26 dec. 2025 — Komeet 3I/ATLAS is al op weg uit onze buurt, maar weet astronomen nog steeds te verrassen op weg naar de kosmische afrit. De berichtgeving van vandaag draait om een nieuwe wetenschappelijke wending: onderzoekers hebben wobbelende straalstructuren geïdentificeerd binnen een nog zeldzamer kenmerk—een schijnbare staart die richting de zon wijst, niet ervan af. [1]
Als je het verhaal hebt gevolgd, is dit het moment waarop het universum ons eraan herinnert dat het gevoel voor humor heeft: de komeet vertrekt, vervaagt en wordt moeilijker te observeren vanaf de aarde—maar de gegevens die hij al heeft opgeleverd, leveren nog steeds nieuwe natuurkunde, nieuwe discussies en nieuwe “wacht, kunnen kometen dat?”-momenten op. [2]
Wat is er nieuw op 26 december: de “wobbelende stralen” in een naar de zon gerichte anti-staart
De meeste kometen geven de klassieke show: een gloeiende coma (de wazige halo) en een staart die van de zon af wijst, weggeduwd door zonlicht en de zonnewind. Een “anti-staart” daarentegen lijkt naar de zon te wijzen—ongewoon, vaak van korte duur en meestal lastig te interpreteren. [3]
De berichtgeving van vandaag benadrukt dat 3I/ATLAS niet alleen een anti-staart vertoonde—het vertoonde straalachtige structuren binnen dat naar de zon gerichte kenmerk die langzaam van positie veranderden in een regelmatig, herhalend gewiebel. In sommige waarnemingen werd de naar de zon gerichte structuur beschreven als zich uitstrekkend tot ongeveer 620.000 mijl (ongeveer 1 miljoen kilometer), wat het ongewoon opvallend maakt voor een bezoeker die nooit bijzonder dicht bij de aarde kwam. [4]
Het opvallende getal dat steeds terugkomt: de positiehoek van de stralen verandert met een periode van ongeveer 7,74 uur (vaak samengevat als ongeveer “7 uur 45 minuten”). Dat periodieke “gewiebel” is consistent met een straalbron nabij een pool op een roterende kern, wat wijst op een rotatieperiode van de kern van ongeveer 15,5 uur als er één dominante bron is. [5]
De belangrijkste betekenis is niet alleen dat de komeet stralen heeft (dat hebben er veel), maar dat dit wordt beschreven als de eerste periodieke straalhoekmodulatie die is gedetecteerd in een interstellaire komeet—een zeldzame kans om te onderzoeken hoe een “vers” object dat rond een andere ster is gevormd, zich gedraagt wanneer onze zon het begint te verhitten. [6]
Waar is komeet 3I/ATLAS vandaag? Locatie, afstand, helderheid op 26 december
Hier is de praktische realiteitscheck voor iedereen die “Komeet 3I/ATLAS vandaag” in een zoekbalk typt: hij is er nog steeds, maar hij is zwak en wordt steeds zwakker.
Ephemeridegegevens voor 26 dec. 2025 plaatsen 3I/ATLAS ongeveer op:
- Magnitude: ~13,2 (een telescoopdoel, geen object voor het blote oog)
- Afstand tot de aarde (Δ): ~1,821 AE
- Afstand tot de zon (r): ~2,498 AE
- Positie aan de hemel: rond RA 10u 11m, Dec +09° 53′ (met de komeet die eind december door het gebied van Leo beweegt) [7]
Magnitude ~13 valt duidelijk in de categorie “je hebt echt apparatuur en goede hemelcondities nodig”. Denk aan gemotoriseerde tracking, zorgvuldig starhoppen (of plate-solving slimme telescopen), en het emotionele incasseringsvermogen om te accepteren dat een zwakke vlek wetenschappelijk toch van onschatbare waarde kan zijn. [8]
De flyby is al geweest: wat 19 dec. veranderde—en wat niet
3I/ATLAS maakte zijn dichtste nadering tot de aarde op 19 dec. 2025, op ongeveer 1,8 astronomische eenheden—ongeveer 170 miljoen mijl (270 miljoen kilometer) afstand. Dat is “dichtbij” alleen volgens de maatstaven van het zonnestelsel; in gewone zin was het nooit een bedreiging en nooit een bijna-botsing. [9]
Het belangrijkste aan 19 dec. was de timing: het was een piekmoment voor gecoördineerde waarnemingen, publieke belangstelling en (onvermijdelijk) online mythes. Nu, per 26 dec., is de komeet op weg naar buiten op een hyperbolisch pad, wat betekent dat hij niet terug zal komen. [10]
NASA’s Astronomy Picture of the Day van 26 dec. 2025 vermeldt dat 3I/ATLAS zich op een hyperbolisch traject naar buiten beweegt met ongeveer 64 km/s ten opzichte van de zon—snel genoeg dat de zon hem niet kan vasthouden. [11]
