خلاصه اخبار هوش مصنوعی ژوئن ۲۰۲۵: پیشرفت‌ها، شگفتی‌ها و تحولات جهانی

ژوئن ۲۰۲۵ ماهی تاریخی برای هوش مصنوعی بود، با پیشرفت‌های بزرگ و رویدادهای غیرمنتظره در حوزه‌های هوش مصنوعی مولد، رباتیک، سلامت، دفاع، مقررات‌گذاری و کسب‌وکار. از مدل‌های نسل جدید هوش مصنوعی و ربات‌هایی که وارد کارخانه‌ها شدند تا ابزارهای نوین هوش مصنوعی در سلامت و درخواست‌های تازه برای نظارت، چشم‌انداز هوش مصنوعی شاهد تحولات سریع بود. در زیر گزارشی جامع به سبک خبری آمده که خلاصه‌ای از مهم‌ترین به‌روزرسانی‌ها و شگفتی‌های هوش مصنوعی این ماه را ارائه می‌دهد.

دستاوردهای هوش مصنوعی مولد و مدل‌های جدید

OpenAI گامی نوین در هوش مصنوعی مولد را نشان داد و مدیرعامل سام آلتمن اعلام کرد که GPT-5 در راه است. آلتمن در یک پادکست رسمی گفت GPT-5 انتظار می‌رود تابستان ۲۰۲۵ عرضه شود (هنوز تاریخ دقیقی اعلام نشده است) adweek.com. آزمایش‌کنندگان اولیه گزارش داده‌اند که این مدل «به طور محسوسی بهتر» از GPT-4 است adweek.com که نوید ارتقای قابل توجهی در قابلیت‌ها می‌دهد. OpenAI همچنین در حال بررسی شیوه‌های جدید کسب درآمد است: آلتمن فاش کرد که او «کاملاً مخالف» تبلیغات در ChatGPT نیست، اما تأکید کرد که تغییر پاسخ‌های مدل بر اساس پرداخت تبلیغ‌دهندگان یک «لحظه‌ بی‌اعتمادی» خواهد بود adweek.com. او خاطر نشان کرد هر گونه تبلیغی احتمالاً خارج از پاسخ‌های چت‌بات نمایش داده می‌شود تا سلامت پاسخ‌ها زیر سؤال نرود.

در همین حال، رقابت در زمینه هوش مصنوعی مولد در همه جبهه‌ها شدت گرفته است. شرکت خلاقیت‌آفرین Midjourney اولین سیستم تبدیل متن به ویدئو خود با نام Model V1 را معرفی کرد که به کاربران اجازه می‌دهد کلیپ‌های متحرک کوتاه با دستورات متنی بسازند crescendo.ai. کاربران اولیه گفته‌اند ویدئوهای ۱۶ ثانیه‌ای این مدل کنترل پیشرفته‌ای بر حرکت و سبک دارند و Midjourney را به رقیبی برای Runway و مدل آزمایشی ویدئویی OpenAI («سورا») تبدیل کرده‌اند crescendo.ai. در جبهه متن‌باز، استارتاپ چینی MiniMax مدل بزرگ M1 خود را به عنوان یک رقیب متن‌باز عرضه کرد. MiniMax ادعا دارد M1 با توان محاسباتی بسیار پایین‌تر عملکردی پیشرفته دارد و آن را تحت مجوز Apache 2.0 منتشر کرده تا استفاده گسترده صنعتی را تشویق کند winbuzzer.com. و اگرچه مدل نسل بعدی متا، یعنی LLaMA 4 “Behemoth” به علت مشکلات عملکردی تا اواخر ۲۰۲۵ به تعویق افتاده است winbuzzer.com winbuzzer.com، اما اکوسیستم کلی سرشار از بازیگران جدید و ارتقاهای تازه است.

پیشرفت‌های رباتیک و اتوماسیون

در ماه ژوئن، هوش مصنوعی گام‌های جسورانه‌ای از حوزه دیجیتال به دنیای فیزیکی برداشت. Google DeepMind مدل Gemini Robotics On-Device را معرفی کرد، مدلی از هوش مصنوعی رباتیک که به طور محلی روی خود ربات (و نه در فضای ابری) اجرا می‌شود deepmind.google. این مدل کارآمد دیداری-زبانی-عملیاتی، مهارت‌های عمومی در کار با اشیا را نمایش می‌دهد — یعنی پیروی از دستورات زبان طبیعی و انجام کارهای پیچیده‌ای چون باز کردن زیپ کیف‌ها و تا کردن لباس‌ها، آن‌هم کاملاً روی خود ربات deepmind.google. اجرای بدون اینترنت آن وعده کاهش تأخیر و اطمینان بیشتر در محیط‌هایی با اتصال ضعیف را می‌دهد. گوگل ابزاری برای توسعه‌دهندگان آماده کرده که امکان شخصی‌سازی مدل برای وظایف جدید را با تنها ۵۰ نمونه آموزشی میسر می‌کند؛ این رو به سوی ربات‌هایی سازگارتر و خودگردان‌تر است deepmind.google deepmind.google.

