Bijgewerkt 18 november 2025
Interstellaire komeet 3I/ATLAS staat vandaag volop in de schijnwerpers. Vanaf vandaag, 18 november 2025, hebben astronomen een spectaculaire nieuwe afbeelding met meerdere staarten onthuld, NASA heeft details bevestigd van een live wereldwijde uitzending morgen om de scherpste ruimteschipbeelden tot nu toe te delen, en nieuw onderzoek scherpt haar rol aan als testgeval voor het verdedigen van de aarde tegen toekomstige kosmische indringers.
Tegelijkertijd wakkeren nieuwe opmerkingen van Harvard-astronoom Avi Loeb de online speculatie aan dat 3I/ATLAS misschien meer is dan een komeet – speculatie die de meeste planeetwetenschappers nog steeds krachtig afwijzen. [1]
Belangrijkste 3I/ATLAS-updates voor 18 november 2025
- Adembenemende nieuwe foto met meerdere staarten: Een astrofotograaf uit New Mexico legde 3I/ATLAS vast terwijl deze langs het sterrenstelsel NGC 4691 scheerde, waarbij een groene coma, een lange ionenstaart, een kortere “antistaart” en verschillende gasstralen zichtbaar werden, vandaag gepubliceerd door LiveScience. [2]
- Het grote NASA-evenement is morgen: Een NASA-mediakanbericht bevestigt een live evenement op woensdag 19 november om 21.00 uur Nederlandse tijd vanuit het Goddard Space Flight Center, waar het agentschap nooit eerder vertoonde beelden van 3I/ATLAS van meerdere ruimteschepen en telescopen zal onthullen. [3]
- Mijlpaal voor planetaire verdediging: ESA meldt dat haar ExoMars Trace Gas Orbiter het voorspelde pad van de komeet met een factor 10 heeft verbeterd met behulp van Marsbaan-gegevens – de eerste keer dat een ruimteschip rond een andere planeet astrometrische metingen heeft ingediend bij het Minor Planet Center. [4]
- (Redelijk) makkelijk doelwit voor telescopen: Nieuwe waarneemgidsen van vandaag geven aan dat 3I/ATLAS rond magnitude 9–10 in het sterrenbeeld Maagd staat, zichtbaar voor zonsopgang in middelgrote amateurtelescopen, met een gratis Virtual Telescope livestream met de komeet die voor vanavond gepland staat. [5]
- Vreemde chemie, natuurlijke verklaring: Een nieuw onderzoeksvoorstel benadrukt extreme CO₂-verrijking en een rode, door ruimte verweerde korst die waarschijnlijk is gevormd door galactische kosmische straling, wat het beeld versterkt van een zeer oude maar natuurlijke komeet, geen ruimteschip. [6]
- Praat over buitenaardse sondes laait weer op: Berichtgeving in media zoals NDTV en de Economic Times versterkt Avi Loebs nieuwe blog over “anomalieën” en een hypothetisch door een stuwraket aangedreven manoeuvre – terwijl andere astronomen gedetailleerde weerleggingen publiceren die deze anomalieën verklaren met normale komeetfysica. [7]
Wat is 3I/ATLAS precies?
3I/ATLAS – formeel C/2025 N1 (ATLAS) en eerder aangeduid als A11pl3Z – is het derde bevestigde interstellaire object dat ooit in ons zonnestelsel is waargenomen, na 1I/ʻOumuamua (2017) en 2I/Borisov (2019). [8]
Belangrijke feiten:
- Ontdekking: 1 juli 2025 door het Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS) station in Río Hurtado, Chili. [9]
- Baan: Het volgt een sterk hyperbolisch, eenrichtingsbaan, wat bewijst dat het niet zwaartekrachtgebonden is aan de zon en nooit zal terugkeren. [10]
- Grootte: Hubble en andere gegevens suggereren een kern van mogelijk 0,3–5,6 km doorsnee – ergens tussen een grote stad en een kleine berg. [11]
- Snelheid: Het raast door het binnenste zonnestelsel met ongeveer 130.000–155.000 mph (210.000–250.000 km/u). [12]
- Dichtste nadering:
NASA en ESA benadrukken allebei dat 3I/ATLAS geen inslagrisico voor de aarde vormt; zelfs bij de dichtste nadering zal het bijna twee keer zo ver weg zijn als Mars gewoonlijk is bij oppositie. [16]
Hoofdafbeelding van vandaag: 3I/ATLAS photobombt een sterrenstelsel met meerdere staarten
Een van de meest opvallende updates van vandaag komt van een astrofotograaf in New Mexico, wiens nieuwe afbeelding – gepubliceerd door LiveScience – 3I/ATLAS laat zien terwijl het langs het balkspiraalstelsel NGC 4691 raast, ongeveer 70 miljoen lichtjaar van ons vandaan. [17]
De foto onthult:
- Een heldergroene coma (de gloeiende gaswolk rond de kern).
