Telefony satelitarne: Kompleksowe globalne FAQ

Podstawy telefonii satelitarnej

Czym jest telefon satelitarny?

Telefon satelitarny (lub satphone) to telefon komórkowy, który łączy się bezpośrednio z satelitami na orbicie, zamiast z naziemnymi stacjami bazowymi. Oznacza to, że może wykonywać połączenia i wysyłać wiadomości praktycznie z dowolnego miejsca na Ziemi, zwłaszcza w regionach bez zasięgu sieci komórkowej. Podobnie jak zwykły telefon komórkowy, satfon umożliwia rozmowy głosowe i wysyłanie SMS-ów, a niektóre modele oferują wolno działające dane – mail lub podstawowy dostęp do Internetu. Kluczową zaletą jest to, że telefony satelitarne działają w odległych miejscach – górach, oceanach, pustyniach – gdzie nie istnieją linie naziemne, ani sieci komórkowe. Jednak wymagają wyraźnej widoczności nieba, by połączyć się z satelitą, dlatego zazwyczaj posiadają wystającą antenę i muszą być używane na zewnątrz lub blisko okna.

Jak działa telefon satelitarny?

Telefony satelitarne przesyłają Twoje połączenie lub wiadomość w górę do satelity na orbicie Ziemi, który następnie przekazuje sygnał do stacji naziemnej połączonej z publiczną siecią telefoniczną tridon.com. Zasadniczo, zamiast przeskakiwać między wieżami komórkowymi, Twój głos podróżuje przez kosmos. W zależności od projektu sieci, połączenie może przeskakiwać przez kilka satelitów (niektóre konstelacje używają połączeń satelita-satelita), zanim trafi do stacji naziemnej, która przekierowuje je do wywoływanej osoby. Taka architektura pozwala telefonom satelitarnym pokryć ogromne obszary. Jednakże powoduje to niewielkie opóźnienie (latencję) w komunikacji głosowej – szczególnie w sieciach korzystających z satelitów geostacjonarnych, gdzie sygnały muszą pokonać ~36 000 km w górę i w dół. W praktyce połączenia satelitarne mogą mieć zauważalne opóźnienie audio rzędu pół sekundy w niektórych sieciach. Sieci z satelitami na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO) minimalizują to opóźnienie, ponieważ ich satelity krążą znacznie bliżej Ziemi.

Czym telefon satelitarny różni się od zwykłego telefonu komórkowego?

Najważniejsza różnica to do czego się łączą. Telefon komórkowy korzysta z pobliskich wież (i nie działa, gdy jesteś poza zasięgiem lub wieże są nieczynne), podczas gdy telefon satelitarny nadaje bezpośrednio do satelitów na niebie. Praktyczne skutki tego to między innymi:

• Zasięg: Satfony mogą działać praktycznie wszędzie na świecie (z wyjątkiem kilku przypadków opisanych niżej), podczas gdy telefony komórkowe są ograniczone obszarem zasięgu sieci. Dlatego telefony satelitarne są niezbędne podczas ekspedycji, na statkach, w odległych miejscach pracy oraz w strefach katastrof, gdzie komórki nie działają.
• Widoczność nieba: Telefon satelitarny wymaga czystego widoku na niebo. Budynki, drzewa, góry, a nawet gęste liście mogą blokować sygnał, więc satfony zazwyczaj nie działają w budynkach bez zewnętrznej anteny. Dla kontrastu, telefon komórkowy może działać wewnątrz budynków, jeśli sygnał z wieży jest dostępny.
• Antena i wielkość: Satelitarne telefony ręczne zwykle mają dużą zewnętrzną antenę (często składana lub wystającą), by komunikować się z satelitami. Wczesne modele były tak duże jak telefony komórkowe z lat 80., ale obecne urządzenia są bliższe rozmiarami zwykłym telefonom (~13–17 cm wysokości, masa 200–300 g). Są jednak wciąż nieco grubsze od nowoczesnych smartfonów przez antenę i wzmocnioną obudowę.
• Koszty: Minuty i urządzenia satelitarne są znacznie droższe. Koszt połączeń i cena urządzenia przewyższają standardowe taryfy komórkowe (szczegóły niżej). Dlatego satfony używa się wtedy, gdy jest to konieczne, a nie na co dzień.
• Funkcje: Większość satfonów skupia się na podstawowych rozmowach i SMS-ach. Brakuje im zwykle szybkiego Internetu, ekosystemu aplikacji czy aparatów o wysokiej rozdzielczości znanych ze smartfonów. Z drugiej strony wiele ma wyspecjalizowane funkcje, np. przycisk SOS lub wysyłanie lokalizacji GPS dla bezpieczeństwa (rzadko spotykane w zwykłych telefonach).

Podsumowując, telefon satelitarny to wyspecjalizowane urządzenie do niezawodnej komunikacji poza siecią. Poświęca część wygody (wymaga otwartego nieba, jest droższy, ma prostsze funkcje) w zamian za łączność dosłownie wszędzie na Ziemi.

Po co i kiedy potrzebowałbym telefonu satelitarnego? Kto ich używa?

Warto rozważyć telefon satelitarny, jeśli podróżujesz lub pracujesz poza zasięgiem zwykłych sieci telefonicznych lub jeśli potrzebujesz awaryjnej alternatywy do komunikacji. Typowe przypadki użycia:

• Podróże w miejsca odległe i przygoda: Turyści, żeglarze, podróżnicy off-road, wspinacze i odkrywcy zabierają satfony, by mieć kontakt w dziczy, na oceanach, czy w rejonach polarnych bez zasięgu komórkowego. W przypadku nagłego wypadku można zadzwonić po pomoc z dowolnego miejsca. To prawdziwa linia życia na odludziu.
• Żegluga i lotnictwo: Statki na morzu i prywatne samoloty często korzystają z telefonów satelitarnych (lub pokładowych systemów satelitarnych), bo poza wybrzeżami sieci naziemne znikają. Satfony umożliwiają połączenia głosowe i wysyłanie SMS-ów daleko od lądu (często wraz z radiem satelitarnym).
• Praca w terenach wiejskich i odległych: Badacze w terenie, górnicy, ekipy petrochemiczne, leśnicy, pracownicy humanitarni i oddziały wojskowe działające z dala od cywilizacji polegają na satfonach do koordynacji i raportowania. Każda branża prowadząca działania poza miastem może wyposażyć pracowników w satfony ze względów bezpieczeństwa i logistyki.
• Gotowość i reakcja kryzysowa: Po katastrofach naturalnych (huragany, trzęsienia ziemi itp.) czy w strefach wojny lokalna komunikacja może się załamać. Telefony satelitarne są wtedy kluczowe dla ratowników, NGO i rządów do organizacji pomocy. Są popularne również w zestawach awaryjnych (np. gospodarstwa domowe i firmy w rejonach huraganowych mają satfon na wypadek awarii prądu i sieci komórkowych).
• Prywatne użycie awaryjne: Niektórzy prywatnie przechowują satfon na czarną godzinę (np. osoby w terenie wiejskim, preppersi, czy ci z poważnymi problemami zdrowotnymi podróżującymi poza siecią). Jeśli musisz być osiągalny lub móc wezwać pomoc zawsze i wszędzie, telefon satelitarny daje tę pewność.

Podsumowując, telefony satelitarne używane są tam, gdzie zwykłe telefony sobie nie poradzą. Jeśli zawsze przebywasz w mieście lub w zasięgu sieci komórkowej, pewnie go nie potrzebujesz. Jednak dla podróżników, osób pracujących w terenie czy planistów awaryjnych, satfon może być nieoceniony.

Podróżnik korzystający z telefonu satelitarnego Iridium na zewnątrz. Telefony satelitarne muszą być używane przy widocznym niebie – zwróć uwagę na wysuniętą antenę umożliwiającą łączność z satelitami na orbicie.

Czy telefony satelitarne mają jakieś wady?

Tak – technologia satelitarna niesie ze sobą kilka kompromisów:

• Koszt: Same urządzenia i usługa są znacznie droższe niż zwykłe telefony komórkowe. Trzeba liczyć się z wydatkiem kilkuset do nawet kilku tysięcy dolarów na aparat, a czas rozmowy kosztuje często 1 USD lub więcej za minutę (szczegóły w rozdziale Koszty i plany). Wysokie ceny czynią casualowe używanie nieopłacalnym dla większości ludzi.
• Ograniczenia widoczności nieba: Jak wspomniano, satfony nie działają pod ziemią, w większości budynków czy nawet pod gęstymi koronami drzew bez zewnętrznych anten. Często musisz wyjść na otwartą przestrzeń lub wyżej, aby wykonać połączenie. Nawet trzymając telefon, możesz musieć ustawić antenę w kierunku satelity. Miasta są trudnym środowiskiem – wysokie budynki mogą blokować sygnały („kaniony miejskie”).
• Opóźnienie głosu: W zależności od sieci może być zauważalny lag podczas rozmów. Szczególnie na sieciach geostacjonarnych (np. Inmarsat lub Thuraya) ~0,5 sekundy opóźnienia w każdą stronę jest normą przez dystans 70 000+ km do satelity i z powrotem. Trzeba się przyzwyczaić i nie przerywać sobie nawzajem. Sieci LEO (Iridium, Globalstar) mają mniejszą latencję (ok. 50–150 ms), więc przypominają połącznia komórkowe pod względem reakcji.
• Niższa jakość rozmów: Jakość audio jest zwykle dobra (cyfrowe kodeki), ale nieco niższa od współczesnych komórek z HD Voice. Jeśli sygnał jest słaby lub zasłonięty, możesz doświadczyć zaników. Ogólnie jakość głosu poprawiła się bardzo mocno w nowych satfonach (Globalstar reklamuje „krystalicznie czysty” dźwięk), ale warunki mogą wpływać na stabilność.
• Wolne dane: Jeśli potrzebujesz Internetu, telefony satelitarne oferują bardzo wolne prędkości nawet jak na 3G. To poziom z czasów modemu (2,4 kbps do ok. 20 kbps na telefonach ręcznych) – wystarczy na e-mail tekstowy lub współrzędne GPS, ale nie na przeglądanie www czy streaming. Nowsze usługi i hot-spoty osiągają kilkaset kbps (więcej w rozdziale Usługi danych), ale szybkie łącze wymaga dużego terminala (nie telefonu ręcznego).
• Objętość i bateria: Choć poręczne, telefony satelitarne są trochę większe i cięższe niż typowe smartfony ze względu na antenę oraz wzmocnioną konstrukcję. Bateria jest niezła, ale krótsza niż w prostych telefonach komórkowych – zwykle to kilka godzin rozmowy. Na dłuższej wyprawie bez stałego zasilania warto mieć ładowarkę solarną lub zapasowy akumulator.
• Ograniczenia prawne: W niektórych krajach nie można legalnie mieć, ani używać telefonu satelitarnego (więcej w Legalność). To może być istotna „wada”, jeśli podróżujesz za granicę – posiadanie satfonu w niewłaściwym miejscu grozi poważnymi konsekwencjami.

Mimo tych wad, jeśli potrzebujesz telefonu satelitarnego – często nie ma alternatywy. Użytkownicy akceptują ograniczenia w zamian za łączność w krytycznych sytuacjach.

Zasięg i sieci satelitarne

Czy telefony satelitarne działają wszędzie na świecie?

Prawie wszędzie. Obietnica telefonii satelitarnej to zasięg globalny, lecz istnieje kilka zastrzeżeń:

• Linia widoczności (Line of Sight): Technicznie rzecz biorąc, telefon satelitarny może złapać sygnał wszędzie, o ile ma bezpośrednią widoczność do satelity (brak przeszkód jak teren, budynki, gęsta roślinność). Jeśli znajdujesz się w głębokim kanionie, bunkrze lub pod koroną dżungli, telefon może nie złapać sygnału satelitarnego, dopóki nie wyjdziesz na otwartą przestrzeń. W otwartym środowisku (równiny, pustynia, ocean), zazwyczaj możesz połączyć się z dowolnego miejsca na Ziemi przy odpowiedniej sieci.
• Zasięg sieci (Network Coverage): Różne sieci satelitarne mają różny zasięg. Iridium to jedyna sieć, która oferuje prawdziwie 100% globalny zasięg, włącznie z rejonami polarnymi. Inmarsat obejmuje niemal cały świat (mniej więcej 70°N do 70°S szerokości geograficznej); nie obejmuje skrajnych biegunów. Thuraya obejmuje ok. 160 krajów, głównie Europę, Afrykę, Bliski Wschód, Azję i Australię, ale nie obejmuje obu Ameryk i obszarów polarnych. Globalstar obejmuje większość gęsto zaludnionych obszarów lądowych, ale sieć ma pewne luki (wymaga łączenia się przez regionalne stacje naziemne, więc bardzo odległe obszary oceaniczne i polarne nie są objęte). Zawsze sprawdzaj mapę zasięgu operatora przed poleganiem na telefonie satelitarnym w konkretnej lokalizacji. Jeśli potrzebujesz zasięgu wszędzie, Iridium będzie najlepszym wyborem.
• Ekstremalne szerokości geograficzne (Extreme Latitudes): Jak wspomniano, ekspedycje polarne powinny korzystać z Iridium. Satelity geostacjonarne Inmarsatu znajdują się nad równikiem, więc w pobliżu biegunów satelita znajduje się nisko nad horyzontem; możesz utracić linię widoczności lub mieć niestabilne połączenie (a poza pewnymi szerokościami nie ma go wcale). Thuraya również nie sięga biegunów. Satelity Globalstar nie obejmują wysokich szerokości polarnych (ich orbity sięgają ok. 52° inklinacji). Tak więc do użytku w Arktyce/Antarktydzie właściwie tylko Iridium jest opcją.
• Oceany: Inmarsat i Iridium zapewniają zasięg na oceanach (Inmarsat od dawna obsługuje przemysł morski). Thuraya ma zasięg regionalny (np. obejmuje wybrzeża swojego obszaru, ale nie środek Pacyfiku). Globalstar ma luki w środkowych rejonach oceanicznych, ponieważ satelita musi być w zasięgu stacji naziemnej – zasięg jest najlepszy w pobliżu kontynentów. Ponownie, konstelacja Iridium obejmuje otwarte oceany na całym świecie (stąd telefony Iridium są popularne na jachtach i statkach).
• Wnętrza budynków i pod ziemią (Indoors & Underground): Domyślnie nie – jeśli jesteś w budynku, sam telefon satelitarny nie zadziała (budynek blokuje sygnał). Rozwiązaniem jest użycie zewnętrznej anteny lub stacji dokującej. Przykładowo, są zestawy dokujące, które pozwalają umieścić antenę na zewnątrz (na dachu lub pojeździe) i poprowadzić kabel do wewnętrznej podstawki dokującej, tworząc w efekcie „stacjonarny telefon satelitarny” w budynku. Dzięki temu możesz korzystać z satfonu w środku (częste na łodziach, w pojazdach czy biurach terenowych), ale wymaga to dodatkowego sprzętu. Istnieją również przenośne hotspoty Wi-Fi na satelicie (jak Thuraya Hotspot czy Iridium GO), które zostawia się na dworze lub przy oknie, a następnie łączy się z nimi swoim telefonem komórkowym przez Wi-Fi będąc w budynku satcomglobal.com. Ale sam telefon satelitarny, bez tych akcesoriów, musi być na zewnątrz, pod otwartym niebem.

Podsumowując: telefon satelitarny może działać praktycznie wszędzie na Ziemi, jeśli wybierzesz odpowiednią sieć i masz linię widoczności do satelity. Do rzeczywiście globalnego zastosowania (włącznie z biegunami) używaj Iridium. W większości innych regionów wystarczy Inmarsat lub inne. Zawsze potwierdź, że Twój operator ma zasięg w interesującym Cię regionie (szczególnie w miejscach nietypowych).

Jakie są główne sieci telefonów satelitarnych i czym się różnią (Iridium, Inmarsat, Thuraya, Globalstar, itp.)?

