Import i eksport dronów z udziałem Ukrainy (2025)

by Marcin Frąckiewicz
in Bezpieczeństwo, Gospodarka, Technológia
on 14 czerwca 2025

Państwa i firmy dostarczające drony dla Ukrainy

Turcja (Baykar): Turecka firma Baykar była jednym z głównych dostawców, przekazując Ukrainie około 50 uzbrojonych dronów Bayraktar TB2 w 2022 roku ts2.tech. TB2 stały się symbolem na początku wojny, niszcząc rosyjski sprzęt pancerny i artylerię. Obecnie Baykar pogłębia współpracę, inwestując 100 mln dolarów w budowę fabryki dronów na Ukrainie (gdzie będą lokalnie produkowane TB2 oraz nowsze bojowe UAV Akıncı) ts2.tech. To pokazuje kluczową rolę Turcji jako alianta Ukrainy w obszarze dronów.
Stany Zjednoczone (AeroVironment i inni): USA udzieliły Ukrainie znacznego wsparcia dronowego poprzez zakupy oraz pomoc wojskową. Amerykański producent AeroVironment dostarczył ponad 700 dronów amunicji krążącej Switchblade (małe, jednorazowe drony typu „kamikadze”) i pomógł opracować ok. 1800 dronów Phoenix Ghost dla Ukrainy ts2.tech. USA przekazały też dziesiątki ręcznie uruchamianych dronów zwiadowczych RQ-20 Puma i RQ-11 Raven dla rozpoznania na poziomie plutonu ts2.tech. W 2023 roku zaczęto kontraktować bardziej zaawansowane systemy z USA (np. VTOL Jump 20 i ALTIUS-600) do pozyskania przez Ukrainę ts2.tech. Inne amerykańskie drony, jak Black Hornet (produkcji Teledyne FLIR), zostały przekazane Ukrainie przez Wielką Brytanię/Norwegię w paczce wartej 90 mln NOK (ok. 9,3 mln USD) ts2.tech. Te miniaturowe 16-centymetrowe „nanohelikoptery” służą jako skryte zwiadowcze drony krótkiego zasięgu dla żołnierzy ts2.tech.
Chiny (DJI): Chociaż Chiny oficjalnie nie wspierają Ukrainy, drony chińskiej firmy DJI stały się powszechnie używane na polu walki. Tanie komercyjne drony typu quadcopter, jak seria DJI Mavic, są intensywnie wykorzystywane przez ukraińskie wojsko do zwiadu krótkiego zasięgu i korygowania ognia artylerii ts2.tech. Dziesiątki tysięcy dronów DJI (Mavic, Phantom, Matrice itd.) trafiło na Ukrainę poprzez zbiórki społeczne oraz zakupy rządowe ts2.tech. Te drony „z półki” są tanie i łatwe w obsłudze, choć ich użycie wzbudziło obawy w zakresie bezpieczeństwa (np. system AeroScope DJI może potencjalnie ujawnić pozycje ukraińskich operatorów dronów) ts2.tech. Ukraina stara się obecnie ograniczyć zależność od chińskich dronów poprzez rozwój własnej produkcji i poszukiwanie dostawców niechińskich komponentów ts2.tech.
Polska (Grupa WB): Polska jest silnym partnerem w zakresie obronności, dostarczając własne drony krajowej produkcji. Polska firma WB Electronics (Grupa WB) przekazała Ukrainie drony-amunicję krążącą Warmate – małe drony „kamikadze” z głowicą o masie 1–1,5 kg ts2.tech. Kolejne partie Warmate zostały przekazane w ramach polskiej pomocy wojskowej oraz ze środków finansowych Litwy ts2.tech. Polska wysłała też miniaturowe drony zwiadowcze FlyEye (również produkcji Grupy WB), które Ukraina używała do rozpoznania od początku konfliktu w Donbasie ts2.tech. Polskie drony wzmacniają potencjał Ukrainy, łącząc funkcje rozpoznawcze i uderzeniowe.
Wielka Brytania, Niemcy i inni: Wielka Brytania przekazała zarówno drony nano, jak i większe UAV. Oprócz mikrodronów Black Hornet, Brytyjczycy przekazali ciężkie drony Malloy (przystosowane do transportu ładunków/logistyki) oraz pomogli w dostawach systemów zwiadowczych ScanEagle (15 sztuk ScanEagle w jednym pakiecie pomocy USA) ts2.tech. Niemcy wysłali Ukrainie kilka zwiadowczych dronów Luna X-2000 oraz VTOL Vector w ramach pomocy wojskowej ts2.tech. Holandia i Czechy finansowały opracowanie/dostarczenie dronów-amunicji krążącej dla Ukrainy (np. czeski projekt „Bivoj”) ts2.tech. Każdy z tych wkładów wypełnia ważne nisze w ukraińskim ekosystemie dronów – od najprostszych quadcopterów, przez drony średniego zasięgu, po jednorazowe drony uderzeniowe ts2.tech.
Prywatni darczyńcy i projekty crowdfundingowe: Wyjątkowym zjawiskiem jest napływ dronów na Ukrainę poprzez zbiórki społeczne i prywatne darowizny. W 2022 roku Litwini zebrali ok. 5 mln euro na zakup Bayraktara TB2 dla Ukrainy – a Baykar ostatecznie przekazał drona za darmo, a środki przeznaczono na inną pomoc ts2.tech. Podobnie oddolne akcje w Polsce, na Łotwie i w innych krajach zebrały miliony euro na zakup DJI Mavic, dronów FPV i części zamiennych dla ukraińskiego wojska ts2.tech. Te obywatelskie inicjatywy uczyniły zagranicznych cywilów dostawcami dronów dla Ukrainy, udowadniając, jak można wykorzystać globalne wsparcie przez technologię i zbiórki.
Inni dostawcy (Izrael, Kanada itd.): Izrael oficjalnie zachowuje neutralność i nie eksportuje bezpośrednio wojskowych dronów na Ukrainę. Jednakże ukraińskie siły pozyskały podobno niektóre izraelskie UAV (porównywalne do FlyEye) oraz systemy antydronowe przez kraje trzecie ts2.tech. Kanadyjska firma Draganfly dostarczyła specjalistyczne drony do celów humanitarnych (np. drony do transportu medycznego) ts2.tech. Japonia zadeklarowała darowiznę przemysłowych dronów do rozminowywania na Ukrainie ts2.tech. Jeszcze przed inwazją w 2022 Ukraina importowała pojedyncze bojowe drony, takie jak turecki STM Kargu (amunicja krążąca), oraz rozważała zakup amerykańskich UAV MQ-1C Gray Eagle lub MQ-9 Reaper – jednak USA odmówiły przekazania Gray Eagle podczas wojny z obawy o eskalację ts2.tech. Te ograniczenia dodatkowo zmotywowały Ukrainę do rozwoju rodzimych dronów dalekiego zasięgu ts2.tech.

