Satelliettelefoons: Uitgebreide Wereldwijde FAQ

Satelliettelefoon Basisprincipes

Wat is een satelliettelefoon?

Een satelliettelefoon (of satphone) is een mobiele telefoon die direct verbinding maakt met satellieten in een baan om de aarde in plaats van met aardse zendmasten. Dit betekent dat je overal ter wereld kunt bellen en berichten sturen, vooral in gebieden zonder mobiel bereik. Net als een gewone mobiele telefoon biedt een satelliettelefoon spraakoproepen en sms-berichten, en sommige modellen bieden lage datasnelheden voor e-mail of basis-internettoegang. Het belangrijkste voordeel is dat satelliettelefoons werken in afgelegen gebieden – bergen, oceanen, woestijnen – waar geen vaste lijn- of mobiel netwerk is. Ze hebben echter een vrije zichtlijn naar de lucht nodig om de satelliet te bereiken, dus hebben ze meestal een opvallende antenne en moeten ze buiten of bij een raam gebruikt worden.

Hoe werkt een satelliettelefoon?

Satelliettelefoons zenden je oproep of bericht omhoog naar een satelliet in een baan om de aarde, die het signaal vervolgens doorschakelt naar een grondstation dat verbonden is met het openbare telefoonnetwerk tridon.com. In wezen, in plaats van van zendmast naar zendmast te springen, reist je stem via de ruimte. Afhankelijk van het ontwerp van het netwerk kan het gesprek via meerdere satellieten gaan (sommige constellaties gebruiken onderlinge satellietverbindingen) voordat het een grondpoort bereikt die het doorstuurt naar degene die je belt. Door deze architectuur kunnen satelliettelefoons enorme gebieden dekken. Dit zorgt echter ook voor een kleine vertraging (latentie) in spraakcommunicatie – vooral op netwerken die gebruik maken van geostationaire satellieten hoog in de ruimte, waarbij signalen ongeveer 36.000 km heen en weer reizen. In de praktijk kan er daardoor op sommige netwerken ongeveer een halve seconde vertraging zitten op satellietgesprekken. Netwerken met lage-aarde-baan (LEO) satellieten minimaliseren deze vertraging omdat hun satellieten veel dichter bij de aarde draaien.

Hoe verschilt een satelliettelefoon van een gewone mobiele telefoon?

Het belangrijkste verschil is waar ze mee verbinden. Een mobiele telefoon gebruikt nabijgelegen grond-zendmasten (en werkt dus niet als je buiten bereik bent of als de masten uit staan), terwijl een satelliettelefoon direct naar satellieten boven je straalt. Praktische verschillen zijn onder andere:

• Dekking: Satphones kunnen bijna overal ter wereld werken (met enkele uitzonderingen hieronder), terwijl mobiele telefoons beperkt zijn tot netwerken met dekking. Dit maakt satelliettelefoons onmisbaar voor expedities, schepen, afgelegen werklocaties en rampgebieden waar mobiel niet werkt.
• Zichtlijn: Een satelliettelefoon heeft een onbelemmerd zicht op de lucht nodig. Gebouwen, bomen, bergen of zelfs dicht bladerdak kunnen het signaal blokkeren, dus satphones werken meestal niet binnenshuis zonder een externe antenne. Mobiele telefoons werken vaak nog wel binnen als er signaal van een mast is.
• Antenne en Formaat: Satelliettelefoons hebben doorgaans een grote externe antenne (vaak uitklapbaar of uitstekend) om met de satellieten te communiceren. Vroegere modellen waren zo groot als mobieltjes uit de jaren 80, maar moderne satphones zijn vergelijkbaar met gewone telefoons (~13–17 cm hoog, 200–300 gram). Ze zijn nog steeds wat groter dan de slankste smartphones, door de antenne en het robuuste ontwerp.
• Kosten: Satelliet-airtime is veel duurder. Gespreksminuten en toestellen zijn veel prijziger dan bij gewone mobiele abonnementen (details over kosten hieronder). Daarom worden satphones alleen gebruikt als het echt nodig is, en niet als dagelijkse telefoon.
• Functies: De meeste satphones zijn gericht op bellen en sms’en. Ze missen meestal snelle data, app-ecosystemen en hogeresolutiecamera’s van moderne smartphones. Aan de andere kant hebben ze vaak unieke functies zoals een SOS-noodknop of GPS-locatiezending voor veiligheid (functies die je niet in normale telefoons vindt).

Samengevat: een satelliettelefoon is een gespecialiseerd apparaat voor betrouwbare communicatie buiten het netwerk. Je levert wat gemak in (open hemel nodig, hogere kosten, eenvoudiger functies) in ruil voor bereikbaarheid, letterlijk overal op aarde.

Waarom en wanneer heb ik een satelliettelefoon nodig? Wie gebruikt ze?

Je overweegt een satelliettelefoon als je reist of werkt buiten het bereik van reguliere telefoonnetwerken, of als je een communicatie-backup nodig hebt voor noodgevallen. Veelvoorkomende toepassingen zijn:

• Afgelegen reizen en avontuur: Wandelaars, zeilers, avonturiers, klimmers en ontdekkingsreizigers dragen satphones om verbonden te blijven in wildernis, op oceanen of in poolgebieden zonder mobiel bereik. In geval van nood (verwonding, verdwalen) kun je overal hulp inroepen. Het is letterlijk een levenslijn buiten de gebaande paden.
• Maritiem en Luchtvaart: Schepen op zee en particuliere vliegtuigen gebruiken vaak satelliettelefoons (of satellietcommunicatiesystemen), omdat weg van de kustlijn mobiel netwerk verdwijnt. Satphones laten schepen toe om te bellen en te sms’en ver op zee (vaak naast bijvoorbeeld satellietradio).
• Landelijk & Afgelegen Werk: Veldonderzoekers, mijnwerkers, olie- & gasploegen, bosbouwteams, hulpverleners en militaire eenheden in afgelegen gebieden vertrouwen op satphones voor communicatie en rapportage. Elke sector met buitenwerkplekken ver van steden kan satphones aan personeel geven voor veiligheid en logistiek.
• Rampenvoorbereiding en hulpverlening: Na natuurrampen (orkanen, aardbevingen, etc.) of in conflictgebieden vallen lokale communicatiemiddelen soms uit. Satphones zijn dan cruciaal voor eerste hulpverleners, NGO’s en overheden voor het organiseren van hulp. Ze zijn ook populair als noodvoorziening (bijvoorbeeld in huishoudens of bedrijven in orkaanzones voor als elektriciteit en mobiel netwerk uitvalt).
• Persoonlijk noodgebruik: Sommige mensen houden een satphone achter de hand voor noodsituaties (bijvoorbeeld bewoners van afgelegen gebieden, preppers of mensen met een kritieke gezondheid die off-grid reizen). Als je altijd bereikbaar moet zijn of hulp moet kunnen inroepen, geeft een satelliettelefoon gemoedsrust.

Samengevat: satelliettelefoons worden gebruikt als gewone telefoons het niet doen. Als je altijd binnen stedelijke of mobiele dekking bent, heb je er waarschijnlijk geen nodig. Maar voor wereldreizigers, professionals op afgelegen locaties, of noodplanners kan een satphone onmisbaar zijn.

Een reiziger gebruikt buiten een Iridium satelliettelefoon. Satelliettelefoons moeten worden gebruikt met een vrij uitzicht op de lucht – let op de uitgeklapte antenne die nodig is voor zichtlijncommunicatie met de satellieten in een baan om de aarde.

Zijn er nadelen aan satelliettelefoons?

Ja – er zijn verschillende nadelen aan satphone-technologie:

• Kosten: Zowel de apparaten als de service zijn duurder dan een gewone mobiele telefoon. Reken op honderden tot meer dan duizend euro voor het toestel en de belminuten kosten vaak $1 of meer per minuut (zie Kosten en abonnementen). Dit maakt satellietgebruik voor de meesten ongeschikt voor normaal gebruik.
• Zichtlijnbeperkingen: Zoals genoemd werken satphones niet ondergronds, in de meeste gebouwen, of zelfs niet onder een dicht bosdek zonder externe antenne. Je moet misschien naar een open plek of hoger gelegen terrein lopen om contact te maken. Zelfs als je de telefoon vasthoudt, kan het nodig zijn de antenne te richten op een satelliet. Gebruik in steden is lastig – hoge gebouwen blokkeren het signaal (“urban canyon”).
• Gespreksvertraging: Afhankelijk van het netwerk kun je vertraging merken in gesprekken. Vooral op geostationaire netwerken (zoals Inmarsat of Thuraya) is ~0,5 seconde vertraging normaal door de afstand (heen en weer meer dan 70.000 km). Je moet geduld hebben om door elkaar praten te voorkomen. LEO-netwerken (Iridium, Globalstar) hebben een lagere vertraging (50–150 ms) en lijken hiermee meer op mobiele telefoongesprekken qua directheid.
• Lagere gesprekskwaliteit: De geluidskwaliteit is over het algemeen goed (digitale codecs), maar kan iets minder scherp zijn dan hedendaagse HD voice van mobiel. Bij zwak of gestoord signaal kun je storingen ervaren. De geluidskwaliteit is tegenwoordig echter sterk verbeterd (Globalstar adverteert bijvoorbeeld met “kristalhelder” geluid), maar blijft afhankelijk van de omstandigheden.
• Lage datasnelheden: Wie internet wil, merkt dat satelliettelefoons zeer traag zijn vergeleken met zelfs 3G-mobiel. Je praat over “inbel-internet”-snelheden (2,4 kbps tot misschien 20 kbps op handsets) – genoeg voor tekstmail of GPS-bericht, maar niet om te surfen of streamen. Nieuwere diensten en hotspots halen een paar honderd kbps (meer hierover onder Datadiensten), maar breedband vereist grotere terminals (geen handheld).
• Grootte & batterij: Hoewel draagbaar, zijn satelliettelefoons iets groter en zwaarder dan gewone smartphones vanwege de antenne en robuuste bouw. De batterijduur is redelijk maar vaak korter dan simpele gsm’s – meestal een paar uur spreektijd. Bij lange reizen zonder stroom moet je dus extra nadenken over opladen (meenemen van een zonne-oplader of reserve-accu komt vaak voor).
• Wettelijke restricties: In sommige landen mag je eenvoudigweg geen satelliettelefoon bezitten of gebruiken (meer hierover bij Legaliteit). Dit kan een groot “nadeel” zijn als je internationaal reist; een satphone op de verkeerde plek kan je flink in de problemen brengen.

Ondanks deze nadelen geldt: als je echt een satelliettelefoon nodig hebt, is er vaak geen alternatief. Gebruikers nemen deze beperkingen op de koop toe voor communicatie in kritieke situaties.

Dekking en Satellietnetwerken

Werken satelliettelefoons overal ter wereld?

Bijna. Het grote voordeel van een satelliettelefoon is wereldwijde dekking, maar er zijn enkele kanttekeningen:

• Direct zichtlijn: Technisch gezien kan een satelliettelefoon overal een signaal ontvangen zolang er een duidelijke zichtlijn is met de satelliet (geen obstakels zoals terrein, gebouwen, dichte vegetatie). Als je je in een diepe kloof, een bunker of onder een dicht bladerdak bevindt, krijgt de telefoon mogelijk pas een satellietsignaal zodra je naar een open plek gaat. In een omgeving met open hemel (vlakten, woestijn, open zee, enz.) kun je meestal vanaf elk punt op aarde verbinding maken met het juiste netwerk.
• Netwerkdekking: Verschillende satellietnetwerken hebben verschillende dekkingsgebieden. Iridium is het enige netwerk dat echte 100% wereldwijde dekking biedt, inclusief de poolgebieden. Inmarsat heeft vrijwel wereldwijde dekking (ongeveer 70°N tot 70°Z breedtegraad); het dekt de uiterste polen niet. Thuraya dekt ongeveer 160 landen, voornamelijk in Europa, Afrika, het Midden-Oosten, Azië en Australië, maar niet de Amerika’s of de poolgebieden. Globalstar dekt de meeste dichtbevolkte gebieden, maar het netwerk heeft enkele hiaten (het vereist verbinding via regionale grondstations, dus zeer afgelegen oceaan- of poolgebieden zijn niet gedekt). Controleer altijd de dekkingskaart van de provider voordat je in een specifiek gebied op een satelliettelefoon vertrouwt. Als je overal dekking nodig hebt, is Iridium de beste keuze.
• Extreme breedtegraden: Zoals aangegeven, moeten poolexpedities Iridium gebruiken. De geostationaire satellieten van Inmarsat bevinden zich boven de evenaar, dus wanneer je dicht bij de polen bent, staat de satelliet laag aan de horizon; je kunt het directe zicht kwijtraken of een onbetrouwbare verbinding hebben (en boven bepaalde breedtegraden helemaal geen dekking meer). Ook Thuraya bereikt de polen niet. Globalstar-satellieten dekken evenmin hoge poolbreedtes (hun banen reiken tot ongeveer 52° inclinatie). Voor gebruik in het Noord- en Zuidpoolgebied is Iridium in feite de enige optie.
• Oceanen: Inmarsat en Iridium bieden beide oceaandekking (Inmarsat bedient al lange tijd de maritieme sector). Thuraya’s dekking is regionaal (bijvoorbeeld, het dekt kustgebieden binnen zijn werkgebied, maar niet het midden van de Grote Oceaan). Globalstar heeft enkele hiaten in midden-oceaangebieden, omdat een satelliet binnen bereik van een grondstation moet zijn – dekking is dus het beste nabij continenten. Nogmaals, het Iridium-netwerk dekt overal open zee (een van de redenen waarom Iridium-telefoons populair zijn op jachten en schepen).
• Binnen & Ondergronds: Standaard niet – als je binnenshuis bent, werkt een satelliettelefoon op zichzelf niet (het gebouw blokkeert het signaal). De oplossing is het gebruik van een externe antenne of dockingstation. Er zijn bijvoorbeeld dokkits waarmee je een antenne buiten (op een dak of voertuig) kunt plaatsen en een kabel naar een binnen-dok kunt leiden, waardoor je in een gebouw effectief een “satelliettelefoon-vaste lijn” creëert. Zo kun je wél binnenshuis een satelliettelefoon gebruiken (vaak gebruikt op boten, voertuigen of veldkantoren), maar dit vereist extra hardware. Er zijn ook satelliet-wifi-hotspotapparaten (zoals de Thuraya Hotspot of Iridium GO) die je buiten of bij een raam plaatst, waarna je binnen met je gsm via wifi verbinding maakt satcomglobal.com. Maar een satelliettelefoon op zichzelf, zonder deze accessoires, moet buiten onder een open hemel zijn.

Samenvattend kan een satelliettelefoon praktisch overal op aarde werken als je het juiste netwerk kiest en zichtlijn hebt. Voor echt wereldwijd gebruik (inclusief de polen) neem je Iridium. Voor de meeste andere gebieden volstaat Inmarsat of een ander. Controleer altijd of je provider dekking heeft in het gebied waar jij het wilt gebruiken (vooral bij minder voorkomende bestemmingen).

Wat zijn de belangrijkste satelliettelefoonnetwerken en waarin verschillen ze van elkaar (Iridium, Inmarsat, Thuraya, Globalstar, enz.)?