Istnieje kilka operatorów usług satelitarnych, każdy z własną flotą satelitów i obszarem pokrycia. Wielka Czwórka wśród ręcznych satfonów to Iridium, Inmarsat, Thuraya oraz Globalstar:

• Iridium: Amerykańska sieć oparta na 66 aktywnych satelitach na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO). Iridium oferuje prawdziwie globalny zasięg – od bieguna do bieguna. Satelity krążą ~780 km nad Ziemią i tworzą sieć z połączeniami między-satelitarnymi, co oznacza, że połączenie może być przesłane w kosmosie do satelity nad stacją naziemną. Zalety: działa wszędzie na świecie, także na oceanach i biegunach; niskie opóźnienia (~0,1–0,2 s w jedną stronę) dzięki niskiej orbicie; jeśli jeden satelita jest zasłonięty, wkrótce pojawi się inny (satelity się przemieszczają). Uwagi: wymaga widoczności nieba – jak każdy satfon – i sygnał może być zablokowany przez przeszkody, ale ruchome satelity sprawiają, że często po kilku minutach sygnał wraca. Telefony Iridium są zazwyczaj droższe, a koszt minut wyższy, co wynika z globalnych możliwości. Typowe zastosowania: ekspedycje, rząd/wojsko, lotnictwo i żegluga (zwłaszcza rejony polarne).
• Inmarsat: Sieć brytyjskiego pochodzenia (działa od lat 80-tych). Używa kilku dużych satelitów geostacjonarnych (GEO) na wysokości ok. 35 700 km nad równikiem. Inmarsat obejmuje prawie całą Ziemię z wyjątkiem ekstremów polarnych (powyżej ±75° szerokości). Do takiego zasięgu wystarczają 3–4 GEO. Zalety: stabilne połączenie (satelita wydaje się „stały” na niebie); ogólnie silny sygnał, jeśli skierujesz antenę w stronę satelity. Ręczne telefony Inmarsatu (np. IsatPhone) cechuje dobra jakość głosu i bardzo długa praca na baterii. Uwagi: nie działa na rejonach polarnych; wyższe opóźnienie (~0,5s) ze względu na dystans; wymaga odpowiedniego ustawienia anteny w kierunku równikowym (telefon pokazuje siłę sygnału). Inmarsat oferuje także usługi szerokopasmowe (np. terminale BGAN do transmisji danych). Popularne w żegludze (komunikacja na statkach), mediach (reporterzy w terenie) i dla podróżników nieplanowanych na bieguny. Ceny rozmów korzystne, jeśli nie potrzebujesz zasięgu polarnego.
• Thuraya: Siedziba w ZEA, obsługuje 2 satelity GEO obejmujące określone rejony. Zasięg to Europa, większość Afryki, Bliski Wschód, Azja i Australia. Nie obejmuje Ameryk ani rejonów polarnych. Thuraya znana jest z małych, przypominających komórki telefonów i przystępnych cen. Zalety: tańsze urządzenia i plany taryfowe (dla osób na obszarze zasięgu), innowacyjne produkty (Thuraya oferowała satelitarne smartfony i SatSleeve – adapter do zwykłych telefonów). Uwagi: wyłącznie zastosowanie regionalne; w podróży po Amerykach Thuraya nie zadziała. Opóźnienie charakterystyczne dla GEO (~0,5s). Na północy Europy satelita będzie nisko, co zwiększa ryzyko blokady terenem. Thuraya to świetna opcja dla użytkowników głównie w EMEA i Azji, którzy szukają przystępnego satfonu dla tych rejonów.
• Globalstar: Amerykańska sieć korzystająca z konstelacji LEO (jak Iridium) – pierwotnie 48 satelitów LEO, obecnie druga generacja z 24 satelitami (i z planami nowych). Zasięg: Globalstar obejmuje sporą część globu, ale nie jest to zasięg pełny. Obejmuje większość Ameryki Północnej, Europy, Australii, część Ameryki Południowej, przybrzeżne rejony Afryki i Azji – głównie rejony lądowe średnich szerokości geograficznych, gdzie mają stacje naziemne. Satelity Globalstara muszą widzieć jedną z tych stacji, aby obsłużyć połączenie, stąd luki nad oceanem i w odległych miejscach bez stacji. Również nie obejmuje rejonów polarnych (inklinacja orbity ok. 52°). Zalety: tam, gdzie jest zasięg, Globalstar oferuje świetną jakość rozmów i niskie opóźnienia (LEO ~1400 km). Usługa jest przystępna cenowo; często są promocje (np. dotowane telefony z abonamentem). Uwagi: nie dla ekspedycji w ekstremalne odludzia – przez luki w zasięgu. Przed wyborem Globalstar zawsze sprawdzaj mapę zasięgu czy Twój obszar jest objęty. Popularny w rekreacji outdoor w Ameryce Północnej (Globalstar zasila również nadajniki SPOT do SOS i śledzenia).

Pojawiają się również nowe i rozwijające się sieci satelitarne, o których warto wspomnieć:

• Starlink (SpaceX): To przede wszystkim satelitarny internet (tysiące satelitów LEO) wymagający specjalnej anteny. Nie jest to sieć dla telefonów satelitarnych. SpaceX ogłosił jednak współpracę z T-Mobile w celu wykorzystania Starlink bezpośrednio w zwykłych telefonach do wysyłania SMS-ów w przyszłości. Nowe satelity Starlink będą wyposażone w anteny „direct-to-cell”, które mają umożliwić podstawowe SMS-y, a w perspektywie również rozmowy głosowe ze zwykłych telefonów komórkowych (planowane na koniec 2024 lub 2025). To wciąż w fazie rozwoju, ale sugeruje przyszłość, gdzie Twój standardowy telefon może łączyć się z satelitami (więcej w rozdziale Podłączanie zwykłych telefonów do satelitów).
• AST SpaceMobile i Lynk: Start-upy wynoszące satelity mające pełnić rolę „wież komórkowych w kosmosie” dla standardowych telefonów. W 2023 roku AST SpaceMobile przeprowadziło pierwsze na świecie połączenie 5G bezpośrednio między niezmodyfikowanym smartfonem a satelitą (test BlueWalker-3). Lynk Global skutecznie przesyłał SMS-y z satelitów do zwykłych telefonów i uzyskał zgodę FCC na świadczenie usług telefonii satelitarnej. Te sieci nie działają jeszcze na dużą skalę, ale są testowane i wczesne wdrożenia już trwają – docelowo mają zapewnić globalny zasięg SMS/rozmów do zwykłych komórek (we współpracy z operatorami sieci komórkowych).
• Pozostałe systemy regionalne: Istnieją mniejsze lub regionalne systemy satfonów (np. TerreStar i LightSquared/SkyTerra w Ameryce Północnej, ACES w Azji, Tiantong w Chinach itp.). Niektóre były pojedynczo-satelitarne i oferowały usługę tylko w określonych regionach lub jako rozszerzenie telefonii komórkowej (np. TerreStar uruchomił satelitę i przez krótki czas oferował usługi satelitarne jako dodatek do smartfonów AT&T). Wiele z tych systemów już nie działa lub ma bardzo ograniczony zasięg. Szczególnie wart uwagi: chińskie satelity Tiantong (od 2016), które zapewniają krajową usługę satfonową na terytorium Chin oraz okolic – powstały specjalne chińskie telefony satelitarne dla tego systemu. Nie są dostępne globalnie, ale jeśli jesteś w Chinach, telefon Tiantong to legalny satfon na rynek lokalny (ponieważ zagraniczne satfony są zabronione – patrz sekcja o legalności).

Aby zobrazować różnice, poniżej znajduje się tabela porównawcza kluczowych parametrów głównych sieci:

Każda sieć wymaga swojego dedykowanego telefonu lub urządzenia – nie można używać telefonu Inmarsat w sieci Iridium, itp. Twój wybór zależy od tego, gdzie potrzebujesz zasięgu i jakie są Twoje priorytety (globalny zasięg vs. koszt vs. prędkość transmisji danych).

Która sieć satelitarna jest najlepsza dla mnie – Iridium kontra Inmarsat i inne?

Nie ma jednego uniwersalnego wyboru; to zależy od Twoich potrzeb:

• Jeśli potrzebujesz pokrycia wszędzie (włącznie z biegunami czy odległymi oceanami): Wybierz Iridium. To jedyny operator z satelitami obejmującymi absolutnie każde miejsce na Ziemi. Przykłady: ekspedycje polarne, żeglowanie dookoła świata, jedno urządzenie na globalne podróże po wszystkich kontynentach.
• Jeśli głównie działasz poza regionami polarnymi i chcesz niezawodnej usługi: Inmarsat to doskonały wybór. Bardzo stabilne połączenia w obrębie swojego zasięgu, a słuchawka IsatPhone 2 jest bardzo ceniona za jakość rozmów i baterię. Wśród użytkowników morskich, którzy nie zbliżają się do biegunów, Inmarsat jest popularny (to standard w awaryjnej komunikacji okrętowej). Dodatkowo, pakiety czasowe Inmarsat są opłacalne, jeśli nie potrzebujesz pokrycia polarnego.
• Jeśli masz ograniczony budżet, a Twój region znajduje się w zasięgu Thuraya: Thuraya pozwala zaoszczędzić pieniądze. Telefon Thuraya XT-LITE jest na przykład wyraźnie tańszy niż Iridium, a taryfy mogą być korzystniejsze na niektórych planach. To świetny wybór dla użytkowników z Afryki, Bliskiego Wschodu, Europy, Azji. Ale pamiętaj, Thuraya nie działa w obu Amerykach – to nie jest opcja dla podróży dookoła świata, a raczej na określony region.
• Jeśli jesteś w Ameryce Północnej i chcesz niedrogiego rozwiązania na okazjonalne użycie: Globalstar powinien wystarczyć. Przykładowo, wędrowcy lub myśliwi na terenie USA/Kanady wybierają często Globalstar, jeśli potrzebują jedynie zadzwonić z dziczy. Telefony i plany bywają dotowane (czasem można kupić telefon Globalstar za kilkaset dolarów z planem). Jakość głosu jest bardzo dobra tam, gdzie jest zasięg. Uważaj jednak na ograniczenia pokrycia (np. to nie jest wybór na przeprawę przez Atlantyk czy wyprawę do Amazonii).
• Jeśli potrzebujesz danych lub szerokopasmowego połączenia: Żaden z ręcznych satfonów nie daje szybkiej transmisji danych – potrzebny jest większy terminal. Inmarsat BGAN czy nowy Iridium Certus oferuje od setek kbps do nawet kilku Mbps (urządzenia wielkości laptopa czy montowane w pojazdach), ale to już nie są urządzenia kieszonkowe. Thuraya oferuje niewielkie SatSleeve i Hotspot, które zapewniają odpowiednio ~60 kbps i 384 kbps dla smartfonów. Jeśli priorytetem są dane (np. wysyłanie dużych plików, szybki Internet), trzeba zainteresować się tymi urządzeniami, a nie klasycznym satfonem. Do samych e-maili czy WhatsAppa, satfon wystarczy – choć powoli.

Podsumowując: Iridium = najlepsze pokrycie, Inmarsat = solidny niemal globalny z dobrymi usługami, Thuraya = budżetowa opcja regionalna, Globalstar = tanio, ale sprawdź zasięg. Wielu profesjonalistów nosi faktycznie kilka urządzeń (np. telefon Iridium plus terminal szerokopasmowy Inmarsat), by połączyć te zalety. Jeśli jednak kupujesz pierwszy raz, określ dokładnie, gdzie będziesz używać i wybierz sieć pokrywającą ten obszar.

Czy telefon satelitarny działa w budynku, pod ziemią lub w pojeździe?

Samoistnie – nie. Telefony satelitarne wymagają widoczności satelity, więc na ogół nie działają wewnątrz budynków, pod ziemią, ani nawet w zamkniętym samochodzie bez dodatkowych akcesoriów. Oto szczegóły:

• W budynkach: Jeśli spróbujesz używać ręcznego satfonu głęboko w budynku, nie złapiesz sygnału. Czasem można uzyskać bardzo słaby sygnał przy dużym oknie lub na wyższych piętrach pod cienkim dachem, ale nie jest to niezawodne. Standardowa praktyka to wyjść na zewnątrz. Są jednak rozwiązania: wiele satfonów ma złącza do zewnętrznej anteny. Można zamontować antenę na dachu lub za oknem i poprowadzić kabel do stacji dokującej albo bezpośrednio do telefonu. Producenci akcesoriów jak ASE czy Beam oferują zestawy dokujące, które zamieniają satfon w „telefon stacjonarny” do użytku w pomieszczeniu z anteną na zewnątrz. To powszechne na łodziach (antena na maszcie, telefon w kajucie) lub w terenowych biurach. Dodatkowo, urządzenia takie jak Thuraya SatSleeve Hotspot czy Iridium GO tworzą bezprzewodowy hotspot satelitarny – urządzenie (z anteną) ustawiasz na dachu, a smartfon łączysz przez Wi-Fi będąc w środku. Tak więc przy odpowiednim wyposażeniu możesz używać telefonu satelitarnego w budynku, ale nie bez tych dodatków.
• Pod ziemią lub pod wodą: Nie – będąc w jaskini, kopalni, tunelu metra itp. ręczny satfon nie zadziała (brak widoczności nieba). Jedyną praktyczną metodą jest użycie anteny wyciągniętej na powierzchnię. Oczywiście, pod wodą odpada (sygnały radiowe nie przechodzą przez wodę, brak widoczności nieba). Do komunikacji podwodnej stosuje się inne systemy – nie satfony.
• W pojazdach: Siedząc w samochodzie lub samolocie, metalowa konstrukcja zwykle blokuje sygnał satelitarny. W aucie można czasem złapać sygnał przez szyby czy z otwartym dachem, lecz generalnie potrzebna jest zewnętrzna antena pojazdowa. Wielu użytkowników satfonów w pojazdach korzysta z anteny magnetycznej na dachu, podłączonej do stacji dokującej lub bezpośrednio do telefonu satcomglobal.com. To umożliwia korzystanie w ruchu. Przykładowo – telefon w uchwycie na desce rozdzielczej, antena na dachu, i można prowadzić rozmowy podczas jazdy (jak antena GPS). Na łodziach analogicznie zwykle montuje się antenę zewnętrzną do ciągłego użytku.
• Samoloty: Użycie ręcznego telefonu satelitarnego w komercyjnych samolotach jest zabronione (i tak nie złapie sygnału wewnątrz metalowego kadłuba). Samoloty mają swoje systemy łączności. W niektórych prywatnych maszynach montuje się Iridium z anteną zewnętrzną – to możliwe dzięki dedykowanym zestawom. Dla przeciętnego pasażera nie ma jednak możliwości użycia satfona w samolocie. (Uwaga: niektóre linie lotnicze traktują włączone satfony jako towar niebezpieczny w bagażu rejestrowanym ze względu na baterię litową i przepisy – sprawdź zasady przed podróżą z telefonem).

Zasada ogólna: telefony satelitarne potrzebują otwartego nieba. Do użycia w budynkach/pojazdach zaplanuj zewnętrzną antenę lub system powielający sygnał. Niektóre sieci pomagają trochę, oferując jednostronne powiadomienia lub sygnały alertu połączenia, które czasem przebiją się by powiadomić o przychodzącym połączeniu, nawet jeśli nie da się odebrać wewnątrz satcomglobal.com. Na przykład Iridium ma kanał pagingowy, który może powiadomić telefon o nadchodzącym połączeniu gdy jesteś wewnątrz, sugerując wyjście na zewnątrz satcomglobal.com. Ale prawdopodobnie i tak musisz wyjść, by rozmawiać.

Czy pogoda lub teren wpływają na sygnał telefonu satelitarnego?

Teren – tak; pogoda – na ogół tylko przy skrajnie złych warunkach.

• Teren i przeszkody: Wszystko co zasłania linię widoczności zakłóci sygnał satfonu. Góry, wzgórza, klify, a nawet duże budynki mogą zasłaniać drogę do satelity. Dla satelitów GEO (Inmarsat/Thuraya), jeśli masz górę lub wysoki budynek na południe od siebie (na półkuli południowej – na północ), mogą blokować satelitę. Dla LEO (Iridium/Globalstar) przeszkody też są istotne, jednak ponieważ satelity przemieszczają się, można uzyskać sygnał z innego położenia na niebie. Gęste lasy czy dżungle mocno osłabiają sygnał – użytkownicy w takim terenie muszą znaleźć polanę lub użyć anteny powyżej koron drzew. W miastach z wysokimi drapaczami chmur powstają „strefy cienia”. Istnieją przenośne repeatery poprawiające zasięg wokół przeszkód, ale generalnie poważna przeszkoda = brak zasięgu.
• Pogoda: Częstotliwości telefonii satelitarnej (L-band, ok. 1,5–1,6 GHz) są stosunkowo odporne na pogodę. Deszcz, śnieg, chmury zwykle mają minimalny wpływ na sygnały L-band, dlatego właśnie te częstotliwości są wykorzystywane – lepiej przenikają przez deszcz niż systemy satelitarne o wyższej częstotliwości. Lekka i umiarkowana pogoda nie obniża zauważalnie jakości połączeń. Podczas bardzo silnych opadów lub burz może dojść do nieznacznego tłumienia sygnału (rain fade), ale rzadko prowadzi to do zerwania połączenia – raczej do drobnego trzeszczenia lub pogorszenia jakości. Możliwe są problemy przy najbardziej intensywnych opadach lub jeśli antena jest całkowicie zalana (woda może delikatnie rozstroić antenę). Praktyka pokazuje, że wiele osób korzystało z telefonów satelitarnych podczas huraganów czy śnieżyc – większym problemem bywa ochrona urządzenia przed wodą niż sama utrata sygnału. Zachmurzenie, mgła, śnieg – mają zaniedbywalny wpływ na L-band.
• Aktywność słoneczna: Rzadziej spotykany czynnik – rozbłyski słoneczne lub burze geomagnetyczne mogą zakłócać komunikację radiową, w tym satelitarną. To rzadkie, ale silna burza słoneczna może chwilowo pogorszyć sygnał na dużym obszarze. Użytkownik wiele nie poradzi, ale to na ogół krótkotrwałe i sporadyczne.
• Temperatura i środowisko: To nie zakłócenia sygnału per se, ale telefony satelitarne są zaprojektowane do pracy w trudnych warunkach. Większość ma zakres pracy od ok. -20°C do +55°C, obudowy odporne na kurz i częściowo wodę. Wytrzymują upały pustynne i arktyczne zimno (bateria krócej działa w ekstremalnym zimnie). Wiele satfonów jest wzmocnionych do użytku zewnętrznego – np. Iridium Extreme 9575 to wytrzymałość wojskowa i klasa IP65 (odporny na pył i strumień wody). Pogoda raczej nie zniszczy też telefonu.