- Een lange, klassieke ionenstaart die van de zon af wijst.
- Een kortere, stekelvormige “anti-staart” die ontstaat door de geometrie van het stof en de kijkhoek.
- Verscheidene kleinere jets van gas, zichtbaar als kleine uitsteeksels uit de coma, aangedreven door door de zon verwarmde ijzen die uit barsten in het oppervlak “uitgassen”. [18]
Cruciaal is dat de fotograaf expliciet afstand neemt van buitenaardse speculatie, en zegt dat dit dramatische tafereel een herinnering is aan de volledig natuurlijke interstellaire oorsprong van de komeet, niet aan bewijs van een geconstrueerd object. [19]
De afbeelding verduidelijkt ook een recent gerucht: begin november leek 3I/ATLAS zijn staarten even te verliezen, wat online tot gefluister over een explosie leidde. In werkelijkheid was het een lijn‑van‑zicht‑illusie – de hoofdstaart wees bijna recht van de aarde af, waardoor deze moeilijk te zien was. [20]
Tracking vanaf Mars: een oefening voor het verdedigen van de aarde
Een ander belangrijk onderdeel van de 3I/ATLAS-puzzel is baantracking, waarbij de berichtgeving van vandaag echt inspeelt op het planeetverdedigingsaspect.
ESA meldt dat tussen 1–7 oktober haar ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) de CaSSIS-camera van Mars af richtte en op de komeet richtte terwijl deze langs de rode planeet scheerde op een minimale afstand van ongeveer 29 miljoen km op 3 oktober. [21]
Door die Marsbaanbeelden te combineren met waarnemingen vanaf de aarde, heeft ESA:
- De nauwkeurigheid van de voorspelde positie van 3I/ATLAS met ongeveer een factor 10 vergroot.
- De allereerste astrometrische metingen vanaf een ruimteschip in een baan om een andere planeet afgeleverd aan het Minor Planet Center.
- Aangetoond hoe triangulatie vanaf meerdere werelden het volgen van snel bewegende bezoekers kan verbeteren. [22]
ESA presenteert de hele oefening expliciet als een testgeval voor planeetverdediging – een oefening voor de dag dat er daadwerkelijk iets onze kant op komt op een risicovolle baan. Ook verbindt het 3I/ATLAS aan toekomstige missies zoals NEOMIR, bedoeld om objecten te detecteren die verborgen zijn in de schittering van de zon, en de Comet Interceptor-missie, die tot doel heeft een toekomstige langperiodieke of interstellaire komeet te onderscheppen. [23]
Ondertussen merkt ESA op dat haar JUICE-ruimteschip, op weg naar Jupiter, nu ook 3I/ATLAS waarneemt nu de komeet het perihelium is gepasseerd. Die gegevens komen pas begin 2026 binnen, maar zouden de komeet in een zeer actieve toestand moeten vastleggen. [24]
Hoe en waar je 3I/ATLAS vandaag kunt zien
Voor hemelwaarnemers brengt 18 november goed – zij het uitdagend – nieuws.
Helderheid en locatie
Geactualiseerde waarnemingsrapporten vandaag van Sky & Telescope, BBC Sky at Night en live efemeriden-diensten zijn het erover eens dat: [25]
- 3I/ATLAS is rond de magnitude 9–10 – te zwak voor het blote oog, maar bereikbaar met middelgrote amateurtelescopen (15–20 cm / 6–8 inch) onder donkere hemel.