Er zijn verschillende satellietserviceproviders, elk met een eigen satellietvloot en dekkingsgebied. De “Grote Vier” voor handzame satelliettelefoons zijn Iridium, Inmarsat, Thuraya en Globalstar:

• Iridium: Een Amerikaans netwerk met 66 actieve satellieten in een lage-aardebaan (LEO). Iridium biedt daadwerkelijk wereldwijde dekking, van pool tot pool. De satellieten draaien ongeveer 780 km boven de aarde en vormen een mesh-netwerk met onderlinge satellietverbindingen, wat betekent dat je oproep in de ruimte kan worden doorgegeven naar een satelliet boven een grondstation. Belangrijkste voordelen: werkt overal ter wereld, inclusief open zeeën en polen; lagere latency (~0,1–0,2 seconde één kant op) door de lage baan; als er iets een satelliet blokkeert, is doorgaans snel een andere zichtbaar (satellieten bewegen continu). Aandachtspunten: vereist een vrije luchtlijn – zoals alle satelliettelefoons – en het signaal kan worden geblokkeerd door obstakels, maar doordat de satellieten bewegen krijg je meestal binnen enkele minuten weer signaal, zelfs als je tijdelijk geblokkeerd bent. Iridium-telefoons zijn meestal duurder en de belkosten wat hoger, wat de wereldwijde dekking weerspiegelt. Gebruik: expedities, overheid/defensie, luchtvaart en scheepvaart (vooral poolgebieden).
• Inmarsat: Een Brits netwerk (actief sinds de jaren 80) dat een paar grote geostationaire (GEO) satellieten op zo’n 35.700 km boven de evenaar gebruikt. Inmarsat dekt bijna de hele wereld behalve de poolstreken (ruwweg boven ±75° breedte). Slechts 3 à 4 GEO-satellieten zijn nodig voor deze vrijwel wereldwijde dekking. Belangrijkste voordelen: stabiele verbinding (satelliet staat stil aan de hemel); doorgaans sterk signaal binnen het dekkingsgebied als je de antenne naar de satelliet richt. Inmarsat-handsets (zoals de IsatPhone) hebben goede gesprekskwaliteit en zeer lange batterijduur. Aandachtspunten: werkt niet in polaire gebieden; hogere latency (~0,5s) door de afstand; vereist bewust richten naar de evenaarsatelliet (de telefoon heeft een signaalsterktemeter om je hierbij te helpen). Inmarsat biedt ook snelle datadiensten (zoals BGAN-terminals). Vooral populair in de scheepvaart, bij media (verslaggevers op afgelegen locaties) en voor wereldreizigers die niet naar de polen gaan. Inmarsat-belminuten kunnen kosteneffectief zijn als je geen pooldekking nodig hebt.
• Thuraya: Gevestigd in de VAE en bedient met 2 GEO-satellieten specifieke regio’s. Het dekkingsgebied omvat Europa, het grootste deel van Afrika, het Midden-Oosten, Azië en Australië. Geen dekking in de Amerika’s of de polen. Thuraya staat bekend om zijn kleinere, telefoonachtige toestellen en relatief lage prijzen. Belangrijkste voordelen: goedkopere toestellen en abonnementen (voor wie zich binnen het dekkingsgebied bevindt), en enkele innovatieve producten (Thuraya bood smartphone-achtige satelliettelefoons en de SatSleeve-accessoire die gewone telefoons in satelliettelefoons omtovert). Aandachtspunten: Alleen regionaal bruikbaar; als je naar het westelijk halfrond reist, werkt Thuraya niet. Latency is GEO (~0,5s). Ook geldt: op hoge breedte binnen het gebied (bijv. Noord-Europa) staat de satelliet laag aan de horizon en kan deze makkelijker door terrein worden geblokkeerd. Thuraya is ideaal voor gebruikers in EMEA en delen van Azië die betaalbare satelliettelefoons willen voor die regio’s.
• Globalstar: Een Amerikaans netwerk met een constellatie van LEO-satellieten (zoals Iridium) – oorspronkelijk 48, nu een tweede generatie met 24 satellieten (meer op komst). Dekking: Globalstar dekt een groot deel van Noord-Amerika, Europa en Australië, delen van Zuid-Amerika en kustgebieden van Afrika/Azië – in feite midden-latitude landgebieden met grondstations. Globalstar-satellieten moeten binnen bereik zijn van een regionaal grondstation om gesprekken te verwerken, dus er zijn hiaten op open zee en zeer afgelegen plekken zonder grondstation. Ook geen polaire dekking (baanhelling ~52°). Belangrijkste voordelen: Binnen de dekkingszone vaak uitstekende gesprekskwaliteit en lage latency (LEO ~1400 km). Hun service kan voordeliger zijn; Globalstar biedt regelmatig acties (bijv. gesubsidieerde toestellen met contract). Aandachtspunten: Niet geschikt voor extreme expedities op afgelegen locaties door de dekkingsgaten. Controleer altijd de kaart voor je kiest. Vooral populair voor avontuurlijke recreatie in Noord-Amerika (Globalstar levert ook de SPOT-satellietmessenger voor SOS en tracking).

Er zijn ook enkele nieuwe en opkomende satellietnetwerken die het vermelden waard zijn:

• Starlink (SpaceX): Dit is vooral een satelliet-internetdienst (met duizenden LEO-satellieten) waarvoor een speciale schotel nodig is. Het is geen netwerk voor handzame telefoons. SpaceX heeft echter een samenwerking met T-Mobile aangekondigd om Starlink rechtstreeks met gewone telefoons te laten werken voor sms in de toekomst. Nieuwe Starlink-satellieten krijgen “direct-to-cell”-antennes om basale sms en in de toekomst spraak op gewone mobiele telefoons te ondersteunen (verwacht eind 2024 of 2025). Dit is nog in ontwikkeling, maar het wijst op een toekomst waarin een gewone telefoon mogelijk via satelliet verbinding maakt voor beperkte dienstverlening (zie verderop bij Standaardtelefoons die verbinding maken met satellieten).
• AST SpaceMobile en Lynk: Dit zijn startende ondernemingen die satellieten lanceren die fungeren als “mobiele zendmasten in de ruimte” voor gewone mobieltjes. In 2023 haalde AST SpaceMobile het nieuws door het eerste 5G-gesprek rechtstreeks tussen een gewone smartphone en een satelliet te voltooien (BlueWalker-3-test). Lynk Global heeft met succes sms-berichten van satellieten naar gewone telefoons gestuurd en kreeg een FCC-licentie voor satelliet-naar-telefoon-diensten. Deze netwerken zijn nog niet operationeel op grote schaal, maar bevinden zich in test- en uitrolfase. Doel is uiteindelijk wereldwijde sms/spraakdekking te bieden aan gewone telefoons (in samenwerking met mobiele netwerkoperators).
• Andere regionale systemen: Er zijn enkele kleinere of regionale satelliettelefoonsystemen geweest (bijv. TerreStar en LightSquared/SkyTerra in Noord-Amerika, ACES in Azië, Tiantong in China, enz.). Sommige waren systemen met één satelliet voor specifieke gebieden of geïntegreerd met cellulair (TerreStar bood bijv. een satelliet-addon voor AT&T-smartphones aan). De meeste zijn inmiddels opgeheven of werken beperkt. Noemenswaardig: de Tiantong-satellieten van China (sinds 2016) bieden binnenlands satelliettelefoondienst in China en omgeving – China ontwikkelde hiervoor eigen toestellen. Deze zijn niet wereldwijd te koop, maar binnen China is een Tiantong-toestel een lokaal geaccepteerd alternatief (buitenlandse satelliettelefoons zijn er verboden – zie sectie Legaliteit).

Om de verschillen zichtbaar te maken, volgt hier een vergelijkingstabel met kernkenmerken van de belangrijkste netwerken:

Elk netwerk vereist zijn eigen specifieke telefoon of apparaat – je kunt geen Inmarsat-telefoon op het Iridium-netwerk gebruiken, enzovoort. Je keuze hangt af van waar je dekking nodig hebt en wat je prioriteiten zijn (wereldwijde dekking vs. kosten vs. datasnelheid).

Welk satellietnetwerk is het beste voor mij – Iridium vs Inmarsat vs andere?

Er is geen one-size-fits-all, het hangt af van je behoeften:

• Als je overal-dekking nodig hebt (inclusief polen of afgelegen oceanen): Kies voor Iridium. Dit is de enige aanbieder met satellieten die werkelijk elke locatie op aarde dekken. Voorbeelden: poolexpedities, zeiltochten rond de wereld, of één apparaat voor wereldwijde reizen naar elk continent.
• Als je vooral actief bent in niet-polaire regio’s en betrouwbare dekking wilt: Inmarsat is een uitstekende keuze. Het heeft zeer betrouwbare verbindingen binnen zijn dekkingsgebied en de IsatPhone 2-handset staat bekend om zijn gesprekskwaliteit en batterijduur. Voor maritieme gebruikers die niet bij de polen komen is Inmarsat populair (het is de standaard voor noodcommunicatie op schepen). Ook zijn Inmarsat-belbundels kostenbesparend als je geen pooldekking nodig hebt.
• Als je een beperkt budget hebt en jouw regio binnen Thuraya’s bereik valt: Thuraya kan geld besparen. De Thuraya XT-LITE-telefoon is bijvoorbeeld aanzienlijk goedkoper dan een Iridium-telefoon en minutenprijzen kunnen lager zijn bij sommige Thuraya-abonnementen. Ideaal voor gebruikers in Afrika, het Midden-Oosten, Europa en Azië. Bedenk wel dat het in Amerika niet werkt; het is dus niet geschikt voor wereldreizigers, maar regio-specifiek.
• Als je in Noord-Amerika bent en een betaalbare oplossing wilt voor incidenteel gebruik: Globalstar kan voldoen. Bijvoorbeeld, wandelaars of jagers in de VS/Canada kiezen vaak voor Globalstar als ze gewoon willen bellen vanuit afgelegen gebieden. De telefoons en bundels worden vaak gesubsidieerd (soms kun je een Globalstar-telefoon voor enkele honderden dollars krijgen met een abonnement). De gesprekskwaliteit is erg goed als er dekking is. Let wel op de dekkingsbeperkingen – dus geen aanrader voor een Atlantische oversteek of een expeditie in het Amazonegebied.
• Als je data of breedband nodig hebt: Geen van de handheld satelliettelefoons biedt hoge-snelheid data – daarvoor heb je een grotere terminal nodig. Inmarsat’s BGAN of de nieuwere Iridium Certus-service levert enkele honderden kbps tot zelfs enkele Mbps (met units ter grootte van een laptop of voertuigmasten), maar dat zijn geen zaktelefoons. Thuraya heeft een kleine SatSleeve en Hotspot met respectievelijk ~60 kbps en 384 kbps voor smartphones. Als data een prioriteit is (zoals grote bestanden sturen, snel internet), dan zijn deze speciale apparaten beter dan een klassieke satelliettelefoon. Voor puur e-mailen/WhatsApp-berichten kan een satelliettelefoon het, maar langzaam.

Samengevat: Iridium = ultieme dekking, Inmarsat = solide vrijwel wereldwijd met goede diensten, Thuraya = goedkoop en regionaal, Globalstar = voordelig maar check dekking. Veel professionals dragen meerdere apparaten (bijvoorbeeld een Iridium-telefoon plus een Inmarsat-breedbandunit) om deze sterke punten te combineren. Maar voor een eerste koper: bepaal waar je hem gaat gebruiken en kies het netwerk dat die regio dekt.

Werkt een satelliettelefoon in een gebouw, ondergronds of in een voertuig?

Niet uit zichzelf. Satelliettelefoons vereisen zichtlijn naar de satelliet, dus ze werken doorgaans niet binnen, ondergronds, of zelfs in een afgesloten voertuig zoals een auto zonder verdere hulp. Hier specifieke situaties:

• Binnen: Als je een handheld satelliettelefoon diep in een gebouw gebruikt, heb je geen signaal. Soms kun je een zwak signaal krijgen bij een groot raam of op een hoge verdieping met een dun dak, maar dat is niet betrouwbaar. De standaardpraktijk is om naar buiten te gaan. Er zijn wel oplossingen: veel satelliettelefoons hebben aansluitingen voor externe antennes. Je kunt een kleine antenne buiten of op het dak monteren en een kabel naar een dockingstation of direct naar de telefoon trekken. Accessoiremerken zoals ASE en Beam bieden dockingkits die een satelliettelefoon als “vaste telefoon” binnen bruikbaar maken met buitenantenne. Dit is gangbaar op boten (antenne op de mast, telefoon in de kajuit) en op veldkantoren. Daarnaast zijn er apparaten zoals de Thuraya SatSleeve Hotspot of Iridium GO waarmee je een draadloze satelliet-hotspot creëert – je plaatst het apparaat (met antenne) buiten of op het dak, en verbind je smartphone binnen via Wi-Fi. Met de juiste configuratie kun je dus binnen bellen via satelliet, maar niet zonder deze extra’s.
• Ondergronds of Onderwater: Nee – ben je in een grot, mijn, of metrotunnel, dan werkt een handheld satelliettelefoon helemaal niet (geen luchtruimte zichtbaar). Er is geen praktische oplossing behalve een kabelantenne tot aan het oppervlak. Onderwater werkt het sowieso niet (radiosignalen dringen slecht door water, en ook geen zicht op de lucht). Voor onderzeeërs worden andere communicatiesystemen gebruikt – geen satelliettelefoons.
• Binnen voertuigen: In een auto of vliegtuig blokkeert het metalen frame meestal het satellietsignaal. In een auto kun je soms geluk hebben via de ramen of als het dak open is, maar meestal heb je een externe voertuigantenne nodig. Veel gebruikers monteren een magneetantenne op het autodak die via een kabel is verbonden met een dockingunit of rechtstreeks met de telefoon satcomglobal.com. Zo kun je ook onderweg bellen. Bijvoorbeeld: een telefoonhouder op je dashboard met antenne op het dak, werkt als een satelliet GPS-antenne. Op boten monteer je ook altijd een externe antenne voor voortdurend gebruik.
• Vliegtuigen: Een handheld satelliettelefoon gebruiken in een lijnvliegtuig is niet toegestaan (ook zou hij geen signaal krijgen in de metalen romp). Vliegtuigen hebben eigen communicatiesystemen. Sommige privévliegtuigen zijn uitgerust met een Iridium-telefoon en een externe antenne – dat kan met speciale sets. Maar als gewone passagier kun je geen satphone gebruiken tijdens de vlucht. (Let ook op: sommige luchtvaartmaatschappijen beschouwen ze als gevaarlijke goederen als ze aan staan in ingecheckte bagage vanwege de lithiumbatterij en regelgeving – check altijd de regels van de maatschappij).

Vuistregel: satelliettelefoons hebben vrij zicht op de hemel nodig. Voor gebruik binnen of in een voertuig moet je investeren in een externe antenne of een repeater. Sommige netwerken bieden eenzijdige paginering of oproepmeldingen die soms wel binnen doorkomen zodat je weet dat je gebeld wordt satcomglobal.com. Iridium bijvoorbeeld heeft een pagingkanaal waarmee de telefoon soms binnen een belmelding krijgt, zodat je buiten kunt gaan bellen satcomglobal.com. Maar om echt te bellen moet je naar buiten.

Heeft het weer of terrein invloed op satelliettelefoonsignalen?

Terrein – ja; weer – alleen bij extreem weer.

• Terrein en obstakels: Alles wat zichtlijn blokkeert, onderbreekt het signaal van een satelliettelefoon. Bergen, heuvels, kliffen of zelfs grote gebouwen kunnen het signaal naar de satelliet blokkeren. Voor GEO-satellieten (Inmarsat/Thuraya), als er een berg of hoog gebouw ten zuiden van je staat (ten noorden op het zuidelijk halfrond), kan dit de vaste satelliet blokkeren. Bij LEO (Iridium/Globalstar) tellen obstakels ook, maar omdat de satellieten bewegen kun je signaal krijgen als er eentje op een andere plek aan de hemel staat. Dichte bossen/jungles dempen het signaal flink – gebruikers zoeken daar graag open plekken of zetten een antenne boven het bladerdak. In steden zorgen hoogbouw voor “schaduw”-zones. Je kunt portable repeaters installeren om dekking rond obstakels te vergroten, maar in het algemeen: grote obstakel = geen service.
• Weer: De frequenties van satelliettelefoons (L-band, rond 1,5–1,6 GHz) zijn relatief ongevoelig voor het weer. Regen, sneeuw en wolken hebben minimale invloed op L-band signalen, daarom worden deze frequenties ook gebruikt – ze gaan makkelijker door regen dan hogere satellietfrequenties. Licht tot matig weer merk je niet aan de gesprekskwaliteit. Zeer zware regenval of onweer kan wel wat signaaldemping veroorzaken (rain fade), maar meestal valt de verbinding niet weg; je hoort dan soms wat kraak of kwaliteitsverlies. Bij extreme buien of als de antenne zeiknat is, kan het moeilijk worden (water verstoort het antennesignaal een beetje). In de praktijk zijn deze telefoons met succes gebruikt tijdens orkanen en sneeuwstormen – het grootste probleem is meestal het apparaat zelf droog houden, niet het signaalverlies. Bewolking, mist, sneeuw – heeft nauwelijks effect op L-band signalen.
• Zonne-activiteit: Een zelden voorkomende factor – zonnevlammen of geomagnetische stormen (zonne-activiteit) kunnen radiocommunicatie, dus ook satellieten, tijdelijk verstoren. Het komt niet vaak voor, maar bij een zware zonnestorm kan het satellietsignalen tijdelijk in een groot gebied verzwakken. Je kunt daar weinig aan doen, maar het is zeldzaam en meestal van korte duur.
• Temperatuur en omgeving: Geen signaalstoring, maar let op: satelliettelefoons zijn gemaakt voor zware omstandigheden. De meeste zijn geschikt voor gebruik tussen -20°C en +55°C en zijn stof- en spatwaterdicht. Ze doen het goed bij hitte in de woestijn en koude bij de pool (wel gaat de batterij bij extreme kou sneller leeg). Veel modellen zijn robuust – zoals de Iridium Extreme 9575, gebouwd volgens militaire norm en IP65-gecertificeerd (stofdicht en bestand tegen waterstralen). Weer zal de telefoon dus meestal niet slopen.

