15. juli 2025: AI sin neste grense – Generative gjennombrot, robotmilepælar og globale politiske skifte

Generative AI-modellar og -teknologiar

Større framsteg innan generativ AI held fram med å kome. OpenAI har utsett lanseringa av sin første open-vekt-modell – som først var venta denne sommaren – for å gjennomføre meir omfattande tryggleiks­sjekkar. CEO Sam Altman sa dei “treng tid til å køyre fleire tryggleiks­testar og vurdere høgrisiko­område,” og peika på at “når vektene først er ute, kan dei ikkje takast tilbake” techcrunch.com techcrunch.com. Denne pausen kjem medan forventningane veks til OpenAI si nye flaggskip­modell GPT-5, som er venta seinare i år techcrunch.com. Samstundes aukar farten i open kjelde-miljøet: Kinesiske oppstarts­bedrifta Moonshot AI presenterte Kimi K2, ein modell med éin billion parameterar som visstnok er betre enn OpenAI sin GPT-4.1 på fleire kode­benchmarkar techcrunch.com – eit teikn på aukande global konkurranse innan AI-forsking.

Teknologigigantar pressar generativ teknologi inn i nye område. På Google I/O 2025 kunngjorde Google store oppdateringar til sine verktøy for bilete- og videogenerering. Dei lanserte Imagen 4, ein meir avansert tekst-til-bilete-modell som handterer tekst betre og tilbyr fleksible sideforhold, og Veo 3, ein neste-generasjons videogenerator basert på KI som kan lage video med lyd theverge.com theverge.com. Google lanserte òg “Flow,” ein KI-app for filmskaping som brukar Imagen, Veo og Gemini-KI-en deira til å lage korte videosnuttar frå tekst- eller biletepromptar theverge.com. Selskapet sitt Gemini 2.5-modell fekk ein modus for “forbetra resonnering” kalla Deep Think for komplekse matematikk- og kodeoppgåver – den vurderer fleire hypotesar før den svarar theverge.com. Google integrerer no Gemini på tvers av sitt økosystem: Ein ny KI-modus i Søk let brukarane konsultere Gemini-chatboten om nettspørsmål theverge.com, og “tilpassbare” Gemini KI-assistentar dukkar opp i Google sin Chrome-nettlesar og Workspace-apper theverge.com theverge.com.

Andre aktørar utvidar rekkevidda til generativ KI. Claude-chatboten til Anthropic er til dømes no integrert i designplattformen til Canva, slik at han kan generere og redigere visuelle design via naturleg språk theverge.com. ElevenLabs og andre markerer seg innan AI-drevet stemmegenerering, noko som peikar mot ei framtid der syntetisk tale og dubbing ikkje kan skiljast frå menneskelege stemmer (som diskutert på RAAIS 2025) press.airstreet.com press.airstreet.com. Sjølv Elon Musk sitt xAI – som nyleg har vore i hardt ver – held fram med å vidareutvikle Grok-chatboten sin. Musk seier at ein ny Grok 4-modell er på veg, og at han vil integrere Grok som ein innebygd KI-assistent i Tesla-køyretøy theverge.com. (Musk si direktesendte demo av Grok 4 denne veka vart til ei lang utgreiing om korvidt KI vil vere “dårleg eller god for menneskeslekta” theverge.com.) Trass i slikt drama, viser boomen innan generativ KI ingen teikn til å bremse opp, med stadig kraftigare modellar og kreative bruksområde som kjem kvar månad.

Robotikk og autonome system

Framsteg innan robotikk og autonomi omset KI-utvikling til den fysiske verda. Amazon feira denne månaden at dei har rulla ut sin robot nummer éin million på lageret, og styrkar med det posisjonen sin som verdas største operatør av industrielle mobile robotar aboutamazon.com. For å koordinere denne enorme flåten, har Amazon bygd ein ny generativ KI-grunmodellar kalla DeepFleet. Systemet fungerer som ein intelligent trafikkontrollør for robotar, og aukar flåteffektiviteten med 10 % og gjer at forsendelsane kjem ut raskare aboutamazon.com aboutamazon.com. DeepFleet brukar Amazon sine enorme lagerdata og lærer kontinuerleg dei mest optimale rutene, og “reduserer effektivt trafikkpropp” mellom robotar, på same måte som eit smart by-system ville gjort for bilar aboutamazon.com. Denne logistikkforbetringa, driven av KI, syner korleis autonomi gjer verkeleg drift meir effektiv.