- Het bevindt zich momenteel in het sterrenbeeld Maagd (Virgo), laag aan de oostelijke pre-dageraadhemel.
- Rond half november staat het een paar graden onder de heldere ster Porrima (Gamma Virginis), een handig herkenningspunt. [26]
Waarnemers melden de komeet als een kleine, compacte nevelbal met een subtiele staart zichtbaar in grotere instrumenten. Een waarnemer geciteerd door Sky & Telescope merkt op dat hij al zichtbaar is in een 4,5-inch spotting scope vanaf donkere locaties, wat beter is dan veel vroege voorspellingen aangaven. [27]
In de komende weken zal 3I/ATLAS hoger aan de hemel staan vóór zonsopkomst, van Maagd (Virgo) naar Leeuw (Leo) drijven en zijn dichtste nadering tot de aarde maken op 19 december, wanneer het niet ver van de heldere ster Regulus zal staan – nog steeds een telescopisch object, maar makkelijker te vinden. [28]
Bekijk het vanavond online
Als je geen telescoop hebt, is er toch een manier om vanavond deze interstellaire bezoeker te “zien”.
Space.com wijst op een Virtual Telescope Project livestream, nu gepland voor 23:15 EST op 18 november (04:15 UTC op 19 november), met livebeelden van 3I/ATLAS via robotische telescopen in Manciano, Italië. [29]
Dat evenement, uitgesteld van 16 november vanwege het weer, is perfect getimed voor de terugkeer van de komeet aan de vroege ochtendhemel en zou zijn staart moeten tonen terwijl hij van de zon weg racet op een ontsnappingsbaan uit het zonnestelsel. [30]
NASA’s grote show morgen: hoge-resolutiebeelden van Mars en verder
Verschillende media – waaronder NASA’s eigen persbericht, LiveScience, ScienceAlert, EarthSky, Space.com, de Houston Chronicle en Times of India – brengen vandaag allemaal dezelfde boodschap: morgen is het grote NASA-moment van 3I/ATLAS. [31]
Dit is wat we weten:
- Wanneer: Woensdag, 19 november 2025, om 15:00 uur EST (20:00 UTC). [32]
- Waar te kijken:
- NASA+ streamingdienst
- De NASA-app
- De NASA Live website en YouTube-kanaal
- Verslaggeving ingebed op partnersites zoals Space.com en ScienceAlert [33]
- Wat we zullen zien:
- Hoge-resolutiebeelden van de HiRISE-camera van de Mars Reconnaissance Orbiter, genomen rond de 3 oktober flyby, toen 3I/ATLAS op ongeveer 18–19 miljoen mijl van Mars passeerde. [34]
- Aanvullende beelden van andere NASA-missies en grondgebaseerde observatoria die de komeet volgden terwijl deze achter de zon verdween en weer tevoorschijn kwam. [35]
- Waarom de vertraging?
- Een groot deel van het traject voor publieksvoorlichting lag stil tijdens een Amerikaanse overheidssluiting van 1 oktober tot 12 november, waardoor beelden in de wachtrij bleven staan tot het personeel terugkeerde. [36]
NASA beschrijft 3I/ATLAS als een kans om gebruik te maken van het “unieke vermogen van het agentschap om [het] bijna de hele tijd dat het door onze hemelse buurt reist te observeren” met behulp van een netwerk van missies op Mars, nabij de aarde en in de diepe ruimte. [37]
Verse wetenschap: een door kosmische straling gebakken komeet ouder dan het zonnestelsel
Naast mooie plaatjes zorgt 3I/ATLAS voor serieuze nieuwe wetenschap.
Een recent artikel uitgelicht op Astrobiology.com maakt gebruik van JWST/NIRSpec en SPHEREx gegevens om aan te tonen dat 3I/ATLAS extreem verrijkt is in kooldioxide, met CO₂/H₂O ongeveer 7,6 en ook ongewoon veel koolmonoxide – veel hoger dan typische kometen uit het zonnestelsel. [38]
De auteurs stellen dat:
- De buitenste lagen van de komeetkern zijn zwaar bewerkt door galactische kosmische straling tijdens zijn lange ballingschap tussen de sterren.
- Bestraling door kosmische straling kan CO omzetten in CO₂ en een rode, organisch-rijke korst vormen, wat overeenkomt met de waargenomen kleuren en samenstelling.