Podsumowanie: teren jest większym wrogiem sygnału satfonów niż pogoda. W trudnym terenie wybierz wysokie, otwarte miejsce. Nie martw się deszczem czy śniegiem – tylko chroń sprzęt przed zalaniem (jeśli nie jest całkowicie wodoodporny, większość jest wodoodporna). Jeśli podejrzewasz, że coś blokuje sygnał (góra, budynek), spróbuj zmienić pozycję lub poczekaj na inny kąt satelity (w systemach LEO).

Korzystanie z telefonu satelitarnego: obsługa i funkcje

Jak wykonać połączenie za pomocą telefonu satelitarnego?

Korzystanie z telefonu satelitarnego jest podobne do korzystania z telefonu komórkowego, jednak musisz pamiętać o kilku dodatkowych krokach i uwagach:

1. Wyjdź na zewnątrz i rozłóż antenę: Najpierw upewnij się, że masz otwarty widok na niebo. Całkowicie rozłóż lub wysuń antenę telefonu (np. wyciągnij ją lub otwórz, w zależności od modelu). Telefony satelitarne nie zarejestrują się w sieci, dopóki antena nie będzie rozłożona i nie będzie miała widoczności satelity. Wiele telefonów ma wskaźnik siły sygnału, który pomoże Ci ustawić odpowiednią pozycję. W przypadku satelitów GEO (Inmarsat/Thuraya) możesz musieć obrócić lub pochylić telefon, aż złapiesz sygnał satelity (telefon zazwyczaj sygnalizuje to dźwiękiem/bipem lub paskiem sygnału). W systemach Iridium/Globalstar wystarczy, że antena jest pionowo, a telefon znajduje się na zewnątrz – satelity przelatują nad Twoją pozycją.
2. Poczekaj na rejestrację: Włącz telefon i poczekaj, aż uzyska dostęp do sieci satelitarnej. Może to potrwać od kilku sekund do minuty lub dwóch. Na wyświetlaczu pojawi się komunikat o rejestracji (np. „Zarejestrowano” lub nazwa sieci). Gdy urządzenie jest zarejestrowane, możesz dzwonić i odbierać połączenia. Jeśli nie możesz się połączyć, spróbuj zmienić pozycję lub sprawdzić, czy karta SIM jest aktywna.
3. Wybierz numer: Telefony satelitarne korzystają z międzynarodowego formatu wybierania numeru. Każdy satfon posiada niejako „międzynarodowy” numer. Aby wykonać połączenie, należy wybrać „+” (lub kod wyjścia międzynarodowego), następnie kod kraju i numer, jak przy połączeniu międzynarodowym z telefonu komórkowego. Przykład: Aby zadzwonić do USA (555-1234 z numeru kierunkowego 212), wybierasz +1 212 555 1234. Do Wielkiej Brytanii wybierasz +44 … itd. Dzwoniąc na inny telefon satelitarny, wprowadzasz jego specjalny kod kraju (patrz kolejne pytanie o numerację satfonów).
   • Niektóre sieci satelitarne umożliwiają skróty: np. w Iridium wystarczy wybrać 00, potem kod kraju i numer (00 to prefiks międzynarodowy). Jednak zawsze działa także „+”, jeśli telefon ma taki przycisk.
   • Naciśnij zielony przycisk „Zadzwoń” lub przycisk połączenia (jak w telefonie komórkowym), aby rozpocząć rozmowę.
4. Rozmawiaj, pamiętając o krótkim opóźnieniu: Po połączeniu pamiętaj, że może występować nawet półsekundowe opóźnienie. Warto mówić „odbiór” lub robić przerwy, aby nie mówić jednocześnie, zwłaszcza w systemach GEO.
5. Zakończ połączenie: Zakończ, naciskając przycisk zakończenia/czerwony przycisk.

Wskazówki: Trzymaj antenę skierowaną do góry podczas rozmowy (niektóre telefony posiadają wskaźnik sygnału – jeśli spada, popraw pozycję). Unikaj zasłaniania anteny dłonią. Ze względu na kierunkowość sygnału, niektórzy korzystają ze słuchawek, by trzymać telefon w najlepszej pozycji podczas rozmowy. Jeśli stoisz w miejscu, postaraj się nie ruszać, szczególnie przy satelitach GEO – zmiana pozycji może spowodować utratę sygnału. Jeśli połączenie zostanie przerwane, spróbuj ponownie – może się tak zdarzyć, gdy satelita wyjdzie z zasięgu (w sieciach LEO połączenia przekazywane są między satelitami, ale czasem może dojść do przerwania np. podczas handoveru lub gdy widoczność została na chwilę utracona).

Zasadniczo, wybieranie numeru i dzwonienie z satfonu nie jest trudne – przypomina obsługę starego telefonu komórkowego. Kluczowe różnice to potrzeba uzyskania łącza satelitarnego i korzystania z pełnego, międzynarodowego formatu numerów.

Jak wysłać wiadomość SMS z telefonu satelitarnego?

Wysyłanie SMS-ów przez telefon satelitarny jest bardzo podobne do telefonu komórkowego, choć interfejs może być prostszy (brak WhatsApp ani iMessage – tylko klasyczny SMS):

• Upewnij się, że telefon jest zalogowany do sieci (włączony, antena rozłożona, na zewnątrz).
• Przejdź do menu wiadomości w telefonie (zwykle „Wiadomości” lub ikona koperty). Wybierz „Nowa wiadomość” lub „Utwórz SMS”.
• Wprowadź numer odbiorcy. Ważne: Zazwyczaj należy wprowadzić numer w formacie międzynarodowym (z kodem kraju +), nawet jeśli to lokalny numer komórkowy. Na przykład +61… dla Australii lub +254… dla Kenii, itd. Wysyłając SMS na inny satfon, wpisz pełny numer satelitarny wraz z odpowiednim prefiksem kraju.
• Wpisz treść wiadomości. Telefony satelitarne zazwyczaj korzystają ze starego systemu T9 na klawiaturze numerycznej (chyba że masz model z pełną klawiaturą lub smartfonowy interfejs). Pisz zwięźle – standardowy limit SMS to 160 znaków. Niektóre sieci pozwalają na dłuższe ciągi SMS, ale lepiej zachować zwięzłość, ponieważ dłuższe wiadomości mogą być podatne na zakłócenia sygnału.
• Wyślij wiadomość i poczekaj na potwierdzenie. Z uwagi na połączenie satelitarne, wysłanie SMS-a może zająć trochę więcej czasu niż w sieci komórkowej. Możesz zobaczyć pasek postępu lub status wysłania po kilku sekundach. W niektórych telefonach wiadomość przemieszcza się z folderu Wypisane do Wysłane po pomyślnym dostarczeniu. Jeśli stracisz sygnał podczas wysyłania, może wystąpić opóźnienie lub błąd. Zazwyczaj telefon będzie próbował ponownie wysłać przez pewien czas, jeśli od razu się nie uda.

SMS-y satelitarne mogą być dostarczane do zwykłych telefonów komórkowych lub adresów email (niektóre satfony pozwalają wysłać SMS-a na email, wpisując adres email zamiast numeru). Zwróć uwagę, że jeśli wysyłasz SMS z satfonu na telefon komórkowy, odbiorca zobaczy wiadomość z nietypowego, międzynarodowego numeru (może wyglądać dziwnie). Zazwyczaj może odpowiedzieć, po prostu używając funkcji „reply”, ale zostanie obciążony stawką za międzynarodowego SMS-a, ponieważ numer satelitarny traktowany jest jako zagraniczny/satelitarny.

Koszty: SMS-y w sieciach satelitarnych są tańsze niż połączenia głosowe, ale wciąż płatne – zwykle około 0,5–1 dolara USA za wiadomość w większości taryf (niektóre zawierają pakiety SMS). W niektórych planach (np. wybrane pakiety Iridium) ceny spadają do ok. 0,10 $ za SMS, lecz przy płatności za sztukę standardowa cena to ok. 0,50 $.

Miła cecha: odbiór SMS-ów na telefon satelitarny jest często bezpłatny dla użytkownika satfonu (płacisz za wysyłkę, nie odbiór). Niektórzy operatorzy oferują nawet portal internetowy, z którego inni mogą wysłać krótką wiadomość na Twój telefon satelitarny za darmo lub bardzo tanio, a Ty odbierasz ją bezpośrednio na telefonie. Przykładowo, Iridium udostępnia formularz online do wysyłania darmowego SMS-a 160 znaków na numer Iridium, a Globalstar przez SPOT umożliwia bezpłatny odbiór pewnych wiadomości.

Czy telefony satelitarne mają internet lub możliwości transferu danych?

Tak, ale są one mocno ograniczone w porównaniu do smartfonów. Wszystkie współczesne telefony satelitarne oferują przynajmniej podstawową transmisję danych, ale prędkości są bardzo niskie, a koszty wysokie. Oto czego możesz się spodziewać:

• Połączenie dial-up: Klasyczne telefony satelitarne (Iridium 9555/9575, Inmarsat IsatPhone) mają tryb transmisji danych podobny do modemu dial-up przez satelitę, z prędkością 2,4 kbps (Iridium) lub około 20 kbps (Inmarsat). To niewyobrażalnie mało według dzisiejszych standardów – wystarczy co najwyżej na tekstowe e-maile lub szczątkową transmisję danych. Na przykład Inmarsat IsatPhone 2 pozwala wysyłać krótkie wiadomości email lub raporty GPS przez ten kanał. Telefony Iridium można podłączyć do laptopa przez USB i przy użyciu specjalnego oprogramowania wysyłać e-maile lub minimalną wersję przeglądania tekstowego stron www. Nie ma co liczyć na zdjęcia czy multimedia – to wyłącznie komunikacja tekstowa.
• SMS do email i drobne transmisje danych: Niektóre telefony pozwalają wysłać krótki email jako SMS lub mają wbudowaną funkcję udostępniania współrzędnych GPS. Nie są to funkcje wymagające dużej przepustowości, ale bywają bardzo przydatne (np. „wyślij moją lokalizację” przesyła dane GPS przez SMS/email). Dzięki temu można przekazywać proste informacje w małych pakietach danych.
• Zaawansowane akcesoria do transmisji danych: Istnieją gadżety zwiększające możliwości:
  • Thuraya SatSleeve+ – nakładka na smartfona (iPhone/Android), która zamienia smartfon w telefon satelitarny do połączeń głosowych, SMS i wolnej transmisji danych. Oferuje ok. 60 kbps, co wystarcza na komunikatory, proste social media lub bardzo lekkie przeglądanie Internetu. 60 kbps to wciąż 10 razy wolniej niż 3G, ale o wiele lepiej niż 2,4 kbps. Jest to jedne z bardziej rozbudowanych rozwiązań transmisji danych dla urządzeń podręcznych.
  • Hotspoty satelitarne (routery Wi-Fi): Na przykład Inmarsat IsatHub (Wideye iSavi) to przenośny hotspot – niewielki terminal (rozmiar iPada) łączy się z Inmarsatem i tworzy sieć Wi-Fi dla Twoich urządzeń. Może osiągnąć do 384 kbps pobierania, co jest porównywalne z wczesnym 3G i wystarczy na maile z załącznikami, przesyłanie zdjęć w niskiej rozdzielczości lub podstawowy dostęp do stron. Iridium GO! również tworzy hotspot Wi-Fi (choć Iridium GO! działa realnie przy ~2,4 kbps na bieżąco, ale potrafi kompresować dane, uzyskując efektywnie ~20 kbps). Te urządzenia pozwalają korzystać z aplikacji email lub specjalnych przeglądarek kompresujących dane na smartfonie/laptopie, by wykorzystać ograniczone pasmo do maksimum.
  • Terminale BGAN/Certus: To już nie telefon podręczny, ale warto wspomnieć – terminale BGAN od Inmarsata i Certus od Iridium zapewniają setki kbps, a nawet parę Mbps (np. Iridium Certus do ~700 kbps na największym urządzeniu, BGAN HDR do ~800 kbps). To walizki czy większe urządzenia używane np. w mediach do przekazu na żywo itd. – wykracza to poza „telefon satelitarny”, ale pokazuje, jakie możliwości daje technologia satelitarna.

Podsumowując, podręczne telefony satelitarne nie są przeznaczone do intensywnego użytku internetowego. Sprawdzają się w komunikacji tekstowej i koordynacji awaryjnej. Próba normalnego przeglądania internetu na laptopie przez satfona bez kompresji danych sprawi, że załadowanie jednej strony potrwa długie minuty (i będzie kosztowało krocie). Stosując jednak specjalne programy email lub przeglądarki kompresujące, można wykonać niezbędne zadania. Wielu użytkowników łączy satfon z usługami takimi jak UUPlus lub OneMail, które mocno kompresują i wysyłają e-maile efektywnie przez satelitę.

Koszty przesyłu danych są wysokie – często rozliczane za minutę lub za megabajt. Na przykład dane przez Iridium mogą kosztować efektywnie ponad 1 dolar za minutę, a w ciągu tej minuty przesyłanych jest tylko kilka kilobajtów! Niektóre nowsze usługi (jak przedpłacone jednostki Inmarsat) naliczają opłatę za megabajt (i może to być ponad 6 dolarów za MB oprócz bazowych jednostek). Tak więc naprawdę korzystasz z tych danych tylko w razie konieczności.

Podsumowanie: Tak, można połączyć się z Internetem za pomocą telefonu satelitarnego, ale potrzebna jest cierpliwość. Nadaje się to do potrzeb niskoprzepustowych, takich jak e-maile, tekstowe prognozy pogody czy wiadomości. Jeśli potrzebujesz prawdziwego Internetu (rozmowy przez Zoom, streaming, przesyłanie dużych plików), będziesz potrzebować znacznie droższego satelitarnego internetu szerokopasmowego (jak terminal Starlink lub BGAN), a nie ręcznego telefonu satelitarnego.

Czy mogę dzwonić z telefonu satelitarnego na zwykłe telefony i odwrotnie?

Absolutnie tak. Telefony satelitarne są połączone z regularną siecią telefoniczną, więc możesz wybierać zwykłe numery telefonów, a osoby ze zwykłych telefonów mogą dzwonić na numer satelitarny. Są jednak pewne kwestie, o których warto pamiętać:

• Format wybierania numeru: Dzwoniąc z telefonu satelitarnego na zwykły numer, wybierasz „+ [kod kraju] [numer]”, jak wspomniano wcześniej. Sieć satelitarna przekieruje Twoje połączenie do publicznej sieci w kraju docelowym. Przykładowo, aby zadzwonić z telefonu satelitarnego na stacjonarny w Nowym Jorku, wybierasz +1 212 xxx xxxx. U osoby odbierającej pojawi się połączenie międzynarodowe (z Twoim numerem satelitarnym jako numerem dzwoniącego).
• Dzwonienie na telefon satelitarny: Każdy telefon satelitarny ma przypisany numer, często ze specjalnym kodem kraju niepowiązanym z jednym państwem. Na przykład numery Iridium zaczynają się od +8816 lub +8817 (kod kraju 881 jest przeznaczony dla „Global Mobile Satellite System”). Numery Inmarsat zazwyczaj zaczynają się od +870 (Inmarsat używa globalnie kodu 870). Thuraya korzysta z +88216 lub +882 (również specjalny zakres numeracji satelitarnej). Globalstar w wielu przypadkach przydziela numery lokalne w danym kraju (np. amerykański telefon Globalstar może mieć numer +1) lub używa +8818/8819 dla niektórych usług, ale często połączenia Globalstar mogą być przekierowywane przez lokalne numery. Dla dzwoniącego połączenie na telefon satelitarny wygląda jak każda rozmowa międzynarodowa: wybiera się międzynarodowy prefix i pełny numer satelitarny. Przykładowo, ktoś w USA dzwoniąc na Iridium wybierze 011 8816 XXX XXXX.
• Koszty połączenia z telefonem satelitarnym: To jest ten haczyk. Dzwonienie na telefon satelitarny z regularnego telefonu może być bardzo drogie, w zależności od operatora. Takie stawki nie są zwykle wliczone w plany komórkowe lub pakiety międzynarodowe. Nierzadko operatorzy pobierają 5-10 dolarów za minutę (lub więcej) za połączenie z Iridium lub Thurayą. Osoba korzystająca z telefonu satelitarnego zwykle nie płaci za połączenia przychodzące (już opłaciła usługę), więc koszt spada na dzwoniącego. Z tego powodu niektóre sieci satelitarne udostępniają obejścia, jak połączenia dwuetapowe lub przypisanie lokalnego numeru:
  • Połączenie dwuetapowe (dla Iridium): Dzwoniący najpierw wybiera specjalny lokalny numer (dla Iridium jest to numer amerykański w Arizonie). Następnie usłyszy komunikat głosowy z prośbą o podanie numeru Iridium i połączenie zostaje zestawione. Dzwoniący płaci za połączenie do Arizony, a abonent telefonu satelitarnego płaci za przekierowaną część (zwykle jest to ogólnie tańsze).
  • Lokalne numery dostępowe: Niektórzy operatorzy za opłatą mogą przydzielić numer lokalny w danym kraju, który przekierowuje rozmowy na satelitę. Na przykład numer brytyjski +44 lub amerykański +1, który mapuje się na Twój telefon satelitarny – wtedy osobom dzwoniącym (rodzinie, znajomym) jest taniej się z Tobą połączyć (płacą stawkę krajową lub międzynarodową według swojego operatora, a Ty płacisz dodatkową opłatę za przekierowanie).