ربات‌ها همچنین وارد خطوط تولید کارخانه‌ها شده‌اند. در یک اتفاق بی‌سابقه صنعتی، شرکت تایوانی فاکس‌کان و سازنده تراشه امریکایی انویدیا اعلام کردند که برنامه دارند ربات‌های انسان‌نما را وارد خط تولید محصولات الکترونیکی کنند reuters.com. منابع می‌گویند کارخانه جدید فاکس‌کان در هوستون آمریکا، که قرار است سال آینده سرورهای هوش مصنوعی انویدیا را تولید کند، از ربات‌های شبیه انسان برای مونتاژ و حمل مواد استفاده خواهد کرد. در صورت تحقق، این اولین بار خواهد بود که محصولات انویدیا با کمک ربات‌های انسان‌نما تولید می‌شود و همچنین نخستین تجربه فاکس‌کان در استفاده از چنین ربات‌هایی در فرآیند ساخت است reuters.com. شرکت‌ها هدف دارند تا ربات‌ها را تا سه‌ماهه اول ۲۰۲۶ آماده به کار کنند، بعد از آموزش‌شان برای کارهایی چون برداشتن قطعات، اتصال کابل‌ها و دیگر وظایف خط تولید reuters.com reuters.com. ناظران این اقدام را نقطه عطفی می‌دانند که می‌تواند تولید صنعتی را متحول کند؛ آزمایشی برای آنکه مشخص شود آیا ربات‌های انسان‌نمای دو پا یا چرخ‌دار می‌توانند جایگزین کارگر انسانی شوند یا نه.

در خبری جالب‌تر، ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی حتی وارد زمین ورزش شدند. پژوهشگران چینی یک ربات چهارپا را معرفی کردند که می‌تواند با انسان‌ها بدمینتون بازی کند و با استفاده از بینایی و تصمیم‌گیری آنی مبتنی بر هوش مصنوعی قادر به زدن و بازگرداندن توپ است crescendo.ai. توانایی این ربات در پیش‌بینی حرکات و تنظیم استراتژی، بلوغ فزاینده هوش مصنوعی را در وظایف فیزیکی به نمایش می‌گذارد. اگرچه فعلاً تنها یک نمونه نمایشی پژوهشی است، اما نوید همکاری انسان و ربات را در تفریح، آموزش و حتی زمینه‌های فراتر می‌دهد — نگاهی غافلگیرکننده به مهارت ربات‌ها در چابکی و هماهنگی چشم و دست در محیط‌های پویای انسانی crescendo.ai.

هوش مصنوعی در سلامت و زیست‌فناوری

عرصه سلامت در ژوئن شاهد استقرار قابل توجه هوش مصنوعی و دستورالعمل‌های جدید بود. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اولین سیستم هوش مصنوعی داخلی خود را راه‌اندازی کرد؛ مدلی زبانی بزرگ به نام «السا». بنا بر اعلام FDA، السا برای خلاصه‌سازی گزارش‌های عوارض دارویی، مقایسه برچسب‌های محصولات دارویی و حتی تولید کد کامپیوتری برای تحلیل داده‌های دارویی طراحی شده است — به بیان دیگر، این هوش مصنوعی به ناظران کمک می‌کند بینش‌هایی را از حجم عظیم داده‌های پزشکی استخراج کنند healthcare-brew.com. این نخستین گام FDA در استفاده از هوش مصنوعی برای امور خود است و بخشی از راهبرد کلی این سازمان برای بهره‌گیری از فناوری‌های جدید در نظارت بر سلامت عمومی به شمار می‌رود.

مراجع پزشکی همچنین بر ایمنی و شفافیت بیشتر هوش مصنوعی تأکید کردند. یازدهم ژوئن، انجمن پزشکی امریکا (AMA) سیاست جدیدی تصویب کرد که توسعه‌دهندگان ابزارهای بالینی هوش مصنوعی باید اطلاعات قابل توضیح ارائه دهند. AMA می‌خواهد توسعه‌دهندگان اطلاعات روشنی درباره ایمنی، اثربخشی و نحوه کار هوش مصنوعی در اختیار پزشکان قرار دهند healthcare-brew.com. این سیاست بازتاب نگرانی فزاینده‌ای است که پزشکان باید دلایل توصیه‌های یک سیستم هوش مصنوعی را بدانند، نه اینکه تنها به خروجی الگوریتم اعتماد کنند، تا ایمنی بیماران حفظ شود. این فراخوانی برای شفافیت بیشتر با گسترش ابزارهای تصمیم‌گیری و تشخیصی مبتنی بر هوش مصنوعی در بیمارستان‌هاست.