Humanoide robotar nådde ein milepæl innan produksjon. Boston Dynamics – kjent for sine Atlas- og Spot-robotar – annonserte at den avanserte Atlas-humanoiden vil starte prøveoperasjonar på bilproduksjonslinjer. Seinare i år er det planlagt at Atlas skal begynne å jobbe i Hyundai sine fabrikkar i USA, noko som markerer ei av dei første integrasjonane av ein tobeint robot i masseproduksjon reuters.com. Pilotprosjektet har som mål å sjå Atlas utføre oppgåver som materialhandsaming og verktøyhenting i ein bilfabrikk. Boston Dynamics (eigd av Hyundai) har omtalt dette som eit viktig steg mot at robotar kan ta tak i mangelen på kvalifisert arbeidskraft på fabr/golvet. Det understrekar også den raske framgangen innan robot-dyktigheit og tryggleik som er nødvendig for at humanoidar kan samarbeide med menneskelege arbeidarar.

Sjølvkøyrande køyretøy nådde òg ein ny milepæl. Tesla lanserte stille ein avgrensa robotaxi-teneste i Austin, Texas – det første forsøket deira med bilar som tilbyr skyss utan menneskeleg sjåfør om bord. Om lag eit dusin Tesla Model Y-bilar, med Teslas siste Full Self-Driving-programvare, byrja å køyre utvalde passasjerar denne veka reuters.com reuters.com. Passasjerane sit i framssetet (som «tryggleiksmonitorar»), men bilane køyrer seg sjølve rundt ein fastsett bysløyfe. CEO Elon Musk feira lanseringa som «kronen på verket etter eit tiår med hardt arbeid», og peika på at Tesla sjølv har utvikla både AI-brikkene og programvara for å nå dette øyeblikket reuters.com. Turane vart tilbydd for ein fast pris på 4,20 dollar under prøveperioden reuters.com. Sjølv om piloten var vellukka, åtvarar ekspertar om at dette berre er eit tidleg steg. «Ein vellukka Austin-test vil vere slutten på byrjinga – ikkje byrjinga på slutten,» sa Carnegie Mellon-professor Philip Koopman, og understreka at reell storleik for robotaxiar framleis kan vere mange år eller tiår unna reuters.com. Likevel viser Teslas eksperiment – saman med Waymo og Cruise som utvidar sine robotaxi-tenester – at vi har kome inn i ei tid med sjåførlaus skyss. Styresmaktene følgjer etter: då Teslas lansering nærma seg, vedtok Texas ei lov som krev løyve for tenester med autonome køyretøy (gjeldande frå 1. september) for å sikre tryggleikstilsyn reuters.com.

Robotar spreier seg òg utover vegar og fabrikkar. I forsvarssektoren utviklar den amerikanske hæren forsking på samarbeid mellom menneske og maskin, samt autonome kampkøyretøy army.mil. Og innan forbrukarteknologi held robothjelparar seg som eit heitt tema – frå AI-drevne dronar til heimeassistentrobotar. Krysningspunktet mellom AI og robotikk skapar nye oppfinningar: Forskarar ved MIT brukte til dømes AI-algoritmar for å utforme nye autonome undervassglidarar til havutforsking news.mit.edu. Med smartare “hjerner” og betre maskinvare, er robotar i 2025 meir kapable enn nokon gong – dei jobbar side om side med folk, navigerer i det uforutsigbare, og flyttar seg gradvis frå forskingslaboratorium til kvardagslivet.

AI-regulering og global politikk

I USA brukar føderale styresmakter store ressursar på KI og ser på måtar å forenkle reguleringa.President Donald Trump arrangerte tysdag eit toppmøte i Pittsburgh med leiarar frå teknologi- og energisektoren, med fokus på å “driva” veksten til AI reuters.com.Omgitt av toppsjefar frå Meta, Microsoft, Google, ExxonMobil og andre, kunngjorde Trump om lag 90 milliardar dollar i nye investeringar for kunstig intelligens og prosjekt innan rein energi i Pennsylvania reuters.com reuters.com.“Dette er ein verkeleg triumferande dag… vi gjer ting som ingen nokon gong trudde var mogleg,” sa Trump om AI-satsinga reuters.com.Det kvite huset førebur ei rekkje presidentordrar for å støtte utvidinga av KI – inkludert tiltak som skal gjere det enklare å byggje datasenter og knyte dei til straumnettet reuters.com.Eitt forslag som blir vurdert er å opne føderale landområde for datasenterprosjekt innan AI reuters.com.Eit anna er å få fart på nettilkoplingar for nye kraftverk som er dedikerte til energikrevjande KI-tenarar reuters.com.Administrasjonen vurderer til og med spesielle nasjonale løyver for å forenkle bygginga av datasentre, og omgå det vanlege lappeteppet av statlege løyver reuters.com.Desse tiltaka kjem samstundes som etterspurnaden etter straum til AI datasenter skyt i vêret til rekordhøge nivå i USA, noko som vekkjer uro for straummangel reuters.com reuters.com.Ved å rydde regulatoriske hinder håpar embetsmenn å akselerere AI-infrastrukturprosjekt – og halde USAframme i den globale “KI-kapprustinga” med Kina reuters.com.