Podsumowując: można bezproblemowo dzwonić między telefonami satelitarnymi i zwykłymi, tylko należy być świadomym międzynarodowego charakteru takiego połączenia. Użytkownik satelity po prostu wybiera numer (trzeba tylko użyć formatu + z kodem kraju), a osoba dzwoniąca na satelitę musi mieć jego globalny numer i być gotowa na wysokie opłaty, jeśli nie użyje obejścia.

Czy telefony satelitarne mają własne numery i karty SIM?

Tak, telefony satelitarne mają przydzielane numery i korzystają z kart SIM (w większości przypadków) bardzo podobnie jak zwykłe telefony komórkowe:

• Numery telefonów: Jak opisano wcześniej, numery satelitarne często mają unikalne kody kraju przeznaczone do usług satelitarnych. Na przykład:
  • Iridium: numery są w zakresie +881 6 oraz +881 7. To część „881” przeznaczonej dla globalnych usług satelitarnych. Jeśli masz telefon Iridium, Twój numer może wyglądać jak +8816 325 XXXXX.
  • Inmarsat: posługuje się kodem +870 dla wszystkich usług (dawniej były różne kody dla regionów oceanicznych, ale złączono je w +870). Przykładowo telefon Inmarsat może mieć +870 773XXXXX.
  • Thuraya: korzysta z zakresów +882 oraz +88216 (które są kolejnym blokiem międzynarodowej numeracji satelitarnej).
  • Globalstar: Globalstar działa nieco inaczej – w wielu regionach usługa jest zintegrowana z lokalną telefonią, więc możesz dostać „zwykły” numer. Przykładowo telefon Globalstar w USA może mieć numer z kodem +1, przez co osobom z USA jest łatwiej/taniej z Tobą rozmawiać (połączenie idzie najpierw przez naziemną bramkę, potem na satelitę). W innych regionach również mogą przydzielić lokalny numer lub używać +881. Skonsultuj się z operatorem – Globalstar w obu Amerykach często reklamuje swoje telefony jako mające lokalne numery.
  • Inne: Przy korzystaniu z nowszych urządzeń (np. komunikatorów satelitarnych), czasem przydzielany jest numer lub tylko konto bez numeru do dzwonienia (np. urządzenia Garmin inReach nie mają numeru do rozmów głosowych – korzystają z sytemu pośredniczącego e-mail/SMS do wiadomości tekstowych).

Tak więc, telefon satelitarny ma unikalny numer, który przekazujesz tym, którzy muszą się z Tobą skontaktować. Ważne, żeby mieli świadomość, że to połączenie międzynarodowe (patrz powyżej odnośnie kosztów).

• Karty SIM: Większość telefonów satelitarnych korzysta z kart SIM, bardzo podobnych do kart GSM. Iridium, Inmarsat, Thuraya – wszystkie mają karty SIM wkładane do aparatu. Karta SIM jest przypisana do Twojego planu taryfowego (minuty przedpłacone lub abonament) oraz numeru. Dzięki temu możesz przełożyć kartę SIM między telefonami tej samej sieci. Na przykład, jeśli masz dwa aparaty Iridium, możesz przełożyć kartę i korzystać ze swojego numeru/limitu na innym urządzeniu (oczywiście w danym momencie działa tylko jeden). To znaczy też, że jeśli tylko wynajmiesz lub pożyczysz telefon satelitarny, o tym, jaka jest usługa, decyduje karta SIM. Niektórzy operatorzy oferują karty wielosieciowe (rzadko); zwykle jednak karta obsługuje jedną sieć. Telefony Globalstar również korzystają z formy karty SIM. Wyjątkiem historycznym były starsze modele, np. pierwsze Inmarsaty do stacjonarnego użytku. Jednak wszystkie współczesne ręczne telefony używają kart SIM.
  • Jeśli kupujesz telefon, musisz także zdobyć kartę SIM i plan taryfowy. SIM może być dołączony do telefonu przy zakupie u operatora, albo kupujesz go osobno. Aktywacja karty SIM nadaje Twój numer i uruchamia usługę.
  • Karty SIM przedpłacone: Wiele osób korzysta z satelitów na kartach prepaid – doładowujesz odpowiednią liczbę jednostek (minut/sms) do wykorzystania przez określony czas. Każda karta SIM ma swój numer i termin ważności, chyba że doładujesz przed upływem czasu.

Krótko mówiąc, telefon satelitarny działa bardzo podobnie do odblokowanego telefonu GSM: numer i usługa są przypisane do karty SIM. Jeśli Twoja karta SIM jest nieaktywna, telefon nie połączy się z siecią (nawet do numeru alarmowego 911 w większości przypadków – o czym niżej). Utrzymanie aktywności karty SIM/planu jest więc kluczowe.

Czy telefony satelitarne są łatwe w obsłudze?

Co zaskakujące, tak – korzystanie z podstawowego telefonu satelitarnego nie jest trudniejsze niż z klasycznego telefonu komórkowego. Konstrukcja jest zazwyczaj prosta i skupiona na połączeniach/głosie/SMS. Jeśli potrafisz obsłużyć telefon komórkowy z lat 90-tych (np. Nokia, Motorola typu „cegła” lub „candybar”), potrafisz obsłużyć satelitę. Kilka słów o użyteczności:

• Interfejs: Większość telefonów satelitarnych ma prosty, przejrzysty interfejs menu, często ekran monochromatyczny lub podstawowy kolor. Zwykle mają fizyczną klawiaturę. W menu znajdziesz kontakty, SMS, rejestr połączeń itp. Interfejs stara się być maksymalnie zbliżony do zwykłych komórek, plus wskaźniki sygnału satelitarnego. Nowoczesne modele, jak Thuraya X5-Touch, to już androidowe smartfony z ekranem dotykowym (łatwiejsze w obsłudze, choć to modele z wyższej półki). Natomiast najpopularniejsze aparaty (Iridium 9555/9575, Inmarsat IsatPhone) to czytelne menu i duże przyciski.
• Język i wyświetlacz: Obsługują wiele języków (angielski, hiszpański, francuski, arabski, chiński – są sprzedawane globalnie). Ekran jest często przystosowany do czytelności na zewnątrz (transreflektywne wyświetlacze do widoczności na słońcu). Klawiatura zwykle jest powiększona lub dobrze oddzielona, więc można łatwo wybrać numer np. w rękawiczkach (ważne w chłodnym klimacie). Takie drobne udogodnienia sprawiają, że są wygodne nawet w ekstremalnych warunkach.
• Wykonywanie połączeń i wysyłanie SMS: Jak wyjaśniono, obsługa połączeń jest praktycznie taka jak w zwykłym telefonie; trzeba tylko znaleźć sygnał. Gdy już się połączysz, rozmowa odbywa się jak przez komórkę – słuchawka, mikrofon (niektóre mają głośnik). Wysyłanie SMS czasem bywa mniej wygodne przez pisanie T9, ale jeśli pamiętasz jak to się robiło na starszych telefonach, obsłużysz także satelitę.
• Wytrzymałość: Telefony satelitarne są budowane do pracy w trudnych warunkach, więc nie musisz się przejmować delikatnością. Można ich używać w deszczu, kurzu itd. Są odporne na upadki, oraz pracę w skrajnych temperaturach. Nie musisz się więc bać, że trochę deszczu je uszkodzi – możesz spokojnie skupić się na rozmowie. Wiele modeli jest odpornych na wodę i kurz (niektóre są wodoodporne do 1 metra przez krótki czas). Dzięki temu masz większą swobodę w terenie.

Podsumowując: przeciętna osoba może podnieść telefon satelitarny i korzystać z niego praktycznie bez nauki. Najważniejsze kwestie do zapamiętania to: zawsze wyciągnij antenę, skieruj ją w odpowiednią stronę (dla GEO), wybieraj numery zawsze z +kodu kraju i miej cierpliwość przy łączeniu z siecią. Po opanowaniu tych zasad obsługuje się go jak zwykły telefon komórkowy. W wielu przypadkach dostaniesz skróconą instrukcję obsługi opisującą te różnice oraz możliwość wykonania testowego połączenia (np. Iridium ma darmowy numer testowy do sprawdzenia działania telefonu). Tak więc nie musisz być technicznym ekspertem, by korzystać z telefonu satelitarnego.

Jakie specjalne funkcje posiadają telefony satelitarne (np. przycisk SOS, GPS)?

Wiele telefonów satelitarnych oferuje kilka dodatkowych funkcji poza rozmowami i SMS-ami, szczególnie skoncentrowanych na bezpieczeństwie i użyciu w terenie:

• Przycisk SOS / Alarmowy: Wiele telefonów satelitarnych ma programowalny przycisk alarmowy. Na przykład, Iridium Extreme (9575) i Inmarsat IsatPhone 2 mają przycisk SOS, który można przytrzymać w nagłym wypadku. Przycisk ten może być ustawiony na dzwonienie pod zdefiniowany numer (np. centrum koordynacji ratownictwa lub lidera zespołu), i/lub wysyłanie automatycznej wiadomości alarmowej SMS z lokalizacją do wybranych kontaktów. W Iridium Extreme naciśnięcie SOS aktywuje także tryb śledzenia, dzięki czemu ratownicy widzą aktualizacje Twojej pozycji. To nieocenione, jeśli np. jesteś ranny i nie możesz wykonać połączenia – możesz wcisnąć SOS i mieć pewność, że pomoc zostanie powiadomiona wraz z Twoimi ostatnimi współrzędnymi GPS. Niektóre usługi współpracują z GEOS lub innymi ośrodkami koordynacji ratunkowej po aktywacji SOS (do monitoringu może być wymagana subskrypcja).
• Odbiornik GPS: Praktycznie wszystkie nowoczesne telefony satelitarne mają wbudowany odbiornik GPS. Dzięki temu telefon zna swoją lokalizację (pomaga sieci oraz użytkownikowi) i może dołączać ją do wiadomości. Zazwyczaj możesz zobaczyć współrzędne na ekranie, a wiele telefonów pozwala wysłać lokalizację GPS SMS-em do kogoś (np. „To tutaj jestem: szer./dł.”). Jest to przydatne podczas nawigacji i sytuacji awaryjnych – w czasie wzywania pomocy możesz podać swoje współrzędne ratownikom. GPS w telefonie może również służyć w niektórych modelach do podstawowych punktów nawigacyjnych lub kompasu, ale to nie pełnoprawna mapa GPS.
• Usługi śledzenia i SOS: Niektóre telefony satelitarne i urządzenia pokrewne obsługują ciągłe śledzenie. Możesz np. ustawić Iridium Extreme tak, by cyklicznie wysyłał sygnały śledzące do portalu (stosowane w ekspedycjach, by rodzina/znajomi mogli śledzić postępy). To często wymaga odpowiedniej taryfy lub zewnętrznej aplikacji, ale wiele osób nie wie, że telefony satelitarne oferują taką możliwość.
• Wytrzymała konstrukcja: Jak wspomniano, telefony satelitarne są zwykle wytrzymałe – wiele z nich posiada normy MIL-STD-810G (szok, wibracje, wilgoć itd.) i IP65+ na kurz/wodę. Iridium Extreme 9575 uchodzi za telefon o wytrzymałości militarnej. To nie jest „funkcja” włączana w opcjach, ale istotna cecha – ten telefon przetrwa to, co zniszczyłoby zwykły smartfon.
• Długi czas czuwania akumulatora: Telefony satelitarne często mają bardzo długi czas czuwania (ponieważ użytkownicy mogą mieć je włączone, oczekując na połączenie w odległych miejscach). IsatPhone 2 oferuje do 160 godzin (prawie tydzień) czuwania. To duża zaleta – możesz mieć telefon gotowy do odbioru lub użycia SOS przez wiele dni. Czas rozmów to zwykle kilka godzin (4–8, w zależności od modelu). Często dostarczane są z mocnymi bateriami, a czasem z opcjonalnymi ładowarkami solarnymi dla ekspedycji.
• Prywatność / Szyfrowanie: Nie jest to typowo widoczna funkcja dla użytkownika, ale rozmowy satelitarne są najczęściej szyfrowane „w locie”. Jest to standard większości sieci, by uniemożliwić podsłuch zwykłym osobom. (Uwaga: to nie gwarantuje całkowitej prywatności – wyspecjalizowani przeciwnicy czy służby mogą przechwycić takie transmisje, ale w praktyce są one bezpieczne dla zwykłego użytkownika. Istnieją specjalne, w pełni szyfrowane telefony satelitarne dla rządów, ale to nisza). Przeciętny użytkownik korzysta z tego, że komunikacja satelitarna nie jest łatwo przechwytywana przez amatorów.
• Inne narzędzia: Niektóre telefony satelitarne mają podstawowe funkcje takie jak budzik, kalendarz, kalkulator – standardowe dodatki do telefonu. Nie mają zwykle zaawansowanych gadżetów (chyba, że jest to urządzenie hybrydowe typu smartfon-satelitarny, jak Thuraya X5-Touch z Androidem).

Ogólnie rzecz biorąc, telefony satelitarne mają mniej funkcji niż współczesne smartfony, ale dostępne opcje są nastawione na niezawodność i bezpieczeństwo. Funkcje alarmowe SOS i GPS są tu kluczowe i mogą dosłownie uratować życie w nagłych wypadkach. Jeśli masz telefon satelitarny, warto od razu zaprogramować przycisk SOS pod numer alarmowy lub usługę ratunkową i przetestować go (wiele telefonów ma tryb testowy SOS, aby nie alarmować służb podczas konfiguracji).

Jak długo działa bateria w telefonie satelitarnym?

Czas działania baterii w telefonach satelitarnych jest bardzo dobry w trybie czuwania i przeciętny podczas rozmów:

• Czas czuwania: Większość ręcznych telefonów satelitarnych reklamuje czasy czuwania na poziomie 30–100 godzin lub więcej, w zależności od modelu i sieci. Przykładowo, Inmarsat IsatPhone 2 ma świetny czas czuwania do 160 godzin (około 1 tydzień), jeśli pozostanie włączony i czeka na połączenie. Thuraya XT-LITE oferuje około 80 godzin czuwania. Iridium Extreme 9575 to około 30–54 godziny czuwania w zależności od baterii. Globalstar GSP-1700 – około 36 godzin czuwania. Wartości dotyczą dobrego sygnału, jeśli telefon ciągle szuka sieci (np. leży w budynku bez sygnału), bateria będzie szybciej rozładowana. Tryb czuwania oznacza, że telefon jest włączony i zarejestrowany, ale nie prowadzi rozmowy.
• Czas rozmów: To zwykle 3 do 8 godzin ciągłej rozmowy, w zależności od urządzenia i baterii. Przykłady: Iridium 9575 Extreme – około 4 godziny rozmów na standardowej baterii. Iridium 9555 podobnie ~3,5–4 godziny. Thuraya XT-LITE – do 6 godzin rozmów. Inmarsat IsatPhone 2 – do 8 godzin rozmów (ma pojemną baterię). Globalstar GSP-1700 – około 4 godziny rozmów. Zwykle więc wystarcza na kilka godzin rozmów po pełnym naładowaniu. W praktyce rozmowy satelitarne są często krótkie (ze względów kosztowych), więc naładowany telefon wystarczy na kilka dni przy okazjonalnych rozmowach.
• Czynniki wpływające na baterię: Używanie telefonu w skrajnym chłodzie obniża wydajność baterii (noś ją blisko ciała zimą i wyjmuj tylko do użycia). Również częste używanie śledzenia GPS lub podświetlenia szybciej ją rozładuje. Ustalanie sygnału po włączeniu telefonu też zużywa więcej energii przez chwilę. Niemniej, baterie są projektowane, by dobrze trzymały energię w czuwaniu.
• Ładowanie: Telefony satelitarne są wyposażone w ładowarki sieciowe, często też samochodowe DC. Wyprawy często korzystają z ładowarek solarnych lub powerbanków do ładowania w terenie. Telefony korzystają z własnych akumulatorów (zwykle litowo-jonowych), można kupić zapasowe. W przypadku długiej wyprawy warto mieć drugi akumulator – jeden przechowywać blisko ciała, a drugi używać (przydaje się na mrozie).
• Żywotność: Akumulatory litowe tracą pojemność po kilku latach. Nowa bateria może dać 8 godzin rozmów, ale po kilku latach już tylko np. 6 godzin. Jeśli polegasz na telefonie satelitarnym, warto wymieniać baterię co parę lat lub gdy zauważysz wyraźnie krótszy czas działania.