Samenvatting: terrein is een grotere vijand van satelliettelefoonsignalen dan weer. Zit je in lastig terrein, zoek dan een hoge open plek voor het beste signaal. Gebruik gerust bij regen of sneeuw – zorg alleen dat het apparaat niet stukregent als hij niet volledig waterdicht is (veel modellen zijn waterbestendig). En vermoed je een blokkade (zoals een berg of gebouw), verplaats je dan of wacht tot er een satelliet op een gunstige plek staat (voor LEO-systemen).

Een satelliettelefoon gebruiken: Werking en functies

Hoe voer ik een gesprek met een satelliettelefoon?

Een satelliettelefoon gebruiken is vergelijkbaar met het gebruik van een mobiele telefoon, met een paar extra stappen/overwegingen:

1. Ga naar buiten en klap de antenne uit: Zorg er eerst voor dat je vrij zicht hebt op de lucht. Klap de antenne van de telefoon volledig uit of zet hem op (bijvoorbeeld omhoogtrekken of openklappen, afhankelijk van het model). Satelliettelefoons registreren zich pas op het netwerk zodra de antenne uit staat en ze zicht hebben op de satelliet. Veel telefoons hebben een signaalsterkte-indicator die helpt bij het richten. Bij GEO-satellieten (Inmarsat/Thuraya) moet je de telefoon soms draaien of kantelen tot je de satelliet hebt gevonden (de telefoon laat dit meestal horen met piepjes of een signaalbalk). Bij Iridium/Globalstar is het meestal voldoende om de antenne rechtop te houden en buiten te staan, omdat de satellieten overkomen.
2. Wacht op registratie: Zet de telefoon aan en wacht tot deze verbinding heeft met het satellietnetwerk. Dit kan enkele seconden tot een paar minuten duren. Op het scherm van de telefoon zie je wanneer deze is geregistreerd (bijv. “Geregistreerd” of de naam van het netwerk). Eenmaal geregistreerd kun je bellen en gebeld worden. Als er geen verbinding komt, moet je misschien van positie veranderen of controleren of de simkaart actief is.
3. Het nummer kiezen: Satelliettelefoons gebruiken het internationale kiesformaat. Elke satphone is in feite een “internationaal” nummer. Om een nummer te bellen, kies je meestal “+” (of de internationale toegangscode), gevolgd door het landnummer en het abonneenummer, net zoals bij internationaal bellen op een mobiele telefoon. Voorbeeld: Om een Amerikaans nummer te bellen (555-1234 in netnummer 212), kies je +1 212 555 1234. Voor het bellen naar een Brits nummer kies je +44 … enzovoort. Als je een andere satelliettelefoon belt, voer je het speciale landnummer van die telefoon in (zie de volgende Q&A over satphone-nummers).
   • Bepaalde satellietnetwerken hebben sneltoetsen: bijvoorbeeld, bij Iridium kun je ook 00 voor het landnummer en het abonneenummer draaien (00 is de internationale voorvoegsel). Maar het gebruik van “+” werkt altijd als de telefoon een +-toets heeft.
   • Druk op de groene “Bellen”- of belknop (net als bij een mobiele telefoon) om het gesprek te starten.
4. Spreek en luister met een korte pauze: Zodra er verbinding is, hou er rekening mee dat er een halve seconde vertraging kan zijn. Het helpt om “over” te zeggen of even te pauzeren om door elkaar praten te voorkomen, vooral bij GEO-systemen.
5. Beëindig het gesprek: Hang op door op de gebruikelijke rode knop te drukken.

Tips: Houd tijdens het bellen de antenne omhoog (sommige telefoons hebben een signaalmeter – als het signaal wegvalt, pas dan je positie aan). Probeer de antenne niet te blokkeren met je hand. Door het gerichte signaal gebruiken sommige gebruikers een headset, zodat ze de telefoon in de beste positie kunnen houden terwijl ze praten. Als je stilzit, blijf dan stil om geen signaal te verliezen, vooral bij GEO-satellieten waar het verplaatsen van de telefoon de uitlijning kan verstoren. Valt het gesprek weg, probeer het gewoon opnieuw – soms gebeurt dit als de satelliet buiten bereik raakt (bij LEO-netwerken kan het gesprek worden overgedragen tussen satellieten, maar soms valt een gesprek weg tijdens de overdracht of wanneer het zicht even geblokkeerd is).

De bel- en kiesprocedure bij een satelliettelefoon is in feite niet moeilijk – het lijkt veel op een ouderwetse mobiele telefoon. Het belangrijkste verschil is dat je eerst verbinding moet krijgen met de satelliet en altijd het volledige internationale kiesformaat moet gebruiken.

Hoe verstuur ik een sms (SMS) met een satelliettelefoon?

Een sms versturen met een satelliettelefoon is bijna hetzelfde als op een mobiele telefoon, al is de interface vaak wat eenvoudiger (geen WhatsApp of iMessage – gewoon klassieke SMS):

• Zorg dat je geregistreerd bent op het netwerk (dus telefoon aan, antenne uit, buiten).
• Ga naar het berichtenmenu van de telefoon (meestal “Berichten” of een envelop-icoon). Kies “Nieuw bericht” of “SMS opstellen”.
• Je wordt gevraagd het bestemmingsnummer in te voeren. Belangrijk: Het nummer moet meestal in internationaal formaat (met +landnummer) worden ingevoerd, ook bij lokale nummers. Bijvoorbeeld, +61… voor Australië of +254… voor Kenia, enz. Verstuur je een sms naar een andere satphone, voer dan het volledige nummer inclusief speciale landcode in.
• Stel het bericht op. Satelliettelefoons gebruiken meestal de ouderwetse T9-invoermethode op een numeriek toetsenbord (tenzij je een model met volledig toetsenbord of smartphone-achtige interface hebt). Houd het kort – standaard sms-limiet (160 tekens) geldt. Sommige netwerken staan langere berichten toe, maar het is beter om je bericht bondig te houden, want storingen kunnen lange berichten verstoren.
• Verzend het bericht en wacht op bevestiging. Door de satellietverbinding kan het iets langer duren voordat het sms’je verstuurd is dan bij een mobiele telefoon. Je ziet soms een voortgangsbalkje of een verzonden-status na een paar seconden. Op sommige telefoons verhuist het bericht van de outbox naar de verzonden-map als het gelukt is. Als je tijdens het verzenden beweegt of het signaal verliest kan het misgaan of vertraagd worden. Gewoonlijk probeert de telefoon het nog een paar keer als het niet meteen lukt.

Satelliet-sms kunnen worden afgeleverd op gewone mobiele telefoons of e-mailadressen (sommige satelliettelefoons laten je een sms naar een e-mailadres sturen door het adres in te typen in plaats van een nummer). Let op: als een satphone een bericht stuurt naar een mobiele telefoon, ziet de ontvanger het afkomstig van het speciale satellietnummer (dat er uitziet als een vreemd internationaal nummer). Meestal kan de ontvanger gewoon antwoorden door te reageren, maar dat kost hem wel de internationale sms-tarieven, omdat hij naar een internationaal/satellietnummer stuurt.

Kostentechnisch zijn berichten op satellietnetwerken goedkoper dan bellen, maar nog steeds niet gratis – meestal rond de $0,50 tot $1 per bericht bij veel abonnementen (sommige pakketten bevatten een sms-bundel). Bij bepaalde abonnementen (bijv. sommige Iridium-pakketten) kost een sms-je zelfs slechts ~$0,10, maar bij betalen per gebruik kun je rekenen op ~ $0,50 per bericht.

Wat prettig is: inkomende sms’jes zijn meestal gratis voor de satphone-gebruiker (je betaalt om vanaf de satphone te versturen, maar niet om te ontvangen). Sommige providers hebben zelfs een webportaal waarmee mensen gratis of zeer goedkoop een kort bericht naar jouw satelliettelefoon kunnen sturen, bijvoorbeeld Iridium heeft een webformulier waarmee je gratis een bericht van 160 tekens naar een Iridium-telefoon kunt sturen, en Globalstar’s SPOT messaging biedt enkele gratis inkomende berichten.

Beschikken satelliettelefoons over internet of datamogelijkheden?

Ja, maar zeer beperkt in vergelijking met smartphones. Alle moderne satelliettelefoons bieden ten minste enkele datadiensten, al zijn de snelheden erg laag en de kosten hoog. Dit kun je verwachten:

• Inbellen via dataverbinding: Traditionele satelliettelefoons (Iridium 9555/9575, Inmarsat IsatPhone) hebben een circuit-switched datamodus – vergelijkbaar met een ouderwets inbelmodem via satelliet op 2,4 kbps (Iridium) of ongeveer 20 kbps (Inmarsat). Dit is extreem langzaam naar huidige maatstaven, geschikt voor alleen tekstberichten of zeer eenvoudige data. De Inmarsat IsatPhone 2 kan bijvoorbeeld korte e-mailtjes of gps-locatieberichten via dit kanaal versturen. Iridium-telefoons kun je met usb aansluiten op een laptop en met speciale software e-mails versturen of minimale webtekst bekijken. Verwacht geen afbeeldingen of media – het is echt alleen voor tekstcommunicatie.
• SMS-naar-e-mail en korte datadiensten: Sommige telefoons kunnen een kort e-mailtje als sms versturen of hebben ingebouwde gps-positie versturing. Dit zijn geen functies met hoge bandbreedte maar wel nuttig (bijv. “stuur mijn locatie” waarbij je gps-positie via sms of e-mail wordt verzonden). Deze gebruiken het netwerk maar verzenden slechts hele kleine pakketjes data.
• Verbeterde data-accessoires: Er zijn apparaten die de mogelijkheden uitbreiden:
  • Thuraya SatSleeve+ – een omhulsel voor smartphones (iPhone/Android) waardoor je smartphone verandert in een satelliettelefoon voor bellen, sms en langzame data. Deze biedt zo’n 60 kbps dataverbinding, genoeg voor berichtenapps, lichte sociale media of simpele webpagina’s. 60 kbps blijft traag (ongeveer een tiende van 3G-snelheid), maar veel beter dan 2,4 kbps. Het is één van de modernere data-opties voor een handheld toestel.
  • Satelliet-hotspots (Wi-Fi routers): Bijvoorbeeld de Inmarsat IsatHub (Wideye iSavi) is een draagbare hotspot – je neemt een kleine terminal (ongeveer formaat iPad) mee die met Inmarsat verbinding maakt en een Wi-Fi-netwerk creëert voor je apparaten. Dit haalt rond 384 kbps downloadsnelheid, wat vergelijkbaar is met vroege 3G en e-mails met bijlage, kleine foto-overdracht of simpele webtoegang ondersteunt. Iridium’s GO! werkt op dezelfde manier, maar is beperkt tot ~2,4 kbps realtime (met batch compressie effectief ~20 kbps). Met deze hotspots kun je email-apps of speciale browsers gebruiken die data sterk comprimeren voor optimaal gebruik van de lage bandbreedte.
  • BGAN/Certus Terminals: Geen handhelds, maar toch noemenswaardig – Inmarsat’s BGAN-terminals en Iridium’s nieuwere Certus-terminals bieden honderden kbps tot een paar Mbps data (Iridium Certus tot ~700 kbps op het grootste toestel, BGAN HDR tot ~800 kbps). Dit zijn units ter grootte van een koffer of laptop die vaak door media worden gebruikt voor live verbindingen. Dat valt buiten de gewone “satelliettelefoon”, maar illustreert het bereik van satellietdata.

Samenvattend: handheld satelliettelefoons zijn niet bedoeld voor intensief internetgebruik. Ze zijn prima voor tekstcommunicatie en coördinatie in noodgevallen. Als je probeert een gewone webpagina te laden op een laptop via een satphone zonder compressie, duurt dat gemakkelijk minuten en kost dat enorm veel aan datakosten. Met speciale emailsoftware en compressiebrowsers kun je wel noodzakelijke taken doen. Veel gebruikers combineren een satelliettelefoon met een dienst als UUPlus of OneMail om efficiënt e-mails te versturen over satellietnetwerken.

De kosten voor data zijn hoog – vaak wordt er per minuut of per megabyte gerekend. Zo kost data via Iridium effectief meer dan $1 per minuut, waarmee je slechts een paar kilobyte per minuut haalt! Sommige nieuwere diensten (zoals de prepaid units van Inmarsat) rekenen per megabyte (en dat kan $6 of meer per MB zijn bovenop de basis-units). Je gebruikt het dus eigenlijk alleen als het echt nodig is.

Conclusie: Ja, je kunt online gaan met een satelliettelefoon, maar geduld is vereist. Het is geschikt voor behoeften met lage bandbreedte zoals e-mails, weersvoorspellingen in tekstvorm of berichtenverkeer. Als je echt internet nodig hebt (Zoom-gesprekken, streamen, grote bestanden versturen), heb je een veel duurdere satelliet breedbandoplossing nodig (zoals een Starlink terminal of een BGAN) in plaats van een handzame satphone.

Kan ik met een satelliettelefoon normale telefoons bellen en andersom?

