Przetargi satelitarne na Ukrainie – przegląd i analiza (2016–2025)

Poniżej znajduje się uporządkowany przegląd najważniejszych ukraińskich przetargów (2016–2025) związanych z łącznością satelitarną i sprzętem, od największego do najmniejszego budżetu (wartości przeliczone na USD według aktualnych kursów). Każda pozycja zawiera tytuł przetargu, zakres, budżet (w walucie pierwotnej oraz USD), organizację zamawiającą (z podaniem sektora), harmonogram, uczestników (jeśli znani) oraz strategiczne lub przemysłowe znaczenie.

Jednostka Wojskowa K1412 – Wielokanałowe Systemy Odbioru Sygnałów („Skywer MR2”)

• Zakres i cele: Zakup specjalnych odbiorników wielokanałowych zdolnych do konwersji analogowo-cyfrowej, analizy, demodulacji i dekodowania sygnałów satelitarnych („Skywer MR2”). Systemy te mają służyć do przechwytywania i przetwarzania komunikacji satelitarnej, co prawdopodobnie zwiększy możliwości wywiadu sygnałowego. Zatenderowano dwa duże pakiety (odpowiednio 12 i 8 sztuk), aby wyposażyć tę jednostkę wojskową w łącznie 20 takich urządzeń.
• Budżet: 16 800 000 ₴ + 12 800 000 ₴ (łącznie 29,6 mln UAH, ok. 720 000 USD). Każdy pakiet zamówiono w trybie przetargu otwartego w październiku 2024 youcontrol.com.ua youcontrol.com.ua. Dodatkowy, mniejszy zakup na początku 2025 roku (3 szt. za ok. 5,03 mln ₴) jeszcze bardziej rozwinął tę zdolność youcontrol.com.ua.
• Instytucja zamawiająca: Jednostka Wojskowa „K1412” (obwód lwowski) – jednostka Ministerstwa Obrony (sektor publiczny).
• Harmonogram: Przetargi ogłoszone 1.10.2024, oferty do połowy października; umowy podpisane 24.10.2024 youcontrol.com.ua youcontrol.com.ua. Uzupełniający zakup zrealizowano 2.04.2025 youcontrol.com.ua.
• Uczestnicy i wykonawcy: Lwowska firma technologiczna ATIKA-IT LLC była dostawcą dla umów z 2024 roku (zwycięskie oferty 16,7976 mln ₴ oraz 12,7968 mln ₴) youcontrol.com.ua youcontrol.com.ua. Oznacza to krajowe pochodzenie systemów Skywer MR2. (Mini-przetarg z 2025 r. na 3 sztuki (prawdopodobnie tryb negocjacyjny) także zrealizowany przez ATIKA-IT.)
• Znaczenie: Zakupy te znacząco zwiększają możliwości Ukrainy w zakresie monitorowania i przechwytywania komunikacji satelitarnej. W kontekście trwającego konfliktu tego typu sprzęt ma strategiczne znaczenie dla wywiadu (np. podsłuch łączności satelitarnych przeciwnika). Inwestycja wskazuje również na rozwój krajowych kompetencji przemysłowych (dostawca jest rodzimy), co jest istotne dla bezpieczeństwa i samodzielności państwa.

Służba Wywiadu Zagranicznego (SZR) – Stacje Przechwytu Sygnałów Satelitarnych „Skywer MR2”