- De huidige uitgassing raakt alleen de buitenste ~15–20 meter van deze bewerkte korst, wat betekent dat we nog geen echt ongerepte binnenste ijskernen zien. [39]
Dat draait een oude aanname om: in plaats van dat interstellaire kometen perfecte tijdcapsules zijn van hun geboortesystemen, suggereert 3I/ATLAS dat interstellaire objecten met een lange verblijftijd ons vooral laten zien wat miljarden jaren straling doen met ijzige lichamendie door de melkweg zwerven. [40]
Schattingen van aan NASA gelieerde teams suggereren ook dat 3I/ATLAS ouder dan 7 miljard jaar kan zijn, en dus enkele miljarden jaren ouder is dan ons zonnestelsel. [41]
De buitenaardse vraag: wat gebeurt er eigenlijk met het 3I/ATLAS-debat?
Met al het vreemde gedrag – meerdere staarten, kleurveranderingen, ongewone chemie, radiodetecties en kleine niet-gravitationele versnellingen – was het waarschijnlijk onvermijdelijk dat 3I/ATLAS een internet-Rorschachtest zou worden.
Wat Avi Loeb zegt
Harvard-astronoom Avi Loeb heeft een nieuw essay op Medium gepubliceerd en interviews gegeven waarin hij betoogt dat 3I/ATLAS genoeg “anomalieën” vertoont om de mogelijkheid van buitenaardse technologie open te houden:
- Hij wijst op de ongebruikelijke CO₂-rijke samenstelling, de aanzienlijke grootte en het gedrag na het perihelium van de komeet.
- In berichtgeving samengevat door NDTV en anderen vandaag, bespreekt hij een hypothetisch “post-perihelium manoeuvre”aangedreven door thrusters die naar de zon wijzen, wat in principe het object naar buiten zou kunnen stuwen met behulp van de zwaartekracht van de zon. [42]
Tech- en wetenschapsnieuwssites zoals Futurism hebben deze ideeën versterkt met koppen over thrusters, “tentakels” die naar de zon reiken en een object dat “vol op de rem gaat.” [43]
Hoe de meeste astronomen reageren
De bredere planeetwetenschappelijke gemeenschap is deze keer ongewoon uitgesproken:
- NASA’s officiële FAQ- en publieksinformatiepagina’s benadrukken dat alle huidige gegevens consistent zijn met een natuurlijke komeet, en merken op dat 3I/ATLAS een standaard coma, staarten en samenstelling heeft die grotendeels vergelijkbaar is met andere kometen (zij het extremer in sommige verhoudingen). [44]
- BBC Sky at Night publiceerde een veel gedeeld artikel onder de kop “Het zijn nooit aliens”, waarin expliciet wordt ontkracht dat 3I/ATLAS “van richting is veranderd”, metallisch is, of stiekem signalen uitzendt. [45]
- Astronomen zoals Jason Wright zijn Loeb’s lijst van “anomalieën” één voor één nagelopen en tonen aan dat deze kunnen worden verklaard door uitstotende gasstralen, kijkhoek, meetonzekerheden en door kosmische straling veranderde chemie– allemaal te verwachten bij een sterk bestraalde interstellaire komeet. [46]
Met andere woorden, 3I/ATLAS is echt vreemd, maar “vreemd” is precies wat wetenschappers verwachtten van een oude komeet die eonen in de interstellaire ruimte heeft doorgebracht en nu wordt waargenomen met geavanceerde instrumenten.
Er is tot nu toe geen geloofwaardig bewijs dat het iets anders is dan een ongewoon actieve, chemisch extreme natuurlijke komeet.