Absoluut. Satelliettelefoons zijn verbonden met het reguliere telefoonnetwerk, dus je kunt gewone telefoonnummers bellen en mensen met reguliere telefoons kunnen het nummer van de satelliettelefoon bellen. Er zijn wel enkele aandachtspunten:

• Belvormaat: Wanneer je vanaf een satelliettelefoon naar een gewone telefoon belt, bel je “+ [landcode] [nummer]”, zoals eerder genoemd. Het satellietnetwerk leidt je oproep naar het openbare netwerk in het bestemmingsland. Bijvoorbeeld, om een vaste lijn in New York te bellen vanaf je satelliettelefoon, kies je +1 212 xxx xxxx. Voor de persoon die je belt, lijkt het op een inkomende internationale oproep (met jouw satellietnummer als afzender-ID).
• Bellen naar een satelliettelefoon: Elke satelliettelefoon krijgt een nummer toegewezen, vaak met een speciale landcode die niet aan één land gebonden is. Zo beginnen Iridium-nummers met +8816 of +8817 (landcode 881 is bestemd voor het “Global Mobile Satellite System”). Inmarsat-nummers beginnen meestal met +870 (Inmarsat gebruikt wereldwijd landcode 870). Thuraya-nummers gebruiken +88216 of +882 (ook een speciaal satellietnummerbereik). Globalstar kent in veel gevallen nummers toe binnen een land (bijvoorbeeld kan een Amerikaanse Globalstar-telefoon een +1-nummer hebben) of gebruikt +8818/8819 voor sommige diensten, maar vaak kan een Globalstar-oproep via lokale nummers worden omgeleid. Voor de beller werkt bellen naar een satphone hetzelfde als bellen naar een buitenlands nummer: je kiest de internationale toegangscode en het volledige satellietnummer. Bijvoorbeeld, iemand uit de VS die een Iridium-telefoon belt, draait 011 8816 XXX XXXX.
• Kosten voor bellen naar een satphone: Dit is de valkuil. Bellen naar een satelliettelefoon vanaf een gewone telefoon kan erg duur zijn, afhankelijk van je provider. De tarieven zijn vaak niet inbegrepen in mobiele of internationale belbundels. Het is niet ongebruikelijk dat providers $5 tot $10 per minuut (of meer) rekenen voor bellen naar een Iridium- of Thuraya-nummer. De gebruiker van de satphone betaalt doorgaans niet voor inkomende oproepen (zij hebben al flink voor de dienst betaald), dus de kosten liggen bij de beller. Door deze hoge kosten bieden sommige satellietnetwerken alternatieven, zoals tweestaps-bellen of het toewijzen van een lokaal nummer:
  • Tweestaps-bellen (voor Iridium): De beller kiest eerst een speciaal lokaal nummer (voor Iridium een Amerikaans nummer in Arizona). Daarna krijgt men een gesproken melding om het Iridium-nummer in te voeren; vervolgens wordt de oproep doorverbonden. De beller betaalt nu een normaal tarief naar Arizona, en de satphone-abonnee betaalt voor het tweede deel (vaak goedkoper zo).
  • Lokale toegangs-nummers: Sommige providers kunnen de satphone een lokaal telefoonnummer geven (tegen betaling) in een specifiek land, dat doorverbindt naar de satelliettelefoon. Bijvoorbeeld een UK +44 of US +1 nummer dat aan je satphone is gekoppeld – zo wordt het voor vrienden/familie goedkoper om je te bereiken (zij betalen binnenlands of regulier internationaal tarief, jij betaalt een extra bedrag per minuut voor het doorverbinden).

Kortom: ja, je kunt naadloos tussen satelliettelefoons en gewone telefoons bellen, maar houd rekening met het internationale karakter. De gebruiker van de satphone belt gewoon uit zoals normaal (er is niets bijzonders te doen, behalve +landcodes gebruiken), en wie hem of haar belt, heeft het globale nummer van de satphone nodig en moet voorbereid zijn op hoge kosten, tenzij er een alternatieve route wordt gebruikt.

Hebben satelliettelefoons hun eigen telefoonnummers of SIM-kaarten?

Ja, satelliettelefoons krijgen een eigen telefoonnummer en gebruiken (meestal) SIM-kaarten, net als gewone mobiele telefoons:

• Telefoonnummers: Zoals besproken, hebben satphones vaak unieke landcodes voor satellietdiensten. Bijvoorbeeld:
  • Iridium: nummers vallen in de +881 6 en +881 7 range. Deze horen bij de “881” landcode voor wereldwijde satellieten. Heb je een Iridium-telefoon, dan ziet je nummer er bijvoorbeeld uit als +8816 325 XXXXX.
  • Inmarsat: gebruikt voor al haar diensten +870 als landcode (vroeger waren er aparte codes voor verschillende oceaanregio’s, maar die zijn samengevoegd tot 870). Een Inmarsat-telefoon kan bijvoorbeeld +870 773XXXXX zijn.
  • Thuraya: gebruikt een deel van de +882 en +88216-reeks (ook een blok internationale satellietcodes).
  • Globalstar: Globalstar is iets anders – in veel regio’s is Globalstar geïntegreerd in het lokale telecomnetwerk, dus kun je een “normaal” nummer krijgen. Bijvoorbeeld, een Globalstar-telefoon in de VS kan een +1-nummer met regionaal kengetal hebben, zodat hij eenvoudiger/goedkoper te bellen is vanuit de VS (de oproep gaat eerst naar een grondstation en daarna naar de satelliet). In andere regio’s kunnen lokale nummers of +881 worden gebruikt. Informeer bij de provider; Globalstar promoot hun toestellen vaak als voorzien van lokale nummers in Amerika.
  • Overigen: Gebruik je een nieuwer systeem (zoals een satellietmessenger), dan krijg je soms een nummer of alleen een account zonder direct belbaar nummer (voorbeeld: Garmin inReach heeft geen belbaar nummer voor spraak – het werkt met e-mail/SMS-relay voor berichten).

Dus ja, een satphone heeft een uniek telefoonnummer dat je deelt met mensen die je moeten kunnen bereiken. Het is belangrijk dat ze begrijpen dat het om een internationale oproep gaat (zie hierboven voor kosten).

• SIM-kaarten: De meeste satelliettelefoons gebruiken een SIM-kaart, vrijwel identiek aan een GSM-sim. Iridium, Inmarsat en Thuraya hebben allemaal SIM-kaarten die je in het toestel plaatst. De SIM-kaart is gekoppeld aan je abonnement (prepaid eenheden of maandabonnement) en je telefoonnummer. Je kunt dus vaak een SIM wisselen tussen toestellen van hetzelfde netwerk. Als je bijvoorbeeld twee Iridium-handsets hebt, kun je de SIM verplaatsen en zo je nummer/abonnement op het andere toestel gebruiken (natuurlijk slechts één tegelijk). Dit betekent ook dat bij huren of lenen van een satphone de dienst bepaald wordt door de SIM-kaart. Sommige providers bieden multi-netwerk SIMs (zeldzaam); doorgaans blijf je bij één netwerk per SIM. Globalstar gebruikt ook een vorm van SIM in hun toestellen. De enige grote uitzondering waren heel oude modellen zoals sommige vroege Inmarsat-terminals die vast waren. Maar alle moderne handsets werken met SIM.
  • Als je een toestel koopt, heb je een SIM en bijbehorend abonnement nodig. De SIM krijg je vaak bij het toestel als je dat via een provider koopt, of je regelt hem los. Het activeren van de SIM levert je nummer en service op.
  • Prepaid SIMs: Veel satphone-gebruikers kiezen voor prepaid SIM-kaarten – je laadt dan een bepaald aantal eenheden (bellen/berichten) die je binnen een bepaalde periode kunt gebruiken. Elke SIM heeft zijn eigen nummer en verloopdatum tenzij je opwaardeert.

Kortom, een satphone lijkt erg op een simlockvrije GSM-telefoon: nummer en abonnement worden geregeld via de SIM. Is je SIM niet actief, dan kan de telefoon niet verbinden (zelfs niet voor noodnummer 112 of 911 in de meeste gevallen – daarover hieronder meer). Het onderhouden van je SIM en abonnement is dus cruciaal.

Zijn satelliettelefoons makkelijk te gebruiken?

Verrassend genoeg ja – het gebruik van een basis-satelliettelefoon is niet ingewikkelder dan een ouderwetse mobiele telefoon. Het ontwerp is vaak eenvoudig en gericht op bellen/berichten. Als je met een mobiele telefoon uit de jaren 90 (denk aan een Nokia of Motorola) overweg kunt, kun je met een satphone uit de voeten. Enkele aandachtspunten omtrent gebruiksgemak:

• Interface: De meeste satphones hebben een overzichtelijk menu, vaak een monochroom of basiskleuren scherm. Ze hebben doorgaans fysieke toetsen. Via het menu heb je toegang tot contactpersonen, berichten, belgeschiedenis, enz. Alles is zo vertrouwd mogelijk gehouden voor een mobiele gebruiker, alleen zie je extra signaalindicatoren voor de satellietverbinding. Moderne telefoons als de Thuraya X5-Touch zijn zelfs Android-touchscreen devices (dus net zo gebruiksvriendelijk als smartphones, maar dat zijn de luxemodellen). De gangbare types (Iridium 9555/9575, Inmarsat IsatPhone) zijn heel rechttoe-rechtaan met duidelijke menu’s en grote knoppen.
• Taal en scherm: Ze ondersteunen meerdere talen (Engels, Spaans, Frans, Arabisch, Chinees, enz., want ze worden wereldwijd verkocht). De schermen zijn meestal leesbaar in zonlicht (trans-reflectieve displays, zodat je ze buiten goed kunt zien). Toetsen zijn doorgaans groot of ver uit elkaar zodat je ook met handschoenen kunt bellen (handig in de kou). Zulke kleine details maken ze zeer bruikbaar in extreme omstandigheden.
• Bellen en sms’en: Zoals hierboven uitgelegd lijkt het sterk op een gewone telefoon, behalve dat je goed signaal moet hebben. Ben je verbonden, dan lijkt bellen en praten precies hetzelfde: je hebt een luidspreker en microfoon zoals bij elke telefoon (soms ook een handsfree-optie). SMS’en gaat iets stroever door T9 (toetsenbord-sms’en), maar als je nog weet hoe je op oudere mobieltjes moest sms’en, werkt het precies zo.
• Robuustheid: Satphones zijn gemaakt om tegen een stootje te kunnen; je hoeft er niet voorzichtig mee te zijn. Je kunt ze gebruiken in regen, stof, enz. Ze zijn ontworpen om vallen te overleven en te werken bij extreme hitte of kou. Qua gebruiksgemak betekent dit ook weinig zorgen: een beetje regen maakt niets uit – je kunt gewoon bellen. Veel modellen zijn water- en stofbestendig (sommige zelfs volledig waterdicht tot een meter gedurende korte tijd). Dit geeft extra geruststelling in het veld.

Kortom, de gemiddelde gebruiker kan een satelliettelefoon zonder veel uitleg direct gebruiken. De belangrijkste dingen om te onthouden zijn: antenne altijd uitklappen, naar de juiste richting richten voor GEO-satellieten, in +internationaal formaat bellen en geduld hebben tot het netwerk verbindt. Begrijp je dat, dan werkt hij hetzelfde als een gewone mobiel. Veel providers leveren een snelstartgids waarin die aandachtspunten staan, en vaak kun je een testoproep doen naar een gratis nummer (bijvoorbeeld heeft Iridium een gratis testnummer om je toestel te checken). Dus ja – je hoeft geen techneut te zijn om een satphone te gebruiken.

Welke speciale functies hebben satelliettelefoons (bijv. SOS-knop, GPS)?

Veel satelliettelefoons bieden naast bellen en sms’en enkele extra functies, vooral gericht op veiligheid en buitengebruik:

• SOS- / Noodknop: Veel satelliettelefoons hebben een programmeerbare noodknop. De Iridium Extreme (9575) en Inmarsat IsatPhone 2 zijn bijvoorbeeld beide uitgerust met een SOS-knop die je kunt indrukken en vasthouden in een noodsituatie. Deze knop kan worden ingesteld om een vooraf bepaald nummer te bellen (zoals een reddingscoördinatiecentrum, of een teamleider, etc.) en/of automatisch een nood-sms met je locatie naar een groep contactpersonen te sturen. Op de Iridium Extreme kan het indrukken van de SOS-knop ook een volgmodus activeren zodat hulpverleners je positie-updates kunnen zien. Dit is van onschatbare waarde als je bijvoorbeeld gewond bent en geen tijd kunt besteden aan bellen – je drukt op SOS en weet dat er hulp onderweg komt met je laatste GPS-coördinaten. Sommige diensten werken samen met GEOS of andere noodoproepcentrales als de SOS wordt geactiveerd (een abonnement is soms vereist voor monitoring).
• GPS-ontvanger: Vrijwel alle moderne satelliettelefoons hebben een ingebouwde GPS-ontvanger. Hierdoor weet de telefoon niet alleen zelf waar hij is (voor het netwerk en voor de gebruiker), maar kan deze locatie ook worden meegestuurd in berichten. Je kunt meestal je coördinaten op het scherm zien, en veel telefoons laten je je GPS-locatie via sms naar iemand sturen (zoals “Hier ben ik: lat/lon”). Dit is nuttig voor navigatie en bij noodlokalisatie. Zo kun je je coördinaten doorgeven aan hulpverleners als je om hulp belt. Op sommige modellen kan de GPS worden gebruikt voor eenvoudige waypoints of als kompas, maar het is geen volwaardig navigatiesysteem.
• Tracking- en SOS-diensten: Sommige satelliettelefoons en aanverwante apparaten ondersteunen continue tracking. Je kunt bijvoorbeeld een Iridium Extreme zo instellen dat deze op vaste intervallen tracking-signalen verstuurt naar een online portaal (handig op expedities zodat vrienden/familie je voortgang kunnen volgen). Vaak is hiervoor een extra dienst of app nodig, maar het is een functie die veel mensen niet verwachten van satelliettelefoons.
• Robuust ontwerp: Zoals eerder genoemd zijn ze doorgaans zeer duurzaam – veel modellen zijn MIL-STD-810G gecertificeerd (schok-, trillings-, vochtbestendig, etc.) en IP65+ tegen stof/water. De Iridium Extreme 9575 staat bekend als een militair robuuste telefoon. Dit is geen “functie” die je inschakelt, maar wel een verkoopargument – hij doorstaat omstandigheden waar gewone telefoons het begeven.
• Lange stand-by batterijduur: Satelliettelefoons hebben vaak een zeer lange stand-by tijd (omdat gebruikers ze soms dagenlang aan laten staan in afgelegen gebieden om bereikbaar te zijn). De IsatPhone 2 heeft bijvoorbeeld tot 160 uur (bijna een week) stand-by. Dit is op zich een belangrijke eigenschap – je kunt de telefoon dagenlang stand-by houden voor inkomende oproepen of een SOS-melding. Gesprekstijd bedraagt doorgaans enkele uren (4–8 uur afhankelijk van het model). Ze worden vaak geleverd met grote batterijen, en soms zijn optionele zonne-opladers verkrijgbaar, handig voor expedities.
• Privacy / Encryptie: Niet iets dat je direct ziet, maar satellietgesprekken zijn doorgaans versleuteld in de ether. Dit is standaard bij de meeste netwerken om afluisteren te voorkomen. (Let op: dit betekent geen absolute privacy – vastberaden tegenstanders of overheidsinstanties kunnen met geavanceerde apparatuur toch afluisteren, maar voor normaal gebruik is het veilig. Gespecialiseerde satelliettelefoons met eind-tot-eind encryptie bestaan voor overheden, maar dat is een nichemarkt). De gewone gebruiker profiteert ervan dat satellietcommunicatie niet eenvoudig af te luisteren is door hobbyisten.
• Overige hulpmiddelen: Sommige satelliettelefoons bieden hulpmiddelen zoals een wekker, agenda en rekenmachine – standaard telefoonfuncties. Ze hebben meestal geen uitgebreide extra’s, behalve als je een hybrid toestel hebt zoals de Thuraya X5-Touch met volledige Android-functies.

Al met al zijn satelliettelefoons qua functies beperkt ten opzichte van moderne smartphones, maar de beschikbare opties zijn gericht op betrouwbaarheid en veiligheid. De SOS-noodfunctie en GPS zijn de twee belangrijkste die letterlijk levens kunnen redden in een noodsituatie. Als je een satelliettelefoon hebt, is het verstandig om direct na aanschaf de SOS-knop te programmeren met een contactpersoon of noodantwoorddienst, en deze te testen (veel telefoons hebben een testmodus voor SOS, zodat je niet per ongeluk hulpdiensten waarschuwt tijdens de installatie).

Hoe lang gaat de batterij van een satelliettelefoon mee?