Typy i modele dronów używanych przez Ukrainę (według funkcji)

Ukraina wykorzystuje szeroką gamę dronów – zarówno wojskowych, jak i cywilnych – pełniących różne funkcje na polu walki i poza nim. Poniżej przedstawiono główne kategorie typów dronów i przykładowe modele w każdej z nich:

Drony zwiadowcze krótkiego zasięgu: Małe, komercyjne quadcoptery są powszechne na lini frontu na Ukrainie. Najczęściej są to cywilne modele DJI, takie jak seria Mavic, które żołnierze adaptują, by uzyskać „widok z powietrza” na okopy i pozycje wroga ts2.tech. Te lekkie drony (typowo kosztujące ok. 1500–3000 USD za sztukę) zapewniają bieżący nadzór oraz naprowadzają ogień artylerii dzięki swoim kamerom ts2.tech. Są łatwe w obsłudze oraz wymianie, dlatego idealnie sprawdzają się jako rozpoznanie na poziomie plutonu. Ukraińcy wykorzystują też inne ręcznie wyrzucane mini UAV do zwiadu, jak amerykańskie RQ-11 Raven i RQ-20 Puma czy polski FlyEye, by rozpoznać teren poza linią widzenia ts2.tech ts2.tech. Każdy pluton piechoty pod koniec 2023 roku posiadał już własne drony rozpoznawcze dla lokalnej świadomości sytuacyjnej ts2.tech. Te nieuzbrojone drony zwiadowcze stały się nieodzownymi „oczyma w niebie”, przekazującymi współrzędne celów do takich systemów jak cyfrowa mapa Kropywa w celu precyzyjnego ognia ts2.tech.
UAV-y rozpoznawcze dalekiego zasięgu: Do głębokiego zwiadu Ukraina wykorzystuje większe drony skrzydlate o długim czasie lotu. Przykładami są PD-2 (prod. Ukrspecsystems) oraz Raybird-3 (dron długodystansowy firmy Skyeton), działające przez dziesiątki godzin i setki kilometrów od frontu ts2.tech ts2.tech. Takie drony posiadają zaawansowane kamery, czasem dalmierze laserowe, i kierują ogniem na cele z daleka. Bayraktar TB2 także służy jako ISR; po sukcesach bojowych na początku wojny, rola TB2 przesunęła się w 2023 roku głównie na rozpoznanie z powodu wzrostu zagrożenia od OPL ts2.tech. Ukraina przystosowała też niektóre drony zwiadowcze do przenoszenia niewielkich bomb, gdy była taka potrzeba ts2.tech. Dzięki tym platformom ISR Ukraina ma ciągły nadzór nad ruchami Rosjan na zapleczu.
Uzbrojone drony bojowe (UCAV): Najsłynniejszym uzbrojonym dronem Ukrainy jest Bayraktar TB2, średni wysokościowo-długotrwały UAV z rakietami kierowanymi laserowo. W pierwszych tygodniach inwazji ataki TB2 zniszczyły dziesiątki rosyjskich czołgów, pojazdów i systemów OPL, znacząco wpływając na pole walki ts2.tech. W miarę wzrostu rosyjskiej obrony antydronowej, okazji do ataków TB2 ubywało, lecz TB2 nadal są wykorzystywane przede wszystkim jako platformy rozpoznawcze i okazjonalnie uderzeniowe ts2.tech. W połowie 2023 „trudno było znaleźć sytuacje” bezpieczne dla użycia TB2 w ataku z powodu nasycenia OPL ts2.tech. Poza TB2 Ukraina nie ma dużych uzbrojonych dronów jak Reaper, ale otrzymała mniejsze drony VTOL od partnerów (np. WB przekazała drony Malloy, które można uzbroić lub używać jako transportowe) ts2.tech. Nowy dron bojowy Akıncı, gdy ruszy fabryka Baykar na Ukrainie, podniesie w przyszłości możliwości uderzeniowe ts2.tech. Ukraiński Punisher (UA Dynamics) to z kolei mały dron bojowy skrzydlaty, przeznaczony do rażenia precyzyjnego celów, choć Ukraina skupiła się bardziej na amunicji krążącej i FPV.
Amunicja krążąca i drony kamikadze: Przełomowe w działaniach Ukrainy jest masowe użycie amunicji krążącej – dronów jednorazowych, przeznaczonych do ataku na cel. Przykładem są amerykańskie Switchblade (wersje 300 i 600): wystrzeliwane z tuby, krążą nad polem walki, a następnie spadają na cel i detonują. Ponad 700 Switchblade (wersja 300 – przeciwpiechotna, 600 – przeciwpancerna) dostarczono Ukrainie do jednorazowych uderzeń ts2.tech. Polska amunicja krążąca Warmate („dron samobójca”) jest również stosowana; przenosi niewielki ładunek i może atakować cele oddalone o ok. 30 km. Każdy Warmate kosztuje ok. kilkudziesięciu tysięcy dolarów (ok. 30 000 USD za sztukę) en.wikipedia.org. Ukraina otrzymała także amerykańską, tajną Phoenix Ghost (podobną do Switchblade) ts2.tech. Od 2023 roku ogromną popularnością cieszą się FPV-drony kamikadze: są to w istocie wyścigowe drony cywilne lub quadcoptery DIY uzbrojone w ładunek wybuchowy. FPV można zbudować za 400–500 dolarów, a mimo to są w stanie niszczyć cele wysokowartościowe, np. czołgi ts2.tech. Piloci sterują nimi za pomocą gogli VR (first person), co czyni je niezwykle celne i trudne do zestrzelenia (lecą nisko, mogą ścigać poruszające się cele) ts2.tech ts2.tech. Ukraińcy codziennie publikują nagrania z FPV-dronów wart 500 USD niszczących rosyjską broń pancerną ts2.tech. Powszechne wykorzystanie amunicji krążącej – od Switchblade po FPV – było niszczycielsko skuteczne, odpowiadając za szacunkowo 60–80% strat rosyjskiego sprzętu w końcu 2023 roku ts2.tech.
Komercyjne drony „z półki” (dual-use): Poza specjalistycznymi wojskowymi UAV, Ukraina silnie opiera się na komercyjnych dronach zaadaptowanych do walki. Quadcopterów DJI (Mavic, Phantom) używa się powszechnie do zwiadu, ale są one też przerabiane do przenoszenia i zrzucania lekkiej amunicji: żołnierze instalują systemy zrzutu bomb/granatów na dronach DJI Octocopter lub innych quadkopterach ts2.tech. Taka improwizowana bombardaż powietrzny sprawia, że Rosjanie nieustannie obawiają się „upiornego bzyczenia” dronów nad głową ts2.tech. Większe drony przemysłowe, jak DJI Matrice 300 RTK lub Matrice 30T (wyposażone w kamery termowizyjne i długotrwały lot), nabędą szczególnego znaczenia przy rozpoznaniu nocnym. Te profesjonalne drony, choć nieuzbrojone, zapewniają termowizję i mapowanie terenu – wykorzystywane przez ukraińskie jednostki specjalne oraz artylerzystów. Cywilne modele używane są też przez obie strony do wabienia systemów walki radioelektronicznej i innych innowacyjnych zastosowań. Powszechność tanich, dostępnych UAV „z półki” zdemokratyzowała rozpoznanie lotnicze w tej wojnie.
Drony uderzeniowe dalekiego zasięgu: W odpowiedzi na rosyjskie głębokie ataki (m.in. Shahed-136 atakujące ukraińskie miasta) Ukraina rozwinęła własne zdolności bezzałogowych uderzeń dalekiego zasięgu. Przykładem jest dron UJ-22 prod. UkrJet – UAV o zasięgu do 800 km, wykorzystywany do ataku na składy paliwa i bazy po rosyjskiej stronie ts2.tech. Innym przykładem jest nowy dron „Lyuty” (Antonov AN-196), rozmiarem i koncepcją zbliżony do irańskiego Shaheda. Lyuty ma szacowany zasięg 750 km i kosztuje mniej niż 200 000 USD w produkcji ts2.tech. Pod koniec 2023 ukraińskie drony dalekiego zasięgu zaczęły skutecznie uderzać w rosyjskie lotniska, rafinerie i centra logistyczne setki kilometrów od linii frontu ts2.tech. Te drony lecą po wstępnie zaprogramowanej trasie na małej wysokości, a nowsze modele coraz skuteczniej przełamują rosyjskie OPL ts2.tech. Prezydent Zełenski chwalił rosnącą flotę ukraińskich dronów dalekiego zasięgu jako „gwarancję” bezpieczeństwa, umożliwiającą uderzenia na dotąd niedostępnych terytoriach wroga ts2.tech. Tymczasem rosyjskie użycie irańskich Shahed-136 (zasięg ok. 2500 km) wymusiło na Ukrainie inwestycje w obrony antydronowe; Shahed kosztuje poniżej 100 tys. USD – mniej niż pocisk manewrujący – i jest efektywną bronią dalekiego zasięgu ts2.tech ts2.tech.
Drony logistyczne i humanitarne: Ukraina eksperymentuje też z dronami do transportu i zadań humanitarnych. WB przekazała Ukrainie ciężkie drony Malloy T150 do testów – te duże quadcoptery mogą przenosić zaopatrzenie lub amunicję na linię frontu, potencjalnie przydatne do zaopatrzenia w niebezpiecznych rejonach ts2.tech. Drony transportowe są na razie eksperymentalne wobec kosztów i ryzyka, lecz wskazują kierunki przyszłości. W sferze humanitarnej medycy ukraińscy i NGO używają dronów do dostarczania leków. Kanadyjska Draganfly wdrożyła drony ratownicze przenoszące krew i materiały medyczne na linię frontu ts2.tech. Drony uczestniczą też w akcjach poszukiwawczo-ratowniczych (poszukiwanie ofiar w gruzach) i będą wykorzystywane do rozminowywania – Japonia przekazuje w tym celu drony przemysłowe ts2.tech. Drony rolnicze (opryskiwacze) są w czasie wojny używane do zrzucania koktajli Mołotowa lub imitowania dronów bojowych, po wojnie wrócą do rolnictwa. Ukraińska społeczność innowatorów pokazuje, jak wszechstronna bywa technologia dronowa – od dostawy pizzy czy leków po przenoszenie ładunków wybuchowych, w zależności od potrzeb.