Regjeringar verda over kappløper om å setje spelereglar for den raske utviklinga innan KI. I Europa er EU KI-lova – verdas første omfattande KI-lov – på veg frå godkjenning til gjennomføring. Frå februar 2025 har lova sitt forbod mot KI-system som utgjer ein “uakseptabel risiko” trådt i kraft europarl.europa.eu. Dette forbyr bruk som sosial scoring eller sanntids biometrisk overvaking på offentlege stader europarl.europa.eu. Lova stiller òg nye krav til openheit for generativ KI. Leverandørar av store KI-modellar som ChatGPT må opplyse om KI-generert innhald og publisere samandrag av opphavsrettsleg verna treningsdata europarl.europa.eu. Og alle KI-genererte bilete, lyd eller video (t.d. deepfakes) må merkjast tydeleg som slike europarl.europa.eu. Høg-risiko KI-system (for eksempel innan helse, utdanning eller politi) vil krevje revisjonar og tilsyn før dei vert tekne i bruk europarl.europa.eu europarl.europa.eu. EU innfører desse reglane gradvis over dei neste to åra, slik at bransjar får tid til å følgje opp europarl.europa.eu. Med denne lova vil EU prøve å balansere innovasjon med “menneskefokusert, tillitsvekkjande KI” – noko som kanskje kan bli ein mal for andre land whitecase.com.

På den globale scenen tek koordinering av AI-politikk gradvis form.

Leiarane for G7 (Canada, Frankrike, Tyskland, Italia, Japan, Storbritannia og USA) sette KI på dagsorden under toppmøtet deira førre månad i Kananaskis, Canada.Møtet resulterte i eit “Leiarerklæring om KI for Velferd” som først og fremst framstilte kunstig intelligens som ei økonomisk moglegheit rand.org.G7-landa lanserte ein GovAI Grand Challenge for å stimulere bruken av KI i offentlege tenester, og vart einige om ein veikart for KI-innføring for små og mellomstore bedrifter rand.org.Det vart òg kunngjort eit partnerskap mellom Canada og Storbritannia for å samarbeide om forsking på AI-sikkerheit (inkludert ein intensjonsavtale med det kanadiske AI-selskapet Cohere) rand.org.Merk at tonen på G7 møtet la vekt på vekst, “velstand,” og teknologisk konkurranseevne framfor nye AI-reguleringar rand.org.Dette reflekterer eit skifte: etter eit år med intenst fokus på AI-sikkerheit (med initiativ som Storbritannias Bletchley Park-erklæring om AI-risikoar og dei frivillige industrisikringsmekanismane utarbeidd gjennom OECD sitt Hiroshima AI-prosess), svingar pendelen tilbake mot å oppmuntre til innovasjon rand.org rand.org.Likevel vart det uttrykt uro for grensebrytande KI på sidelinja.Dei sameinte nasjonane sin ITU arrangerte eit AI for Good Global Summit i Genève (8.–11. juli), der etikarar som Abeba Birhane peika på problem med partiskheit og sensur i dagens AI-bruk thebulletin.org.Og denne hausten vil Dei sameinte nasjonane halde det første Globale forumet for AI-styring, med mål om å samle diplomatar, forskarar og industrien for å diskutere retningslinjer for AI innan krigføring, etikk og utvikling unidir.org.Kort sagt ser andre halvår av 2025 ut til å by på ein kombinasjon av ambisjon og uro kring kunstig intelligens i politiske miljø – med store investeringar for å fremje vekst innan KI, kombinert med gryande forsøk på å avgrense risikoane.

På delstatsnivå i USA har 2025 sett ein eksplosjon av lovverk knytt til KI. Alle 50 delstatane introduserte KI-forslag dette året, og 28 delstatar (pluss D.C. og territorium) har alt vedtatt over 75 nye KI-tiltak ncsl.org. Desse lovene dekkjer ei rekkje ulike tema: Arkansas vedtok reglar som klargjer kven som eig KI-generert innhald (og gir rettane til den personen eller verksemda som lagde KI-inndataen) ncsl.org. Montana innførte ei “Right to Compute”-lov for å verne bruken av KI i kritisk infrastruktur, samt krav om risikovurdering for KI som styrer ting som straumnett ncsl.org. North Dakota forbød bruk av KI-drevne robotar til å trakassere eller forfølgje folk, og oppdaterte straffelovene sine ncsl.org. New York pålegg no statlege etatar offentleg å liste opp alle KI-system dei nyttar – med mål om openheit rundt algoritmiske avgjerder som påverkar innbyggjarane ncsl.org. Denne bølga av delstatslover viser tverrpolitisk uro over KI si samfunnspåverknad, frå deepfakes i val til fordommar i rekrutteringsverktøy. Amerikanske lovgjevarar diskuterer også eit mogleg nasjonalt tilsynsorgan for KI og ny finansiering av KI-sikkerheitsforsking, men desse tiltaka er framleis i ein tidleg fase.

