumenten betekent meer glasvezel hogere, symmetrische snelheden en waarschijnlijk scherpere prijzen omdat aanbieders dezelfde infrastructuur kunnen gebruiken (bv. Orange kan gebruik maken van Proximus-glasvezel in Vlaanderen als deze beschikbaar is, wat een geloofwaardig alternatief vormt voor kabel van Telenet).
- 5G-uitrol en nieuwe diensten: Tegen 2025 zullen de Belgische 5G-netwerken nagenoeg landelijke dekking bereiken. Proximus meldde 75% in Q1 2025 finance.yahoo.com; tegen 2026 mag bijna 99% bevolkingsdekking worden verwacht met verdere masten. Tegelijk wordt capaciteit verhoogd – de 3,6 GHz-band, aanvankelijk beperkt, wordt beter benut naarmate er meer antennes bijkomen en oude, zwakkere 5G-licenties vervangen worden door volledige vergunningen. De opkomst van 5G opent de deur voor fixed wireless access (FWA) in gebieden waar glasvezel nog niet ligt. Telenet kan bijvoorbeeld met 5G FWA landelijke klanten in afwachting van glasvezel bedienen, of Proximus kan FWA aanbieden als tijdelijke oplossing in witte zones. Ook 5G standalone (SA) is voor 2024–25 voorzien, wat toepassingen met ultralage latency en netwerk-slicing mogelijk maakt. Dit is nuttig voor industrie (havens, fabrieken in Antwerpen en elders piloten nu private 5G) en op termijn wellicht voor consumenten (cloud gaming, AR/VR). België’s deelname aan pan-Europese 5G-corridors (voor connected vehicles op snelwegen) wordt nu zichtbaar – bv. de E40 en andere trajecten krijgen extra 5G-dekking.
- Marktschok – Het “Digi-effect”: De intrede van Digi/Citymesh is misschien wel de grootste marktontwikkeling. Gelanceerd in eind 2024, zal de echte impact in 2025 en erna voelbaar zijn wanneer de dekking toeneemt. Digi’s ultragoedkope prijzen (bv. €15 voor gigabit-glasvezel csimagazine.com) kunnen leiden tot een prijzenslag of minstens lokale terughoudingsacties van incumbenten waar Digi actief wordt. We zien mogelijk nieuwe kortingsmerken of tijdelijke aanbiedingen van Proximus en Orange/VOO om Digi lokaal te onderbieden. Ook Telenet/Liberty Global kan de strategie aanpassen (Liberty staat bekend als niet prijsgericht, maar kan op andere manieren waarde toevoegen). Convergentiebundels nemen toe: alle vier operatoren (Proximus, Telenet, Orange, Digi) bieden vast én mobiel, dus elk zal proberen klanten in multi-play te houden. Zo lanceerde Proximus nieuwe Flex-bundels met meer content, Telenet all-in-one-pakketten met streamingdiensten, Orange cross-sell van VOO-kabel met mobieltjes, en Digi zal vermoedelijk ultra-goedkope mobiele diensten bundelen met glasvezel (nu al €5 mobiel, mogelijk gratis als add-on). Dit alles zal consumenten ten goede komen via lagere prijzen of betere bundels. Incumbenten krijgen het hierdoor wellicht moeilijker winstgevend te blijven, wat mogelijk leidt tot efficiëntiemaatregelen (netwerkdeling, kostenreductie of op termijn zelfs consolidatie – maar een fusie van de grote drie zal strenge regulering treffen).
- Consolidatie en samenwerkingen: We zagen Orange die VOO overnam, Liberty Global die Telenet volledig inlijfde, en Proximus die fiber joint ventures aanging. In de toekomst zijn verdere samenwerkingen mogelijk: een gerucht (in onderhandeling bevestigd) was Proximus en Orange die samenwerking in glasvezel op het platteland onderzoeken telcotitans.com – mogelijk om middelen samen te brengen voor de laatste 10–20% dekking. Dit kan resulteren in joint ventures of onderlinge wholesale-overeenkomsten. Naarmate netwerken moderniseren, kunnen oude scheidslijnen verdwijnen – in een glasvezelrijk België verdwijnt het verschil “kabel vs telco” immers, en zo zou zelfs consolidatie tussen infrastructuurbedrijven (bv. Fluvius’ NetCo en Proximus-fiber joint ventures) kunnen voorkomen om dubbel werk te vermijden. Op mobiel kunnen Citymesh en Digi nauwer samenwerken (Citymesh focust op zakelijke markt, Digi op consumenten, maar delen wel het netwerk). Als Digi tegenvalt, wordt het ooit misschien overgenomen, maar voorlopig grijpen ze marktaandeel.