Ukraińscy producenci dronów i krajowe możliwości

Przed 2022 rokiem Ukraina miała zaledwie kilku producentów dronów i w większości importowała UAV. Wojna jednak napędziła gwałtowny rozwój krajowej produkcji dronów, przekształcając Ukrainę w centrum technologii dronowych. Do 2025 roku działało ok. 500 ukraińskich firm produkujących drony lub ich komponenty (zaledwie 7 firm przed inwazją) ts2.tech. Potrzeba wojenna, wsparcie rządowe i pomysłowość wolontariuszy stworzyły dynamiczny lokalny przemysł, zdolny zaspokoić dużą część ukraińskich potrzeb dronowych.

Niektórzy godni uwagi ukraińscy producenci dronów i ich kluczowe produkty to:

Ukrspecsystems: Doświadczona firma zbrojeniowa znana z zaawansowanych BSP. Jej flagowy PD-2 to wszechstronny dron rozpoznawczy średniego zasięgu (z opcjonalnym pionowym startem/lądowaniem VTOL), szeroko wykorzystywany do naprowadzania artylerii i rozpoznania ISR. Ukrspecsystems produkuje także dron obserwacyjny Shark do dalekiego rozpoznania ts2.tech. Te solidne, wielokrotnego użytku drony są powszechnie wykorzystywane na froncie, a niektóre z nich zostały nawet przystosowane do przenoszenia małych bomb ts2.tech. W czasie wojny Ukrspecsystems zwiększył produkcję i stworzył międzynarodowe kanały dystrybucji cywilnych wersji dronów ts2.tech.
Skyeton: Ukraiński producent dronów o długiej autonomii lotu, najbardziej znany z modelu Raybird-3 (znanego też jako ACS-3). Raybird-3 to zaawansowany dron skrzydlaty z wytrzymałością do 28 godzin i zasięgiem 2 500 km, wykorzystywany do głębokiego rozpoznania lotniczego ts2.tech. W boju drony Raybird pomagały naprowadzać ukraińską artylerię przy użyciu laserowego oznaczania celów. Kompletny system Raybird (platforma latająca i naziemna stacja sterowania) kosztuje ponad 1 milion dolarów, co odzwierciedla jego zaawansowanie technologiczne ts2.tech. Oczekuje się, że po wojnie Skyeton skupi się na rynkach eksportowych, oferując zarówno wojskowe, jak i cywilne drony, ze względu na sukces odniesiony w warunkach konfliktu ts2.tech.
Antonov: Słynny ukraiński producent samolotów (znany z samolotów transportowych Antonov) wszedł na rynek dronów w czasie wojny. W 2023 roku Antonov zaprezentował AN-196 „Lyuty” – dalekiego zasięgu dron kamikaze porównywalny z irańskim Shahedem ts2.tech. Lyuty (czyli „Zaciekły”) ma podobno zasięg około 750 km i kosztuje mniej niż 200 000 dolarów za sztukę – bardzo tanio jak na zasięg ts2.tech. Rosyjskie źródła przypisują mu ataki na składy paliw w Rosji ts2.tech. Głęboka wiedza Antonova w lotnictwie oraz przejście ze spółki państwowej na prywatną w 2024 roku powinny mu umożliwić elastyczny rozwój produkcji dronów ts2.tech. Wejście firmy w obszar dronów pokazuje, jak nawet tradycyjne zakłady lotnicze dostosowały się w Ukrainie do wymagań wojennych.
Athlon Avia: Firma aktywna od wcześniejszego konfliktu w Donbasie (ok. 2014 r.), co czyni ją jednym z pierwszych producentów dronów w Ukrainie. Sztandarowy produkt Athlon to Furia – mały dron dalekiego zasięgu używany do rozpoznania i korygowania ognia artylerii w dzień i w nocy. Dziesiątki dronów Furia dostarczyły ukraińskiej armii niezawodnego rozpoznania polowego. Firma opracowała także amunicję krążącą Hrim („Grom”) do celów uderzeniowych ts2.tech. Co ciekawe, Athlon Avia rozpoczął nawet eksport dronów za granicę w trakcie wojny, co świadczy o dojrzałości konstrukcji ts2.tech. Firma wnosi zaawansowaną wiedzę z zakresu autopilotażu i awioniki do ukraińskiego sektora dronowego.
UkrJet: Prywatny producent wytwarzający drona rozpoznawczo-uderzeniowego UJ-22 Airborne oraz większego UJ-26 („Bober”, czyli Bóbr). Po inwazji UkrJet szybko przeszedł do seryjnej produkcji UJ-22 ts2.tech. UJ-22 to śmigłowy dron wykorzystywany podobno w kilku atakach dalekiego zasięgu (jeden UJ-22 rozbił się nawet pod Moskwą w 2023 podczas próby ataku) ts2.tech. UkrJet ma z Ukrspecsystems wspólnych pracowników ts2.tech i stawia na daleki zasięg oraz ładunek pozwalający na ataki samobójcze. To jeden ze startupów, które dostarczają Ukrainie odpowiedniki „Shahedów krajowej produkcji”.
Producenci dronów FPV (Vyriy, Skyfall, TAF i inni): W wojennej Ukrainie setki nowych startupów skupiło się na tanich dronach FPV i wielowirnikowcach. Wyróżnia się Vyriy, produkujący drony FPV Molfar – uznawany za jeden z najlepiej sprawdzających się kamikadze FPV na froncie ts2.tech. Vyriy był jednym z pionierów 2022 roku i osiągnął wysoką niezawodność w masowej produkcji dronów FPV. Firma wprowadziła także funkcje zwalczające WRE (wojnę elektroniczną), przenosząc sterowanie dronów na pasma niższej częstotliwości, odporne na zakłócenia ts2.tech. Około 70% komponentów dronów Vyriy jest już produkowanych w Ukrainie, a do 2024 ruszyły pierwsze serie całkowicie krajowe – od ramek, przez elektronikę po kamery termowizyjne ts2.tech. Kolejnym ważnym producentem jest Skyfall, założony w połowie 2022 r. i szybko skalujący produkcję na potrzeby programu Armia Dronów. Skyfall dostarcza modele, takie jak Vampire (ciężki dron FPV z udźwigiem ~15 kg) i Shrike, skupiając się na większych dronach przystosowanych do przenoszenia większych ładunków wybuchowych ts2.tech. TAF (Terminal Automatic Factory) to obecnie prawdopodobnie jeden z największych producentów dronów w kraju – masowo wytwarza standaryzowane drony FPV z serii Kolibri (warianty ze śmigłami 7-, 8- i 10-calowymi), a na początku 2025 roku osiąga produkcję ok. 40 000 dronów FPV miesięcznie ts2.tech. Roczna wartość produkcji TAF przekroczyła 1 mld dolarów, co podkreśla, jaką skalę przemysłową osiągnęła Ukraina w tej branży ts2.tech.
Innowacyjni nowicjusze (Terminal Autonomy, AirLogix, itd.): Wiele startupów powstałych po 2022 roku wprowadziło na rynek innowacyjne konstrukcje. Terminal Autonomy produkuje przykładowo drony „Scythe” AQ-100 i AQ-400 – proste dalekiego zasięgu drony kamikadze budowane głównie z drewna, co ogranicza koszty ts2.tech. AQ-400 ma 750 km zasięgu i kosztuje tylko ok. 30 000 dolarów – jest jednym z najtańszych dalekosiężnych dronów uderzeniowych na rynku ts2.tech. Pod koniec 2023 Terminal Autonomy wysyłał już ponad 1 000 dronów miesięcznie, pokazując, że nawet mniej znane firmy szybko rozwinęły produkcję pod wpływem wojny ts2.tech. Drugim przykładem jest AirLogix, który początkowo produkował drony cargo, lecz przeszedł na potrzeby wojskowe. Jego głównym produktem jest ciężki dron czterowirnikowy GOR – solidna platforma ISR (rozpoznanie, obserwacja, zwiad) z wytrzymałością 4 godzin i ceną ok. 200 000 dolarów ts2.tech. AirLogix dostarczył ok. 500 egzemplarzy GOR w 2024 r. (obrót 100 mln dolarów), w związku z rosnącym popytem ts2.tech. Firma pracuje ponoć nad kolejnym dronem uderzeniowym dalekiego zasięgu ts2.tech. Doświadczenie AirLogix z ciężkim transportem zwiastuje, że po wojnie ukraińskie firmy mogą eksportować drony logistyczne na rynek cywilny ts2.tech.