Batterijduur van satelliettelefoons is doorgaans zeer goed in stand-by en redelijk tijdens bellen:

• Stand-by tijd: De meeste draagbare satelliettelefoons bieden een stand-by tijd van 30–100 uur of meer, afhankelijk van het model en netwerk. De Inmarsat IsatPhone 2 heeft bijvoorbeeld een uitstekende stand-by tijd tot 160 uur (ongeveer 1 week) als deze aanstaat en wacht op oproepen. De Thuraya XT-LITE haalt ongeveer 80 uur stand-by. De Iridium Extreme 9575 kan tussen de 30–54 uur stand-by halen, afhankelijk van het batterijmodel. De Globalstar GSP-1700 heeft ongeveer 36 uur stand-by. Deze cijfers gaan uit van een goed signaal; wanneer de telefoon constant naar ontvangst zoekt (zoals binnenshuis zonder signaal), loopt de batterij sneller leeg. Stand-by betekent dat de telefoon aanstaat en aangemeld is, maar niet in een gesprek.
• Gesprekstijd: Dat is doorgaans 3 tot 8 uur continu bellen, afhankelijk van toestel en batterij. Voorbeelden: Iridium 9575 Extreme – ongeveer 4 uur gesprekstijd op een standaard batterij. Iridium 9555 vergelijkbaar, ~3,5–4 uur. Thuraya XT-LITE – tot 6 uur bellen. Inmarsat IsatPhone 2 – tot 8 uur praten (heeft een sterke batterij). Globalstar GSP-1700 – rond de 4 uur bellen. Dus gemiddeld enkele uren bellen op een volle lading. Houd er rekening mee dat satellietgesprekken vaak kort zijn (door de kosten), dus in de praktijk kun je meerdere dagen doen met een volle batterij als je een paar keer kort belt per dag.
• Factoren die de batterij beïnvloeden: Gebruik in extreme kou kan de batterijprestaties verminderen (draag hem dicht op het lichaam bij kou en haal hem alleen tevoorschijn als je hem nodig hebt). Veel GPS-tracking of gebruik van de achtergrondverlichting zorgt ook voor snellere ontlading. Ook signaal zoeken na het aanzetten kost tijdelijk meer stroom. Maar over het algemeen zijn deze batterijen ontworpen om lang stand-by te kunnen blijven.
• Opladen: Satelliettelefoons worden geleverd met netstroom- en vaak ook auto-opladers. Veel expeditiegebruikers nemen zonneladers of powerbanks mee om in het veld te kunnen opladen. De telefoons gebruiken meestal een eigen uitwisselbare batterij (meestal lithium-ion), en je kunt reservebatterijen aanschaffen. Het is aan te raden een tweede batterij mee te nemen op langere reizen zonder stroomvoorziening. In koude omstandigheden is het slim om een batterij warm te houden in een binnenzak terwijl je de andere gebruikt.
• Levensduur: Lithiumbatterijen degraderen na een paar jaar. Een nieuwe batterij kan je 8 uur gesprekstijd geven, maar na een paar jaar wellicht nog maar 6 uur. Als je op je satelliettelefoon vertrouwt, vervang dan elke paar jaar de batterij of zodra je merkt dat hij duidelijk minder lang meegaat.

In de praktijk kun je een volledig geladen satelliettelefoon een paar dagen tot een week aan laten staan om bereikbaar te zijn. Zet je hem alleen aan wanneer nodig, dan gaat de batterij natuurlijk veel langer mee in kalenderdagen. Veel mensen besparen batterij door de telefoon uit te laten en alleen aan te zetten op afgesproken contactmomenten of wanneer ze willen bellen (omdat inkomende oproepen zelden ongepland zijn). Maar als je de telefoon continu aan moet hebben voor noodgevallen, weet dan dat je maximaal een paar dagen zonder opladen kunt doen (de IsatPhone2 blinkt hierin uit met bijna 7 dagen stand-by).

Kosten en abonnementen

Wat kost het om een satelliettelefoon te kopen?

Satelliettelefoons zijn duurder dan gewone mobiele telefoons, maar de prijzen zijn in de loop der jaren gedaald. De kosten hangen af van het merk/model en of je nieuw of gebruikt koopt. Hier zijn globale prijsindicaties (in USD) voor populaire modellen:

• Iridium Extreme 9575: ~$1.400 (high-end, robuuste wereldwijde telefoon).
• Iridium 9555: ~$1.000 – $1.200 (het iets oudere Iridium-model, iets goedkoper dan de Extreme).
• Inmarsat IsatPhone 2: ~$1.000 (vaak rond $700–$1000; één bron noemt ongeveer $1.080). Soms kan je hem in de aanbieding goedkoper vinden.
• Thuraya XT-LITE: ~$600–$800 (ongeveer $650). Hogere modellen van Thuraya (XT-Pro, X5-Touch smartphone) kunnen duurder zijn (meer dan $1000), maar de XT-LITE is een populaire betaalbare keuze in Thuraya-gebieden.
• Globalstar GSP-1700: ~$500 (met een abonnement). Vaak zie je deals waarbij de telefoon $499 kost als je een abonnement afsluit rfgear2go.com. De adviesprijs kan hoger liggen als je hem los koopt (sommige sites noemen $750+), maar Globalstar subsidieert dit meestal. Oude of refurbished Globalstar-modellen vind je soms voor $300–$500 satellitephonerental.com.
• Garmin inReach (satellietcommunicator, geen spraak): $300–$450 (wordt genoemd als alternatief voor apparaten die alleen sms’en).
• Huurmogelijkheid: Je hoeft niet te kopen – je kunt satelliettelefoons huren bij diverse aanbieders. Huurprijzen liggen globaal tussen de $8–$15 per dag. Zo kost het huren van een Iridium-telefoon bijvoorbeeld ongeveer $9 per dag of $60 per week. Dit kan voordeliger zijn voor korte trips waarbij je de telefoon slechts een week of twee nodig hebt.

Prijzen kunnen variëren, en pakketdeals bestaan (sommige leveranciers bundelen een telefoon met belminuten). Ook worden regelmatig gebruikte satelliettelefoons aangeboden – een oudere Iridium of Thuraya kun je soms voor een paar honderd dollar kopen. Zorg er wel voor dat een gebruikte telefoon goed werkt en niet gestolen is (satellietproviders kunnen een gestolen toestel blokkeren op IMEI).

Onthoud, het kopen van de telefoon is één onderdeel – je moet ook budgetteren voor de service (SIM-kaart, beltegoed), wat ook aanzienlijk kan zijn (hieronder besproken). Maar de aankoopprijs van het toestel is een eenmalige uitgave. De telefoons zijn duurzaam en gaan vaak jarenlang mee, dus meestal zijn de gebruikskosten voor de service op termijn hoger dan voor de hardware.

Hier een snelle vergelijking van enkele toestelprijzen en specificaties:

(Prijzen zijn bij benadering voor nieuwe toestellen; straatprijzen kunnen variëren. Volgens recente gegevens, in USD.)

Als deze prijzen hoog lijken, onthoud dat satelliettelefoons in lagere volumes worden geproduceerd dan mobieltjes en gespecialiseerde technologie bevatten, en vaak enige subsidie voor de netwerkinfrastructuur bevatten. De high-end modellen zijn zeer robuust gebouwd, wat de prijs verhoogt. Als je hem echter alleen nodig hebt voor een eenmalig avontuur, kan huren of tweedehands kopen de kosten aanzienlijk verlagen.

Wat kosten bellen en sms’en met een satelliettelefoon?

Satelliet-beltegoed is duur vergeleken met mobiel. De exacte kosten hangen af van provider en abonnement, maar typische bedragen zijn:

• Telefoongesprekken (uitgaand): Ongeveer $1 tot $2 per minuut op de meeste netwerken met een standaardabonnement. Bijvoorbeeld, Iridium-abonnementen rekenen vaak rond $1,00 tot $1,50 per minuut voor uitgaande gesprekken (bij bundels of postpaid-abonnement kan het iets lager zijn). Inmarsat is mogelijk iets lager of vergelijkbaar (~$0,80 tot $1,50/min, afhankelijk van het abonnement en of je naar een vaste lijn of andere satelliettelefoon belt). Thuraya kan goedkoper zijn in-regio – soms $0,5 tot $1,00/min voor gesprekken binnen het eigen netwerk of naar vaste lijnen, maar meer als je buiten de regio of naar een ander satellietnetwerk belt. Voorbeelden: het basis postpaidplan van Iridium heeft extra minuten voor $0,99/min. Prepaidkaarten komen vaak neer op ongeveer $1,20/min. BELANGRIJK: Bel je vanuit je satelliettelefoon naar een andere satelliettelefoon op een ander netwerk, dan kunnen de kosten extreem hoog zijn (vaak $5-$10 per minuut) – bijv. Iridium-naar-Thuraya wordt extra belast (omdat het via internationale gateways gaat). Doorgaans bel je vooral naar gewone nummers of andere satelliettelefoons binnen hetzelfde netwerk.
  • Inkomende gesprekken: Je (de satphone-gebruiker) betaalt meestal niet voor inkomende gesprekken op je satelliettelefoon (de beller betaalt het hoge tarief om jou te bereiken). Dus je kunt iemand laten bellen en praten, waarbij de kosten bij hen liggen. Zet je echter twee-fasen-inbellen of doorschakelservice op, kun je wel kosten voor inkomende gesprekken krijgen (zoals bij Iridium twee-fasen inkomend $1/min). Controleer je abonnement.
• Sms-berichten (SMS): Meestal rond $0,5 tot $1 per bericht verstuurd vanaf de satelliettelefoon. Sommige abonnementen rekenen minder; bijvoorbeeld, Global Satellite (een provider) biedt sms rond $0,10 per stuk bij bepaalde abonnementen, wat laag is. Iridium is vaak ongeveer $0,5 per 160-tekens bericht bij ‘pay-as-you-go’. Inmarsat rond $0,5 ook. Thuraya is vaak goedkoper, zo’n $0,25. Maar dit kan variëren. Inkomende sms zijn meestal gratis (je betaalt niet om te ontvangen).
• Data: Data wordt meestal per minuut of megabyte afgerekend. Bijvoorbeeld: een Inmarsat-prepaid rekent 9 units per MB (en een unit is ~$1), dus ongeveer $9 per MB. Of Iridium rekent feitelijk $1,30 per minuut data (maar dataverkeer is dan zeer traag, 2,4 kbps!). Het is complex, maar al met al kunnen de datakosten snel oplopen als je meer doet dan een paar e-mails sturen. Nieuwe abonnementen zoals Iridium Certus hebben bundels voor data, maar voor handheldgebruik zul je waarschijnlijk niet meer doen dan een paar mails (elk enkele dollars per verzending).
• Abonnementen vs Prepaid:
  • Prepaid: Je koopt een bundel minuten of units. Bijvoorbeeld, een Iridium 75-minuten prepaid voor $150 (30 dagen geldig) – feitelijk $2/min. Grotere bundels zijn voordeliger (bijv. 500 minuten voor $600 = $1,20/min). Prepaid units worden vaak verschillend afgetrokken afhankelijk van gebruik: bellen naar ander satnetwerk kan 5 units/min kosten, sms 0,5 unit, etc., dus check altijd de omrekening. Prepaid is fijn om kosten te limiteren en geen maandelijkse kosten te hebben als je het niet gebruikt.
  • Maandelijks (Postpaid): Je betaalt een maandelijks bedrag en krijgt een bundel minuten of afrekening op gebruik. Bijvoorbeeld, $70/maand inclusief 10 minuten, daarna $1,20 per minuut extra. Hogere abonnementen zoals $150/maand voor 100 minuten bestaan ook. Als je het veel gebruikt, is een abonnement voordeliger. Gebruik je hem slechts enkele maanden per jaar, dan zijn prepaid of seizoensabonnementen beter. Sommige aanbieders hebben een “suspend”-modus met lage kosten in de maanden waarin je hem niet gebruikt.
• Bellen van vaste/mobiel naar satphone: Zoals gezegd betaalt de beller een hoog tarief. Dit beïnvloedt jouw beltegoed niet (tenzij met speciale inkomende diensten), maar het is goed om mensen te waarschuwen niet zomaar te bellen omdat ze mogelijk een schrikbarende rekening krijgen (zoals $10/min). Als satphone-gebruiker kun je afspreken dat jij terugbelt zodat zij de kosten niet krijgen.

Voorbeeldscenario: Stel, je hebt een Iridium-telefoon met een prepaid SIM. Je koopt een 200-minuten voucher met 6 maanden geldigheid voor $400. Dat is effectief $2/min. Gebruik je tijdens een reis 20 belminuten en verstuur je 10 sms’jes, dan gebruik je $40 aan beltegoed en ongeveer $5 aan sms. Ongebruikte units vervallen na 6 maanden tenzij je opnieuw opwaardeert. Bij een maandabonnement betaal je bijvoorbeeld $50/maand, zelfs als je niet gebruikt, maar je per-minuut-tarief kan dan wat lager liggen.

Let ook op: huurtoestellen rekenen vaak ook per minuut (bovenop het huurtarief). Bijvoorbeeld, huur je een telefoon voor een week voor $60, dan betaal je daarnaast $1,50/min voor bellen en $0,50 per sms bij het huurabonnement.

Het is verstandig actuele prijzen bij providers te checken, want concurrentie kan tarieven doen dalen. Er zijn ook regionale abonnementen: zo heeft Thuraya een “NOVA”-zone waarbij bellen in bepaalde landen goedkoper is. Inmarsat biedt regionale bundels. Heb je het toestel maar in één regio nodig, vraag dan naar kortingstarieven (bijvoorbeeld Afrika- of Alaska-pakketten bestaan soms met lagere tarieven per minuut).

Samengevat: reken op $1 tot $2 per minuut voor bellen, en rond $0,5 per sms, tenzij je een speciaal pakket hebt. Satellietcommunicatie is prijzig, maar bij spaarzaam gebruik (voor nood of korte check-ins) blijven de totale kosten redelijk. Maak altijd tariefafspraken met je provider om verrassingen op de rekening te voorkomen.

Moet ik maandelijks betalen voor een satelliettelefoon, of zijn er prepaidopties?

Je hoeft niet per se maandelijks te betalen; er bestaan zowel prepaid (pay-as-you-go) als postpaid (maandelijks abonnement) opties:

• Maandabonnementen (Postpaid): Dit is als een mobiel contract. Je meldt je aan voor een abonnement dat maandelijks wordt gefactureerd. Meestal betaal je een basisbedrag dat een aantal minuten bevat, en bovenmatig verbruik betaal je extra. Bijvoorbeeld, een Iridium-abonnement kan $70/maand zijn inclusief 10 minuten, daarna $1 per minuut extra. Hogere abonnementen bieden meer minuten. Voordeel: je nummer blijft actief, je hoeft niet op te laden, en de telefoon is altijd klaar. Gebruik je hem veel of moet hij altijd bereikbaar zijn, dan is maandelijks beter. Sommige abonnementen bieden opties als een Amerikaans nummer (tegen extra tarief), uitgebreide facturering, etc. Nadeel: je betaalt maandelijks, ook als je hem nauwelijks gebruikt. Op jaarbasis kan dat honderden dollars zijn. Sommige providers staan seizoens-schorsing toe (klein bedrag om account te behouden, maar geen gebruikskosten in rustige maanden).
• Prepaid kaarten/SIM (Prepaid): Hierbij koop je een hoeveelheid beltegoed dat een vervaldatum heeft. Bijvoorbeeld, je koopt een “50 units”-kaart, een “500 units”-kaart, enz. Deze units worden omgerekend naar minuten/sms (elke provider heeft een eigen omrekening – vaak 1 unit = 1 belminuut, 0,5 unit = 1 sms, binnen hetzelfde netwerk). Prepaid is ideaal voor incidenteel of kort gebruik. Je laadt je SIM op voor je reis. Raken de units op, kun je doorgaans online of via codes bijladen. Prepaid heeft een beperkte geldigheid (bijv. 30, 90 dagen, soms 1 jaar bij grote bundels). Gebruik je de units niet op tijd, vervallen ze (sommige providers bieden rollover als je voor vervaldatum opwaardeert). Voordeel: geen maandelijkse verplichting, je betaalt vooraf en dat is het; nooit verrassingskosten. Heb je de telefoon maar een paar keer per jaar nodig, dan is prepaid zeer voordelig. Wil je het toestel echter het hele jaar bereikbaar houden voor inkomende gesprekken, moet je het activeren houden (dus blijven bijladen, ook zonder veel gebruik). Sommige netwerken eisen een minimaal jaarlijks tegoed om actief te blijven (bijv. Inmarsat vraagt jaarlijks bijladen).
• Hybride / Jaarabonnementen: Sommige leveranciers bieden een jaar-prepaid aan (vast bedrag, bepaalde minuten, 1 jaar geldig). Bijvoorbeeld: 1.000 units 12 maanden geldig voor ~$1.150 – gunstig voor matig gebruik zonder maandelijkse kosten. Er zijn ook “noodabonnementen” met lage maandelijkse kosten voor alleen bereikbaarheid, en hoger per minuut als je echt belt.