در بخش خصوصی نیز شرکت‌های سلامت استفاده از هوش مصنوعی را برای خدمات به بیماران گسترش دادند. مثلاً شرکت بیمه Cigna چت‌بات دستیار مجازی خود را در اپلیکیشن عرضه کرد تا به بیماران در مسیریابی پوشش بیمه‌ای و گزینه‌های مراقبتی کمک کند healthcare-brew.com. استارتاپ‌های سلامت دیجیتال نیز هوش مصنوعی را ادغام کردند: Hinge Health یک پلتفرم مبتنی بر هوش مصنوعی معرفی کرد که بیماران را به متخصصان ارتوپدی متصل می‌کند و اپلیکیشن سلامت روان Wysa چت‌بات «AI Gateway» را برای تسهیل گفتگو بین ارائه‌دهندگان خدمات درمانی و بیمه‌گران راه‌اندازی نمود healthcare-brew.com. هدف این ابزارها ساده‌سازی امور اداری و شخصی‌سازی مراقبت است که رشد نقش هوش مصنوعی در تجربه بیماران را نشان می‌دهد.

هوش مصنوعی همچنین در حال تسریع کشف دارو است. در اوایل ژوئن، مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) و شرکت زیست‌فناوری Recursion مدل هوش مصنوعی متن‌باز Boltz-2 را برای کمک به تحقیقات دارویی منتشر کردند healthcare-brew.com. Boltz-2 پیش‌بینی می‌کند که یک داروی پیشنهادی کوچک‌مولکول تا چه حد مؤثر خواهد بود و به دانشمندان کمک می‌کند تا داروهای بسیار مؤثرتری طراحی کنند. با متن‌باز کردن این ابزار، پژوهشگران امیدوارند فرایند توسعه دارو را در کل صنعت سرعت ببخشند. این یکی از چندین تلاشی است که در آن هوش مصنوعی برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های بیوشیمیایی و کشف درمان‌های جدید به روشی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر به کار گرفته می‌شود.

دفاع، امنیت و سوءاستفاده از هوش مصنوعی

تأثیر هوش مصنوعی بر امنیت ملی و جرم، در صدر خبرها قرار گرفت – آن هم به شکل‌هایی استراتژیک و نگرانی‌آور. در مناطق درگیری اروپای شرقی، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه اوکراین از دسته پهپادهای تقویت‌شده با هوش مصنوعی در عملیاتی مخفیانه علیه یک هدف نظامی باارزش استفاده کرد. این مأموریت با رمز «عملیات تار عنکبوت»، از پهپادهای نیمه‌خودران برای حمله گروهی به یک بمب‌افکن دوربرد روسیه بهره برد که هر پهپاد reportedly هزینه‌ای معادل یک آیفون داشت crescendo.ai. اگر این موضوع تایید شود، آغاز دوره‌ای جدید از جنگ‌افزارهای کم‌هزینه مبتنی بر هوش مصنوعی است، جایی که سلاح‌های خودران ارزان می‌توانند دارایی‌های گران‌قیمت نظامی را به چالش بکشند. تحلیلگران دفاعی تاکید کردند این امر می‌تواند تاکتیک‌های نظامی را متحول کند، چراکه پهپادهای هدایت‌شونده با هوش مصنوعی بدون به خطر انداختن جان خلبانان، امکان حملات دقیق را فراهم می‌کنند و به نیروهای کوچک‌تر برتری نامتقارن می‌دهند.

شرکت‌های فناوری غربی نیز به طور روزافزون وارد حوزه دفاعی شده‌اند. در واقع، متا (شرکت مادر فیسبوک) reportedly در حال توسعه عینک‌های نبرد واقعیت افزوده مجهز به هوش مصنوعی برای ارتش امریکا است crescendo.ai. این هدست‌های AR مخصوص می‌توانند داده‌های زنده میدان نبرد و پشتیبانی تصمیم‌گیری را از طریق هوش مصنوعی برای سربازان فراهم کنند و فناوری AR مصرفی را با نیازهای نظامی پیوند دهند. این پروژه – در صورت پیش رفتن – نشان می‌دهد غول‌های بزرگ فناوری وارد دنیای فناوری دفاعی شده‌اند و مرز میان سیلیکون‌ولی و پنتاگون در حال کمرنگ شدن است. همچنین علاقه روزافزون ارتش به بهره‌گیری از هوش مصنوعی پیشرفته (مانند بینایی رایانه‌ای و واقعیت افزوده) برای ارتقاء آگاهی محیطی و ارتباطات سربازان در میدان را منعکس می‌کند.