(Powyżej wymieniono jedynie wybranych czołowych producentów krajowych. W sumie ukraiński „ekosystem dronów” obejmuje dziś setki firm – wiele z nich przekształciło się z grup wolontariackich lub małych startupów w znaczących producentów). Ukraiński rząd aktywnie wspierał ten rozwój, upraszczając procedury zakupu i certyfikacji nowych modeli BSP, uruchamiając takie programy jak „Armia Dronów” (inicjatywa crowdfundingowa z 2022 r. umożliwiająca zakup i budowę dronów) oraz inkubator technologii obronnych Brave1 (od 2023 r.) finansujący granty na badania i rozwój dronów ts2.tech ts2.tech. W efekcie Ukraina w 2024 roku osiągnęła – jak twierdzili urzędnicy – największą na świecie zdolność produkcji dla pewnych klas dronów (taktycznych i dalekiego zasięgu) ts2.tech. Według statystyk tylko w 2024 roku wyprodukowano na Ukrainie ponad 2 miliony dronów (głównie małych FPV) ts2.tech. Miesięczna produkcja prostych FPV wzrosła z ok. 20 000 na początku 2024 do 200 000 miesięcznie w 2025 ts2.tech. Prezydent Zełenski ogłosił w lutym 2025 r., że Ukraina może wkrótce produkować do 4 milionów dronów rocznie przy pełnej wydajności ts2.tech – to skala porównywalna lub przewyższająca produkcję wielu krajów NATO. Ten niezwykły wzrost osiągnięto lokalizując produkcję (niektóre firmy osiągnęły ponad 70% krajowych komponentów w dronach) oraz zastrzykiem środków państwowych (Brave1 rozdzielił ponad ₴1,3 mld grantów, ok. 35 mln dolarów, dla startupów dronowych) ts2.tech ts2.tech. W rezultacie pod ostrzałem powstał zupełnie nowy sektor hi-tech, czyniący z Ukrainy globalne centrum innowacji dronowych dosłownie z dnia na dzień.

Regulacje i kwestie logistyczne dotyczące importu/eksportu dronów

Przemieszczanie dronów przez granice wymaga starannej nawigacji pośród kontroli eksportowych, podatków i formalności. Zarówno Ukraina, jak i kraje partnerskie dostosowały swoje przepisy, by ułatwić przepływ dronów na front wojenny. Kluczowe kwestie obejmują:

Licencjonowanie eksportu i ograniczenia dla towarów podwójnego zastosowania: Wiele dronów (szczególnie zaawansowane drony z kamerą lub jakiekolwiek mogące mieć zastosowanie wojskowe) jest klasyfikowanych jako towary podwójnego zastosowania, co oznacza, że mogą służyć celom cywilnym lub wojskowym. Eksport takich przedmiotów zazwyczaj wymaga zezwolenia rządowego. Na przykład eksport dronów z Polski na Ukrainę musi być autoryzowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii ts2.tech. Firma TS2 (polski dostawca) zaznacza, że zajmuje się uzyskiwaniem oficjalnych zezwoleń na eksport dronów do Ukrainy, gwarantując pełną legalność ts2.tech. Proces pozyskania pozwolenia eksportowego może zająć do 14 dni, w zależności od tego, jak szybko zostaną zdobyte niezbędne dokumenty (często są to certyfikaty użytkownika końcowego lub oświadczenia wojskowe) ts2.tech. Dzięki wypracowanym procedurom i doświadczeniu firmy takie jak TS2 upraszczają ten proces dla klientów, jednak ten krok nadal jest wymagany. Te kontrole eksportowe zapewniają zgodność z międzynarodowymi regulacjami (np. porozumienie z Wassenaar dotyczące technologii podwójnego zastosowania) oraz zapobiegają nieautoryzowanemu użyciu lub przejęciu dronów.
Prawo importowe na Ukrainie (podatki i cła): Ukraina znacząco zliberalizowała podatki importowe na drony w czasie wojny. W lutym 2023 roku ukraiński parlament (Rada Najwyższa) uchwalił przepisy zawieszające VAT i cła na import BSP oraz niektórego sprzętu powiązanego (jak termowizory, celowniki itd.) na czas obowiązywania stanu wojennego ukrinform.net. Oznacza to, że drony mogą być sprowadzane do Ukrainy bez podatku, o ile przeznaczone są na potrzeby obrony lub kluczowe potrzeby państwa. Początkowo ustawa obejmowała import do co najmniej 1 stycznia 2024 roku ukrinform.net, a podobne rozwiązania zostały przedłużone wraz z trwaniem wojny. Jedynym wyjątkiem są drony pochodzące z państw-agresorów (np. Rosja lub Białoruś), które nie kwalifikują się do zwolnienia podatkowego ukrinform.net. Zniesienie ceł i VAT-u ułatwiło i potaniło sprowadzanie tak potrzebnych dronów przez wojsko, wolontariuszy oraz NGO. Dodatkowo w 2023 Ukraina zwolniła z opłat celnych niektóre podzespoły do dronów (np. światłowodowe elementy sterowania), aby wzmocnić krajową produkcję dronów ukrinform.net. W skrócie, w czasie wojny Ukraina traktuje drony i ich części jako priorytetowy import, ograniczając formalności do minimum.
Dokumentacja i pozwolenia importowe/eksportowe: Nawet przy zwolnieniach podatkowych import dronów wymaga odpowiedniej dokumentacji. Nadawca musi przygotować zgłoszenie celne importowe, wystawić fakturę handlową oraz często dokumenty potwierdzające, że dron spełnia określone normy (np. certyfikaty sprzętu) globalpost.ua. Dla dronów zaawansowanych lub specjalistycznych ukraińskie prawo może dodatkowo wymagać specjalnego pozwolenia importowego lub licencji globalpost.ua. Dotyczy to m.in. wojskowych BSP albo dronów z szyfrowanym systemem łączności. Firmy logistyczne specjalizujące się w dostawach na Ukrainę (jak GlobalPost) zdobywają wszystkie wymagane licencje z wyprzedzeniem i mogą obsłużyć odprawę celną na preferencyjnych zasadach (z wykorzystaniem zwolnień podatkowych) globalpost.ua. Po stronie eksportowej firmy również muszą przygotować zgłoszenia wywozowe i uzyskać zezwolenie eksportowe od krajowych urzędów (jak opisano dla Polski). Wszystkie przesyłki muszą też być zgodne z międzynarodowymi przepisami lotniczymi/spedycyjnymi – np. baterie do dronów wymagają odpowiedniego traktowania jako materiały niebezpieczne. Firmy takie jak TS2 i GlobalPost podkreślają, że ściśle przestrzegają procedur celnych i przepisów bezpieczeństwa, żeby przesyłki dronów nie były opóźniane ani zatrzymywane globalpost.ua globalpost.ua.
Agencje celne i usługi logistyczne: Ze względu na złożoność procedur wiele ukraińskich organizacji opiera się na wyspecjalizowanych dostawcach logistycznych w imporcie dronów. Tacy operatorzy konsolidują przesyłki i przyspieszają odprawę celną. Przykładowo GlobalPost w Polsce oferuje odbiór przesyłek dronów na lotnisku w Warszawie, obsługę dokumentów tranzytowych (wystawiając deklarację tranzytową T1), a potem import sprzętu na Ukrainę bez konieczności opłacania podatków przez odbiorcę globalpost.ua. Za takie usługi pobierana jest opłata za dostawę i pośrednictwo celne, ale upraszczają one proces dla zamawiającego. Operatorzy ci zwykle mają niezbędne pozwolenia oraz doświadczenie w imporcie dronów, co zmniejsza ryzyko problemów celnych. Dzięki korzystaniu z doświadczonego spedytora, grupa wolontariuszy z Ukrainy może zamówić drony za granicą i otrzymać je całkowicie legalnie, korzystając z odstępstw w czasie wojny.
Ubezpieczenie i odpowiedzialność: Wysyłka wartościowych dronów do strefy wojennej wiąże się z ryzykiem. Firmy logistyczne zazwyczaj oferują ubezpieczenie lub wliczone w cenę odszkodowanie w przypadku utraty lub uszkodzenia przesyłki. GlobalPost, na przykład, gwarantuje rekompensatę zgodnie z warunkami ubezpieczenia lub umową kurierską, jeśli przesyłka zostanie utracona lub uszkodzona w transporcie globalpost.ua. To bardzo istotne, biorąc pod uwagę wysokie ceny dronów profesjonalnych. Firmy spedycyjne udostępniają także numery śledzenia przesyłek, by monitorować transport na Ukrainę globalpost.ua. Stosują środki bezpieczeństwa i protokoły poufności (np. szyfrowanie danych klienta), by chronić wrażliwe transporty globalpost.ua. Od odbioru do dostawy utrzymanie łańcucha kontroli nad sprzętem i bezpieczeństwa jest priorytetem, zwłaszcza że niektóre akcesoria do dronów mogą być przedmiotem zainteresowania przeciwnika lub przemytników.

Ceny dronów i szczegóły kosztowe

Koszt dronów różni się ogromnie w zależności od typu i możliwości. Poniżej przybliżone poziomy cenowe różnych kategorii dronów, które Ukraina importuje lub wykorzystuje, według dostępnych danych:

Małe drony komercyjne: Łatwo dostępne drony konsumenckie i półprofesjonalne są stosunkowo tanie. Dron DJI Mavic lub podobny dron rozpoznawczy kosztuje zwykle około 1 500–3 000 USD za sztukę ts2.tech. Nawet zaawansowane drony z kamerą termowizyjną (np. DJI Mavic 3T lub Matrice 30T) kosztują zwykle poniżej 10 000 USD. Przykładowo, DJI Matrice 300 RTK (dron przemysłowy używany do obserwacji) sprzedawany jest za ok. 13 000–14 000 USD ts2.store. Te kwoty umożliwiają wolontariuszom zbiórki na setki takich dronów. W tym segmencie dominują marki chińskie (DJI, Autel); zaawansowane drony Autel EVO II i EVO Max kosztują od ok. 3 000 do 10 000 USD, podobnie jak modele DJI ts2.store.
Drony typu FPV Kamikaze: Amatorskie drony first-person-view są niezwykle tanie. Koszt złożenia FPV quadcoptera zdolnego przenosić małą głowicę bojową to ok. 400–500 USD (bez materiału wybuchowego) ts2.tech. Budowane są z części modelarskich (ramy, silniki, kamery, radio) i często używają gogli VR do sterowania. Nawet dodając granat czy improwizowaną amunicję, całkowity koszt jednego „kamikadze” jest grubo poniżej 1 000 USD – dlatego Ukraina i Rosja używają ich masowo. Dron FPV, który zniszczy czołg wart kilka milionów dolarów, zapewnia ogromną przewagę kosztową ts2.tech. Wraz ze wzrostem produkcji na Ukrainie koszt jednostkowy jeszcze spadł (według niektórych źródeł lokalnie produkowane FPV w 2024 powstają z części za ok. 300 USD dzięki zamówieniom hurtowym). Ukrainie na cel 1 miliona FPV potrzeba budżetu rzędu kilkuset milionów dolarów, co pokrywa się z kwotą ~500 USD za sztukę.
Amunicja krążąca (loitering munitions): Te jednorazowego użytku drony uderzeniowe różnią się rozmiarem. Amerykański Switchblade 300 (do zwalczania celów osobowych) wyceniany był w mediach na kilka tysięcy dolarów za sztukę, podczas gdy większy Switchblade 600 (przeciwpancerny) kosztuje zapewne dziesiątki tysięcy. Polski Warmate był w 2017 wyceniany na ok. 26 000 USD (≈34 tys. USD w 2024 po inflacji) en.wikipedia.org. Zestaw Warmate z wyposażeniem to już kilkaset tysięcy dolarów. Dron izraelski Harop (nie używany na Ukrainie, ale jako przykład) kosztuje ok. 100 tys. USD lub więcej. Generalnie amunicja krążąca jest dużo tańsza niż rakiety, ale droższa od FPV. Ukraińskie drony tej klasy jak Hrim czy Thunder (Athlon Avia) najpewniej są również w przedziale kilkunastu–kilkudziesięciu tysięcy USD. Irański Shahed-136 (używany przez Rosję) szacowany jest na poniżej 100 000 USD ts2.tech, co umożliwia Rosji stosowanie ataków rojami dronów. Ukraińskie drony dalekiego zasięgu (np. AQ-400 Scythe firmy Terminal Autonomy) mają kosztować tylko ok. 30 000 USD za sztukę dzięki prostej konstrukcji ze sklejki i samochodowej elektronice ts2.tech.
Wysokiej klasy drony wojskowe: Duże i zaawansowane bezzałogowce mają bardzo wysoką cenę. Uzbrojony Bayraktar TB2 kosztuje około 5 mln USD za jednostkę (co potwierdzają publiczne zbiórki funduszy w Europie na zakup TB2 w 2022 r.) en.wikipedia.org. W tej cenie zawarte są zwykle dron, naziemna stacja kontroli i sprzęt pomocniczy. Dla porównania amerykański MQ-9 Reaper kosztuje ok. 30 mln USD, więc TB2 jest stosunkowo tani jak na bojowego BSP en.wikipedia.org. Ukraiński dron rozpoznawczy Raybird-3 kosztuje ponad 1 mln USD za zestaw kilku maszyn ts2.tech. Ukraiński ciężki quadkopter GOR (AirLogix) – ok. 200 000 USD za sztukę ts2.tech, co wynika z jego unikalnej konstrukcji długolotnej. Maleńkie nano-drony Black Hornet są ekstremalnie kosztowne jak na swój rozmiar – pakiet brytyjsko-norweski dla Ukrainy miał wartość 9,3 mln USD za nieujawnioną liczbę sztuk, a wcześniej cały zestaw Black Hornet (dwa drony i stacja bazowa) wyceniano na dziesiątki tysięcy dolarów. Podsumowując: zaawansowane drony wojskowe to koszt od kilkudziesięciu tysięcy (małe urządzenia taktyczne) do kilku milionów dolarów (duże, uzbrojone systemy). Ukraińska strategia łączy takie drogie aktywa ze „sztormami” tanich dronów dla optymalnej efektywności kosztowej.
Akcesoria do dronów i szkolenia: Warto pamiętać, że oprócz samych platform powietrznych są również koszty wyposażenia dodatkowego. Kamery termowizyjne, gimbale, stanowiska kontrolne, anteny, oprogramowanie mogą mieć znaczący wpływ na cenę. Przykładowo DJI Mavic 3T (z termowizją) kosztuje ponad 5 000 USD, czyli dwa razy więcej niż wersja bez czujnika termowizyjnego. Systemy antydronowe (zakłócacze itp.) także są drogie (przenośny „karabin” zagłuszający może kosztować 10 000–20 000 USD). Szkolenia operatorów to kolejna pozycja kosztowa – często wliczana w pakiety pomocowe. Gdy Wielka Brytania dostarczała drony Ukrainie, zwykle obejmowało to także szkolenia; podobnie firma Baykar zapewniała kursy obsługi TB2 w ramach zakupu. Jednak wielu ukraińskich operatorów szkoli się samodzielnie lub na krótkich kursach organizowanych przez wolontariuszy, co obniża koszt (praktycznie darmowa siła robocza, ważne są głównie same drony).

Wysyłka i dostawa dronów na Ukrainę: koszty, terminy, procedury

Przemieszczanie dronów z zagranicy na Ukrainę wymaga sprawnej logistyki, zwłaszcza ze względu na pilność potrzeb wojennych. Dostawy różnią się nieco w zależności od tego, czy zamawia je osoba prywatna, organizacja czy wojsko, ale istnieją wspólne elementy logistyczne:

Metody dostawy i terminy: Większość przesyłek dronów na Ukrainę odbywa się za pomocą transportu lotniczego lub kuriera, aby zminimalizować czas dostawy. Z krajów sąsiadujących w Europie dostawa może być bardzo szybka – zazwyczaj 2–5 dni w transporcie. Na przykład wysyłka z Polski na Ukrainę może trwać tylko 2–4 dni globalpost.ua. Z innych miejsc w UE zwykle jest to około 5–7 dni globalpost.ua. Przesyłki transatlantyckie (np. z USA) mogą dotrzeć w około tydzień ekspresowym frachtem lotniczym, choć ekonomiczna wysyłka lub przesyłka morska może trwać 4–6 tygodni covertdrones.com us.meest.com. Z Azji Wschodniej (Chiny, Korea itp.) dostawy lotnicze docierają na Ukrainę średnio w 10–12 dni globalpost.ua. Szacunki te zakładają korzystanie z dedykowanych operatorów logistycznych, którzy szybko przeprowadzają odprawę celną. W czasie czynnych działań wojennych niektóre trasy mogą być opóźnione, ale generalnie „pipeline” dla dronów został zoptymalizowany, by działać jak najszybciej (często przez Polskę jako główny hub wjazdowy). Zwykłe cywilne usługi kurierskie (DHL, FedEx, Meest itp.) są wykorzystywane do mniejszych paczek, podczas gdy większe drony wojskowe mogą być dostarczane samolotami cargo lub ciężarówkami z Europy.
Procedury dla różnych odbiorców: Prywatne osoby na Ukrainie (lub ochotnicy) mogą zamawiać i odbierać drony, choć zazwyczaj współpracują z organizacjami wolontariackimi lub fundacjami. Od lipca 2022 roku tysiące przesyłek prywatnych dronów – takich jak DJI Mavic nadsyłane przez ukraińską diasporę – trafiło na Ukrainę. Zgodnie z przepisami wojennymi, indywidualny odbiorca może sprowadzić drona bez płacenia cła lub podatku VAT ukrinform.net. Wciąż konieczne jest przejście przez odprawę celną, przedstawienie faktury i zgłoszenia importowego, ale firmy takie jak GlobalPost oferują pomoc w tych formalnościach globalpost.ua. Firmy i NGO często importują drony hurtowo. Zdarza się, że sprowadzają dziesiątki dronów jednocześnie jako dar dla armii. Firmy logistyczne oferują rabaty przy dużych wolumenach przesyłek (np. GlobalPost udziela zniżek przy 10+ przesyłkach w miesiącu i indywidualne wyceny przy 50+) globalpost.ua. Te podmioty zwykle współpracują bezpośrednio z agentami celnymi, by mieć komplet dokumentacji (w tym ew. pozwolenia importowe na wybrane modele). Ponieważ większość NGO sprowadza drony na potrzeby wojska, działają ściśle wg wytycznych rządu, korzystając ze zwolnień podatkowych i unikając problemów prawnych. Agencje rządowe i wojsko mają swoje własne kanały: duże wojskowe darowizny dronów (np. amerykańskie Switchblade czy Puma) dostarczane są bezpośrednio do Polski wojskowymi samolotami transportowymi, a następnie przekazywane ukraińskiej logistyce wojskowej. Takie dostawy realizowane są wedle protokołów rząd–rząd i są priorytetowo odprawiane (traktowane jak pomoc wojskowa, a nie towar komercyjny). Gdy Ministerstwo Obrony Ukrainy samo kupuje drony za swój budżet, angażuje autoryzowane agencje importu uzbrojenia. W 2023 roku MON Ukrainy planowało wydać ₴20 mld (~500 mln $) na zakup UAV ukrinform.net, a zamówienia najpewniej docierały lotami czarterowymi lub konwojami we współpracy z dostawcami. Podsumowując: przesyłki prywatne i NGO korzystają z kanałów komercyjnych, a wojskowe – z państwowych, lecz obie ścieżki korzystają z obecnych ułatwień importowych.
Dostawa bezpośrednio do adresata i dystrybucja: Firmy takie jak TS2 oraz GlobalPost oferują dostawę „pod drzwi” na Ukrainę, czyli obsługę przesyłki od nadawcy zagranicznego aż po dostarczenie pod wskazany adres na Ukrainie. Sklep internetowy TS2 podkreśla dostawę na „każdy adres na świecie, również na Ukrainę (eksport VAT-free do Ukrainy)” ts2.store. Oznacza to, że klient w Ukrainie (osoba prywatna lub jednostka) może zamówić drona online i otrzymać go bez kłopotliwej odprawy celnej – sprzedawca/eksporter zajmuje się formalnościami. Wiele przesyłek trafia do centralnych punktów przeładunkowych lub magazynów w bezpieczniejszych regionach Ukrainy (np. Lwów, Kijów), skąd są rozdzielane na jednostki frontowe. Na terenie Ukrainy używane są krajowe firmy kurierskie (Nova Poshta, Ukrposhta itd.) do doręczania dronów osobom końcowym. Dostawa krajowa trwa zwykle 1–3 dni i jest bardzo tania (ok. 75 UAH, czyli tylko 2–3 $ za małą paczkę) nebodron.com.ua. Tak więc gdy drony trafią już na Ukrainę, dostarczenie ich wojsku lub odbiorcom jest dość szybkie. Największe wyzwania to etap międzynarodowy i granica – które powyższe rozwiązania znacznie usprawniły.
Paczkuwanie i koszty wysyłki: Drony i ich baterie to sprzęt wrażliwy, więc są starannie pakowane (często w twardych walizkach lub pudłach z wypełnieniem ochronnym). Koszt wysyłki zależy od wagi/rozmiaru i szybkości transportu. Mały dron, jak DJI Mavic (poniżej 1 kg), można wysłać np. z UE na Ukrainę stosunkowo niedrogo (50–100 $ kurierem). Większe drony lub przesyłki zbiorcze są droższe – np. wysłanie paczki 20 kg dronów to koszt kilkuset dolarów lotniczo. Część grup wolontariackich raportowała opłaty za bagaż liniowy lub fracht nawet 10–15 $/kg za ekspresową wysyłkę. Jednak ze względu na wagę tych dostaw wielu operatorów logistycznych oferowało zniżki na transport dronów. Jak podkreślano, GlobalPost aktywnie optymalizuje koszty przewozu UAV, wiedząc że każdy zaoszczędzony dolar może pójść na kolejnego drona globalpost.ua globalpost.ua. Dodatkowo, niektóre przesyłki charytatywne przewożone były bezpłatnie przez partnerskie linie lotnicze lub w ramach lotów pomocy wojskowej. Ostatecznie, choć dokładne koszty są zmienne, środowisko starało się zapewnić maksymalną efektywność kosztową – m.in. poprzez łączenie dużych ładunków i rozłożenie kosztów stałych na większą liczbę dronów.
Odprawa celna i czas obsługi: Dzięki tymczasowym przepisom importowym odprawa celna dronów jest stosunkowo szybka, ale wymaga koordynacji. Firmy z doświadczeniem potrafią przeprowadzić odprawę na granicy w ciągu kilku godzin. Na przykład przesyłka docierająca rano na lotnisko w Polsce może w ciągu doby po formalnościach trafić ciężarówką za granicę ukraińską. Kurierzy podkreślają, że realizują codzienne importy z UE na Ukrainę globalpost.ua. Wąskim gardłem bywa uzyskanie niezbędnych certyfikatów końcowego użytkownika (military end-use) lub potwierdzenie miejsca docelowego (by zapobiegać odsprzedaży lub przekierowaniu sprzętu). Rząd Ukrainy uprościł homologację nowych modeli dronów i procedury importowe – nierzadko wystarcza cyfrowe zgłoszenie dokumentów. W początkach 2022 r. zdarzały się przypadki, gdy wysyłki ochotnicze utknęły na odprawie celnej, lecz w 2023 roku te trudności zostały w dużej mierze rozwiązane poprzez uproszczone procedury i politykę priorytetyzacji sprzętu obronnego.

Podsumowując, wysyłka dronów na Ukrainę stała się sprawnie działającym systemem: zwolnienia z podatków i ceł obniżają koszty i przyspieszają dostawy, wyspecjalizowane firmy logistyczne dbają o zgodność z przepisami, a efektywna sieć dostaw zapewnia szybkie dostarczenie dronów do potrzebujących – czy to do wolontariusza, czy wojskowej jednostki dronowej. Bezprecedensowa skala transferów UAV na Ukrainę od 2022 roku w praktyce stworzyła swoisty nieformalny most powietrzny, zaopatrując pole walki w technologie bezzałogowe w niespotykanym tempie.