Volgens een bron: “Iridium biedt postpaid-abonnementen vanaf ongeveer $72 per maand … Inmarsat en Thuraya hebben vergelijkbare abonnementen vanaf $50–$150, afhankelijk van het gebruik”. Tegelijk is prepaid bij al deze netwerken eveneens beschikbaar.

Dus, betaal je maandelijks? Alleen als je kiest voor een maandabonnement. Als je dat liever niet wilt, kun je zeker prepaid gaan en heb je geen doorlopende rekening – je vult gewoon op wanneer je het nodig hebt. Veel gelegenheidsgebruikers kiezen voor prepaid om terugkerende kosten te vermijden.

Eén ding om op te merken: als het beltegoed van een prepaid SIM verloopt en je vult niet bij, kan de SIM na een respijtperiode worden gedeactiveerd. Je kunt dan het telefoonnummer verliezen of moet een heractivatievergoeding betalen. Dus als het belangrijk is om hetzelfde nummer te houden, houd dan de vervaldata in de gaten. Voor een zelden gebruikte “nood” satphone is één strategie om net genoeg prepaid tegoed te kopen om hem actief te houden en hem af en toe te testen, of te kiezen voor een goedkoop jaarplan.

Samengevat, er is flexibiliteit – een maandabonnement voor intensieve of constante gebruikers, en prepaid voor occasioneel gebruik. Je kunt kiezen wat het beste bij je budget en gebruikspatroon past.

Kan ik een satelliettelefoon huren in plaats van er een te kopen?

Ja. Satelliettelefoons zijn op grote schaal te huur en zijn een uitstekende optie voor kortdurend gebruik. Veel satellietservicebedrijven en zelfs verhuurbedrijven voor buitensportuitrusting bieden satphone-verhuur aan.

Hoe werkt huren: Je reserveert doorgaans een telefoon voor de periode die je nodig hebt en betaalt een dag- of weektarief. Een gebruikelijk tarief is bijvoorbeeld $8–$15 per dag, vaak met weekpakketten rond de $50–$100 per week. De Iridium-telefoon kan volgens een bron $9/dag kosten. Soms is er een minimale huurperiode, zoals een week. De huur wordt meestal geleverd met een SIM en een tijdelijk telefoonnummer, en je betaalt apart voor het gebruik (bellen/sms’en) of er zijn soms minuten inbegrepen.

Kosten voor beltegoed bij huur: De kosten per minuut bij huur kunnen iets hoger zijn of vergelijkbaar met een standaardplan. Bijvoorbeeld: een huur kan $1,50 of $2 per gebruikte minuut kosten. Vaak wordt dit van een borg afgetrokken of wordt je kaart belast na inlevering voor het verbruikte tegoed. Sommige verhuurders bieden een paar gratis minuten aan. Controleer altijd de gebruikstarieven zodat je niet voor verrassingen komt te staan – huren bespaart je de aanschaf van hardware, maar de belminuten kosten wat ze kosten.

Borg/Verzekering: Verhuurbedrijven vragen meestal een borg (omdat de telefoons duur zijn). Dit kan $500 of meer zijn, of gewoon een blokkering op je creditcard, die wordt vrijgegeven als je de telefoon in goede staat terugbrengt. Sommige bieden extra verzekering voor schade/verlies tegen extra kosten.

Wat je krijgt: Meestal bevat de huurset de telefoon, batterij, oplader (misschien zowel een netstroom- als een autolader) en vaak een kleine externe antenne of handsfree-set. Ze geven instructies en een contact voor ondersteuning. Je krijgt een telefoonnummer voor de duur van de huurperiode. Bij een betrouwbaar bedrijf worden de telefoons doorgaans getest en opgeladen geleverd.

Wanneer huren: Als je slechts voor een korte reis (enkele weken tot een paar maanden) een satphone nodig hebt, kan huren veel goedkoper zijn dan kopen. Een reis van twee weken kost bijvoorbeeld ongeveer $100 aan huurtarieven versus $1000 om een telefoon te kopen. Als je echter meerdere reizen of langere expedities plant, kan kopen op den duur voordeliger zijn. Mensen huren vaak voor eenmalige avonturen, mediaklussen, zeiltochten, enzovoorts. Ook als je nieuwsgierig bent naar een bepaald netwerk of apparaat voordat je het koopt, is huren een goede manier om het uit te proberen.

Eén ding: Reserveer op tijd, vooral in het hoogseizoen (zoals het zomerse expeditieseizoen of het orkaanseizoen), want de beschikbaarheid kan beperkt zijn. Verhuurbedrijven kunnen doorgaans bij je laten bezorgen, of je kunt het ophalen op de locatie van het bedrijf. Sommige luchthavens of outdoorwinkels in avontuurgebieden verhuren ook satphones.

Kortom, verhuur is een handige, probleemloze optie als je tijdelijk een satphone nodig hebt. Houd wel rekening met zowel het huurtarief als de kosten per minuut in je budget. En zorg dat je op tijd terugbrengt; te laat inleveren levert meestal extra kosten op.

(Bonus-tip: Als je alleen een noodbericht wilt kunnen sturen en geen volledige belfunctie nodig hebt, kun je op sommige plaatsen ook satellietmessengers zoals Garmin inReach huren – goedkoper per dag. Maar voor volledige telefonie is satphone-verhuur de juiste keuze.)

Kost bellen naar satelliettelefoons echt $10 per minuut voor de beller?

Dat kan inderdaad, afhankelijk van de provider van de beller. Dit verbaast mensen vaak. De hoge tarieven gelden vooral voor gesprekken vanaf traditionele telefoonnetwerken naar satellietnummers (vooral de “internationale” sat-codes zoals +881 of +870).

Om het uit te splitsen: als iemand jouw satelliettelefoon belt vanaf hun vaste lijn of mobiel, ziet hun provider dit als een internationale oproep naar een speciaal landnummer en rekent dienovereenkomstig af. Veel providers behandelen Inmarsat/Iridium-nummers als premium internationale zones. Sommige Amerikaanse mobiele providers rekenen bijvoorbeeld $5 tot $15 per minuut voor zulke satellietcodes. We hebben anekdotische berichten gezien (en inderdaad discussies op Reddit) waarin iemand een Iridium-telefoon belde en $10/minuut op zijn telefoonrekening kreeg. Dat is niet ongebruikelijk.

Waarom zo duur? Het gesprek moet worden doorgeschakeld via gatewaystations die het gesprek vervolgens doorsturen naar het satellietnetwerk, en deze vallen niet onder normale afrekeningen – de satellietoperator rekent de provider een hoog tarief aan, dat wordt doorberekend (plus marge). Bovendien is er geen concurrentie op deze routes om de prijs te drukken.

Hoe te voorkomen: Als satphone-gebruiker kun je:

• Gebruik de two-stage dialing methode (specifiek voor sommige netwerken zoals Iridium) zoals eerder genoemd, zodat de beller alleen betaalt voor een nationaal gesprek en jij het gebruik betaalt.
• Neem een lokale nummerservice: sommige aanbieders bieden een dienst waarbij jouw satphone wordt gekoppeld aan een regulier nummer (bijvoorbeeld een Amerikaans 480-netnummer voor Iridium). Dan belt de beller dat nummer en betaalt misschien de normale tarieven (of op zijn minst een regulier internationaal tarief als ze in het buitenland zijn), en die dienst verbindt naar jouw satphone. Het draait de kosten dus om: jij als satphone-gebruiker betaalt een tarief per minuut voor die doorgeschakelde inkomende oproep (ongeveer $1,50/minuut), maar je bespaart je beller de extreme kosten. Dit is handig voor bedrijven die willen dat klanten hen kunnen bereiken via hun satphone zonder dat die schrikken van de kosten – jij subsidieert het feitelijk zelf.
• Als iemand je toch rechtstreeks moet bellen, waarschuw ze dan om bij hun provider de tarieven naar “Inmarsat” of “Iridium” te checken zodat ze niet onaangenaam verrast worden. Of, laat ze je sms’en om terug te bellen – een sms naar een satphone kost hun misschien 50 cent, vervolgens bel jij hen terug (jouw kosten, maar waarschijnlijk lager dan wat zij zouden betalen).

Oproepen van satphone naar gewone telefoon: In dit geval betaal jij met je satelliet-tegoed (meestal rond de $1-2/minuut), en de ontvanger van het gesprek betaalt niets extra’s (het is voor hen als een gewone internationale oproep, mogelijk van hun belminuten of gratis als hun abonnement inkomende gesprekken dekt, enz.). Het is dus meestal voordeliger voor de satphone-gebruiker om zelf te bellen bij lange gesprekken in plaats van gebeld te worden.

Samengevat: het $10/min scenario is echt bij bepaalde providers en moet serieus genomen worden. Er zijn manieren om dat te vermijden via gespecialiseerde kiesmethodes. Veel satphone-gebruikersgidsen vermelden dit expliciet om financiële schrik te voorkomen.

Bijvoorbeeld, een bron: “Netwerken rekenen tot $10,00/minuut om een satelliettelefoonnummer te bellen…” – ja, dat is in de industrie algemeen bekend. Het is één van de redenen waarom gewone mensen zelden rechtstreeks een satphone bellen tenzij het nodig is.

Conclusie: Als je je sat-nummer aan familie of collega’s geeft, zorg dan dat ze weten dat ze niet zomaar even moeten bellen tenzij het dringend is. Gebruik sms of maak vooraf afspraken, of gebruik de hierboven genoemde alternatieven om de kosten te beheersen. Dit is een vreemd aspect van satphones, geworteld in hoe telecombedrijven deze gesprekken verwerken.

Legaliteit en Veiligheid

Zijn satelliettelefoons legaal om te gebruiken? (En waar zijn ze illegaal of beperkt?)

In de meeste landen zijn satelliettelefoons legaal om te bezitten en te gebruiken. Er zijn echter enkele opvallende uitzonderingen en beperkingen in bepaalde delen van de wereld. Het is cruciaal hiervan op de hoogte te zijn als je met een satphone reist, want het overtreden van satphone-verboden kan ernstige gevolgen hebben (in het ergste geval arrestatie voor spionage).

Landen die satelliettelefoons verbieden of beperken:

• India: Zeer streng gereguleerd. In India mogen burgers niet zomaar satelliettelefoons gebruiken. Alleen satellietdiensten via het door de overheid goedgekeurde netwerk (Inmarsat via staats-gateway) zijn met voorafgaande licentie toegestaan. Met een Iridium, Thuraya of andere niet-toegestane satphone India binnenkomen kan leiden tot arrestatie en inbeslagname van de telefoon. Toeristen zijn al op luchthavens vastgehouden vanwege satphones. Als je per se een mee moet nemen, heb je expliciete toestemming van het Indiase Departement van Telecommunicatie nodig, maar voor de meeste reizigers is achterlaten eenvoudiger.
• China: Illegaal om te bezitten zonder toestemming. China kijkt met argwaan naar satphones (en zelfs veel GPS-apparaten). De overheid wil controle houden over communicatie; ongeautoriseerde satphones worden gezien als middelen om toezicht te ontlopen. Reizigers moeten er absoluut geen meenemen tenzij het vooraf goedgekeurd en aangegeven is voor een specifieke expeditie. Er zijn gevallen geweest van inbeslagname bij de douane. Door de goede mobiele dekking in China wordt verwacht dat je lokale netwerken gebruikt (weliswaar met gecensureerd internet).
• Bangladesh: Volledig illegaal. Bezit kan tot gevangenisstraf leiden.
• Myanmar (Birma): Historisch verboden tijdens het militaire regime. Na hervormingen zijn de regels iets versoepeld, maar het blijft gevoelig. Volg de laatste informatie: toestemming van de Myanmarese autoriteiten is vereist. Ga er van uit dat het niet is toegestaan tenzij je expliciet anders hoort.
• Cuba: Verboden zonder toestemming van de overheid. Je mag alleen een satelliettelefoon mee naar Cuba nemen met een vergunning van het Cubaanse Ministerie van Communicatie apollosat.com. Ze zien satphones als subversief communicatiemiddel (om staatscontrole te omzeilen). Word je betrapt, kan dat leiden tot arrestatie of spionagebeschuldiging apollosat.com.
• Noord-Korea: Volledig verboden. Word je ermee gevonden, word je zeker aangehouden. Na enkele incidenten heeft Noord-Korea zelfs satphonesignalen bij de grenzen geblokkeerd en getraceerd. Niet eens aan denken om er een mee te nemen.
• Rusland: Toegestaan maar je moet de telefoon en SIM registreren bij de autoriteiten (Roskomnadzor) vooraf. Rusland verbiedt ze niet, maar wil controle. Alleen bepaalde toestellen/aanbieders mogen legaal worden verkocht. Als je er een meeneemt, moet je die aangeven en de importformulieren invullen. Gebruik van een niet-geregistreerde satphone in Rusland kan problemen opleveren, vooral in de buurt van gevoelige gebieden.
• Sri Lanka: Vereist een vergunning van de telecomtoezichthouder om er een in te voeren. Waarschijnlijk een overblijfsel uit burgeroorlogstijd. Journalisten kunnen vooraf toestemming krijgen.
• Tsjaad: Illegaal vanwege de veiligheid (vrees voor terroristisch gebruik). Word je ermee gevonden, kun je gearresteerd worden en wordt het toestel in beslag genomen.
• Soedan: Sterk beperkt; meenemen kan leiden tot inbeslagname bij de douane. Je moet het bij je visumaanvraag aangeven.
• Libië: Op een bepaald moment (2011) waren Thuraya-telefoons verboden (rebellen gebruikten Thuraya). De wet is nu wat onduidelijk, maar het blijft risicovol. Check de actuele situatie of vermijd het meenemen.
• Nigeria (Noordelijk gebied): In Borno-staat gold tijdens de Boko Haram-opstand een verbod om communicatie van militanten te bemoeilijken. Nationaal is er geen algeheel verbod, maar het gebruik kan gecontroleerd worden door de autoriteiten.
• Overig: Sommige landen in het Midden-Oosten en Afrika kunnen tijdelijke of lokale beperkingen hebben, meestal uit veiligheidsoverwegingen.

In het grootste deel van Europa, Amerika, Oost-Azië, enz., zijn satphones legaal. Zo zijn ze bijvoorbeeld legaal in de EU, Noord-Amerika, Australië, Japan, enz. In sommige landen zoals Egypte waren ze voorheen beperkt, maar tegenwoordig worden ze door toeristen gebruikt (desalniettemin zou ik het aangeven). Controleer altijd het laatste reisadvies voor het land dat je bezoekt – de regels kunnen wijzigen, vooral wanneer politieke situaties veranderen.

Waarom zijn er verboden? Overheden verbieden of beperken satelliettelefoons meestal vanwege veiligheid en controle. Satelliettelefoons omzeilen lokale telecomnetwerken, waardoor autoriteiten communicatie niet gemakkelijk kunnen monitoren. In gebieden met opstanden of strenge regimes zijn ze bang dat satelliettelefoons gebruikt kunnen worden door rebellen, spionnen, of om informatie te lekken. Zo verwezen de Indiase autoriteiten naar het gebruik van Thuraya-telefoons door terroristen bij de aanslagen in Mumbai in 2008 als reden voor strenge controle. China en Cuba willen gewoon geen ongecontroleerde communicatie toestaan. Het draait dus grotendeels om het niet toestaan van een ongecontroleerd communicatiekanaal. Ook hebben sommige landen alleen staats-eigen gateways (India heeft pas recent Inmarsat toegestaan via BSNL) – ze willen inkomsten en controle over elke satellietdienst.

Straffen: Als je deze verboden overtreedt, varieert de straf van inbeslagname en boetes tot gevangenisstraf en beschuldiging van spionage. Het is serieus. Een bekend geval: in 2012 werden enkele toeristen in India een paar dagen gevangen gezet omdat ze een Thuraya-telefoon hadden. Een journalist in Iran (ook een gevoelig land) kreeg enkele jaren geleden grote problemen vanwege een Thuraya-satelliettelefoon.