• Zakres i cele: Zakup wielokanałowych systemów przechwytu sygnałów satelitarnych Skywer MR2 (podobnych jak wyżej). Służba Wywiadu kupiła 9 sztuk Skywer MR2, aby zwiększyć krajowe zdolności wywiadu sygnałowego oraz analizowania sygnałów satelitarnych.
• Budżet: 12 300 000 ₴ (ok. 295 000 USD). Przetarg (ogłoszony 30.04.2024) prowadzony był w formule otwartej, z planowanymi wydatkami 12,3 mln UAH dzo.com.ua dzo.com.ua. Zakończono z sukcesem 11.06.2024 po ocenie ofert.
• Instytucja zamawiająca: Służba Wywiadu Zagranicznego Ukrainy (Служба зовнішньої розвідки) – państwowa agencja wywiadowcza.
• Harmonogram: Ogłoszono 30.04.2024, przyjmowanie ofert do 08.05, a umowę podpisano w czerwcu 2024 dzo.com.ua dzo.com.ua.
• Uczestnicy: Szczegóły oferentów są ograniczone, ale przetarg był konkurencyjny. (Ze względu na specjalistyczny charakter prawdopodobnie startowało tylko kilku kwalifikowanych dostawców. Oferta wygrana była równa wartości planowanej, co sugeruje być może jednego oferenta mieszczącego się w zakładanym budżecie).
• Znaczenie: Ta inwestycja wzmacnia infrastrukturę wywiadowczą Ukrainy. Dzięki nowoczesnym odbiornikom sygnałów satelitarnych agencja może przechwytywać i dekodować transmisje satelitarne – kluczowe dla strategicznego nadzoru oraz pozyskiwania danych wywiadu wojskowego i dyplomatycznego. Podkreśla to ukraiński nacisk na rozwój wywiadu elektronicznego przy nowoczesnych metodach komunikacji w regionie.

Służba Wywiadu Zagranicznego (SZR) – Odbiorniki Przechwytu Sygnałów (Przetarg Utajniony)

• Zakres i cele: Zakup odbiorników sygnałów (najprawdopodobniej odbiorniki sygnałów satelitarnych lub radiowych) – 4 zaawansowanych odbiorników sygnałów przeznaczonych do niejawnego przechwytywania sygnałów komunikacji satelitarnej lub innej. Opis przetargu („Приймач сигналів”) sugeruje nacisk na przechwytywanie i przetwarzanie strumieni sygnałowych.
• Budżet: 10 824 000 ₴ (ok. 260 000 USD). Przeprowadzono bez użycia elektronicznego systemu zakupów (niepubliczna/negocjacyjna procedura), prawdopodobnie z powodu tajemnicy procedury【35†】. Kwota wskazuje na bardzo wysoką klasę urządzeń (ok. 2,7 mln ₴ za sztukę).
• Instytucja zamawiająca: Służba Wywiadu Zagranicznego (SZR) – sektor państwowy. (siedziba: Kijów)
• Harmonogram: Opublikowano pod koniec listopada 2024, realizacja w trybie bezprzetargowym. Zakończono do końca 2024. (Brak fazy publicznej ze względu na wrażliwy charakter zamówienia).
• Uczestnicy: Nie ujawniono publicznie. Kontrakt prawdopodobnie przyznano bezpośrednio zaufanemu dostawcy.
• Znaczenie: Podkreśla rozwój utajnionych zdolności wywiadu Ukrainy. Zakup takich odbiorników w trybie zamkniętym sugeruje, że mogą to być nowoczesne lub wrażliwe technologie do przechwytywania komunikacji przeciwnika. Pokazuje to pilną, wojenną potrzebę szybkiego wdrożenia sprzętu wywiadowczego bez zwłoki przetargowej.

Służba Wywiadu Zagranicznego (SZR) – Zestaw Systemu Łączności Satelitarnej

• Zakres i cele: Zakup wyposażenia dla systemu łączności satelitarnej (1 zestaw), aby zapewnić zabezpieczoną lub niezależną komunikację. Pozycja ta prawdopodobnie obejmuje stację lub terminal łączności satelitarnej zdolny do zapewnienia szerokopasmowej łączności (być może przenośny VSAT lub podobny). Przetarg może obejmować sprzęt i usługę początkową do uruchomienia łącza satelitarnego.
• Budżet: 9 999 816 ₴ (niemal 10 mln UAH, ok. 240 000 USD). Przetarg otwarty ogłoszony w marcu 2025 opendatabot.ua opendatabot.ua. Zakończony pod koniec marca z ofertami, finalizowany w kwietniu 2025. Ostateczna cena kontraktu to ok. 9,999 mln ₴.
• Instytucja zamawiająca: Służba Wywiadu Zagranicznego (SZR) – sektor państwowy.
• Harmonogram: Opublikowano 19.03.2025, zakończono do 30.04.2025 opendatabot.ua opendatabot.ua.
• Uczestnicy i wykonawca: Przynajmniej jeden oferent – LLC “Ukrainian Microwave Technologies” (UMT) – wystartował w przetargu i najprawdopodobniej wygrał opendatabot.ua. UMT to kijowska prywatna spółka specjalizująca się w sprzęcie komunikacyjnym (producent sprzętu telekomunikacyjnego). Ograniczona konkurencja sugeruje niszowego dostawcę jako wykonawcę zamówienia.
• Znaczenie: Dla wywiadu dedykowany zestaw łączności satelitarnej zapewnia niezależny, bezpieczny kanał komunikacji – kluczowy dla odporności i poufności. Strategicznie może służyć do łączenia centrali z operacyjnymi grupami lub pobierania danych w warunkach niedostępności zwykłych sieci. Udział krajowego producenta (UMT) to również przykład wzmocnienia lokalnych kompetencji technologicznych.