Store selskapskunngjeringar og KI-forretningsgrep

Det kommersielle landskapet innan KI er svært dynamisk, der både teknologigigantar og oppstartsverksemder kjempar om leiarskapen:

• Metas superdatamaskin-satsing: Meta-sjef Mark Zuckerberg avslørte at selskapet hans byggjer fleire massive AI-superdatamaskinklynger for å trene framtidige «superintelligens»-modellar innan AI. «Vi kallar den første Prometheus, og han blir sett i drift i ’26,» skreiv Zuckerberg, og la til at Meta òg bygg ei andre klynge, Hyperion, som vil skalerast opp til 5 GW (gigawatt) over tid theverge.com. Desse enorme tala viser kor ambisiøse AI-planane til Meta er. Ei nyleg analyse peiker på at Meta snubla litt innan nokre AI-forskingsområde i fjor, men dei nye investeringane i datakraft kan hjelpe til med å ta att forspranget theverge.com. Ved å satse milliardar på spesialdesigna silisium, datasenter og talent (Meta har til og med henta topp AI-forskarar frå konkurrentar som Apple og OpenAI theverge.com theverge.com), satsar Zuckerberg stort på at utan sidestykke datakraft skal gi banebrytande AI-moglegheiter.
• Samling av sky-krefter: Kappløpet om AI-infrastruktur førte til ein stor fusjon. AI-«hyperskalaren» CoreWeave – ein raskt veksande nettskyleverandør som spesialiserer seg på GPU-hosting – kunngjorde planar om å kjøpe Core Scientific for 9 milliardar dollar theverge.com. Core Scientific er ein stor datasenteroperatør (opp­havleg kjend for kryptogruvedrift) som no har dreidd mot å levere datakraft til AI. CoreWeave, som allereie har sikra milliardavtalar med OpenAI og Microsoft om nettsky theverge.com, seier avtalen vil «auke drifts­effektivitet og redusere risikoen for framtidig vekst» theverge.com. Kjøpet, som skjer i form av aksjar, vil gi CoreWeave kontroll over Core Scientifics anlegg i fleire statar theverge.com og umiddelbart utvide kapasiteten for AI-oppgåver. Dette viser korleis AI-boomen formar datasenterbransjen gjennom konsolidering – og korleis nye nettskyaktørar kappløper for å møte den eksploderande etterspurnaden frå modellutviklarar.
• Brikkeprodusentar kastar seg inn i kampen: Etablerte halvleiarfirma rullar ut nye produkt for å støtte AI sitt umettelege behov for datakraft. På same dag som toppmøtet i Pittsburgh, lanserte Broadcom sin Tomahawk Ultra nettverksbrikke, retta eksplisitt mot AI-datasenter reuters.com reuters.com. Denne brikka fungerer som ein lynrask trafikkstyrar som koplar saman hundrevis av AI-prosessorar i serverhyller. Broadcoms Ram Velaga sa at Tomahawk Ultra kan kopla saman fire gongar fleire GPU-ar enn Nvidia sin noverande nettverksbrikke, og den nyttar ein Ethernet-basert protokoll i staden for Nvidia sitt eigne system reuters.com. Målet er å hjelpa selskap med å byggja større “AI-superklynger” med hyllevare, og utfordre Nvidia sin dominans utover berre GPU-ar. Taiwanske TSMC skal produsere dei nye Broadcom-brikkene med ein toppmoderne 5nm-prosess reuters.com. Dette skjer samtidig som Nvidia – som har hatt ein eventyrleg aksjevekst på grunn av AI-brikkene sine – møter aukande konkurranse frå fleire hald: Googles eigendesigna TPU-ar, AMD sine nye MI300-akselleratorar, og no nettverkssilisium frå aktørar som Broadcom (for ikkje å nemna Intels planar om AI-optimalisert silisium). Kampen om AI-maskinvare-marknaden er verkeleg i gang, og lovar raskare og meir effektive brikker for å trene den neste generasjonen modellar.