W praktyce naładowany telefon satelitarny może być włączony przez kilka dni do tygodnia, by odbierać połączenia. Jeśli włączasz go tylko w razie potrzeby, bateria wystarczy na znacznie dłużej (w liczbie dni kalendarzowych). Wiele osób oszczędza baterię, trzymając telefon wyłączony i włączając go tylko na umówione meldunki lub gdy trzeba zadzwonić (ponieważ połączenia przychodzące są rzadkie, chyba że się je zaplanuje). Jeśli jednak potrzebujesz mieć go stale w gotowości, to maksymalnie masz parę dni bez ładowania (IsatPhone2 jest liderem z prawie 7 dniami czuwania).

Koszty i plany taryfowe

Ile kosztuje zakup telefonu satelitarnego?

Telefony satelitarne są droższe niż typowe telefony komórkowe, ale ceny stopniowo maleją. Koszt zależy od marki/modelu i tego, czy kupujesz nowy, czy używany egzemplarz. Oto orientacyjne ceny (w USD) popularnych modeli:

• Iridium Extreme 9575: ok. 1 400 $ (topowy, bardzo wytrzymały telefon globalny).
• Iridium 9555: ok. 1 000–1 200 $ (nieco starszy model Iridium, tańszy od Extreme).
• Inmarsat IsatPhone 2: ok. 1 000 $ (często za 700–1000 $, jedno źródło podaje ok. 1 080 $). Czasem można znaleźć taniej na promocji.
• Thuraya XT-LITE: ok. 600–800 $ (notowany w okolicach 650 $). Wyższe modele Thurayi (XT-Pro, X5-Touch) mogą kosztować powyżej 1 000 $, ale XT-LITE to popularny tańszy wybór w regionach obsługiwanych przez Thurayę.
• Globalstar GSP-1700: ok. 500 $ (wraz z planem taryfowym). Często można znaleźć oferty, gdzie telefon kosztuje 499 $ przy aktywacji planu rfgear2go.com. Cena katalogowa może być wyższa (niektóre serwisy podają 750 $+ przy kupnie oddzielnie), ale Globalstar często subsydiuje zakup telefonu. Starsze modele lub urządzenia refabrykowane to koszt 300–500 $ satellitephonerental.com.
• Garmin inReach (komunikator satelitarny, bez rozmów głosowych): 300–450 $ (wspominamy jako alternatywę dla urządzeń tylko do SMS-ów).
• Opcja wypożyczenia: Nie musisz kupować – możesz wypożyczyć telefon satelitarny od różnych dostawców. Koszt wypożyczenia to ok. 8–15 $ za dzień. Przykładowo, wynajem telefonu Iridium to ok. 9 $ dziennie lub 60 $ tygodniowo. To opłacalne przy krótkich wyjazdach, kiedy potrzebujesz telefonu tylko na kilka dni lub tydzień.

Ceny mogą się zmieniać, są też dostępne pakiety (niektórzy sprzedawcy oferują telefon wraz z minutami na start). Na rynku znajdziesz też używane telefony satelitarne – starszy Iridium czy Thuraya można kupić za kilkaset dolarów. Upewnij się jednak, że urządzenie jest sprawne i nie zgłoszone jako kradzione (operatorzy satelitarni mogą zablokować numer IMEI skradzionego telefonu).

Pamiętaj, zakup telefonu to tylko jedna część – musisz też uwzględnić w budżecie usługę (karta SIM, czas rozmów), która również może być znacząca (omówiona poniżej). Jednak koszt urządzenia to wydatek jednorazowy. Telefony są trwałe i mogą służyć przez wiele lat, więc często większym kosztem w dłuższej perspektywie jest opłata za usługę, a nie sprzęt.

Oto krótkie porównanie kilku modeli i ich parametrów:

(Ceny orientacyjne za nowe urządzenia; ceny w sklepach mogą się różnić. Dane na podstawie najnowszych informacji, w USD.)

Jeśli te ceny wydają się wysokie, pamiętaj, że telefony satelitarne są produkowane w mniejszych ilościach niż telefony komórkowe i zawierają wyspecjalizowaną technologię, a dodatkowo często uwzględniają jakąś dotację na infrastrukturę sieciową. Modele z najwyższej półki są bardzo wytrzymałe, co podnosi koszt. Jeśli jednak potrzebujesz telefonu tylko na jednorazową wyprawę, wynajem lub zakup używanego egzemplarza może znacznie obniżyć wydatek.

Ile kosztują rozmowy i SMS-y na telefonie satelitarnym?

Czas rozmów satelitarnych jest drogi w porównaniu do komórkowego. Dokładne koszty zależą od operatora i wybranego planu, ale typowe wartości to:

• Połączenia głosowe (wychodzące): Zwykle 1-2 USD za minutę w większości sieci przy standardowym planie. Na przykład plany Iridium często kosztują około 1,00-1,50 USD za minutę połączenia wychodzącego (przy zakupie pakietu lub na abonamencie bywa trochę mniej). Inmarsat może być nieco tańszy lub podobny (~0,80–1,50 USD/min zależnie od planu i czy dzwonisz na numer stacjonarny czy do innego telefonu satelitarnego). Thuraya może być tańsza na swoim obszarze – czasem 0,5–1,00 USD/min za rozmowy w obrębie swojej sieci lub na numery stacjonarne, ale więcej jeśli dzwonisz poza region lub na inną sieć satelitarną. Przykładowo: jeden z podstawowych abonamentów Iridium ma dodatkowe minuty po 0,99 USD/min. Vouchery prepaid przeliczają się zazwyczaj na około 1,20 USD/min. WAŻNE: Jeśli zadzwonisz ze swojego telefonu satelitarnego na inny satelitarny w innej sieci, koszt może być bardzo wysoki (często 5-10 USD za minutę) – np. połączenia Iridium-Thuraya są rozliczane według stawek premium (bo idzie przez międzynarodowe bramki). W praktyce najczęściej będziesz dzwonić na zwykłe numery lub w obrębie tej samej sieci satelitarnej.
  • Połączenia przychodzące: Z reguły nie są dla Ciebie (użytkownika telefonu satelitarnego) płatne (dzwoniący płaci wysoką stawkę za połączenie). Możesz więc poprosić, by ktoś do Ciebie zadzwonił, a Ty prowadzisz rozmowę, koszt ponosi osoba dzwoniąca. Jednak jeśli skonfigurujesz połączenia dwuetapowe lub przekierowanie, możesz ponieść pewne koszty za połączenie przychodzące (np. w Iridium połączenie dwuetapowe – 1 USD/min dla użytkownika satelitarnego). Sprawdź szczegóły swojego planu.
• Wiadomości tekstowe (SMS): Zwykle około 0,5–1 USD za wiadomość wysłaną z telefonu satelitarnego. Niektóre plany są tańsze; np. Global Satellite (dostawca) notował SMS-y po 0,10 USD każdy na niektórych planach, co jest bardzo tanie. Iridium to często ok. 0,5 USD za wiadomość 160 znaków w trybie prepaid. Inmarsat podobnie – ok. 0,5 USD. Thuraya ma tendencję do niższych cen, nawet ok. 0,25 USD. Ale to może się różnić. Odbieranie SMS na telefon satelitarny jest zwykle darmowe (nie płacisz za odbiór).
• Dane: Dane są rozliczane zwykle za minutę lub megabajt. Przykładowo prepaid Inmarsat może kosztować 9 jednostek za 1 MB (a 1 jednostka to ok. 1 USD), czyli ok. 9 USD/MB. W Iridium efektywnie to 1,30 USD za minutę przesyłu danych (ale w tempie 2,4 kbps = bardzo mało danych na minutę!). To skomplikowane, ale wystarczy wiedzieć, że korzystanie z danych szybko generuje koszty, jeśli próbowałbyś zrobić coś więcej niż wysłać kilka maili. W nowszych planach (np. Iridium Certus) są pakiety na dane, ale przy obsłudze telefonem ręcznym ogranicza się to do kilku emaili, co i tak kosztuje kilka USD za każdy z nich.
• Plany vs prepaid (doładowania):
  • Prepaid (doładowania): Kupujesz pakiet minut/jednostek. Na przykład, możesz kupić kartę Iridium na 75 minut za 150 USD (ważna 30 dni) – efektywnie 2 USD/min. Większe pakiety dają lepsze stawki (np. karta na 500 minut za 600 USD = 1,20 USD/min). Jednostki prepaid zużywane są różnie – np. połączenie z inną siecią satelitarną może kosztować 5 jednostek/min, SMS 0,5 jednostki, itp., więc trzeba sprawdzić przelicznik. Prepaid jest dobre, jeśli chcesz kontrolować wydatki i nie mieć miesięcznych opłat, gdy nie korzystasz z telefonu.
  • Miesięczny abonament (postpaid): Płacisz miesięcznie i masz określony pakiet minut albo tylko dostęp i płatność za użycie. Przykład: 70 USD/miesiąc to 10 minut, potem każda dodatkowa minuta po 1,20 USD. Są wyższe abonamenty: np. 150 USD/miesiąc i 100 minut. Jeśli używasz telefonu przez cały rok, abonament może być korzystniejszy. Jeśli potrzebujesz go tylko kilka miesięcy w roku – lepiej prepaid lub sezonowy kontrakt. Niektórzy operatorzy oferują tryb zawieszenia za niższą stawkę w nieaktywnych miesiącach.
• Połączenia z telefonu stacjonarnego/komórki na satelitarny: Jak wspomniano, dzwoniący płaci wysoką stawkę. To nie zużywa Twojego pakietu (chyba że korzystasz ze specjalnych usług odbioru), ale warto ostrzec osoby, aby nie dzwoniły do Ciebie bez potrzeby – mogą być zszokowane rachunkiem (nawet 10 USD/min na własnej fakturze). Jako użytkownik satfonu możesz ustalić, że to Ty zadzwonisz do nich, aby nie ponosili kosztów.

Przykład: Masz telefon Iridium z prepaid SIM. Kupujesz voucher na 200 minut ważny 6 miesięcy, koszt 400 USD. To 2 USD/min. Jeśli podczas wyprawy użyjesz 20 minut rozmów i wyślesz 10 SMS-ów – wykorzystasz 40 USD na rozmowy i ok. 5 USD na SMS-y. Niewykorzystane jednostki przepadają po 6 miesiącach, chyba że doładujesz. Alternatywnie na abonamencie miesięcznym płacisz 50 USD/mies. nawet przy zerowym użyciu, ale stawka za minutę może być nieco niższa.

Należy też pamiętać, że wynajem zwykle kosztuje za minutę (poza opłatą za wynajem). Przykład: wypożyczenie telefonu na tydzień za 60 USD, a potem połączenia po 1,50 USD/min i SMS-y 0,50 USD na planie wynajmu.

Warto sprawdzić u operatorów aktualne ceny, bo pojawia się konkurencja, która czasem obniża koszty. Są też regionalne plany: np. Thuraya ma strefę „NOVA”, gdzie użycie w wybranych krajach jest tańsze. Inmarsat oferuje pakiety regionalne na wybrane obszary. Jeśli potrzebujesz telefonu tylko w jednym regionie, zapytaj o tańszy plan (czasami dostępne są pakiety afrykańskie lub alaskańskie z niższą stawką za minutę).

Podsumowując: załóż wydatek ok. 1–2 USD za minutę połączenia i ok. 0,5 USD za SMS, o ile nie masz specjalnego pakietu. Łączność satelitarna jest droga, ale używana oszczędnie (np. w nagłych przypadkach lub do meldowania się) pozwala utrzymać całkowite koszty na rozsądnym poziomie. Każdorazowo sprawdzaj stawki u swojego dostawcy, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.

Czy muszę płacić abonament miesięczny za telefon satelitarny, czy istnieją opcje prepaid?

Nie musisz koniecznie płacić co miesiąc; dostępne są zarówno opcje prepaid (na doładowania), jak i postpaid (abonament miesięczny):

• Plany miesięczne (postpaid): To jak abonament na komórkę. Zawierasz umowę i płacisz co miesiąc. Zwykle jest podstawowa opłata – obejmuje pewną liczbę minut, później płacisz za dodatkowe połączenia. Przykład: plan Iridium może kosztować 70 USD/miesiąc w tym 10 minut, kolejne minuty po 1 USD. Wyższe progi dają większy pakiet minut. Zalety: Twój numer zawsze aktywny, nie musisz martwić się o doładowania, usługa stale działa. Jeśli często korzystasz lub musisz mieć telefon zawsze gotowy do rozmów przychodzących, lepiej wybrać abonament. Niektóre plany dają też numer amerykański (za dopłatą), szczegółowe rachunki, itd. Wadą jest stała opłata, nawet przy zerowym użyciu. Przez rok wyjdzie kilka setek dolarów nawet bez używania telefonu. Część operatorów pozwala zawiesić usługę na „sezon niski” za niższą stawkę za utrzymanie numeru.
• Bony/SIM prepaid: Działa to przez zakup pakietu jednostek ważnych przez określony czas. Kupujesz np. kartę „50 jednostek”, „500 jednostek” itd. Jednostki zamieniane są na minuty lub SMS-y (każda sieć ma swoje przeliczniki – często 1 jednostka = 1 minuta rozmowy, 0,5 jednostki = 1 SMS, itp., dla połączeń „wewnątrz tej samej sieci”). Prepaid jest świetny do okazjonalnego użycia lub na jedną wyprawę. Ładujesz SIM tyle, ile potrzebujesz na wyjazd. Możesz doładować zdalnie (przez internet lub kod). Doładowania prepaid mają limit ważności (np. 30 dni, 90 dni, 1 rok dla większych pakietów). Po tym czasie jednostki przepadają (niektórzy operatorzy pozwalają na przeniesienie niewykorzystanych jednostek, jeśli doładujesz przed wygaśnięciem). Plusem jest brak miesięcznych rachunków – płacisz góry, koniec, nie ma zaskoczenia na rachunku. Jeśli potrzebujesz telefonu tylko kilka razy w roku, prepaid jest opłacalny. Ale jeśli chcesz mieć numer aktywny cały rok do rozmów przychodzących, musisz dbać o zachowanie ważności SIM (czyli regularnie doładowywać, nawet przy małym użyciu). W niektórych sieciach wymagane jest minimalne doładowanie roczne, np. Inmarsat wymaga dorzucenia kilku jednostek w roku.
• Plany roczne / hybrydowe: Część operatorów oferuje roczny plan prepaid (płacisz z góry, masz określoną liczbę minut ważną rok). Np. 1 000 jednostek ważne 12 miesięcy za ok. 1 150 USD – dobre przy umiarkowanym użyciu bez miesięcznych rachunków. Inne sieci mają „plany awaryjne” – płacisz niski abonament za minimalny dostęp, a stawka za połączenia bardzo wysoka, jeśli jednak korzystasz.

Według jednego ze źródeł: “Iridium oferuje abonamenty postpaid od ok. 72 USD/miesiąc… Inmarsat i Thuraya mają podobne plany od 50–150 USD/miesiąc w zależności od użycia”. Prepaid natomiast jest dostępny w tych wszystkich sieciach bez problemu.

Więc czy płacisz miesięcznie? Tylko jeśli wybierzesz plan miesięczny. Jeśli wolisz tego nie robić, możesz spokojnie wybrać opcję przedpłaconą i mieć brak stałego rachunku – po prostu doładowujesz konto, kiedy potrzebujesz. Wielu okazjonalnych użytkowników wybiera przedpłaty, by uniknąć regularnych kosztów.

Warto wspomnieć: jeśli środki na karcie SIM na przedpłacie wygasną i nie doładujesz konta, karta może zostać dezaktywowana po okresie karencji. Możesz stracić numer telefonu albo zapłacić za reaktywację. Jeśli ważne jest dla Ciebie zachowanie tego samego numeru, pilnuj terminów ważności. Dla rzadko używanego „awaryjnego” telefonu satelitarnego jedną ze strategii jest zakup minimalnego doładowania, by utrzymać numer i testować telefon okresowo lub wybrać tani roczny abonament.