Służba Wywiadu Zagranicznego (SZR) – Wielokanałowy Kompleks Łączności/Przechwytu

• Zakres i cele: Zakup „wielokanałowego kompleksu” (2 zestawy) związanego z satelitarną infrastrukturą telekomunikacyjną. Szczegóły są szczątkowe, ale opis sugeruje zintegrowany system mogący obsługiwać wiele kanałów łączności satelitarnej jednocześnie. Może to być mobilny węzeł komunikacyjny lub kompleks przechwytujący przetwarzający wiele sygnałów równolegle.
• Budżet: 9 000 000 ₴ (ok. 217 000 USD). Przetarg z końca 2024 r. przeprowadzono w trybie negocjacyjnym nieelektronicznym, co wskazuje na jego wrażliwy charakter【42†】. Kwota obejmuje 2 zestawy (po 4,5 mln ₴ każdy).
• Instytucja zamawiająca: Służba Wywiadu Zagranicznego (SZR) – sektor państwowy.
• Harmonogram: Ogłoszono 11.11.2024 i szybko zrealizowano w trybie bezpośrednim (bez aukcji publicznej).
• Uczestnicy: Nie podano publicznie z powodu zamkniętej metody. Najpewniej agencja podpisała umowę bezpośrednio ze specjalistycznym dostawcą.
• Znaczenie: Taki kompleks znacząco zwiększa przepustowość i elastyczność infrastruktury łączności satelitarnej lub przechwytującej Ukrainy. Jako wielokanałowy może obsługiwać kilka łączy lub przechwytów satelitarnych jednocześnie – ważne w sytuacji dużych wolumenów komunikacji w czasie konfliktu. Potwierdza to kontynuację inwestycji w panowanie komunikacyjne i zabezpieczone łącza dla wywiadu lub wojska.

JSC “Ukrgazvydobuvannya” – Zestawy Internetu Satelitarnego Starlink dla Odległych Lokalizacji

• Zakres i cele: Zakup zestawów internetowych Starlink dla zapewnienia szybkiego łącza poprzez satelitę. Ukrgazvydobuvannya – państwowa spółka wydobycia gazu – zamówiła 181 zestawów Starlink (z ok. 3 mies. usługą) w celu wsparcia łączności w odległych zakładach lub w razie awarii. Zapewnia to ciągłość działania nawet przy utracie sieci naziemnych (zagrożenie wojenne).
• Budżet: 7 900 650 ₴ (ok. 190 000 USD). Ten przetarg (grudzień 2024) dotyczył 181 zestawów【49†】. Nastąpiła licytacja konkurencyjna: początkowa cena ~7,95 mln ₴ została zbita do wygranej oferty ok. 7,2 mln ₴ auctions.prozorro.gov.ua, co wskazuje na udział kilku konkurentów. (Dwa podobne przetargi z września i listopada 2024, przewidziane na 6,84 mln i 8,31 mln ₴ za 181 zestawów każdy, zostały anulowane, prawdopodobnie połączono je z tym udanym zakupem.)
• Instytucja zamawiająca: JSC Ukrgazvydobuvannya – największy ukraiński producent gazu ziemnego (przedsiębiorstwo państwowe, sektor energetyczny).
• Harmonogram: Ogłoszono 30.12.2024, aukcja w styczniu 2025. Przeprowadzono kilka rund, najniższa oferta to 6,86 mln ₴, umowa podpisana na 7,199999 mln ₴ na początku 2025 auctions.prozorro.gov.ua.
• Uczestnicy i wykonawca: Brało udział co najmniej dwóch oferentów – była licytacja w dół. Nazwa zwycięzcy nie została podana, ale najpewniej był to autoryzowany dystrybutor Starlink lub dostawca technologiczny na Ukrainie. (Sprzęt Starlink pochodzi zwykle przez SpaceX lub lokalnych partnerów; spadek ceny sugeruje realną konkurencję na rynku).
• Znaczenie: To kluczowy przykład wykorzystania konstelacji Starlink od SpaceX w infrastrukturze krytycznej. Wyposażenie setek odległych obiektów w internet satelitarny minimalizuje ryzyko utraty łączności w wyniku awarii telekomunikacyjnych lub sabotażu. Strategicznie, w czasie wojny, pozwala utrzymać komunikację sektora energetycznego. Pokazuje to także szerokie zastosowanie Starlink na Ukrainie przez sektor militarny i cywilny, podkreślając jego rolę geopolityczną w utrzymaniu łączności【49†】.

