Historic Liftoff! Poland’s “Star Scientist” Launches on SpaceX Dragon—All the Inside Details on the Ax-4 Mission, Crew and Experiments

Historyczny Start! Polski „Naukowiec Gwiazd” na pokładzie SpaceX Dragon — wszystkie szczegóły misji Ax-4, załogi i eksperymentów

  • O 02:31 EDT (08:31 CEST) wystartował z Platformy 39A kapsuła SpaceX Crew Dragon Grace na misję Ax-4.
  • Na pokładzie Ax-4 znajdują się Dowódczyni Peggy Whitson (USA), Pilot Shubhanshu Shukla (Indie), Specjaliści misji Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska) i Tibor Kapu (Węgry).
  • Sławosz Uznański-Wiśniewski został drugim Polakiem w historii lotów kosmicznych i pierwszym obywatelem Polski na ISS.
  • Ax-4 kończy 47-letnią przerwę polskiego udziału w załogowych lotach kosmicznych; ostatnim Polakiem był Mirosław Hermaszewski na Sojuzie 30 w 1978 roku.
  • Sławosz Uznański-Wiśniewski urodził się 12 kwietnia 1984 roku i jest inżynierem systemów odpornych na promieniowanie w CERN oraz współtwórcą monitora SpaceRadMon-NG.
  • Został wybrany jako Astronauta Projektu ESA w 2022 roku i przydzielony do Ax-4 w sierpniu 2024.
  • Ładunek IGNIS na Ax-4 obejmuje 13 eksperymentów w ramach programu Ax-4, w tym SpaceRadMon-NG do mapowania stref promieniowania na ISS.
  • AstroMentalHealth to badanie psychologii astronautów w formie wideopamiętnika prowadzone przez dr Agnieszkę Skorupę.
  • Bioreaktory z mikroalgami i badania nad wytrzymałością niesporczaków to część IGNIS koordynowana przez ESA jako przyszłe systemy podtrzymywania życia.
  • Plan lotu Ax-4 przewiduje start 25 czerwca o 08:31, dokowanie 26 czerwca około 13:00, 14-dniowy program badań od 26 czerwca do 10 lipca i lądowanie u wybrzeży Florydy około 11 lipca.

1. Dlaczego dzisiejszy lot ma znaczenie

O 02:31 EDT (08:31 CEST) zupełnie nowy SpaceX Crew Dragon ochrzczony Grace wystartował z platformy 39A, zabierając czterech astronautów na misję Axiom Mission 4 (Ax-4) — a z nimi marzenia trzech narodów o powrocie do załogowych lotów kosmicznych po ponad czterech dekadach. Wśród pasażerów znajduje się dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, który właśnie został drugim Polakiem w historii — i pierwszym obywatelem Polski na ISS. [1] [2]

2. Międzynarodowa załoga w skrócie

RolaImię i nazwiskoNaródWyróżnik
DowódczyniPeggy WhitsonUSA5. lot kosmiczny; 675 dni na orbicie — rekord USA [3]
PilotShubhanshu ShuklaIndiePierwszy Hindus w kosmosie od 1984 r. [4]
Specjalista misjiSławosz Uznański-WiśniewskiPolskaInżynier CERN; 41 lat; pierwszy Polak na ISS [5] [6]
Specjalista misjiTibor KapuWęgryPierwszy Węgier na ISS [7]

„To była niesamowita jazda pod górę.”
— Dowódczyni Peggy Whitson do centrum kontroli SpaceX tuż po osiągnięciu orbity [8]

3. Polski powrót po 47 latach

  • Jedynym wcześniejszym polskim kosmonautą był Mirosław Hermaszewski, który poleciał na pokładzie Sojuza 30 w 1978 r.; Ax-4 kończy tę przerwę. [9]
  • Oglądający z warszawskiego Centrum Nauki Kopernik premier Donald Tusk wyraził entuzjazm: „Damy radę! Polska sięgnęła gwiazd.” [10]
  • Dyrektor generalny ESA Josef Aschbacher nazwał Uznańskiego „jasną gwiazdą” europejskich ambicji kosmicznych. [11]

4. Kim jest Sławosz Uznański-Wiśniewski?

Kluczowe faktySzczegóły
Data urodzenia12 kwietnia 1984 — Dzień Kosmonauty!
WykształcenieInżynier systemów odpornych na promieniowanie w CERN; współtwórca monitora promieniowania SpaceRadMon-NG, który leci z nim. [12]
Status ESAWybrany jako Astronauta Projektu (rezerwa z Polski) w 2022; przydzielony do Ax-4 w sierpniu 2024. [13]
SzkolenieOpanował systemy podtrzymywania życia Dragona, procedury ISS i sytuacje awaryjne; towarzyszył Marcusowi Wandtowi (Szwecja) podczas Ax-3. [14]
CiekawostkaZabrał liofilizowane pierogi i obrączki ślubne z meteorytem. [15]