Podsumowując, jest elastyczność – abonament miesięczny dla intensywnych użytkowników, przedpłata dla sporadycznego korzystania. Możesz wybrać opcję dopasowaną do Twojego budżetu i stylu użytkowania.

Czy mogę wynająć telefon satelitarny zamiast go kupować?

Tak. Wynajem telefonów satelitarnych jest szeroko dostępny i to świetna opcja na krótkoterminowe potrzeby. Wiele firm świadczących usługi satelitarne oraz wypożyczalni sprzętu outdoorowego oferuje wynajem tego typu urządzeń.

Jak wygląda wynajem: Zazwyczaj rezerwujesz telefon na wybrany okres i płacisz stawkę dzienną lub tygodniową. Przykładowo, stawki zaczynają się od 8–15 dolarów za dzień, a pakiety tygodniowe to około 50–100 dolarów za tydzień. Jak wskazuje jedno z źródeł, telefon Iridium to około 9 dolarów za dzień. Często minimalny okres wynajmu to tydzień. Wypożyczony telefon zwykle otrzymuje kartę SIM i tymczasowy numer, a za użycie (rozmowy/SMSy) płacisz dodatkowo lub otrzymujesz pewną pulę minut w cenie.

Opłaty za czas połączeń przy wynajmie: Stawka za minutę często jest nieco wyższa lub podobna do standardowego planu. Przykładowo za wynajem możesz płacić 1,50–2 dolary za minutę rozmowy. Zazwyczaj opłaty te są odejmowane z depozytu lub doliczane do rachunku po zwrocie telefonu. W niektórych ofertach jest kilka darmowych minut. Sprawdzaj opłaty, żeby się nie zdziwić – wynajem pozwala uniknąć zakupu sprzętu, ale korzystanie z sieci satelitarnej zawsze jest płatne.

Depozyt/Ubezpieczenie: Wynajmujący zwykle pobierają kaucję (telefony są drogie). Może to być 500 dolarów lub więcej, albo blokada na karcie kredytowej, która jest zwalniana po oddaniu kompletnego, nieuszkodzonego sprzętu. Często można wykupić dodatkowe ubezpieczenie od uszkodzenia/kradzieży.

Co otrzymujesz: Typowy zestaw wypożyczalni to telefon, bateria, ładowarka (czasem także samochodowa), często zewnętrzna antena lub zestaw głośnomówiący. Otrzymasz też instrukcję i dane kontaktowe do wsparcia. Na okres wynajmu przypisany Ci zostanie numer telefonu. Renomowane firmy sprawdzają i ładują sprzęt przed wydaniem.

Kiedy warto wynająć: Jeśli potrzebujesz telefonu satelitarnego na krótki wyjazd (tygodnie do kilku miesięcy), wynajem jest dużo tańszy niż zakup. Dwutygodniowy wyjazd to koszt około 100 dolarów za wynajem, podczas gdy zakup telefonu to ok. 1000 dolarów. Jeśli planujesz kilka wyjazdów lub dłuższe wyprawy, zakup może być bardziej opłacalny. Wynajem jest popularny na pojedyncze ekspedycje, zadania medialne, rejsy i podobne przygody. Jeśli chcesz przetestować konkretną sieć lub urządzenie przed zakupem, wynajem to dobry sposób.

Wskazówka: Rezerwuj z wyprzedzeniem, szczególnie w sezonie wysokim (letnie wyprawy, sezon huraganów), gdy dostępność spada. Telefony można zwykle zamówić z dostawą do domu lub odebrać w placówce wypożyczalni. W wypożyczeniach uczestniczą też lotniska i sklepy outdoorowe w miejscach wypadowych.

Krótko mówiąc, wynajem to wygodna, bezproblemowa opcja jeśli potrzebujesz telefonu satelitarnego na chwilę. W budżecie uwzględnij opłatę wynajmu i stawkę za minuty. Oddaj sprzęt na czas – za spóźnienia zwykle są dodatkowe opłaty.

(Dodatkowa wskazówka: Jeśli potrzebujesz tylko możliwośc wysłania wiadomości alarmowej (nie rozmów głosowych), niektóre firmy wynajmują również komunikatory satelitarne jak Garmin inReach – tańsze za dobę. Ale do pełnych rozmów, pozostaje wynajem telefonu satelitarnego.)

Czy połączenia na telefony satelitarne naprawdę kosztują 10 dolarów za minutę dla dzwoniącego?

Mogą kosztować, tak, zależnie od operatora osoby dzwoniącej. Często ludzi to szokuje. Najwyższe stawki dotyczą połączeń z tradycyjnych sieci telefonicznych na satelitarne numery (szczególnie te z kodami międzynarodowymi jak +881 czy +870).

Aby to rozłożyć: jeśli ktoś dzwoni do Ciebie na telefon satelitarny ze swojego stacjonarnego lub komórkowego, jego operator traktuje to jako połączenie międzynarodowe z wyjątkowym kodem kraju i nalicza odpowiednią opłatę. Wielu operatorów traktuje numery Inmarsat/Iridium jako „strefy premium”. Przykładowo, amerykańskie sieci komórkowe pobierają za to 5–15 dolarów za minutę. Znane są sytuacje (potwierdzone na forach internetowych), gdy ktoś zadzwonił na Iridium i dostał rachunek 10 dolarów za minutę. To nie jest rzadkość.

Dlaczego tak drogo? Połączenie musi być przekierowane przez stacje dostępowe do sieci satelitarnej, które nie są objęte standardowymi rozliczeniami – operator satelitarny nalicza operatorowi wysoką opłatę, którą ten przenosi na klienta (z doliczoną marżą). Dodatkowo nie ma konkurencji obniżającej stawki tych połączeń.

Jak zminimalizować koszt: Jako użytkownik telefonu satelitarnego możesz:

• Użyć dwustopniowego wybierania numeru (dostępne w wybranych sieciach, np. Iridium) – dzwoniący płaci wtedy za połączenie krajowe, a Ty płacisz za użycie satfonu.
• Kupić usługę lokalnego numeru: niektórzy operatorzy oferują powiązanie numeru satelitarnego z normalnym (np. amerykańskim o kodzie 480 dla Iridium). Dzwoniący płaci wtedy za zwykłe połączenie krajowe (albo zwykłą stawkę międzynarodową), a operator przekierowuje połączenie na Twój telefon satelitarny. W tej usłudze Ty płacisz za przekierowanie (np. 1,50 dolara za minutę), ale dzwoniący unika wysokiego rachunku. To dobre rozwiązanie dla firm, które chcą być dostępne bez narażania klientów na szok – de facto Ty dotujesz połączenie swoim kosztem.
• Jeśli ktoś musi do Ciebie zadzwonić bezpośrednio, ostrzeż go wcześniej, żeby sprawdził u swojego operatora stawkę za połączenie z „Inmarsat” lub „Iridium”. Alternatywnie niech wyśle SMS – wiadomość kosztuje może 50 centów, a Ty oddzwonisz (to Twój koszt, ale niższy niż opłata osoby do Ciebie dzwoniącej).

Połączenia z telefonów satelitarnych na zwykłe numery: Tutaj płacisz z doładowania satelitarnego (zwykle 1-2 dolary za minutę), a odbiorca nie ponosi dodatkowych kosztów (otrzymuje normalne połączenie międzynarodowe, często w ramach swojego planu lub za darmo na odbiór). Dlatego lepiej, by użytkownik telefonu satelitarnego wykonywał dłuższe rozmowy, niż odbierał je od innych.

Podsumowując: Scenariusz 10 dolarów za minutę jest realny u niektórych operatorów i trzeba go traktować poważnie. Da się tego uniknąć przez specjalne metody wybierania numeru. Wiele poradników użytkownika telefonów satelitarnych ostrzega przed tym, by uniknąć szoku na rachunku.

Na przykład, cytat: „Operatorzy pobierają nawet 10,00 dolarów za minutę połączenia na numer telefonu satelitarnego…” – to powszechnie znany fakt branżowy. Z tego powodu niewiele osób dzwoni bezpośrednio na telefony satelitarne jeśli nie muszą.

Podsumowanie: Jeśli podajesz rodzinie lub współpracownikom swój numer satelitarny, poinformuj ich, by nie dzwonili bez powodu, jeśli nie jest to pilne. Używaj SMSów, umawiaj się na rozmowy albo korzystaj z opisanych alternatyw, by kontrolować koszty. To specyficzna cecha telefonów satelitarnych wynikająca ze sposobu ich rozliczania przez operatorów.

Legalność i bezpieczeństwo

Czy używanie telefonów satelitarnych jest legalne? (A gdzie są nielegalne lub zabronione?)

W większości krajów tak, telefony satelitarne są legalne w posiadaniu i użyciu. Jednak istnieją znaczące wyjątki i ograniczenia w pewnych regionach świata. To bardzo ważne, jeśli planujesz podróż z telefonem satelitarnym, bo naruszenie zakazu może mieć poważne konsekwencje (w najgorszym wypadku areszt za szpiegostwo).

Kraje, które zakazują lub ograniczają telefony satelitarne:

• Indie: Ściśle regulowane. W Indiach prywatni obywatele nie mogą swobodnie korzystać z telefonów satelitarnych. Dozwolone są tylko usługi satelitarne przez narodowy operator (Inmarsat przez państwowy gateway) i wyłącznie za uprzednią zgodą. Przywiezienie Iridium, Thuraya czy innego nieautoryzowanego satfonu może skutkować aresztowaniem i konfiskatą. Turyści byli zatrzymywani na lotniskach za posiadanie satfonu. Jeśli musisz mieć telefon, wymagane jest pozwolenie Departamentu Telekomunikacji Indii – dla większości podróżnych najprościej zostawić sprzęt w domu.
• Chiny: Nielegalne posiadanie telefonu satelitarnego bez zezwolenia. Chiny są podejrzliwe wobec tych urządzeń (a także wielu GPS-ów). Państwo chce pełnej kontroli nad komunikacją; nieautoryzowane telefony traktuje jako narzędzia do omijania nadzoru. Nie należy wwozić satfonu do Chin bez wcześniejszej zgody i zgłoszenia – znane są przypadki konfiskaty na granicy. Z uwagi na znakomite pokrycie GSM oczekuje się użycia lokalnej sieci komórkowej (choć internet jest cenzurowany).
• Bangladesz: Całkowicie nielegalne. Posiadanie grozi więzieniem.
• Myanmar (Birma): Historycznie zabronione za dyktatury. Ostatnio zasady nieco złagodniały, ale temat nadal jest drażliwy. Według najnowszych danych należy uzyskać pozwolenie władz Mjanmy. Najlepiej założyć, że bez pisemnej zgody telefon jest niedozwolony.
• Kuba: Zakazane bez zgody rządu. Nie można przywieźć telefonu satelitarnego na Kubę bez pozwolenia Ministerstwa Łączności Kuby apollosat.com. Telefony te są postrzegane jako narzędzia omijania kontroli państwa. Złamanie zakazu grozi aresztem i zarzutami szpiegostwa apollosat.com.
• Korea Północna: Całkowity zakaz. Posiadanie grozi zatrzymaniem. Po kilku głośnych incydentach Korea Północna blokowała i śledziła sygnały satelitarne w pobliżu granic. Nie warto nawet rozważać wwożenia sprzętu.
• Rosja: Dozwolone, ale musisz zarejestrować telefon i kartę SIM w rosyjskim urzędzie (Roskomnadzor) z wyprzedzeniem. Rosja nie zakazuje ich z zasady, ale wymaga zgłoszenia. Dozwolone są tylko niektóre modele i operatorzy. Po przywiezieniu należy zgłosić urządzenie oraz wypełnić odpowiednie dokumenty celne. Używanie niezarejestrowanego telefonu w Rosji grozi problemami, zwłaszcza w pobliżu obiektów strategicznych.
• Sri Lanka: Wymaga licencji od regulatora rynku telekomunikacyjnego przy wwozie sprzętu. Prawdopodobnie restrykcje nadal obowiązują z czasów wojny domowej. Dziennikarze mogą uzyskać uprzednią zgodę.
• Czad: Nielegalne z powodów bezpieczeństwa (obawa o użycie przez terrorystów). Znalezienie sprzętu skutkuje zatrzymaniem i konfiskatą.
• Sudan: Bardzo restrykcyjnie – konfiskata na granicy, sprzęt należy zgłosić we wniosku wizowym.
• Libia: W 2011 roku telefony Thuraya były zabronione (używane przez rebeliantów). Obecnie prawo jest niejasne, sytuacja ryzykowna. Warto sprawdzić aktualny stan lub zrezygnować z wwożenia sprzętu.
• Nigeria (region północny): W stanie Borno podczas walk z Boko Haram wprowadzono zakaz, by uniemożliwić łączność bojówkom. Narodowego zakazu brak, ale lokalne władze mogą być podejrzliwe wobec satfonów.
• Inni: Niektóre kraje Bliskiego Wschodu i Afryki mogą mieć tymczasowe lub lokalne ograniczenia, zwykle ze względów bezpieczeństwa.

W większości Europy, obu Ameryk, Azji Wschodniej itp. telefony satelitarne są legalne. Przykładowo, są legalne w UE, Ameryce Północnej, Australii, Japonii itd. W niektórych krajach (jak Egipt) kiedyś były ograniczenia, ale obecnie turyści korzystają z nich (niemniej: deklaruj ten sprzęt!). Zawsze sprawdź najnowsze zalecenia przed podróżą – przepisy mogą się zmieniać razem z sytuacją polityczną.

Dlaczego zakazy? Rządy zakazują lub ograniczają korzystanie z telefonów satelitarnych zazwyczaj ze względów bezpieczeństwa i kontroli. Telefony satelitarne omijają lokalne sieci telekomunikacyjne, więc władze nie mogą łatwo monitorować komunikacji. W miejscach z powstaniami lub w państwach o restrykcyjnych reżimach, obawiają się, że telefony satelitarne mogą być wykorzystywane przez rebeliantów, szpiegów lub do wycieku informacji. Na przykład władze Indii wskazały użycie telefonów Thuraya przez terrorystów podczas ataków w Mumbaju w 2008 roku jako powód ścisłej kontroli. Chiny i Kuba po prostu nie chcą niekontrolowanej komunikacji. Chodzi więc głównie o to, by nie dopuścić do istnienia niekontrolowanego kanału komunikacyjnego. Dodatkowo, niektóre kraje mają tylko państwowe punkty dostępu do satelit (Indie dopiero niedawno dopuściły Inmarsata przez BSNL) – chcą uzyskiwać przychody/kontrolę z każdej usługi satelitarnej.

Kary: Jeśli złamiesz te zakazy, grozi ci konfiskata sprzętu, grzywny, a nawet więzienie i oskarżenia o szpiegostwo. To poważna sprawa. Znany przypadek: w 2012 roku kilku turystów w Indiach zostało uwięzionych na kilka dni za posiadanie telefonu Thuraya. Dziennikarz w Iranie (kolejne wrażliwe miejsce) również miał poważne kłopoty z powodu telefonu satelitarnego Thuraya kilka lat temu.

Podsumowując: sprawdź przepisy, zanim zabierzesz ze sobą telefon satelitarny w podróż. Bezpiecznym podejściem jest kontakt z ambasadą danego kraju lub sprawdzenie, czy wymagają zezwoleń. W niektórych krajach (np. Indie) można ubiegać się o pozwolenie z wyprzedzeniem (ale dla turystów rzadko jest ono przyznawane, chyba że masz przekonujący powód). Jeśli jest to całkowicie zakazane, nie ryzykuj – wypożycz/załatw telefon na miejscu, jeśli to możliwe z zezwoleniem, lub polegaj na innych rozwiązaniach.

apollosat.com (na przykład wypunktowuje ograniczenia: Kuba wymaga zezwolenia, Indie dopuszczają tylko Inmarsat z pozwoleniem, z możliwością aresztowania w przypadku braku aprobaty).

Czy rozmowy przez telefony satelitarne mogą być przechwycone lub namierzone? Czy są bezpieczne?