Rola TS2.Tech / TS2.Store w dostawach dronów na Ukrainę

TS2 Space (TS2.tech) – wraz z platformą e-commerce TS2.store – wyrosło na kluczowego pośrednika w imporcie dronów na Ukrainę. TS2 to firma z siedzibą w Warszawie, specjalizująca się w rozwiązaniach satelitarnych, dronach i zaawansowanym sprzęcie militarnym. Od początku wojny TS2 aktywnie wspiera Ukrainę, eksportując drony dual-use i powiązany sprzęt. Wybrane aspekty roli TS2:

Legalny eksport i pozwolenia: TS2 Space zajmuje się wszystkimi formalnościami eksportu dronów z UE na Ukrainę. Firma specjalizuje się w eksporcie dronów dual-use i oferuje je bez podatku VAT zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej ts2.tech. Oznacza to, że ukraiński klient kupując poprzez TS2 nie płaci VAT-u w Polsce, a Ukraina podczas wojny zwalnia z VAT importowy – koszt jest więc minimalizowany. Kluczowo TS2 uzyskuje oficjalne pozwolenia eksportowe od polskich władz. Firma koordynuje formalności z Ministerstwem Rozwoju i Technologii, otrzymując stosowne licencje na każdy transport dronów ts2.tech. Dzięki pełnej zgodności z przepisami eksportowymi TS2 daje klientowi pewność legalnego przejścia przez odprawę ts2.tech. Firma zaznacza, że uzyskanie pozwolenia trwa do ok. 14 dni, lecz ich doświadczenie sprawia, że proces ten zwykle jest szybki i bezproblemowy ts2.tech.
Oferta produktowa (TS2 Store): Poprzez TS2.store firma sprzedaje szeroką gamę dronów i sprzętu przydatnego Ukrainie. W katalogu znajdują się drony DJI Enterprise (np. Mavic 3 Enterprise, Matrice 300 RTK, Matrice 30T, Mavic 3 Thermal) i drony Autel Robotics (seria EVO II i EVO Max) ts2.store. Są to zaawansowane drony komercyjne często używane przez wojsko do rozpoznania i wskazywania celów. TS2 oferuje też FPV, systemy antydronowe, kamery termowizyjne, urządzenia łączności (telefony satelitarne, radia), noktowizję i inne ts2.store ts2.store. TS2 jest w praktyce sklepem „one-stop” dla jednostek czy NGO przygotowujących się do działań w terenie. Ważne, że TS2 reklamuje wysyłkę na cały świat i gwarantuje dostawę na Ukrainę wraz z obsługą formalności eksportowych ts2.store. Ukraińscy klienci mogą zamawiać drony w swojej lokalnej walucie (hrywna) przez sklep online, co podkreśla dostosowanie oferty do potrzeb Ukrainy ts2.store ts2.store.
Dostawy dla wojska i NGO: TS2 stało się jednym z głównych dostawców dronów komercyjnych dla kijowskich sił specjalnych i wywiadowczych intelligenceonline.com. Zgodnie z Intelligence Online, w ciągu kilku miesięcy po inwazji 2022 r. TS2 Space zapewniało na Ukrainę nie tylko drony, ale również chiński sprzęt SIGINT i zakłócający, których Ukrainie brakowało intelligenceonline.com. Świadczy to o głębokim zaangażowaniu TS2 w sourcing wyspecjalizowanych technologii: najprawdopodobniej sprowadza chińskie przenośne zagłuszacze dronów czy urządzenia przechwytujące, których nie dostarczają oficjalnie rządy Zachodu. Globalne możliwości sourcingu (Chiny, USA, Europa) i szybka dostawa sprawiają, że TS2 stało się dla ukraińskich jednostek liniowych ważnym źródłem nowoczesnego sprzętu. Dodatkowo firma wsparła liczne zbiórki crowdfundingowe. Media społecznościowe TS2 pokazują aktywne wsparcie Ukrainy; firma często współpracuje z fundacjami wolontariackimi, które zbierają środki na drony, a potem realizują zamówienia przez TS2.store.
Doświadczenie i doradztwo: Poza samą sprzedażą TS2.tech (serwis) pełni również rolę centrum wiedzy. Firma publikuje raporty – np. obszerny „Drony na Ukrainie (2022–2025)” – prezentujące stan wojny dronowej ts2.tech ts2.tech. Dzięki dzieleniu się wiedzą o innowacjach, producentach i zastosowaniach dronów TS2 buduje wizerunek eksperta na rynku. Ta pozycja zaufania ułatwia klientom decyzje zakupowe, np. dotyczące wyboru dronów czy systemów antydronowych. Zespół TS2 zapewnia także wsparcie techniczne po zakupie, np. szkolenia czy serwis sprzętu. Ponieważ firma działa również w branży komunikacji satelitarnej, znana jest z dostaw terminali Starlink, telefonów satelitarnych i radiostacji dla Ukrainy – co dobrze wpisuje się we wsparcie operacji dronowych wymagających stabilnych łączy.
Wsparcie VAT-free i logistyczne: TS2 podkreśla, że eksport przez Polskę na Ukrainę odbywa się bez podatku VAT oraz że oferują wysyłkę międzynarodową ts2.store. Wskazuje to, że TS2 korzysta z polskiego zwolnienia z VAT dla eksportu (stawka 0%) oraz z ukraińskiego zniesienia podatku importowego, co pozwala na przekazywanie oszczędności kupującemu. Podmioty rządowe lub NGO z Ukrainy mogą zapewne płacić w USD/EUR i ominąć dalsze podatki. Zespół logistyczny TS2 blisko współpracuje ze spedytorami; mając bazę w Warszawie, mogą regularnie konsolidować przesyłki i wysyłać je drogą lądową lub lotniczą na Ukrainę. Obecność TS2 w Warszawie (blisko tras do Lwowa/Kijowa) jest strategiczna. Klient w praktyce otrzymuje zaufanego pośrednika, który zajmuje się dokumentacją, pozwoleniami i transportem, dzięki czemu może skupić się na korzystaniu ze sprzętu zamiast walki z biurokracją.

Podsumowując, TS2 Space/TS2.store odgrywa kluczową rolę pośrednika w łańcuchu dostaw dronów na Ukrainę. Tworzy legalną, efektywną ścieżkę pozwalającą sprowadzić wysokiej klasy drony i powiązane technologie od globalnych producentów bezpośrednio do ukraińskich użytkowników. Załatwiając pozwolenia eksportowe i oferując zakupy bez podatku, TS2 ułatwia dostęp do zaawansowanych dronów ukraińskim jednostkom wojskowym, rządowym, firmom czy nawet osobom prywatnym. Duży wkład firmy w wyposażenie sił specjalnych i jej działalność informacyjna potwierdzają jej znaczenie. TS2 to przykład, jak prywatne przedsiębiorstwo z sąsiedniego kraju NATO może wykorzystać swoje doświadczenie i lokalizację do wsparcia Ukrainy z minimalną biurokracją ts2.tech intelligenceonline.com. Szerzej rzecz ujmując, sukces firm takich jak TS2 pokazuje też narodziny nowego modelu biznesowego w tej wojnie: wyspecjalizowanych dostawców technologii, którzy łączą rynki Zachodu i Wschodu, przyspieszając przepływ sprzętu dual-use tam, gdzie jest najbardziej potrzebny.

Źródła: Powyższe informacje pochodzą z różnych źródeł, w tym z oficjalnej strony internetowej TS2 oraz raportów, ukraińskich serwisów informacyjnych i analiz z zakresu obronności. Kluczowe odniesienia obejmują raport TS2.tech „Drony na Ukrainie (2022–2025): Raport kompleksowy” ts2.tech ts2.tech, który zbiera dane m.in. z Reutersa, DefenseScoop i innych; oficjalne oświadczenia ukraińskie za pośrednictwem Ukrinform dotyczące zniesienia ceł importowych ukrinform.net; oraz szczegóły z raportów wywiadu i branżowych na temat działalności TS2 intelligenceonline.com. Wszystkie cytowania źródeł są zamieszczone w tekście w formacie 【source†lines】 dla weryfikacji.

Tags: drony, handel, Ukraina