Dus de bottom line: Controleer de regels voordat je reist met een satelliettelefoon. Een veilige benadering is om contact op te nemen met de ambassade van het betreffende land of na te gaan of er vergunningen nodig zijn. In sommige landen (bijv. India) kun je vooraf een vergunning aanvragen (maar voor een toerist wordt dit zelden goedgekeurd, tenzij je een dwingende reden hebt). Als het volledig verboden is, neem dan geen risico – huur of regel een telefoon op de bestemming als het mogelijk is met toestemming, of vertrouw op andere communicatiemiddelen.

apollosat.com (bijvoorbeeld, belicht de beperkingen: Cuba vereist een vergunning en India staat alleen Inmarsat toe met toestemming, met arrestatie als het niet is goedgekeurd).

Kunnen satelliettelefoonoproepen worden onderschept of gevolgd? Zijn ze veilig?

Beveiliging: Satelliettelefoons bieden een redelijk niveau van privacy, maar ze zijn niet 100% afluister-proof. De meeste satellietnetwerken maken wel gebruik van versleuteling op de verbinding:

• Iridium gebruikt bijvoorbeeld eigen encryptie voor spraakverkeer via de ether, waardoor het voor iedereen zonder zeer gespecialiseerde apparatuur moeilijk is om mee te luisteren tridon.com.
• Inmarsat en Thuraya hebben ook encryptie (met algoritmes zoals GMR-2). Let wel: er zijn gevallen geweest waarin onderzoekers oudere encryptiemethoden van Thuraya/Inmarsat (GMR-1/GMR-2 ciphers) hebben gekraakt in laboratoriumomstandigheden, wat betekent dat een gemotiveerde aanvaller met de juiste apparatuur mogelijk in real-time kan ontsleutelen. Maar dit is niet eenvoudig – het is niet iets dat een doorsnee persoon of zelfs een gemiddelde overheidsluisteraar zomaar kan doen. Het vereiste aanzienlijke rekenkracht toen het werd aangetoond.
• Overheden: Het is bekend dat geavanceerde inlichtingendiensten (NSA, enz., of nationale diensten in Rusland/China) waarschijnlijk kunnen satelliettelefoonoproepen onderscheppen en ontsleutelen, of in ieder geval gebruik van een satelliettelefoon kunnen identificeren en lokaliseren. Eén van de redenen waarom autoritaire regimes satelliettelefoons verbieden, is juist omdat ze moeilijker zijn (niet onmogelijk, maar moeilijker) om te onderscheppen dan normale telefoons tridon.com. Ook zijn satelliettelefoontransmissies detecteerbaar via richtingsapparatuur, dus het gebruik ervan kan je locatie bepalen als iemand je zoekt (de signalen kunnen worden opgepikt door dichtbij staande sensoren of zelfs door satellieten). Zo is gemeld dat het Indiase leger satelliettelefoonactiviteit bij grenzen kon detecteren.
• Tracking: De GPS van de telefoon zelf kan je locatie doorgeven als je die verstuurt of als de SOS is geactiveerd. Maar zelfs zonder dat, creëer je met het gebruik van een satelliettelefoon altijd een sporen – het satellietnetwerk weet ongeveer waar je bent (gebaseerd op spotbeams of timing). Het is geen openbaar toegankelijke info, maar de politie kan gegevens vorderen om locaties of gesprekslogs te krijgen. In een conflictzone kan militaire inlichtingendienst de bron van een satelliettelefoontransmissie lokaliseren via radiorichtingbepaling. Ga er dus niet vanuit dat het gebruik van een satelliettelefoon onzichtbaar is – sterker nog, in een land waar het illegaal is, kan alleen het aanzetten ervan al alarmen doen afgaan als ze monitoring hebben (bijv. het signaal kan door monitoringstations worden opgevangen).
• Voor de gemiddelde gebruiker die normale gesprekken voert is de praktische beveiliging dat de inhoud van je gesprek niet gemakkelijk kan worden onderschept door willekeurige derden. Het is veiliger dan ongecodeerde radio (zoals analoge walkietalkies). Tridon Communications merkt op dat “satelliettelefoonoproepen over het algemeen veilig zijn; de encryptie maakt onderscheppen moeilijker dan bij standaard mobiele telefonie” tridon.com. Dit is meestal voldoende voor zakelijke of persoonlijke vertrouwelijkheid. Maar als je een hoog profiel hebt, ga er dan vanuit dat grote overheden mee kunnen luisteren als ze dat echt willen.

Indien hoogste beveiliging nodig is, bestaan er speciale versleutelde satelliettelefoons (zoals de GSMK CryptoPhone versies of alleen voor de overheid beschikbare apparaten) die end-to-end encryptie toevoegen. Dat gaat buiten normaal gebruik.

Conclusie: Het gebruik van een satelliettelefoon voor reguliere gesprekken is redelijk privé en veilig tegen incidenteel afluisteren. Maar je moet er altijd van uitgaan dat het feit dat je een satelliettelefoon gebruikt bekend kan zijn bij de autoriteiten, en dat geavanceerde diensten mee kunnen luisteren als je interessant bent. Dus in een land waar ze verboden zijn, is de grootste zorg vooral dat je betrapt wordt op het gebruik, niet dat iemand meeluistert naar je gesprek met je moeder. Als legaliteit of kritische geheimhouding een rol speelt, plan dan zorgvuldig (en overweeg wellicht andere veilige communicatie zoals satellietmessengers met encryptie of afspreken van codes, etc.).

Kan ik hulpdiensten bellen (911/112) met een satelliettelefoon?

Ja, in veel gevallen kun je hulpdiensten bellen met een satelliettelefoon, maar hoe het werkt kan verschillen per netwerk en locatie:

• Universele alarmnummers: De meeste satelliettelefoons herkennen de standaard alarmnummers zoals 911 (Noord-Amerika) of 112 (internationaal) en leiden deze op de juiste manier door. Bijvoorbeeld: Iridium-telefoons zijn geprogrammeerd om 911-oproepen door te zetten naar een speciaal alarmcentrale (gerund door een bedrijf zoals GEOS/Intrado) voor hulp. In de VS verbindt het kiezen van 911 op een Iridium je met een hulpcentrale die naar je situatie en coördinaten vraagt en je doorschakelt naar de relevante lokale hulpdiensten (of zelf een reddingsactie coördineert). Dit komt omdat Iridium voldoet aan de FCC-regels om 911-dienst te leveren aan abonnees in de VS. Als je 112 belt op Inmarsat of Thuraya, worden deze oproepen op dezelfde manier vaak doorgeschakeld naar een wereldwijde of regionale alarmcentrale. Op sommige netwerken werken beide nummers.
• Beperkingen per locatie: Cruciaal is dat het alarmnummer alleen werkt op plekken waar de provider dat heeft ingericht. Bijvoorbeeld: die Iridium 911-dienst via Intrado geldt voor de definitie van de Verenigde Staten (alle 50 staten/DC). Als je 911 belt vanaf buiten de VS op Iridium, kan het zijn dat je geen directe verbinding krijgt met lokale hulpdiensten. Volgens de informatie van Apollo Satellite krijg je dan een bericht dat er geen dienst is en dat je rechtstreeks een lokale hulpdienst moet bellen. Dus buiten bepaalde regio’s moet je soms het directe nummer weten (zoals het lokale equivalent van 911, of het telefoonnummer van een reddingscoördinatiecentrum). Zo kunnen zeevaarders rechtstreeks het MRCC bellen, of kan een avonturier in bijvoorbeeld Nepal een bekend helikopter-reddingsnummer kiezen.
• SOS-diensten: Veel satelliettelefoongebruikers nemen een abonnement op een SOS-monitoringdienst (zoals GEOS, nu onderdeel van Garmin IERCC). Als je telefoon een SOS-knop heeft en je drukt die in, gaat het meestal naar een speciale alarmcentrale die 24/7 bereikbaar is, en met je GPS-locatie wordt dan lokaal hulp gecoördineerd. Dit staat los van 911 maar heeft hetzelfde resultaat. Het is een soort privé-hulplijn die bij sommige apparaten is inbegrepen (Garmin inReach, enz. hebben dat standaard; bij een telefoon moet je het soms instellen).
• Directe alarmnummers: Je kunt altijd rechtstreeks speciale alarmnummers bellen met een satelliettelefoon. Bijvoorbeeld, je kunt +1-703-255-3000 bellen, het wereldwijde alarmnummer van de Amerikaanse kustwacht (voor zeevaarders wereldwijd). Ook de Britse kustwacht heeft een nummer, enz. Als je het juiste nummer van een instantie weet, kun je die met een satelliettelefoon bellen als elk andere internationale oproep. Sommige landen hebben speciale alarmlijnen die via satelliet bereikbaar zijn. Voor de scheepvaart is het gebruik van DSC noodoproepen of EPIRBs ook gebruikelijk, maar voor spraak geldt: ja, je kunt direct een hulpdienst bellen als je hun nummer hebt.
• Geen SIM / Geen Service: In tegenstelling tot mobiele telefoons die een alarmoproep proberen te maken, zelfs zonder SIM of zonder netwerk (ze gebruiken elk beschikbaar netwerk voor 112/911), maakt een satelliettelefoon over het algemeengeen oproep zonder actieve abonnement/SIM. Als je SIM niet actief is of je prepaid-tegoed is op, kan 911 niet werken (de FCC vereist niet dat satellietproviders alarmoproepen zonder SIM toestaan, zoals bij mobiele operators wel het geval is – Apollo merkt op dat je een actieve SIM nodig hebt voor alarmoproepen op Iridium). Zorg dus dat je beltegoed hebt in noodgevallen!

Voorbeeld (Iridium 911): Je belt 911. Het systeem van Iridium herkent het en verbindt je met Intrado (een 911-alarmdienstverlener). Een gespecialiseerde centralist neemt op, vraagt informatie (aard van het noodgeval, je locatie, nummer om terug te bellen). Zij contacteren vervolgens de juiste lokale hulpdienst afhankelijk van je situatie (kan coördineren met reddingsdiensten, lokale politie, Kustwacht, etc.). Dit is erg handig als je niet weet wie je moet bellen – zij zoeken het uit. Maar als je in een land of op een oceaan bent waar deze centrale dienst niet formeel is aangesloten, proberen ze alsnog via internationale partners hulp te regelen.

Conclusie: Als je een satelliettelefoon hebt en een noodgeval:

• Probeer 911 of 112 te bellen. Dit zal je waarschijnlijk verbinden met hulp of in ieder geval een bandje dat je verder helpt.
• Als dat niet lukt, zorg dan dat je alternatieve noodnummers bij de hand hebt (zoals een vertrouwd persoon die je kunt bellen en die vervolgens de autoriteiten waarschuwt, of bekende reddingsdiensten in jouw regio).
• Het gebruik van de SOS-functie van de telefoon (indien beschikbaar en ingesteld) kan nog simpeler zijn – druk op SOS en laat het systeem het afhandelen. De IsatPhone 2 kan bijvoorbeeld een alarmbericht met GPS naar een vooraf ingesteld nummer of e-mail sturen (zoals naar je vriend of een bewakingsdienst).

Veel avonturiers vertrouwen tegenwoordig zelfs meer op satelliet-messenger-SOS (zoals Garmin inReach) voor wereldwijde dekking en 24/7 monitoring, maar een satelliettelefoon geeft je het voordeel van tweerichtingsspraakcommunicatie met reddingswerkers.

Dus ja, hulp is slechts een telefoontje verwijderd via een satelliettelefoon, maar weet hoe jouw netwerk dit afhandelt en geef altijd duidelijk je locatie door (satellietoproepen sturen je GPS-positie niet automatisch naar het 112-centrum, dus je moet deze mondeling of via SOS-sms doorgeven). Het is verstandig om je coördinaten te noteren of ze paraat te hebben op het GPS-scherm van je telefoon wanneer je naar de hulpdiensten belt.

Is het waar dat satelliettelefoons soms niet werken (zoals bij zonnestormen of een zonsverduistering)?

Over het algemeen zijn satelliettelefoons 24/7 beschikbaar, maar er zijn zeldzame gebeurtenissen die storingen kunnen veroorzaken:

• Zonnestormen: Zoals eerder genoemd, kunnen ernstige zonne-uitbarstingen/geomagnetische stormen satellietcommunicatie beïnvloeden. Bij een grote zonne-uitbarsting kunnen er tijdelijke storingen of meer ruis op satellietverbindingen zijn. Dit is zeldzaam, maar bij extreme gevallen (zoals eens in decennia) kan de satelliettelefoonservice tijdelijk achteruitgaan. De meeste gebruikers merken hier nooit wat van. Kleine zonneactiviteit beïnvloedt signalen in L-band meestal niet merkbaar.
• Verduistering (van satellieten): LEO-satellieten gaan regelmatig door de schaduw van de aarde (elke omloop), maar dat beïnvloedt hun werking niet, behalve dat ze dan op batterijen werken (waarvoor ze ontworpen zijn). GEO-satellieten krijgen tijdens de equinoxen op bepaalde uren een zonsverduistering door de aarde, maar schakelen dan over op batterij – meestal zonder merkbaar effect voor de gebruiker, tenzij de satelliet een stroomprobleem heeft.
• Onderhoud of storing: Satellietnetwerken hebben meestal een hoge uptime. Toch kan er onderhoud zijn of af en toe een satellietprobleem. Iridium had bijvoorbeeld jaren geleden een botsing met een stuk ruimtepuin – maar het netwerk had reserve-satellieten om het gat op te vangen. Inmarsat haalt soms oude satellieten uit de lucht en vervangt ze door nieuwe – meestal gebeurt dit ongemerkt voor gebruikers. Zorg dat je de laatste firmware op je telefoon hebt voor het geval het netwerk wordt aangepast (aanbieders laten normaal van tevoren weten als er onderhoud gepland is).
• Druk netwerk: Bij een grote ramp waarbij veel satelliettelefoons op dezelfde locatie proberen te bellen, kun je een bezettoon krijgen (satellietkanalen kunnen verzadigd raken). Zo was er na grote aardbevingen en bij 9/11 veel gebruik van satelliettelefonie en werden netwerkkanalen soms vol. Dan moet je mogelijk een paar keer opnieuw proberen. Maar normaal is de dichtheid laag genoeg en werkt alles prima.

Er is geen bekende regelmatige “downtime”, bijvoorbeeld dagelijks. Ze werken continu. Sommige mensen vragen zich af of satelliettelefoons afhankelijk zijn van grondstations met openingstijden – nee, als een grondstation uitvalt, wordt het verkeer normaal via anderen omgeleid.

Samengevat: er is niets zoals een “verduistering” of “nacht” dat een satelliettelefoon stopt – nacht of dag maakt voor radio niet uit. Ze zijn gebouwd om altijd beschikbaar te zijn. Alleen uitzonderlijk ruimteweer of technische problemen kunnen storingen veroorzaken, maar dat komt zelden voor.

Als betrouwbaarheid essentieel is, hebben sommige professionals meerdere netwerken – bijvoorbeeld zowel een Iridium- als een Inmarsat-telefoon – zodat als er storing is (of als één satelliet wordt geblokkeerd door terrein), je met de andere toch contact hebt. Voor de meeste mensen is één satelliettelefoon echter ruim voldoende en uiterst betrouwbaar.

Dus de waarheid is: satelliettelefoons werken meestal altijd en overal (mits zicht op de lucht) en hebben geen dagelijkse uitval. Ze zijn vaak betrouwbaarder dan mobiele netwerken, die vaker uitvallen (omdat satellieten niet worden beïnvloed door lokale stroomstoringen of rampen op de grond).

Wat betekent het “satelliet”- of “SOS”-icoon op mijn smartphone? Is mijn telefoon een satelliettelefoon?

Dit is een goede vraag, omdat recente smartphones (zoals iPhones) satellietberichtfuncties hebben geïntroduceerd en hun interface mensen kan verwarren.