Waarom deze interstellaire komeet belangrijk is (ook nu hij vertrekt)
3I/ATLAS is niet “zomaar een andere komeet.” Het is geclassificeerd als het derde bevestigde interstellaire object dat door ons zonnestelsel is waargenomen—na 1I/‘Oumuamua (2017) en 2I/Borisov (2019). En in tegenstelling tot het vreemde, onduidelijke karakter van ‘Oumuamua, heeft 3I/ATLAS zich op veel manieren gedragen als een herkenbare komeet: kern, coma, stof- en gasgedrag—maar met genoeg eigenaardigheden om onderzoekers bezig te houden. [12]
Interstellaire objecten zijn waardevol omdat ze, in zeer letterlijke zin, monsters van elders zijn. Je hebt geen sciencefiction nodig om dat verbazingwekkend te vinden: materiaal dat rond een ander sterrenstelsel is gevormd, zwierf door het melkwegstelsel en werd, door puur toeval en zwaartekracht, kortstondig waarneembaar voor onze instrumenten. [13]
NASA heeft de nadruk gelegd op een “gebruik elk hulpmiddel dat we hebben”-benadering—3I/ATLAS volgen met meerdere platforms om verschillende fasen van zijn reis vast te leggen, vooral wanneer telescopen vanaf de grond het object niet kunnen zien vanwege de schijnbare nabijheid van de komeet tot de zon aan onze hemel. [14]
Een voorbeeld: NASA’s Parker Solar Probe observeerde 3I/ATLAS van 18 oktober tot 5 november 2025, en maakte veelvuldige beelden met het WISPR-instrument tijdens een periode waarin de komeet moeilijk of onmogelijk waar te nemen was vanaf de aarde. Die beelden worden nog steeds verwerkt en gekalibreerd, maar ze verlengen de tijdlijn van bruikbare data door een cruciaal deel van de evolutie van de komeet. [15]
De jaaroverzichten van 2025’s “jaar van de komeet” zetten 3I/ATLAS opnieuw in de schijnwerpers
Het zijn niet alleen onderzoekers die 3I/ATLAS in het nieuws houden. De wetenschapsverslaggeving aan het einde van het jaar presenteert 2025 ook als een uitmuntend jaar voor komeetkijkers—met 3I/ATLAS als hoofdact naast andere opmerkelijke kometen die publieke aandacht trokken. [16]
Een terugblik van 26 december wijst 3I/ATLAS aan als het interstellaire topobject van het jaar, en verwijst ook naar de chaos waarmee de moderne astronomie nu moet omgaan: echte ontdekkingen, echte data, prachtige waarnemingen… en een parallel universum van geruchten dat zich sneller verspreidt dan welke komeet dan ook. [17]
Wat er nu gebeurt: vervagen richting 2026, met een Jupiter-hoofdstuk in het vooruitzicht
Vanuit een sterrenkijkperspectief is de trend eenvoudig: vervagen. Naarmate 3I/ATLAS zijn afstand tot zowel de aarde als de zon vergroot, wordt het minder geschikt voor amateurwaarnemingen—nog steeds te volgen met het juiste materiaal, maar niet langer in de buurt van het piekmoment van publieke aandacht rond de flyby van 19 december. [18]
Vanuit een trajectperspectief is er nog een belangrijk aankomend punt: rapporten die vooruitkijken naar 2026 vermelden dat 3I/ATLAS verder vervaagt richting de lente en naar verwachting dicht bij Jupiter zal passeren in maart 2026—opnieuw een moment waarop geometrie en nabijheid van belang kunnen zijn voor bepaalde soorten metingen (ook al blijft het in absolute zin ver weg). [19]
Het bredere wetenschappelijke verhaal eindigt niet wanneer de komeet zwakker wordt. Het verhaal verschuift naar artikelen, heranalyses en het bouwen van modellen—want bij zeldzame objecten als deze kunnen de gegevens die je al hebt vastgelegd, nog lang nadat het doelwit een vage vlek buiten bereik is geworden, nieuwe ontdekkingen opleveren. De onlangs gerapporteerde wiebelende straal is daar een perfect voorbeeld van: de komeet vertrekt, maar het bewijs van zijn fysica komt nu aan. [20]
References
1. indianexpress.com, 2. indianexpress.com, 3. indianexpress.com, 4. indianexpress.com, 5. arxiv.org, 6. arxiv.org, 7. astro.vanbuitenen.nl, 8. astro.vanbuitenen.nl, 9. science.nasa.gov, 10. indianexpress.com, 11. apod.nasa.gov, 12. science.nasa.gov, 13. science.nasa.gov, 14. science.nasa.gov, 15. science.nasa.gov, 16. www.ndtv.com, 17. www.ndtv.com, 18. astro.vanbuitenen.nl, 19. www.moneycontrol.com, 20. arxiv.org