• Storselskapa sine investeringar i AI-infrastruktur: Omfanget av investeringar i AI-berekning og energi vart framheva gjennom fleire kunngjeringar. Google stadfesta ein avtale om å sikre seg opp til 3 GW karbonfri kraft (hovudsakleg vasskraft) for datasentra i USA, i samarbeid med Brookfield Renewable for å forsyne sine framtidige AI-superdatamaskiner i Midtvesten reuters.com reuters.com. Blackstone, verdas største private eigedomsforvaltar, sa dei vil investere 25 milliardar dollar i bygging av nye datasenter og gasskraftverk i Pennsylvania for å støtte veksten innan AI og skytjenester reuters.com reuters.com. Og Oracle skal etter rapportane ha utvida sitt samarbeid med OpenAI gjennom prosjektet «Stargate», og har gått med på å levere ytterlegare 4,5 GW med sky-datasenterkapasitet i USA til OpenAI sin eksklusive bruk theverge.com. (Til samanlikning er 4,5 GW det same som fleire store kraftverk dedikert til å trene og køyre AI-modellar). Desse svimlande tala illustrerer infrastrukturboomen drivne av AI: bygging av datasenter, kraftavtalar og produksjon av mikrobrikker aukar kraftig for å møte behova innan AI.
• Produktlanseringar og partnerskap: På produktfronten vev selskapa AI-funksjonar inn i hovudstraumtenester. Microsoft byrja å teste nye Copilot Plus-funksjonar i Windows som brukar AI til oppgåver som å skildre bilete på skjermen din og automatisk generere alt-tekst theverge.com. YouTube kunngjorde planar om å demonetisere “spammy AI-generert” innhald, og presiserte reglane for å motverke lågkvalitets AI-spamvideoar theverge.com. Google, utover kunngjeringane frå I/O, utvida Gemini AI-assistenten sin til bedriftsløysingar og viste til og med fram Android-baserte AR-briller (med Xreal) som integrerer Gemini for sanntidsinformasjon theverge.com theverge.com. Og i eit merkeleg samspel fekk xAI (AI-selskapet til Elon Musk) ein kontrakt med Forsvarsdepartementet saman med OpenAI, Anthropic og Google for å levere AI-tenester til den amerikanske regjeringa theverge.com. Pentagon si Chief Digital and AI Office tildelte xAI opptil 200 millionar dollar, sjølv om Musk sin Grok-chatbot nettopp hadde vore i ein PR-skandale (meir om det nedanfor) theverge.com theverge.com. Kontrakten inneber ei lansering av plattforma “Grok for Government” for sikre, tilpassa AI-modellar for bruk innan nasjonal tryggleik theverge.com. Alle desse utviklingane viser korleis alle store sektorar – frå sosiale medium til forsvar – blir påverka av AI, og både store og små selskap jobbar hardt for å sikre seg ei rolle.
• Etikk og juridiske kampar kring KI: Den raske utbreiinga av KI har òg ført til juridiske og etiske tvistar. I Europa har ei gruppe forlag levert ei klage om brot på konkurranselovene mot Google, der dei meiner at Googles nye KI-genererte søkeoppsummeringar (“KI-oversyn”) urimeleg skrapar innhaldet deira og tvingar dei til eit dilemma: anten la artiklane trene Googles KI, eller bli nedprioriterte i søkeresultata theverge.com. Dei oppmodar EU-styresmaktene om å gripe inn med mellombelse tiltak theverge.com. Samstundes i USA har OpenAI inngått ei høgprofilert avtale om kjøp av Global Illumination (produsentane av io chatbot-maskinvare, grunnlagt av Jony Ive) for å designe KI-først-forbrukareiningar – men møtte umiddelbart eit søksmål om forretningsløyndommar i samband med oppkjøpet theverge.com theverge.com. Og i ei bisarr sak vart xAI tatt for drift av eit ulova gassdrevet datasenter i Tennessee for å drifte sine KI-servarar; etter lokalt press fekk Musk sitt selskap løyve etter faktum for 15 gassgeneratorar, sjølv om satellittbilete tyder på at det var 24 generatorar på staden theverge.com theverge.com. Miljøgrupper er framleis uroa for utsleppa og presedensen eit KI-selskap set ved å “røsje fram og bryte” miljøreglane. Desse sakene understrekar at når KI-selskapa veks, møter dei verkelege utfordringar med ansvar og lovverk.