Ukrgasbank (Bank Państwowy) – 100 Systemów Internetu Starlink dla Odporności Sieci

• Zakres i cele: Dostawa 100 sztuk sprzętu sieciowego do internetu Starlink (sprzęt plus serwis gwarancyjny) dla państwowego banku Ukrgasbank. Pozwala to oddziałom i kluczowym operacjom utrzymać łączność satelitarną w razie awarii internetu naziemnego. To rezerwowe rozwiązanie komunikacyjne wykorzystujące szerokopasmowy internet w niskiej orbicie Starlink.
• Budżet: 5 677 000 ₴ (bez VAT, ok. 140 000 USD). Odpowiada to ₴56,77 tys. za zestaw (ok. 1,5 tys. USD za sztukę), najpewniej obejmowało sprzęt Starlink oraz opłacony okres usług prozorro.gov.ua. Przetarg przeprowadzony jako zamówienie bezpośrednie (bez przetargu otwartego) w grudniu 2022 w momencie nasilonych ataków na infrastrukturę.
• Instytucja zamawiająca: PJSC „AB Ukrgasbank” – znaczący bank ukraiński (podmiot sektora publicznego). Warto zaznaczyć, że Ukrgasbank formalnie nie jest klasyczną instytucją budżetową, lecz dla tego strategicznego zakupu stosował publiczne procedury zakupowe.
• Harmonogram: Przetarg ogłoszono 19.12.2022 i zakończono (umowa podpisana) w tym samym miesiącu prozorro.gov.ua. Montaż i dostawa miały nastąpić do 1.05.2023 prozorro.gov.ua. Szybki tryb i negocjacja były spowodowane sytuacją wojenną.
• Uczestnicy i wykonawca: Ponieważ nie była to procedura konkurencyjna, bank zapewne kupił sprzęt bezpośrednio u autoryzowanego dystrybutora Starlink. (Dokumentacja nie wymienia oferentów; była to umowa negocjowana dla szybkiego pozyskania terminali).
• Znaczenie: Ten zakup pokazuje, jak infrastruktura finansowa została ochroniona dzięki łączności satelitarnej. Instalując 100 zestawów Starlink, Ukrgasbank zapewnił sobie możliwość działania – nawet w warunkach przerw energetycznych czy internetowych – co jest kluczowe dla gospodarki i nastrojów obywatelskich. Wpisuje się to w szerszy trend inwestycji ukraińskich instytucji w internet satelitarny jako element odporności prozorro.gov.ua.