- Gebruikersgedrag en trends: Het Belgische internetverkeer groeit jaarlijks fors (dubbele cijfers qua dataverbruik). Videostreaming (Netflix, YouTube, Disney+, enz.) domineert het dataverkeer – Belgische ISP’s melden dat streaming ruim 60% van de avondpiek is. Met snellere verbindingen gaat 4K en zelfs 8K streaming, cloud gaming en grote downloads (denk spelpatches, OS-updates) steeds vlotter. De gemiddelde Belgische vaste gebruiker verbruikt vermoedelijk honderden GB per maand (waarschijnlijk ~250–300 GB gemiddeld, met zware gebruikers in TB’s), al wisselen exacte cijfers. Cord-cutting is een trend: Telenet en Proximus zien dat klanten vaker voor internet-only of internet+mobiel kiezen en traditionele tv laten vallen. Mogelijk dwingt dit ISP’s om slankere bundels of pure OTT-tv-oplossingen aan te bieden (Proximus heeft al een aparte tv-app). Thuiswerken blijft populair na de pandemie, waardoor vraag naar betrouwbare upload/lage latency aanhoudt (voor videobellen) – reden waarom Proximus uploadsnelheden verdubbelde op fiber en zelfs kabel-ISP’s upgrades wegens uploads overwegen. In 2025 wordt verwacht dat Wi-Fi 6/6E-routers standaard zijn bij de aanbieder (Proximus levert Wi-Fi 6-boxen, Telenet Wi-Fi 6-pods, enz.), wat thuisnetwerken verbeterd om gigabit te benutten.
- Toekomsttechnologie en visie voor 2025+: België staat aan de vooravond van DOCSIS 4.0-tests op kabel (wat 5 Gbps+ down en veel hogere upload mogelijk maakt) – Telenet plant tests rond 2025–26, als tussenoplossing voor volledige fiber. 10 Gbps XGS-PON fiber wordt al door Proximus uitgerold bij nieuwbouw, en zelfs 25 G-PON werd getest (’s werelds eerste 25 Gbps-verbinding in Antwerpen, 2021) proximus.com proximus.com. Ultieme snelheden zijn er dus al; het is een kwestie van wanneer het aanbod breed beschikbaar komt. Mogelijk krijgen we 10 Gbps-abonnementen voor consumenten (Digi heeft nu al een 10 Gbps-abonnement voor €20, al zullen weinigen dat initieel benutten) – dit kan Proximus aanzetten tot een premium 10 G-laag in het aanbod, zeker in grote steden. Op mobiel is de volgende stap 5G Advanced en 6G op langere termijn (6G-besprekingen lopen, met oog op 2030 en verder). België was terughoudend met 5G, maar kan voortaan vooroplopen met de lessen van nu; universiteiten en bedrijven nemen deel aan 6G-onderzoek.
- Uitdagingen: Ondanks positieve ontwikkelingen blijven er uitdagingen: zorgen dat het platteland niet achterblijft met 80–90% fiber maar écht volledig bediend wordt (de laatste paar procent is het duurst). Ook moet breedband betaalbaar blijven – België wil niet langer bekend staan als duur internetland als het dat kan vermijden. Het internationale BIPT-prijzenonderzoek 2023 toonde dat België op veel vlakken nog duurder is dan de buurlanden bipt.be; tegen 2025 of 2026 moet die vergelijking verbeteren als de concurrentie werkt. Een andere uitdaging is cyberveiligheid – naarmate het netwerk kritiek wordt, investeert België in beveiliging (bv. uitsluiting van risicovolle leveranciers bij 5G-core’s, enz.). Consumentenprivacy en netneutraliteit blijven ten slotte onder toezicht (België houdt netneutraliteit doorgaans hoog in het vaandel en er waren nog geen grote overtredingen; alle grote ISP’s bieden open internet met alleen fair use op écht onbeperkte mobiele data boven een bepaalde grens).
Samengevat is het toekomstbeeld van internet in België tegen 2025 en erna erg hoopgevend. De term “breedband-boom” is terecht: glasvezel groeit razendsnel, 5G groeit razendsnel, en ook de concurrentie groeit na jaren van stilstand. Eind 2025 zal België naar verwachting niet langer de hekkensluiter zijn van Europa qua fiber – het kan stijgen in de ranglijsten, want groeicurves versnellen exponentieel. Gebruikers mogen meer keuze verwachten: gigabit van meerdere aanbieders, nieuwe formules, en hopelijk lagere prijzen dankzij Digi en co. Tegen 2030 is het de ambitie dat vrijwel alle Belgen genieten van gigabit-connectiviteit, ofwel via glasvezel tot in de kleinste Ardennendorpen, via nieuwste kabel in Brusselse woontorens, of via 5G tot de afgelegen landbouwbedrijven. Het land is goed op weg om dat te bereiken, en transformeert van een “achterblijver op fiber” tot een leider in digitale connectiviteit. De “verrassende waarheid” is dat het verhaal van internettoegang in België in 2025 er één is van snelle vooruitgang en optimisme – misschien wat laat op het fiberfeest, maar nu met een stevige eindsprint naar de Gigabit Society-doelen table.media, en dat alles met een gezonde portie competitie en innovatie waar alle Belgische internetgebruikers van profiteren.
Bronnen: Recente rapporten en gegevens over de breedband- en mobieletelecommunicatiesector in België zijn gebruikt bij het opstellen van dit rapport, waaronder connectiviteitsrapporten van de Europese Commissie point-topic.com point-topic.com, nationale statistieken datareportal.com, Speedtest- en OpenSignal-prestatieanalyses ookla.com ookla.com, nieuws uit telecompublicaties csimagazine.com budde.com.au, en officiële verklaringen van operatoren en regelgevende instanties proximus.be proximus.com. Deze worden in de tekst geciteerd ter referentie.