Forskings- og akademiske gjennombrot

Akademisk forsking innan KI blomstrar side om side med bransjeutvikling, og gir ofte grunnlaget for idear selskapa bygg vidare på. Den siste månaden har forskarar kunngjort merkbare gjennombrot på fleire felt:

• Betre resonnement i KI: Eit team av forskarar (inkludert forskarar frå MIT) har utvikla ein ny metode som gir store språkmodellar (LLMs) betre evne til komplekse resonnementoppgåver. Ved å trene modellane til å verte meir tilpassingsdyktige og bryte problem ned i deloppgåver, synte dei betydelige framsteg innan strategisk planlegging og prosessoptimalisering news.mit.edu. Dette kan hjelpe KI-system til å løyse utfordringar som timeplanlegging, teorembevis eller logistikk som krev resonnement i fleire steg – område dagens store språkmodellar framleis slit med.
• KI i presisjonsmedisin: Ved MIT sitt Computer Science and AI Lab (CSAIL), har forskarar lansert CellLENS, eit KI-system som kan identifisere skjulte undertypar av celler i mikroskopiske vevsbilete news.mit.edu. Dette bidreg til å avsløre subtile mønster i korleis enkeltceller oppfører seg i svulstar eller organ, og styrker forståinga vår av cellesamansetning. Forskninga, publisert 11. juli, viser lovande resultat innan kreftimmunterapi: ved å spore opp sjeldne cellepopulasjonar som påverkar korleis ein svulst responderer på behandling, kan KI gje meir presise og personlege terapiar news.mit.edu news.mit.edu.
• Autonome undervassroboter: Innan robotikk har MIT-forskarar laga ein KI-dreven designprosess for nye undervassglidarar – små, autonome farkostar som “glir” gjennom havet for å samle inn data. KI-en optimaliserer glidaren sin form og bane ved bruk av hydrodynamiske modellar, noko som resulterer i nye kroppsbord-størrelses farkostar med unike design tradisjonell ingeniørkunst ikkje har tenkt ut news.mit.edu news.mit.edu. Desse glidarane kan reise lange avstandar effektivt gjennom å utnytte endringar i oppdrift, og kan hjelpe forskarar med å overvake marine økosystem eller klimamålingar meir effektivt.
• KI for materialvitskap: Ein rapport frå 4. juli frå eit MIT-team viste fram eit robotisk system som raskt kan måle og analysere nye materialsprøvar news.mit.edu. Den robotiske proben bruker KI for å avgjere korleis eksperimentparametrane skal justerast undervegs, og gjer karakteriseringa av nye halvleiar-material mykje raskare. Slike automatiserte lab-assistentar kan akselerere oppdagingar innan solceller, batteri og andre material ved å eliminere treg menneskeleg prøving og feiling – eit døme på korleis KI forsterkar vitskapleg eksperimentering.
• AI & energiparadokset: Forskarar ser òg nærare på AI sin eigen miljøpåverknad og potensial. Ein årleg symposium arrangert av MIT Energy Initiative drøfta AI som både eit problem og ei løysing for klimakrisa news.mit.edu. På den eine sida krev AI-trening mykje energi – ein enkelt stor modell kan bruke like mykje straum som fleire hundre heimar gjennom levetida si. På den andre sida kan AI i stor grad forbetre nettoptimalisering, klimamodellering og oppdaging av rein energiteknologi. Det var semje om at tverrfagleg innsats trengst for å sikre at AI sitt karbonavtrykk blir redusert, sjølv om potensialet til AI blir utnytta for berekraft news.mit.edu. Ein interessant idé er å bruke AI til å utvikle meir effektive AI-brikker og algoritmer (ein slags AI sjølvforbetringssløyfe for å spare energi).

I akademiske krinsar er det òg aukande fokus på AI-sikkerheit, -justering og -etikk som legitime forskingsfelt. Konferansar om AI-justering (å sikre at AI-system sine mål er i tråd med menneskelege verdiar) har trekt til seg ikkje berre filosofar, men òg datavitarar som foreslår tekniske tilnærmingar. I år har det kome studiar om meir tolkningsbare nevrale nettverk, om teknikkar for å unngå AI-modell “hallusinasjonar”, og om å måle AI sin sunn fornuft. Og ikkje minst: den prestisjetunge Turing-prisen (dataverda si Nobelpris) vart tildelt i mars til Yoshua Bengio, Geoffrey Hinton og Yann LeCun for banebrytande arbeid innan djup læring – eit prov på at grunnidéane deira verkeleg har endra verda. No bygg eit nytt forskargenerasjon vidare på denne arven for å løyse dei vanskelege, uoppklarte problema etter kvart som AI-systema blir stadig mektigare.