5. Ładunek naukowy: dlaczego IGNIS ma znaczenie

Polska nazywa swój wkład na ISS IGNIS — 13 eksperymentów w ramach 60 całkowitych misji Ax-4. Najważniejsze:

  • SpaceRadMon-NG — miniaturowy dozymetr z CERN i polskiego start-upu SigmaLabs, do mapowania stref promieniowania na ISS. [16]
  • AstroMentalHealth — badanie psychologii astronautów w formie wideopamiętnika, prowadzone przez dr Agnieszkę Skorupę (Uniwersytet Śląski). [17]
  • Bioreaktory z mikroalgami i badania nad wytrzymałością niesporczaków, koordynowane przez ESA jako przyszłe systemy podtrzymywania życia. [18]

6. Plan lotu i co dalej

WydarzenieGodzina (CEST)Źródło
Start25 czerwca, 08:31 [19]
Wejście na orbitę Dragona „Grace”T+9 min [20]
Autonomiczne dokowanie26 czerwca ~13:00 [21]
Otwarcie włazu i powitanie26 czerwca ~15:10 [22]
14-dniowy program badawczy26 czerwca – 10 lipca [23]
Lądowanie u wybrzeży Florydy~11 lipca (planowane)Harmonogram misji NASA [24]

NASA TV, Axiom Space i SpaceX będą transmitować dokowanie od godz. 05:00 CEST w czwartek. [25]

7. Szerszy kontekst: orbita komercyjna i polityczny dramat

  • Axiom Space wykorzystuje te czarterowe loty do torowania drogi dla prywatnego następcy ISS; pierwsze moduły mają trafić na orbitę w 2028 roku. [26]
  • Start był przekładany sześciokrotnie z powodu internetowej sprzeczki między Elonem Muskiem a prezydentem USA Donaldem Trumpem, który zagroził cofnięciem federalnych kontraktów. [27]
  • Wszystkie trzy rządy zapłaciły za miejsca; Węgry ujawniły kwotę 100 milionów dolarów; Polska i Indie nie komentują. [28]

8. Głosy ekspertów

EkspertWypowiedźDlaczego to ważne
Peggy Whitson (dowódczyni Ax-4)„Niesamowita jazda pod górę.” [29]Dowód na bezbłędny start Dragona.
Josef Aschbacher (dyrektor generalny ESA)Uznański to „jasna gwiazda” Europy. [30]Sygnalizuje wsparcie ESA dla mniejszych państw członkowskich.
Dr Agnieszka Skorupa (AstroMentalHealth)Będzie analizować mimikę i język „aby zrozumieć izolację w kosmosie.” [31]Pokazuje głębię polskiego programu badawczego.
Donald Tusk (premier Polski)„Polska sięgnęła gwiazd.” [32]Oddaje dumę narodową.

9. Na co zwracać uwagę

  1. Przesył danych o promieniowaniu: SpaceRadMon-NG prześle pierwsze mapy promieniowania na ISS w ciągu 72 godzin.
  2. Rozmowy z premierami: Narendra Modi i Donald Tusk mają zaplanowane rozmowy na żywo z ISS w przyszłym tygodniu. [33]
  3. Powrót: Dragon Grace musi przetrwać płonące wejście w atmosferę i wodowanie na Atlantyku — to zawsze najbardziej ryzykowna faza misji.

Podsumowanie

Ax-4 to coś więcej niż kosmiczna przejażdżka dla czwórki narodowych bohaterów; to próba generalna przed przyszłością po ISS, w której komercyjne stacje, nowe potęgi kosmiczne i doświadczeni eksploratorzy dzielą jedną orbitę. Z pierogami, mikroalgami i monitorem promieniowania na pokładzie, polski naukowiec gwiazd symbolizuje tę przyszłość — a sądząc po dzisiejszym bezbłędnym starcie, ta przyszłość już się rozpoczęła.

References

1. wiadomosci.onet.pl, 2. www.reuters.com, 3. www.reuters.com, 4. indiatimes.com, 5. home.cern, 6. www.polskieradio.pl, 7. www.theguardian.com, 8. www.reuters.com, 9. www.polskieradio.pl, 10. www.theguardian.com, 11. warsawpoint.com, 12. home.cern, 13. www.esa.int, 14. warsawpoint.com, 15. wiadomosci.onet.pl, 16. home.cern, 17. wiadomosci.onet.pl, 18. www.theguardian.com, 19. wiadomosci.onet.pl, 20. www.reuters.com, 21. www.nasa.gov, 22. wiadomosci.onet.pl, 23. www.reuters.com, 24. www.nasa.gov, 25. www.nasa.gov, 26. www.reuters.com, 27. www.theguardian.com, 28. www.theguardian.com, 29. www.reuters.com, 30. warsawpoint.com, 31. wiadomosci.onet.pl, 32. www.theguardian.com, 33. www.theguardian.com