Bezpieczeństwo: Telefony satelitarne zapewniają rozsądny poziom prywatności, ale nie są w 100% odporne na podsłuch. Większość sieci satelitarnych stosuje szyfrowanie na łączu radiowym:

• Iridium, na przykład, stosuje własne szyfrowanie dla ruchu głosowego przesyłanego na łączu radiowym, co sprawia, że podsłuchanie rozmowy przez kogokolwiek bez bardzo specjalistycznego sprzętu jest trudne tridon.com.
• Inmarsat i Thuraya także stosują szyfrowanie (używając algorytmów takich jak GMR-2). Jednak należy pamiętać: były przypadki, gdy naukowcy złamali starsze schematy szyfrowania Thuraya/Inmarsat (szyfry GMR-1/GMR-2) w warunkach laboratoryjnych, co oznacza, że zdeterminowany napastnik z odpowiednim sprzętem może odszyfrować rozmowę w czasie rzeczywistym. Jednak to nie jest proste – nie jest to coś, co przeciętna osoba czy nawet przeciętny „nasłuchiwacz” rządowy może zrobić od ręki. Wymagało to znacznego wysiłku obliczeniowego podczas przeprowadzania eksperymentu.
• Rządy: Wiadomo, że zaawansowane agencje wywiadu sygnałowego (np. NSA, czy krajowe służby w Rosji/Chinach) prawdopodobnie mogą przechwytywać i odszyfrowywać niektóre rozmowy telefoniczne przez satelitę, lub przynajmniej identyfikować i lokalizować użycie telefonu satelitarnego. W rzeczywistości jednym z powodów, dla których reżimy autorytarne zakazują telefonów satelitarnych, jest właśnie to, że są one trudniejsze (nie niemożliwe, ale trudniejsze) do podsłuchania niż zwykłe telefony tridon.com. Ponadto, sygnały telefonów satelitarnych mogą być wykryte przez sprzęt do określania kierunku nadawania, więc korzystanie z takiego telefonu może umożliwić namierzenie twojej lokalizacji, jeśli ktoś cię poszukuje (sygnały można wychwycić przez pobliskie czujniki lub nawet satelity). Przykładowo, zgłaszano, że armia indyjska może wykrywać aktywność telefonów satelitarnych w pobliżu granic.
• Namierzanie: Własny GPS telefonu może przesyłać twoją lokalizację, jeśli ją wyślesz lub jeśli zostanie aktywowany przycisk SOS. Jednak nawet bez tego, korzystanie z telefonu satelitarnego tworzy zapisy – sieć satelitarna wie mniej więcej, gdzie jesteś (na podstawie wiązek satelitarnych lub czasu nadania sygnału). Nie są to informacje publicznie dostępne, ale organy ścigania mogą zażądać danych, aby uzyskać lokalizację lub billing rozmów. W strefie konfliktu wywiad wojskowy może namierzyć źródło transmisji telefonu satelitarnego przez radiolokację. Nie zakładaj więc, że korzystanie z telefonu satelitarnego jest niewidoczne – jeśli już, to w kraju gdzie jest to nielegalne, samo włączenie telefonu może uruchomić alarmy, jeśli mają monitoring (np. sygnał może zostać przechwycony przez stacje monitorujące).
• Dla przeciętnego użytkownika wykonującego zwykłe połączenia praktyczne bezpieczeństwo oznacza, że zawartość twojej rozmowy nie jest łatwo przechwytywana przez przypadkowe osoby. Jest to bezpieczniejsze niż nieszyfrowane radio (np. analogowe krótkofalówki). Tridon Communications zauważa: „rozmowy przez telefon satelitarny są generalnie bezpieczne; szyfrowanie utrudnia przechwycenie rozmowy bardziej niż w przypadku standardowych komórek” tridon.com. Dla zastosowań biznesowych czy prywatnych zazwyczaj to wystarcza. Ale jeśli jesteś celem wysokiego ryzyka, zakładaj, że główne agencje rządowe mogą podsłuchać rozmowę, jeśli bardzo tego zapragną.

Gdy potrzeba najwyższego poziomu bezpieczeństwa, istnieją specjalne szyfrowane telefony satelitarne (np. wersje GSMK CryptoPhone lub urządzenia przeznaczone wyłącznie dla rządów), które zapewniają szyfrowanie end-to-end. To już rozwiązania wykraczające poza zwykłe użytkowanie.

Podsumowanie: Używanie telefonu satelitarnego do zwykłych rozmów jest wystarczająco prywatne i chroni przed przypadkowym podsłuchem. Jednak należy zakładać, że władze mogą być świadome korzystania przez ciebie z telefonu satelitarnego, a wyspecjalizowane agencje mogą przechwycić rozmowę, jeśli jesteś interesującym celem. Dlatego w kraju, gdzie telefony są zakazane, większym problemem jest samo wykrycie, że korzystasz z urządzenia, a nie to, że ktoś podsłuchuje rozmowę z mamą. Jeśli kwestie legalności lub absolutnej tajemnicy są dla ciebie ważne, zaplanuj to odpowiednio (a może wykorzystaj inne bezpieczne komunikatory, np. satelitarne z szyfrowaniem lub kody, itp.).

Czy mogę zadzwonić na numer alarmowy (911/112) z telefonu satelitarnego?

Tak, w wielu przypadkach możesz zadzwonić na numer alarmowy z telefonu satelitarnego, ale sposób działania zależy od sieci i lokalizacji:

• Uniwersalne numery alarmowe: Większość telefonów satelitarnych rozpozna standardowe numery alarmowe, takie jak 911 (Ameryka Północna) czy 112 (międzynarodowy) i odpowiednio je przekieruje. Na przykład, telefony Iridium są zaprogramowane, aby połączenia na numer 911 przekierowywać do dedykowanego centrum alarmowego (prowadzonego przez firmy takie jak GEOS/Intrado) w celu udzielenia pomocy. W USA, wybranie 911 z telefonu Iridium łączy cię z centrum alarmowym, gdzie dyspozytor poprosi o opis sytuacji i twoje współrzędne, a następnie przekaże informacje odpowiednim służbom ratowniczym lub sam zorganizuje pomoc. Wynika to z faktu, że Iridium musi spełniać wymogi FCC, by zapewniać usługę 911 dla abonentów w USA. Jeśli wybierzesz 112 na Inmarsat lub Thuraya, najczęściej połączenie zostanie przekierowane do globalnego lub regionalnego centrum alarmowego. W niektórych sieciach oba numery mogą działać zamiennie.
• Ograniczenia lokalizacyjne: Kluczowe jest to, że numer alarmowy działa wyłącznie tam, gdzie operator go obsługuje. Na przykład usługa alarmowa Iridium (911) przez Intrado dotyczy wyłącznie terytorium Stanów Zjednoczonych (wszystkie 50 stanów/DC). Jeśli wybierzesz 911 na Iridium poza USA, połączenie może nie zostać przekierowane do lokalnych służb. Według Apollo Satellite, gdy na Iridium poza USA wybierzesz 911, usłyszysz komunikat o braku usługi i zaleceniu, aby zadzwonić bezpośrednio do lokalnych służb ratunkowych. Dlatego poza określonymi regionami należy wcześniej znać odpowiedni numer (lokalny odpowiednik 911, numer Centrum Koordynacji Ratownictwa Morskiego – MRCC itd.). Przykładowo, żeglarze mogą zadzwonić bezpośrednio do MRCC, a podróżnik w Nepalu na znany numer ratownictwa śmigłowcowego.
• Usługi SOS: Wielu użytkowników telefonów satelitarnych wykupuje monitoring SOS (np. GEOS, obecnie Garmin IERCC). Jeśli twój telefon posiada przycisk SOS i go uruchomisz, zgłoszenie zostanie przekierowane do całodobowego centrum alarmowego, które mając twoją lokalizację GPS, skoordynuje akcję ratunkową z lokalnymi służbami. Nie jest to 911, ale osiąga podobny efekt. To jakby prywatna linia alarmowa, często domyślnie dostępna w takich urządzeniach (np. Garmin inReach), w przypadku telefonu może wymagać aktywacji.
• Bezpośrednie numery alarmowe: Zawsze możesz zadzwonić bezpośrednio na specjalistyczny numer alarmowy z telefonu satelitarnego. Na przykład, możesz wybrać +1-703-255-3000, czyli globalny numer alarmowy amerykańskiej Straży Wybrzeża (dla marynarzy na całym świecie). Brytyjska Straż Wybrzeża również ma swój numer itd. Jeśli znasz odpowiedni numer służb, telefon satelitarny pozwala na połączenie tak, jak wykonanie standardowego połączenia międzynarodowego. Niektóre państwa mają dedykowane numery alarmowe dostępne z satelitów. Na morzu powszechne jest też nadanie zgłoszenia DSC lub użycie nadajników EPIRB, ale jeśli chodzi o połączenia głosowe – jak najbardziej możesz zadzwonić pod numer alarmowy, jeśli go znasz.
• Brak SIM/brak aktywnej usługi: W przeciwieństwie do telefonów komórkowych, które umożliwiają wykonanie połączenia alarmowego nawet bez aktywnej karty SIM lub sieci (korzystając z dowolnej dostępnej sieci po wybraniu 112/911), telefon satelitarny nie wykona połączenia bez aktywnej subskrypcji/SIM. Jeśli twoja karta SIM nie jest aktywna lub doładowanie się skończy, połączenie na 911 prawdopodobnie nie zostanie zestawione (prawo FCC nie wymaga od operatorów satelitarnych obsługi połączeń alarmowych bez ważnego SIM, w przeciwieństwie do operatorów komórkowych – Apollo podkreśla, że potrzebna jest aktywna karta SIM, aby zadzwonić na 911 przez Iridium). Dlatego miej pewność, że masz aktywny numer/saldo na wypadek sytuacji awaryjnej!

Przykład (Iridium 911): Wybierasz 911. System Iridium rozpoznaje numer i przekierowuje połączenie do firmy Intrado (dostawca usług 911). Odbiera wyszkolony dyspozytor, zbiera informacje (rodzaj zagrożenia, twoja lokalizacja, numer zwrotny). Następnie kontaktuje się z odpowiednią lokalną służbą alarmową zgodnie ze zgłoszeniem (koorydynując np. akcję ratowniczą, kontakt z policją, Strażą Wybrzeża, itd.). Jest to bardzo użyteczne, gdy nie wiesz, gdzie zadzwonić – oni to ustalą. Ale jeśli jesteś na terytorium czy oceanie, gdzie ta centralna usługa nie jest formalnie powiązana, i tak postarają się udzielić pomocy za pośrednictwem partnerów międzynarodowych.

Podsumowanie: Jeśli masz telefon satelitarny i znajdziesz się w sytuacji awaryjnej:

• Spróbuj zadzwonić pod 911 lub 112. Najprawdopodobniej połączy Cię to z pomocą lub przynajmniej z nagraniem z instrukcjami.
• Jeśli to się nie uda, miej pod ręką alternatywne numery kontaktowe do służb ratunkowych (np. zaufanej osoby, która powiadomi odpowiednie służby, lub znanych numerów służb ratowniczych w Twoim regionie).
• Użycie funkcji SOS w telefonie (jeśli jest dostępna i skonfigurowana) może być jeszcze prostsze – wciśnij SOS i pozwól systemowi zrobić resztę. Na przykład IsatPhone 2 może wysłać wiadomość alarmową z GPS na wcześniej ustalony numer lub e-mail (np. do przyjaciela lub usługi monitorującej).

Wielu podróżników obecnie polega bardziej na użyciu satelitarnych messengerów SOS (takich jak Garmin inReach), które zapewniają globalny zasięg i całodobowy monitoring, lecz telefon satelitarny daje przewagę możliwości rozmowy głosowej z ratownikami.

Tak więc, pomoc jest na wyciągnięcie ręki przez telefon satelitarny, trzeba tylko wiedzieć, jak działa twoja sieć, i zawsze podać swoją lokalizację jasno (telefony satelitarne nie przesyłają automatycznie twojego GPS do centrum 911, więc musisz przekazać je ustnie lub przez wiadomość SOS). Dobrym zwyczajem jest mieć zanotowane współrzędne lub być gotowym do odczytania ich z ekranu GPS w telefonie podczas dzwonienia pod numer alarmowy.

Czy to prawda, że telefony satelitarne nie działają w określonych porach (np. podczas burz słonecznych czy zaćmienia)?

Zazwyczaj telefony satelitarne są dostępne przez całą dobę, ale istnieją rzadkie zdarzenia, które mogą je zakłócić:

• Burze słoneczne: Jak wspomniano wcześniej, silne rozbłyski słoneczne/burze geomagnetyczne mogą wpływać na komunikację satelitarną. Jeśli dojdzie do potężnego rozbłysku słonecznego, może on spowodować przerwy lub zwiększony szum w łączach satelitarnych przez krótki czas. To nie jest częste, ale w skrajnych przypadkach (jak superburza słoneczna raz na kilkadziesiąt lat) możesz zauważyć tymczasowe pogorszenie usług telefonii satelitarnej. Większość użytkowników nigdy tego nie doświadczyła. Niewielka aktywność słoneczna zwykle nie wpływa zauważalnie na sygnał w paśmie L.
• Zaćmienie (satelitów): Satelity LEO regularnie przechodzą przez cień Ziemi (podczas każdego okrążenia), ale nie wpływa to na ich działanie oprócz tego, że w trakcie zaćmienia pracują na baterii (są do tego zaprojektowane). Satelity GEO podczas równonocy doświadczają zaćmień przez Ziemię w określonych godzinach, ale także przełączają się na baterię – zazwyczaj użytkownik nie zauważa żadnych zmian, chyba że satelita ma problemy z zasilaniem.
• Konserwacja lub awaria: Sieci satelitarne mają bardzo dużą dostępność. Jednak mogą wystąpić planowane prace konserwacyjne czy okazjonalne problemy z satelitami. Iridium, na przykład, miało kiedyś incydent, gdy jeden satelita zderzył się z nieaktywnym satelitą, ale konstelacja miała satelity zapasowe, aby pokryć tę lukę. Inmarsat czasami wycofuje stare satelity i umieszcza nowe – zazwyczaj odbywa się to bez zauważalnych zmian dla użytkowników. Warto mieć najnowsze oprogramowanie telefonu w razie zmian w sieci (dostawcy zwykle informują o planowanych przerwach).
• Zajęta sieć: W przypadku ogromnej katastrofy, gdy wiele telefonów satelitarnych w tej samej okolicy próbuje się połączyć jednocześnie, możesz trafić na sygnały zajętości (kanały satelitarne mogą być przeciążone). Na przykład po dużych trzęsieniach ziemi czy podczas zamachów 9/11 sieci satelitarne były bardzo obciążone. Każda wiązka satelitarna ma swoje limity. Jeśli tak się zdarzy, spróbuj kilka razy nawiązać połączenie. Sieci są jednak projektowane na małą gęstość użytkowników, więc zwykle to nie problem.

Nie ma znanego, regularnego „czasu niedostępności” np. codziennie. Telefony działają bez przerwy. Niektórzy użytkownicy pytają, czy telefony satelitarne zależą od określonych stacji naziemnych, które mogą mieć godziny pracy – nie, jeśli jedna stacja nie działa, ruch zwykle jest kierowany przez inne.

Podsumowując, nic takiego jak „zaćmienie” czy „noc” nie zatrzyma działania telefonu satelitarnego (dzień czy noc nie ma znaczenia dla fal radiowych). Zostały zaprojektowane do ciągłej dostępności. Tylko wyjątkowa pogoda kosmiczna lub kwestie techniczne mogą spowodować awarię – a to bardzo rzadkie przypadki.

Jeśli niezawodność jest krytyczna, niektórzy profesjonaliści mają kilka sieci – np. zarówno telefon Iridium jak i Inmarsat – dzięki czemu jeśli jedna sieć zawiedzie (lub satelita zostanie zasłonięty terenem), drugi może działać. Jednak dla większości osób jeden telefon satelitarny to wystarczająco i niezwykle niezawodne rozwiązanie.

Więc prawda jest taka, że telefony satelitarne zazwyczaj działają zawsze i wszędzie (przy widoczności nieba) i nie podlegają regularnym przerwom. Są nawet bardziej niezawodne niż sieci komórkowe, które częściej przestają działać (ponieważ satelity nie są podatne na lokalne awarie prądu czy katastrofy na ziemi).

Co oznacza ikona „satelita” lub „SOS” na moim smartfonie? Czy mój telefon to telefon satelitarny?

To świetne pytanie, bo najnowsze smartfony (np. iPhony) mają funkcje wiadomości satelitarnych, a ich interfejsy mogą mylić użytkowników.