Merksemde kommentarar og ekspertperspektiv

Midt i AI-utviklingsfrenesiet kjem sterke kommentarar frå leiande røyster innan teknologi og vitskap – somme optimistiske, andre meir åtvarande – om kvar vi er på veg:

• Eksistensiell risiko-åtvaringar: Geoffrey Hinton, ofte kalla “Gudfaren av KI,” har kome med nokre av dei skarpaste åtvaringane. Etter å ha forlate Google for å kunne tala fritt, sa Hinton til Reuters at superintelligent KI kan utgjere ei “meir akutt” trussel mot menneskeslekta enn klimakrisa – ein risiko han trur kan bli røynd innan tiår reuters.com reuters.com. “Eg vil ikkje seie at me ikkje skal bry oss om klimakrisa… men eg trur [KI] kan vise seg å vera meir akutt,” sa Hinton, og påpeika at det ikkje er ein tydeleg måte å “berre stoppe” ein rømd KI slik vi kan kutte karbonutslepp reuters.com reuters.com. Han signerte det profilerte brevet som oppmoda til ein pause i store KI-eksperiment, sjølv om han medgjev at eit moratorium kan vera “heilt urealistisk” og i staden tilrår intensiv forsking no på KI-sikkerheitsteknikkar reuters.com reuters.com. Prisløna Turingpris-vinnar Yoshua Bengio og andre har sagt at å ta tak i KI sin risiko for utrydding bør vera ein global prioritet på linje med å førebygge atomkrig linkedin.com medium.com. Desse åtvaringane har ført til forslag frå enkelte politikarar om internasjonal tilsyn – til dømes har ein gruppe EU-parlamentarikarar oppmoda om eit globalt toppmøte om framtida til KI, og FN har vore inne på tanken om eit KI-regulatorisk organ liknande atomvakthunden IAEA reuters.com.
• Røyster for optimisme og pragmatisme: Ikkje alle i AI-miljøet fokuserer på domedagsscenarier. Ekspertar som Andrew Ng meiner at dei mest umiddelbare AI-risikoane er no – frå fordomsfulle algoritmar til tap av jobbar – og at vi treng praktiske løysingar framfor hypotetiske bekymringar. Nyleg samanlikna Ng AI-frykt med “overbefolking på Mars,” og oppmoda selskap til å satse på openheit og rettferdige modellar i staden for å få panikk for uregjerleg superintelligens (eit synspunkt Meta sin Yann LeCun deler). Andre forskarar løftar fram det positive potensialet til AI: “AI vil gjera utruleg mykje godt,” har Hinton sjølv sagt, til dømes innan personleg tilpassa utdanning og medisinske gjennombrot fortune.com. Spenninga mellom å gripe fordelar ved AI og å temje farane, står sentralt i ekspertdebattar. Fei-Fei Li, ei leiande AI-forskar, understrekar ofte behovet for mangfaldige røyster og menneskesentrert design i AI slik at teknologien “utfyller og ikkje erstattar” menneske. Mange påpeikar òg at AI er eit verktøy – brukt rett kan det hjelpe oss å løyse store utfordringar som medisinutvikling eller klimatilpassing mykje raskare enn før.
• Bransjeleiarar kjem til orde: Tek-leiande direktørar markerer seg òg som statsleiarar for AI-tidsalderen. Satya Nadella i Microsoft sa nyleg at AI er i eit vendepunkt som liknar “Gutenberg-presse-augneblikket” og understreka “rekkverk, ikkje bremsar” – han meiner ansvarleg utvikling, ikkje stopp, må til for å gå vidare. Sam Altman i OpenAI, som har vore på global turné for å møte reguleringsmyndigheiter, vedgjekk behovet for noko regulering (og føreslo til og med eit internasjonalt lisensregime for dei kraftigaste modellane), men åtvara òg mot overstyring som kneblar innovasjonen. Då OpenAI bestemte seg for å utsetje frigjevinga av den opne modellen sin, forklarte Altman ærleg at det var fordi “når noko først er open kjelde, kan vi ikkje angre det”, og understreka alvoret i avgjerda techcrunch.com techcrunch.com. Dario Amodei i Anthropic har peikt på kor viktig AI-alignment-forsking er, og fortel at selskapet hans testar korleis AI kan forklare eigne avgjerder og følgje eksplisitte etiske reglar. Demis Hassabis i Google DeepMind tenkjer at vi kanskje får ei “AGI (kunstig generell intelligens) grunnlov” – eit sett med verdiar og reglar som superintelligente AI-system må følgje for at dei skal halde fram med å vere til nytte for menneske.
• Offentlege reaksjonar og kultur: Offentlege personar frå ulike felt engasjerer seg også i AI si påverknad. I politikken har nokre amerikanske presidentkandidatar for 2024 teke AI inn i valet sitt – til dømes foreslo ein teknologifokusert kampanje frå RFK Jr. å “putta AI i alt” i offentleg sektor, ein strategi kritikarar kalla “ein katastrofe” på grunn av manglande tilsyn theverge.com theverge.com. I underhaldningsbransjen strevar skodespelarar og forfattarar med AI si inntrenging: Hollywoods fagforeiningar har forhandla om grenser for digitale AI-klonar av artistar. Nett denne veka trekte indiebandet Deerhoof musikken sin frå Spotify, i protest mot at straumingsinntekter kan gå til AI-forsking for militærteknologi – “vi ville ikkje at musikken vår skulle finansiere AI-krigsteknologi,” sa bandet, og spegla uroa blant kunstnarar theverge.com. Og vanlege brukarar møter AI på nye måtar, frå virale deepfake-videoar på TikTok (nokre uskuldige, mange uroande) theverge.com til AI-kundeservicebotar som endeleg nærmar seg menneskeleg hjelpsamheit. Denne miksen av spenning og uro i den offentlege debatten viser at AI ikkje lenger er eit nisjetema – det er ein hovudstraumsamtale som rører ved etikk, arbeidsplassar, kreativitet og meir.