Waarom 3I/ATLAS belangrijk is voor de toekomst
De nieuwsberichten van vandaag benadrukken ook waarom astronomen zo enthousiast zijn over 3I/ATLAS, los van het buitenaards-debat:
- Het is een laboratorium voor interstellair materiaal
- 3I/ATLAS geeft ons een direct monster van ijzig materiaal dat is gevormd rond een ander sterrenstelsel, mogelijk ouder dan de Zon. [47]
- Het is een stresstest voor ons observatienetwerk
- NASA en ESA hebben alles ingezet, van Hubble en JWST tot aan Mars- en Jupiter-missies, plus telescopen op aarde, om de komeet vanuit meerdere hoeken te volgen. [48]
- Dit is precies het soort “wereldwijde brandoefening” dat planeetverdedigingsplanners nodig hebben om te oefenen met het opsporen en karakteriseren van snelle objecten. [49]
- Het vormt toekomstige missies
- ESA verbindt lessen van 3I/ATLAS expliciet aan NEOMIR (om objecten te detecteren die uit de richting van de Zon komen) en Comet Interceptor, die op een dag doelbewust een toekomstige interstellaire bezoeker zou kunnen onderscheppen. [50]
Snelle FAQ: 3I/ATLAS op 18 november 2025
Is komeet 3I/ATLAS gevaarlijk?
Nee. De dichtstbijzijnde nadering tot de aarde op 19 december 2025 zal nog steeds ongeveer 170 miljoen mijl (270 miljoen km) ver weg zijn – ver buiten enige impactzorg. [51]
Kan ik 3I/ATLAS met het blote oog zien?
Nee. Zelfs nu hij helderder is dan verwacht, zit hij rond magnitude 9–10, wat minstens een middelgrote telescoop of een gevoelige slimme telescoop vereist. Het zal nooit een spektakel voor het blote oog worden. [52]
Waar staat 3I/ATLAS vanavond aan de hemel?
Voor zonsopgang op 18–19 november staat het in Maagd, een paar graden onder Porrima zoals te zien vanaf middelhoge noordelijke breedtegraden, opkomend in het oosten in de vroege uren. Exacte opkomst- en doorgangstijden hangen af van je locatie; diensten zoals TheSkyLive bieden actuele efemeriden. [53]
Hoe kan ik het 3I/ATLAS-evenement van NASA bekijken?
Stem af op woensdag 19 november om 21:00 uur CET (20:00 UTC) op NASA+, de NASA-app, de NASA Live website, of het YouTube-kanaal van NASA. Veel media, waaronder Space.com en ScienceAlert, zullen de stream insluiten. [54]
Dus… is 3I/ATLAS een buitenaards ruimteschip?
Al het harde bewijs wijst op dit moment op “nee”. De coma, staarten, uitgassing en samenstelling zijn allemaal consistent met een zeer ongebruikelijke maar natuurlijke interstellaire komeet waarvan de eigenaardigheden verklaard kunnen worden door stralingsprocessen en jetactiviteit. Het idee van een buitenaardse sonde blijft een speculatieve minderheidsopvatting, niet de wetenschappelijke consensus. [55]
References
1. www.ndtv.com, 2. www.livescience.com, 3. www.nasa.gov, 4. www.esa.int, 5. skyandtelescope.org, 6. astrobiology.com, 7. www.ndtv.com, 8. science.nasa.gov, 9. science.nasa.gov, 10. earthsky.org, 11. earthsky.org, 12. www.esa.int, 13. www.livescience.com, 14. www.space.com, 15. www.livescience.com, 16. www.nasa.gov, 17. www.livescience.com, 18. www.livescience.com, 19. www.livescience.com, 20. www.livescience.com, 21. www.esa.int, 22. www.esa.int, 23. www.esa.int, 24. www.space.com, 25. skyandtelescope.org, 26. skyandtelescope.org, 27. skyandtelescope.org, 28. www.skyatnightmagazine.com, 29. www.space.com, 30. www.space.com, 31. www.nasa.gov, 32. www.nasa.gov, 33. www.nasa.gov, 34. www.livescience.com, 35. www.nasa.gov, 36. www.livescience.com, 37. www.sciencealert.com, 38. astrobiology.com, 39. astrobiology.com, 40. astrobiology.com, 41. earthsky.org, 42. www.ndtv.com, 43. futurism.com, 44. science.nasa.gov, 45. www.skyatnightmagazine.com, 46. sites.psu.edu, 47. earthsky.org, 48. www.space.com, 49. www.esa.int, 50. www.esa.int, 51. www.livescience.com, 52. skyandtelescope.org, 53. skyandtelescope.org, 54. www.nasa.gov, 55. science.nasa.gov