You Won’t Believe Why the San Fernando Valley Just Shook: Inside the 2.7‑Magnitude Sherman Oaks Quake—and What It Really Tells Us About L.A.’s Seismic Future
Previous Story

Nie uwierzysz, dlaczego właśnie zatrzęsła się Dolina San Fernando: Wewnątrz trzęsienia ziemi o magnitudzie 2,7 w Sherman Oaks — i co naprawdę mówi nam to o sejsmicznej przyszłości Los Angeles

Quantum Leap: Satellite QKD’s Race to Secure the Global Data Economy (2024–2031)
Next Story

Quantowy skok: wyścig satelitarnego QKD o zabezpieczenie globalnej gospodarki danymi (2024–2031)

Stock Market Today

  • Soybeans Rally as US-China Trade Talks Support Prices; Export Inspections Show Slower Shipments
    October 27, 2025, 8:20 PM EDT. Soybeans are rallying 25-29 cents as markets digest easing trade tensions following weekend talks. The cmdtyView national average cash price is $10.01 1/4 per bushel, up about 28.5 cents, with nearby futures higher. Soymeal futures gain about $4.60 and Soy Oil advances 50-57 points. Export Inspections show 1.061 MMT shipped in the week, led by Mexico (155,418 MT) with shipments to Egypt and Italy also noted; year-to-date shipments total 6.715 MMT, roughly 36.9% below last year. China remains out of the market, though weekend discussions produced a framework for talks on substantial US purchases. Brazil's crop was 36% planted per AgRural. The market sees improving demand as policy dialogue continues.
  • Cotton Holds Gains on Monday as US-China Talks Signal Cautious Optimism
    October 27, 2025, 8:19 PM EDT. Cotton futures closed Monday higher after intraday gains, ending with gains of 30 to 36 points. Crude oil traded up a nickel to $61.55 and the US dollar index weakened modestly as markets weighed news of US-China talks. Negotiators produced a constructive framework for a Thursday discussion between President Trump and President Xi, a signal markets view as supportive for risk assets, including cotton. The Seam reported 679 bales sold in the Friday online auction at an average of 58.95 cents per pound. The Cotlook A Index rose 25 points to 75.55 cents. ICE-certified stocks were steady at 17,552 bales. Front-months closed higher: Dec 25 at 64.56 (up 36), Mar 26 at 66.07 (up 36), May 26 at 67.30 (up 35).
  • Hogs Start Week Lower as Futures, Prices Slip; Pork Cutout Dips
    October 27, 2025, 8:16 PM EDT. Lean hog futures posted 40 to 95 cent losses across most contracts on Monday. The USDA national base hog price came in at $85.29 per cwt, down 27 cents from Friday. The CME Lean Hog Index slipped to $92.95, a drop of 68 cents. The pork carcass cutout value declined to $101.08 per cwt, down $1.66, though the picnic and rib primals were firmer. USDA estimated federally inspected hog slaughter for Monday at 493,000 head, up 1,000 from last week and 5,000 above the same week a year earlier. The week's early tone reflects tighter margins and ongoing supply dynamics as producers adjust to slower demand and seasonal factors.
  • Corn Futures Rally Spurs Monday Gains as Export Data Points Upbeat Demand
    October 27, 2025, 8:14 PM EDT. Corn futures were higher to start the week, adding roughly 5 to 10 cents across most contracts. The CmdtyView cash price rose about 5.5 cents to $3.88 1/4. Export inspections showed 1.187 MMT (46.75 mbu) shipped in the week ended Oct 23, down 10.38% WoW but up 38.11% YoY. Mexico was the top destination at 366,473 MT, with 173,669 MT to South Korea. Marketing-year shipments totalled 10.533 MMT, up 57.83% YoY. In nearby trade, Dec 25 corn closed at $4.28 3/4, nearby cash at $3.88 1/4, Mar 26 at $4.44 1/4, and May 26 at $4.53 3/4. US-China talks over the weekend were constructive; no corn specifics, but the framework kept sentiment firmer.
  • Cattle Collapse Extends to Monday as Spec Longs Head for Exits
    October 27, 2025, 8:13 PM EDT. Live cattle and Feeder Cattle extended their expanded limits on Monday as spec longs retreat. Live cattle futures closed lower by about $5-$10, after a bounce earlier, while Feeder Cattle hit the expanded limit of $13.75 across most contracts. Cash trade was softer, with NE cattle around $230. The CME Feeder Cattle Index rose to $367.55. The weekly OKC feeder auction showed significant losses, with feeders and calves down $30-$50. Long liquidation follows last week's Trump tariff comments and ongoing border talks, amid easing US-Brazil tensions. USDA boxed beef prices were higher in the Monday PM report, with Choice near $378 and Select around $362; Monday federally inspected slaughter ran 105,000 head.
Go toTop