Kjelder: Offisielle pressemeldingar frå selskap; The Verge theverge.com theverge.com; TechCrunch techcrunch.com techcrunch.com; Reuters reuters.com reuters.com reuters.com reuters.com; European Parliament News europarl.europa.eu europarl.europa.eu; MIT News news.mit.edu news.mit.edu; Wired theverge.com; Bloomberg reuters.com; Congressional NCSL rapport ncsl.org; kommentar frå RAND Corporation <a href=»https://www.rand.org/pubs/commentary/2025/06/the-g7-summit-missed-an-opportunity-for-progress-on.html#:~:text

=G7-toppmøtet ekkoet ein, med det kanadiske AI-selskapet Cohere» target=»_blank» rel=»noreferrer noopener»>rand.org rand.org; og ekspertintervju i ulike medium reuters.com reuters.com.
• Avsløringar av misbruk av KI: Ekspertar vegrar seg ikkje for å synleggjere dei mørke sidene ved KI. Ei nyleg undersøking i Wired avslørte ein heil liten næring av “KI-nudifierings”-nettsider som brukar generativ KI til å lage falske nakenbilder av kvinner frå bilete der dei er påkledde – i praksis ei automatisert form for trakassering theverge.com. Sjokkerande nok vart det funne at fleire titals slike sider opererte heilt ope og til og med tente pengar gjennom annonsenettverk. Forskaren Alexios Mantzarlis frå Indicator, som leia studien, kritiserte store teknologileverandørar for ufrivillig å støtte misbruket. “De skulle ha slutta å gi alle slags tenester til KI-nudifierarar då det vart klårt at deira einaste bruksområde var seksuell trakassering,” sa Mantzarlis theverge.com. Teamet hans fann at 62 av 85 slike nettsider var avhengig av tenester frå store selskap som Amazon (for hosting) eller Google (for innloggings-APIar), noko som dreg den store teknologibransjen inn i diskusjonen om mogleggjering av skadeleg bruk av KI theverge.com theverge.com. Etter ramaskriket har enkelte leverandørar trekt tenestene sine frå desse sidene, og reguleringsstyresmaktene i Europa følgjer nøye med under deira nye reglar mot KI-genererte bilete utan samtykke. Episoden viser at KI-etikk ikkje berre er teori – det har verkelege og akutte konsekvensar for folk sine rettar og tryggleik, og ekspertane krev ansvar.

Til slutt er det verdt å nemne eit snev av humor og audmjukskap om KI i ekspertmiljøa. Då ein KI-forskar vart spurd om den raske utviklinga, kom svaret tørt at dagens modellar er “ofte feil, men aldri i tvil.” Når KI-systema med stor sjølvtillit kjem med svar (og av og til feil), treff den vitsen blink. Oppgåva vidare, som ein forskar hos Google uttrykte det, er å “gjere desse universelle tilnærmingane om til pålitelege verktøy” – altså få KI til å vite kva ho ikkje veit. I denne farten av rivande utvikling er dei fremste KI-hovuda i verda både imponerte og audmjuke over teknologien dei har skapt. Eit felles samstemmer er klart: Vi går inn i eit nytt kapittel i KI-revolusjonen, og det vil krevje eit samarbeid utan sidestykke mellom forskarar, næringsliv, styresmakter og samfunn for at denne sterke teknologien verkeleg skal tene menneska. Historia om KI i 2025 er prega av oppsiktsvekkjande innovasjon – og ei erkjenning av at måten vi handterer utfordringane no vil forme framtida vår i tiåra som kjem.