Inne istotne przetargi i zastosowania technologii satelitarnych

• Władze regionalne (obrona/administracja): Administracja Obwodu Zaporożskiego (Departament Wsparcia Obrony) zakupiła sprzęt Starlink na potrzeby lokalnych sił obrony. Przykładowo w latach 2023–2024 nabyto zestawy Starlink Internet Satellite Dish (Roam) oraz zestawy Starlink Gen3 Standard o wartości ok. 5 mln ₴ każdy zakupivli.pro. Terminale rozdysponowano jednostkom wojskowym, szpitalom i innym służbom krytycznym na terenie Zaporoża, co potwierdza zdecentralizowane działania na rzecz poprawy łączności dla obrony i sytuacji awaryjnych. Inwestycje lokalnych władz w Starlink świadczą o jego znaczeniu w rejonach dotkniętych walkami.
• Krajowe Centrum Kosmiczne: Państwowe Centrum Zarządzania i Kontroli Środków Kosmicznych (NCCUISM) będące częścią Państwowej Agencji Kosmicznej nabyło sprzęt wzmacniający ukraińskie możliwości satelitarne. W 2020 roku rozpisano przetarg na kompleks sprzętowo-programowy „Odbiór, demodulacja i dekodowanie informacji z satelitów obserwacji Ziemi” o wartości ok. 2,8 mln ₴ opendatabot.ua. To nowoczesny moduł naziemnej stacji odbiorczej służący do pobierania danych (obrazy, telemetria) z satelitów obserwacji Ziemi. Zrealizowano go przez krajową firmę technologiczną w 2020, a w 2021 roku dobudowano nowszy moduł (ok. 1,63 mln ₴). Znaczenie: Przeglądane inwestycje podnoszą zdolność Ukrainy do samodzielnego pobierania obrazów satelitarnych (np. z własnego Sich-2-30 lub satelitów sojuszniczych) na potrzeby wywiadowcze i kartograficzne – bez polegania na zagranicznych stacjach naziemnych. Wzmocnienie infrastruktury naziemnej ma wartość geopolityczną, bo pozwala na niezależny dostęp do krytycznych danych geoprzestrzennych.
• Służby bezpieczeństwa i ratunkowe: Zakupy o mniejszej skali dowodzą, że komunikacja satelitarna jest używana w różnych służbach. Przykładowo, Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) w obwodzie mikołajowskim nabyła mobilny zestaw łączności satelitarnej w 2018 roku (89 000 ₴), a jednostki Państwowej Służby ds. Sytuacji Nadzwyczajnych w 2020 roku zakupiły przenośne terminale satelitarne (po 96 000 ₴) na potrzeby łączności kryzysowej【61†】. Te przenośne zestawy (najpewniej BGAN lub Thuraya/IP sprzed ery Starlink) zapewniały awaryjne połączenia głosowe i transmisję danych dla ratowników i funkcjonariuszy. Wczesna ich adopcja świadczyła o zrozumieniu, że niezawodna łączność w akcjach terenowych (zwłaszcza w rejonach odległych lub zniszczonych) ratuje życie. W latach 2022–2023 Starlink w dużej mierze wyparł starsze systemy ze względu na wyższą przepustowość, lecz schemat zakupów pokazuje stałe, ogólnokrajowe dążenie do wyposażania kluczowych służb w łączność satelitarną.

Każdy z powyższych przetargów, zarówno na sprzęt wywiadowczy, jak i dostęp do internetu satelitarnego, pokazuje strategiczne priorytetyzowanie technologii satelitarnych przez Ukrainę. Te inwestycje mają znaczenie geopolityczne: wzmacniają bezpieczeństwo państwa (lepszy wywiad i odporna łączność), gwarantują ciągłość działania administracji i gospodarki w trudnych warunkach oraz sprzyjają pewnej samodzielności technologicznej (udział krajowych wykonawców i infrastruktury). Całościowo zamówienia dotyczące systemów satelitarnych od 2016 roku odzwierciedlają adaptacyjną odpowiedź Ukrainy na nowe zagrożenia oraz dążenie do modernizacji łączności i zdolności kosmicznych. youcontrol.com.ua prozorro.gov.ua

Źródła: Do powyższej analizy wykorzystano odpowiednie dane przetargowe i dokumenty z publicznej platformy zamówień Prozorro, portali analitycznych Dozorro/Opentender oraz dostarczonego pliku z raportem przetargowym dzo.com.ua opendatabot.ua. Informacje obejmują oficjalne tytuły przetargów, budżety w hrywnie ukraińskiej, przeliczenie na dolary amerykańskie (kursy połowy 2025 roku) oraz dane z przyznanych kontraktów i informacje o uczestnikach, jeśli były dostępne. Ilustrują one, jak Ukraina wykorzystuje technologie satelitarne w sektorach obrony, wywiadu, energetyki, finansów i ratownictwa w celu wzmocnienia swojej odporności operacyjnej i przewagi strategicznej.