• Het “SOS via satelliet”-icoon van iPhone: Als je een iPhone 14 of nieuwer hebt en je bent in een regio waar Apple’s Nood-SOS via Satelliet wordt ondersteund, kun je “SOS” of een satelliet-icoon in je statusbalk zien als je geen mobiele dekking hebt. Dit betekent niet dat je iPhone ineens een volledige satelliettelefoon is geworden – het geeft specifiek aan dat je via satelliet van Apple’s nood-sms gebruik kunt maken. Op iPhone: als je 112/911 belt zonder bereik, vraagt de telefoon je of je de Nood-SOS via satelliet wil gebruiken. Je krijgt instructies op het scherm en moet je telefoon richten op een satelliet (te zien aan het icoon met een pijl). Ben je verbonden, dan kun je een kort noodbericht versturen. Het satellieticoontje met een groene stip verschijnt bovenaan wanneer je daadwerkelijk verbonden bent voor SOS. Ook in iOS 17+ zie je een icoontje bij beschikbaarheid van satelliet voor bijvoorbeeld Nood-SOS, Pechhulp of locatie delen via Zoek mijn. Dit icoon betekent niet dat je reguliere satellietgesprekken kunt voeren – het is alleen voor de specifieke SOS-functie.
• “SOS” versus “Alleen SOS”: Veel telefoons (ook voor satellietfuncties) tonen “SOS” of “Alleen noodoproepen” als ze geen eigen netwerk hebben maar nog wel noodnummers kunnen bellen via elk ander beschikbaar netwerk. Bijvoorbeeld: een Android kan “Alleen noodoproepen” tonen als je niet bent geregistreerd op een netwerk. Bij iPhone zie je “SOS” in de status als je geen eigen service hebt, maar wel een ander netwerk voor 112/911 beschikbaar is. Sateliet-SOS verschijnt expliciet als “SOS via satelliet” als je dat inschakelt.
• GPS-icoon verkeerd geïnterpreteerd: Op sommige Androids kan een GPS-icoon (lijkt op een satellietschotel) verschijnen als je GPS actief is. Mensen denken dan soms dat het om satellietcommunicatie gaat. Dat icoon geeft alleen aan dat je telefoon navigatie (GPS) gebruikt – niet dat je via satelliet belt. Elke smartphone gebruikt GPS voor locatie, maar alleen de nieuwste kunnen soms berichten via satelliet sturen.
• Satellietmodus in instellingen: Sommige telefoons hebben een instelling of app voor satellietdiensten als het wordt ondersteund. Op Compatible Android-toestellen (gerucht: binnenkort met Qualcomm Snapdragon Satellite) verschijnt een menu voor satelliet-SMS. Op iPhones vind je een “Nood-SOS via satelliet”-informatiescherm in de instellingen waar je zelfs een demo kunt doen. Zie je het satellieticoon in iOS Control Center (zoals in de iOS 17 beta), dan heeft dat hiermee te maken. Je toestel is dan nog steeds geen satelliettelefoon; het gaat om één specifieke functie.
• Samengevat: Zie je een satellieticoon op je toestel, let dan op de context: op iPhone betekent het dat nood-satelliet-sms beschikbaar is (alleen voor nood of pechhulp in bepaalde regio’s). Op andere toestellen is het meestal GPS. Je gewone telefoon kan geen normale satellietoproepen of sms sturen (behalve die specifieke noodgevallen). Je hebt nog altijd een aparte satelliettelefoon of speciale dienst nodig om te bellen of sms-en via satelliet.

Dus samengevat: Het satellieticoon op een smartphone wijst meestal op een beperkte satellietfunctie (zoals SOS). Het wil niet zeggen dat je smartphone ineens een echte satelliettelefoon is geworden waarmee je altijd en overal kunt bellen of sms’en. Als je het icoon tikt of die modus inschakelt, zie je dat het slechts voor noodgevallen of bepaalde toepassingen is, niet om op elk moment via satelliet te bellen.

Wat is “satelliet-sms” en hoe kan ik sms’en via satelliet?

“Satelliet-sms” betekent het versturen van sms-berichten via een satellietnetwerk in plaats van via het gewone mobiele netwerk. Er zijn een paar manieren waarop dit kan:

• Met een satelliettelefoon: Alle satelliettelefoons ondersteunen sms. Je kunt een sms sturen vanaf je satphone naar een andere satphone of naar een gewone mobiele telefoon, en dat is eigenlijk satelliet-sms. Voor de gebruiker werkt het zoals vroeger op een gewone mobiele telefoon: je tikt een sms, verzendt het, en het gaat via de satelliet naar de ontvanger (of naar de provider van de ontvanger). Dit type satelliet-sms wordt veel gebruikt voor korte updates als bellen niet nodig is. Veel gebruikers sms’en liever met hun satphone omdat het minder tijd kost (en goedkoper kan zijn, verstuurt bij tijdelijk bereik, etc.). Zoals een Iridium-telefoon naar een mobiel is satelliet-sms. De ontvanger kan ook antwoorden (hun sms gaat via internationale gateways terug naar het satellietnetwerk). Soms moet de ontvanger het satellietnummer-formaat gebruiken en kan het extra (internationale) sms-kosten opleveren. Maar in het algemeen werkt het netwerken overstijgend.
• Speciale satellietmessengers: Apparaten zoals Garmin inReach, Spot X, ZOLEO, Bivy Stick, enz. zijn speciaal gemaakt voor berichtgeving via satelliet (en SOS). Het zijn geen telefoons – ze werken samen met je smartphone of hebben een klein toetsenbord en laten je via satelliet sms’jes sturen. Garmin inReach gebruikt bijvoorbeeld het Iridium-netwerk voor het versturen/ontvangen van sms (tot ongeveer 160 tekens) en e-mail. Het is trager dan realtime sms (soms duurt het 20–60 seconden), maar wereldwijd betrouwbaar. Veel mensen nemen ze mee op trektochten om familie bij te praten of off-grid te communiceren. Je hebt wel een abonnement nodig (bijvoorbeeld per maand voor X berichten). Je opent een app, tikt een bericht, verzendt, het apparaat maakt verbinding met de satelliet en stuurt het weg. De ontvanger krijgt een normaal sms’je van een speciaal nummer of een mail. Ze kunnen antwoorden en het bericht komt terug op je apparaat. Dit is tweerichtingsberichten via satelliet.
• Satelliet-sms met je smartphone (ingebouwd): Sinds kort bestaat Apple Emergency SOS via satellite op iPhone 14/15, dat beperkt sms’en mogelijk maakt – alleen naar hulpdiensten of soms voor specifieke toepassingen (zoals locatie delen via “Zoek mijn”, of pechhulp sms’en in de VS). Het is geen algemene sms-functie – je kunt niet zomaar “hoi” sturen via de satelliet naar een vriend (behalve via een omweg als locatiebericht). Fabrikant Qualcomm heeft Snapdragon Satellite aangekondigd, dat bepaalde Androids (waarschijnlijk vanaf 2024+) laten sms’en via satelliet voor noodgevallen en mogelijk simpele berichten. Dat gebeurt dan via het Iridium-netwerk. Binnenkort zal “satelliet-sms” dus misschien ook met je gewone telefoon kunnen als die hardware het ondersteunt. Voor nu is het bij smartphones vooral voor noodsituaties.
• Hoe stuur je nu een satelliet-sms: Als je een satelliettelefoon hebt, gebruik de sms-functie. Heb je een Garmin inReach of vergelijkbaar apparaat, dan gebruik je bijbehorende app of interface. Met een iPhone 14 in een ondersteund land (VS/UK/CA/Europa/Australië, enz.) kun je als je geen bereik hebt de Nood-SOS-functie proberen (er zit zelfs een demonstratiemodus in de instellingen). Je wordt dan begeleid bij het richten op de satelliet en kunt dan een met vragen voorgeformatteerd bericht sturen naar de hulpdiensten. Apple’s systeem comprimeert je bericht tot zo’n 100 bytes en het kost 15+ seconden om een heel kort bericht te sturen (door de lage bandbreedte) – het is echt bedoeld voor situaties als: “Ben gewond, been gebroken, heb hulp nodig op deze coördinaten.” Dat is een vorm van satelliet-sms, maar niet bedoeld voor chit-chat.
• Kosten: Satelliet-sms via een satphone valt onder je bundel of kost meestal rond de $0,50 per bericht. Satellietmessenger-apparaten vereisen een abonnement, bijv. Garmin heeft plannen vanaf $15/maand voor 10 berichten, enz., plus kosten voor extra berichten. Satelliet-sms op smartphones is nu gratis (Apple biedt 2 jaar gratis aan bij iPhone 14/15, daarna is de prijs onbekend; soms kan het bij providers als bundel worden aangeboden).

Dus, “satelliet-sms” is in feite alle communicatie per tekst via satellieten. Het is erg handig omdat het snel is, weinig stroom verbruikt en in noodgevallen een kort bericht (“ik ben oké” of “help nodig”) levens kan redden als een telefoontje niet lukt of overbodig is. Veel avonturiers nemen dan ook een satellietmessenger mee – een sms is vaak genoeg en goedkoper dan een spraakoproep.

Voorbeelden:

• Een wandelaar met een Garmin inReach kan vanaf de Himalaya een sms sturen naar familie met “Aangekomen bij het kamp, alles goed” (dat bericht gaat via Iridium naar het telefoonnummer van de familie als sms).
• Een zeiler met een Spot X kan sms’en sturen naar andere boten of naar de wal.
• Een iPhone-gebruiker die met zijn auto crasht in een gebied zonder bereik, kan Emergency SOS gebruiken om een bericht te sturen naar een relaiscentrum dat 112 voor hem contacteert.

Samengevat: satelliet-sms is er al en groeit. Als je sms’jes via satelliet wilt verzenden, heb je een satellietgeschikt apparaat/dienst nodig of een van de nieuwe smartphones met nood-satellietfuncties. Het is niet zo direct of goedkoop als normaal sms’en, maar het werkt waar niets anders werkt.

Gaan gewone smartphones in de toekomst direct met satellieten verbinden?

Het ziet er heel waarschijnlijk uit dat ja, in de nabije toekomst zullen standaardtelefoons enige satellietconnectiviteit krijgen voor basisdiensten. Er gebeurt veel op dit gebied:

• Huidige situatie (2023): Zoals besproken heeft Apple nood-satelliet-sms geïntroduceerd op de iPhone 14 in samenwerking met Globalstar-satellieten. T-Mobile (VS) en SpaceX hebben een plan aangekondigd om Starlink-satellieten te gebruiken om sms versturen mogelijk te maken voor bestaande telefoons (via een deel van het T-Mobile spectrum) – zij beweerden dat tegen ~2024 klanten mogelijk sms of mms via satellieten kunnen versturen als ze buiten bereik van het mobiele netwerk zijn. AST SpaceMobile heeft zelfs een directe spraakoproep naar een ongemodificeerde smartphone gedemonstreerd via hun prototype-satelliet BlueWalker 3 en AT&T-spectrum. Ze bereikten ook een 4G-dataverbinding en een 5G-test. Lynk Global lanceert kleine satellieten met als doel direct te sms’en met gewone telefoons en heeft al contracten met providers in diverse landen, plus een FCC-licentie in de VS. Sterker nog, Lynk heeft in 2020-21 al test-smsjes gestuurd naar standaard Android-telefoons zonder speciale hardware.
• Hoe kan een gewone telefoon dat? Moderne smartphones hebben al radio’s die kunnen afstemmen op satellietbanden of in ieder geval op bepaalde frequenties die satellieten kunnen gebruiken (zoals AST en Lynk frequenties in mobiele banden gebruiken, maar de satellieten zijn krachtig en hebben grote antennes). De beperkende factoren zijn vermogen (telefoonantennes zijn klein en satellieten ver weg), maar nieuwe satellieten worden ontworpen met enorme antennes of met regeneratieve payloads om dit te laten werken. Zo functioneert AST’s satelliet in feite als een gigantische zendmast in de ruimte. Standaardtelefoons zien het gewoon als een andere “zendmast” (maar met groot bereik). De tests tonen aan dat het kan – ze hebben zelfs onlangs een video-oproep via satelliet naar een gewone smartphone gerealiseerd.
• Tijdlijn: Waarschijnlijk zullen we in 2024-2025 de eerste dienstverlening voor sms’en zien. Apple zou hun dienst kunnen uitbreiden naar meer dan alleen noodsignalen (misschien berichten sturen tegen betaling). Android-telefoons met Snapdragon Satellite bieden vanaf 2024 op sommige toestellen beperkte sms-mogelijkheid via Iridium. T-Mobile/Starlink gaan vermoedelijk eind 2024 een bètatest voor sms’en doen. AST SpaceMobile wil rond 2025+ een constellatie uitrollen voor beperkt breedband en spraak (ze hebben al deals met AT&T, Vodafone, enz. voor integratie). Lynk werkt al samen met kleinere providers om nood-sms aan te bieden als roaming in gebieden zonder dekking. Dus binnen een paar jaar kan jouw telefoon mogelijk automatisch satellieten gebruiken voor sms als er geen masten zijn (afhankelijk van provider en toestel).
• Beperkingen: Aanvankelijk zullen deze diensten traag zijn (bandbreedte voor slechts enkele berichten of laagwaardige data tegelijk), en waarschijnlijk alleen buiten werken met vrij zicht op de lucht, en misschien moet je in sommige gevallen de telefoon richten (zoals bij Apple). Ze ondersteunen in het begin waarschijnlijk geen real-time spraak tot de constellaties groter zijn geworden (AST’s doel is uiteindelijk spraak, maar dat vereist continue dekking met meerdere satellieten tegelijk, een hele uitrol dus). Starlink’s direct-to-phone mikt in eerste instantie op basisberichten en misschien langzame data als messengers of e-mails, niet meteen op hoge snelheden. Maar het is wel het begin van “NTN” (Non-Terrestrial Networks) als onderdeel van de 5G-standaarden.

Dus ja, de trend is richting het overbruggen van satelliet en mobiel. Over een paar jaar is de vraag “Heb ik een aparte satelliettelefoon nodig?” misschien te beantwoorden met: “Alleen als je overal gegarandeerd spraak wil – anders kan je gewone telefoon in noodgevallen altijd een bericht via satelliet versturen.”

Echter, speciale satelliettelefoons houden hun nut voor intensieve gebruikers, professionals in afgelegen gebieden, enzovoorts, omdat die geschikt zijn voor lange gesprekken en veelvuldig gebruik, wat deze beginnende telefoon-naar-satellietdiensten waarschijnlijk niet aankunnen (mogelijk zijn ze beperkt tot noodgevallen of incidenteel gebruik vanwege capaciteitsbeperkingen).

Samenvattend: de toekomst komt snel: gewone smartphones die verbinding maken met satellieten is niet langer sciencefiction. De eerste voorbeelden zijn er al (iPhone SOS, AST’s oproep, Lynk’s sms’jes). Dus ook al heb je vandaag nog een satelliettelefoon nodig voor betrouwbare communicatie buiten het netwerk, morgen heeft jouw smartphone misschien al basisverbinding als er geen masten zijn.

Houd aankondigingen van providers in de gaten – bijvoorbeeld AT&T, Vodafone en anderen die samenwerken met AST, of elke telefoon die “Satellite Ready” adverteert. Het is een spannende ontwikkeling die nood- en basale communicatie wereldwijd veel toegankelijker zal maken.

Bronnen: De bovenstaande informatie is afkomstig van een verscheidenheid aan gerenommeerde bronnen, waaronder fabrikanten van satelliettelefoons, serviceproviders en technologiepublicaties. Zo gaf de FAQ van Satcom Global inzicht in de mogelijkheden en dekking van satelliettelefoons, beschreef de gids van Global Satellite kostenstructuren, boden Apollo Satellite en Global Rescue informatie over juridische beperkingen per land apollosat.com, en beschreven recente tech-nieuwsberichten nieuwe ontwikkelingen zoals Apple’s satelliet-SOS en de tests van AST SpaceMobile. Deze en andere bronnen zijn in de tekst genoemd om belangrijke punten te onderbouwen en de nauwkeurigheid van deze uitgebreide FAQ te waarborgen.