• Ikona „SOS przez satelitę” w iPhonie: Jeśli masz iPhone’a 14 lub nowszego i jesteś w regionie, gdzie Apple udostępnia awaryjne SOS przez satelitę, możesz zobaczyć „SOS” lub ikonę satelity na pasku stanu, kiedy nie masz zasięgu sieci komórkowej. Nie oznacza to, że Twój iPhone nagle stał się pełnoprawnym telefonem satelitarnym – sygnalizuje to, że dostępna jest awaryjna usługa tekstowa Apple przez satelitę. Na iPhonie, jeśli wykręcisz 911 (lub lokalny numer alarmowy) i nie masz zasięgu, telefon wyświetli opcję użycia Emergency SOS przez satelitę. Na ekranie pojawią się instrukcje, jak skierować telefon w stronę satelity (ikona satelity ze strzałką). Przy połączeniu możesz wysłać krótką wiadomość tekstową do służb ratowniczych. Ikona satelity z zieloną kropką wyświetla się u góry ekranu, gdy połączenie satelitarne dla SOS zostało nawiązane. W systemie iOS 17+ (jeśli masz aktywną usługę), możesz też zobaczyć ikonę oznaczającą dostępność satelity do funkcji takich jak awaryjne SOS, pomoc drogowa czy udostępnianie lokalizacji przez Find My. Ta ikona nie oznacza, że telefon może wykonywać zwykłe połączenia przez satelitę – jest wyłącznie dla celu awaryjnego SOS.
• „SOS” vs „Tylko SOS”: Wiele telefonów (nawet bez funkcji satelitarnych) pokazuje „SOS” lub „Tylko połączenia alarmowe”, gdy nie mają własnej sieci, ale można jeszcze zadzwonić pod numer alarmowy przez dowolną dostępną sieć. Na przykład telefon z Androidem pokaże „Tylko połączenia alarmowe”, jeśli nie jest zalogowany do sieci, ale widzi inną sieć obsługującą 112/911. Na iPhonie wyświetlenie „SOS” w pasku (bez ikony satelity) oznacza, że Twój operator nie ma zasięgu, ale możesz jeszcze wykonać połączenia alarmowe przez inną dostępną sieć. Satelitarny SOS wyświetla się wyraźnie jako „SOS przez satelitę” kiedy się uruchamia.
• Błędna interpretacja ikony GPS: Na niektórych urządzeniach z Androidem ikonka lokalizacji GPS (wyglądająca jak talerz satelitarny lub symbol satelity) może się pojawić, gdy aktywna jest funkcja GPS. To czasem myli użytkowników, sugerując komunikację satelitarną. Ta ikona oznacza jedynie, że telefon używa satelitów nawigacyjnych (GPS) do określania pozycji – nie tego, że nawiązano połączenie satelitarne do rozmów. Wszystkie smartfony korzystają z satelitów GPS do lokalizacji, ale tylko nieliczne nowe korzystają z nich do wysyłania wiadomości.
• Tryb satelitarny w ustawieniach: Niektóre telefony mają ustawienie lub aplikację dla usług satelitarnych, jeśli są obsługiwane. Na przykład w kompatybilnych Androidach (plotki: przyszłe z Qualcomm Snapdragon Satellite) możesz zobaczyć menu do smsów satelitarnych. W iPhone’ach jest ekran informacyjny „Emergency SOS przez satelitę”, gdzie możesz wypróbować tę funkcję w trybie demo. Jeśli zobaczysz ikonę satelity w Centrum sterowania na iOS (np. były wzmianki o takim kontrolerze w becie iOS 17), jest to związane z tymi możliwościami. Nie oznacza to, że Twój telefon to klasyczny telefon satelitarny; to po prostu dodatkowa funkcja.
• Podsumowując: Jeśli zobaczysz na swoim telefonie ikonę satelity, przeczytaj kontekst: Na iPhonie oznacza to dostępność wysyłania awaryjnych smsów satelitarnych (tylko do służb, a teraz też pomoc drogowa w niektórych regionach). Na innych telefonach raczej oznacza aktywny GPS. Twój zwykły telefon nie potrafi dzwonić ani pisać przez satelitę (poza nielicznymi awaryjnymi wyjątkami). To nie jest pełny satfon. Aby normalnie dzwonić lub pisać z dowolnym, musisz mieć dedykowane urządzenie satelitarne lub specjalną usługę.

Podsumowując: Ikona satelity na smartfonie zwykle oznacza jakąś ograniczoną funkcję satelitarną (np. SOS). Nie oznacza, że Twój smartfon nagle zastąpi prawdziwy telefon satelitarny do codziennych rozmów czy smsów. Po kliknięciu tej ikony lub skorzystaniu z trybu szybko się przekonasz, że jest to tylko do celów awaryjnych lub wybranych zastosowań, nie do rozmów z kim chcesz przez satelitę.

Co to jest „satellite texting” i jak mogę wysyłać smsy przez satelitę?

„Satellite texting” oznacza wysyłanie SMS-ów lub krótkich wiadomości przez sieć satelitarną zamiast sieci komórkowej. Działa to na kilka sposobów:

• Za pomocą telefonu satelitarnego: Wszystkie telefony satelitarne obsługują SMS. Możesz wysłać SMS-a z telefonu satelitarnego na inny telefon satelitarny lub na zwykły telefon komórkowy – i to właśnie jest satellite texting. Z perspektywy użytkownika działa to podobnie jak w starszych komórkach: piszesz SMS-a na satfonie i wysyłasz go przez satelitę do odbiorcy (lub do sieci operatora komórkowego). To jedna forma satellite texting – często wykorzystywana do krótkich informacji, kiedy rozmowa głosowa nie jest potrzebna. Wiele osób woli smsy, bo zużywają mniej czasu antenowego (są tańsze, łatwiej wychodzą przy przerywającym się sygnale itp.). Np. wiadomość z telefonu Iridium na telefon komórkowy to satellite texting. Odbiorca też może odpisać (jego SMS wraca przez międzynarodowe bramki do sieci satelitarnej). Zwróć uwagę, że czasem odbiorca odpowiadający musi użyć specjalnego formatu numeru satelitarnego lub ponieść opłatę za międzynarodowego SMS-a. Ogólnie jednak – działa to między sieciami.
• Dedykowane messengery satelitarne: Urządzenia takie jak Garmin inReach, Spot X, ZOLEO, Bivy Stick itp. są zaprojektowane specjalnie do wiadomości tekstowych przez satelitę (oraz SOS). To nie są telefony do rozmów – łączą się z Twoim smartfonem lub mają małą klawiaturę i pozwalają pisać sms przez satelitę. Np. Garmin inReach używa sieci Iridium do wysyłania i odbierania wiadomości tekstowych (do ok. 160 znaków) i e-maili. Jest to wolniejsze niż klasyczny sms (wysłanie trwa od 20 do 60 sekund przez satelitę) ale działa na całym świecie. Użytkownicy zabierają je na wyprawy terenowe, by informować rodzinę lub korespondować „poza zasięgiem”. Usługi wymagają abonamentu (np. miesięczny pakiet X wiadomości). Praktyczny przebieg: odpalasz aplikację (jeśli parujesz z telefonem), wpisujesz wiadomość, klikasz wyślij i urządzenie łączy się z satelitą i wysyła ją. Odbiorca otrzyma ją jako zwykłego sms-a ze specjalnego numeru albo jako e-mail. Może odpisać i odpowiedź wróci na Twoje urządzenie. To prawdziwy sms przez satelitę w obie strony.
• Satellite texting w smartfonie (wbudowane): Ostatnio pojawiło się Emergency SOS przez satelitę Apple w iPhonie 14/15, pozwalające na bardzo ograniczone wysyłanie smsów – tylko do służb ratunkowych lub kilku wybranych przypadków (np. udostępnienie lokalizacji przez Find My czy zgłoszenie awarii drogowej w USA). To nie jest ogólna funkcja sms – nie wyślesz przez satelitę zwykłego sms-a „cześć” do znajomego na iPhonie (chyba że bardzo kombinujesz, np. przez lokalizację). Wkrótce jednak firmy jak Qualcomm ogłosiły Snapdragon Satellite, dzięki czemu niektóre Androidy (pewnie od 2024+) będą mogły wysyłać dwukierunkowe smsy przez Iridium – na początku dla awarii, później może dla prostych wiadomości. Już wkrótce „satellite texting” może oznaczać, że zwykły telefon, jeśli ma odpowiedni sprzęt, wyśle wiadomość z gór bez zasięgu GSM. Aktualnie to głównie funkcja alarmowa w mainstremowych smartfonach.
• Jak wysłać sms satelitarny obecnie: Jeśli masz telefon satelitarny, użyj po prostu jego funkcji SMS. Jeśli masz urządzenie typu Garmin inReach – skorzystaj z dołączonej aplikacji lub interfejsu urządzenia. Jeśli masz iPhone’a 14 w obsługiwanym kraju (USA/W. Brytania/Kanada/Europa/Australia itp.), bez zasięgu GSM, możesz spróbować funkcji Emergency SOS (jest nawet tryb demo w ustawieniach). Dostaniesz instrukcje jak namierzać satelitę i będziesz mógł wysłać sformatowaną wiadomość do służb. System Apple kompresuje wiadomości do ok. 100 bajtów i wysłanie nawet krótkiej trwa 15+ sekund ze względu na ograniczoną przepustowość – to naprawdę do sytuacji „mam złamaną nogę, potrzebuję pomocy, tu są koordynaty”. To jest sms przez satelitę, choć nie dla zwykłego czatu.
• Koszty: Smsy przez telefon satelitarny są wliczane w pakiet lub to koszt ok. 2 zł za sztukę. Messengery satelitarne wymagają abonamentu, np. Garmin ma plany od 60 zł/miesięcznie za 10 smsów itp., plus koszty ponad pakiet. Satelitarne smsowanie alarmowe w smartfonach jest na razie darmowe (Apple daje 2 lata gratis z nowym iPhonem 14/15, później koszt nieznany; niektóre sieci mogą w przyszłości włączyć to w abonament).

Więc, „satellite texting” to każda komunikacja sms-owa przez satelity. To bardzo przydatne, bo szybkie, zużywa mało energii, a w sytuacji awaryjnej krótka wiadomość („OK” lub „Potrzeba pomocy”) może uratować życie, gdy połączenie głosowe się nie uda lub jest zbędne. Dlatego wielu podróżników zabiera messengera satelitarnego – sms wystarcza i jest tańszy niż rozmowa.

Przykłady:

• Turysta z Garmin inReach może wysłać rodzinie SMS-a „Dotarłem do obozu, wszystko w porządku” z Himalajów (ta wiadomość trafia przez Iridium na telefon rodziny jako SMS).
• Żeglarz ze Spot X może wysyłać wiadomości tekstowe do innych łodzi lub na ląd.
• Użytkownik iPhone’a, który rozbije samochód w miejscu bez zasięgu, może skorzystać z funkcji Emergency SOS, aby wysłać SMS do centrum pośredniczącego, które skontaktuje się z numerem 911 w jego imieniu.

Podsumowując, wysyłanie SMS-ów przez satelitę jest już dostępne i szybko się rozwija. Jeśli chcesz wysyłać wiadomości tekstowe za pośrednictwem satelity, potrzebujesz urządzenia/usługi kompatybilnej z satelitami albo jednego z nowych smartfonów z funkcją awaryjnej komunikacji satelitarnej. To nie jest tak szybkie ani tanie jak zwykły SMS, ale działa tam, gdzie nic innego nie działa.

Czy w przyszłości zwykłe smartfony będą mogły łączyć się bezpośrednio z satelitami?

Wygląda na to, że tak, w niedalekiej przyszłości standardowe telefony zyskają jakąś formę łączności satelitarnej dla podstawowych usług. W tej dziedzinie dzieje się bardzo dużo:

• Stan obecny (2023): Jak wspomniano, Apple wprowadził awaryjne wiadomości satelitarne w iPhonie 14, współpracując z satelitami Globalstar. T-Mobile (USA) i SpaceX ogłosiły plan wykorzystania satelitów Starlink do obsługi SMS-ów na istniejących telefonach (przez część pasma T-Mobile) – twierdzili, że do ok. 2024 roku klienci mogą wysyłać SMS-y lub MMS-y przez satelitę, gdy są poza zasięgiem sieci komórkowej. AST SpaceMobile faktycznie zademonstrował bezpośrednie połączenie głosowe z niezmodyfikowanego smartfona przy użyciu prototypowego satelity BlueWalker 3 i pasma AT&T. Udało im się również osiągnąć połączenie 4G, a także przeprowadzić test 5G. Lynk Global wystrzeliwuje niewielkie satelity w celu umożliwienia bezpośrednich wiadomości tekstowych ze zwykłymi telefonami i ma już umowy z operatorami w różnych krajach oraz zgodę FCC w USA. W rzeczywistości Lynk wysyłał testowe SMS-y na zwykłe telefony z Androidem (bez specjalnego sprzętu) już w latach 2020-21.
• Jak to możliwe na zwykłym telefonie? Nowoczesne smartfony już dziś mają nadajniki, które mogłyby dostroić się do pasm satelitarnych albo przynajmniej do niektórych częstotliwości obsługiwanych przez satelity (np. AST i Lynk używają pasm komórkowych, ale satelity mają potężne i duże anteny). Ograniczeniem jest moc (anteny w telefonach są małe, a satelity daleko), jednak nowe satelity są projektowane z ogromnymi antenami lub regeneracyjnym ładunkiem, by umożliwić takie połączenie. Przykładowo, satelita AST zasadniczo działa jak ogromna „wieża komórkowa” w kosmosie. Standardowe telefony widzą go jak kolejny „maszt” (z olbrzymim zasięgiem). Przeprowadzone testy dowodzą, że to możliwe – niedawno wykonano nawet połączenie wideo przez satelitę na zwykłego smartfona.
• Harmonogram: Prawdopodobnie w latach 2024-2025 zobaczymy wprowadzenie wstępnych usług SMS. Apple może rozszerzyć usługę poza sytuacje awaryjne (być może umożliwi wiadomości do kontaktów za opłatą). Telefony z Androidem, wyposażone w Snapdragon Satellite, pozwolą na ograniczoną komunikację przez Iridium od 2024 roku na wybranych urządzeniach. T-Mobile/Starlink prawdopodobnie rozpoczną testy beta SMS-ów pod koniec 2024. AST SpaceMobile zamierza wdrażać konstelację satelitów do ograniczonego internetu szerokopasmowego i głosu od 2025+ (już podpisali umowy z AT&T, Vodafone itd. na integrację usługi). Lynk już współpracuje z mniejszymi operatorami, oferując awaryjne SMS-y tam, gdzie nie ma zasięgu, jako usługę roamingową. A więc w najbliższych latach Twój telefon może automatycznie korzystać z satelitów, by wysłać SMS, gdy nie ma wież komórkowych (zależnie od operatora i modelu telefonu).
• Ograniczenia: Na początku te usługi będą wolne (przepustowość kilku wiadomości lub wolnych danych naraz), być może będą działać tylko na zewnątrz przy otwartym niebie i czasem wymagać ręcznego skierowania telefonu (tak jak usługa Apple). Prawdopodobnie nie będą obsługiwać głosu w czasie rzeczywistym, dopóki nie powstaną rozbudowane konstelacje (AST planuje docelowo głos, ale wymaga to wielu satelitów nad głową równocześnie). Bezpośrednia usługa Starlink dla telefonów ma na celu przede wszystkim podstawowe wiadomości i być może wolne dane, jak komunikatory czy e-maile, nie szybki internet. Ale to początek „NTN” (Non-Terrestrial Networks) będących częścią standardów 5G.

Tak więc trend zmierza do połączenia satelit i telefonii komórkowej. Za kilka lat na pytanie „Czy potrzebuję osobnego telefonu satelitarnego?” odpowiedź może brzmieć: „Tylko jeśli potrzebujesz niezawodnego głosu wszędzie – w innych przypadkach Twój zwykły telefon będzie w stanie w razie awarii awaryjnie wysłać wiadomość przez satelitę”.

Jednak dedykowane telefony satelitarne wciąż będą potrzebne dla intensywnych użytkowników, profesjonalistów pracujących w terenie itd., ponieważ umożliwiają one długie rozmowy głosowe i regularny użytek, do czego wczesne rozwiązania satelitarne w smartfonach mogą być za mało wydajne (na początku mogą być ograniczone tylko do sytuacji awaryjnych lub sporadycznego użytku z powodu niewielkiej przepustowości).

Podsumowując, przyszłość nadchodzi szybko: łączność satelitarną dla zwykłych smartfonów trudno już nazwać science-fiction. Pierwsze przykłady są już dostępne (iPhone SOS, rozmowa AST, SMS-y Lynk). Dziś wciąż potrzebujesz telefonu satelitarnego do solidnej komunikacji off-grid, ale jutro Twój smartfon może wystarczyć do podstawowej łączności tam, gdzie nie ma masztów GSM.

Śledź komunikaty operatorów – np. AT&T, Vodafone i innych współpracujących z AST czy każdą firmę, która reklamuje „satellite ready”. To ekscytujący rozwój, który uczyni komunikację awaryjną i podstawową znacznie bardziej dostępną na całym świecie.

Źródła: Powyższe informacje pochodzą z różnych renomowanych źródeł, w tym od producentów telefonów satelitarnych, operatorów usług oraz publikacji technologicznych. Przykładowo, FAQ Satcom Global dostarczył informacji o możliwościach i zasięgu telefonów satelitarnych, przewodnik Global Satellite wyjaśnił strukturę kosztów, Apollo Satellite i Global Rescue szczegółowo opisały ograniczenia prawne w poszczególnych krajach apollosat.com, a najnowsze doniesienia technologiczne opisywały nowe rozwiązania jak usługa SOS Apple czy testy AST SpaceMobile. Źródła te oraz inne zostały przywołane w tekście, aby uwiarygodnić kluczowe punkty i zapewnić rzetelność niniejszego obszernego FAQ.