در حوزه امنیت داخلی، هوش مصنوعی هم در مقابله با جرم استفاده می‌شود و هم در ارتکاب جرم‌های جدید. در کانادا، بیمارستانی در نوا اسکوشیا سامانه شناسایی سلاح مبتنی بر هوش مصنوعی را در ورودی‌های خود برای جلوگیری از خشونت نصب کرد crescendo.ai. این سامانه با استفاده از بینایی رایانه‌ای، سلاح گرم یا سرد را هنگام ورود افراد به طور زنده شناسایی می‌کند و غربالگری غیرتهاجمی و هشدارهای فوری به نیروهای امنیتی می‌دهد. این آزمایش به دنبال افزایش نگرانی‌ها درباره خشونت، به بهبود ایمنی بیمارستان کمک می‌کند و نشان می‌دهد چگونه هوش مصنوعی می‌تواند امنیت عمومی را بدون نیاز به دستگاه‌های فلزیاب سنتی افزایش دهد.

در مقابل، موردی تکان‌دهنده در امریکا، جنبه تاریک هوش مصنوعی را در جرم نشان داد: پسر ۱۷ ساله‌ای قربانی یک کلاهبرداری «سوء‌استفاده جنسی با هوش مصنوعی» شد. مجرمان با استفاده از هوش مصنوعی تصاویر برهنه جعلی از او ساختند و از طریق پیامک او را تهدید کردند – حمله‌ای روانی که متاسفانه به خودکشی نوجوان در فوریه منجر شد. در ژوئن، پس از موج واکنش‌های عمومی، قانون‌گذاران امریکا برای سرعت دادن به تصویب «قانون حذف کن» (Take It Down Act) اقدام کردند؛ لایحه‌ای که با هدف مقابله با سوءاستفاده از هوش مصنوعی تولیدگر در اخاذی و تولید محتوای غیراخلاقی تهیه شده است crescendo.ai. این قانون پیشنهادی، مجازات برای اخاذی جنسی با کمک هوش مصنوعی را تشدید و روند حذف تصاویر غیراخلاقی تولید شده با هوش مصنوعی را بهبود می‌بخشد. این حادثه تلخ و واکنش دوحزبی قانون‌گذاران بر ضرورت فوری تدوین تدابیر حفاظتی در برابر سوءاستفاده از هوش مصنوعی در جرایم سایبری تاکید دارد.

تحولات کلان تجاری و جنگ جذب استعدادها در هوش مصنوعی

کسب‌وکار هوش مصنوعی در ژوئن ۲۰۲۵ با سرمایه‌گذاری‌های عظیم، جابه‌جایی استعدادها و ائتلاف‌های استراتژیک تعریف شد؛ چراکه شرکت‌ها برای رهبری در اقتصاد پررشد هوش مصنوعی رقابت می‌کنند. شاید مهم‌ترین نکته، اتهام سم آلتمن بود مبنی بر اینکه متا قصد دارد برترین مهندسان OpenAI را با پاداش امضای قرارداد ۱۰۰ میلیون دلاری جذب کند winbuzzer.com. در مصاحبه‌ای در اواسط ژوئن، مدیر اجرایی OpenAI مدعی شد که متا (شرکت مادر فیسبوک) بسته‌های حقوقی خیره‌کننده‌ای را برای جذب استعدادهایش پیشنهاد داده، پس از آنکه متا در حوزه هوش مصنوعی با مشکلات بسیاری روبرو شد. آلتمن گفت: «متا ما را بزرگ‌ترین رقیب خود می‌داند»، و تاکید کرد به اطلاع او هیچ‌یک از «بهترین افرادش» چنین پیشنهادهایی را نپذیرفته‌اند winbuzzer.com winbuzzer.com. این ادعا جنگ پررقابت برای جذب استعداد در هوش مصنوعی را آشکار می‌کند، جایی که پژوهشگران با تجربه، ارزشی هم‌سطح با ورزشکاران تراز اول پیدا کرده و قراردادهایی با ارقام ۹ رقمی دریافت می‌کنند.

جذب تهاجمی استعدادها توسط متا همزمان با هزینه‌کرد سنگین این شرکت برای رسیدن به رقیبان فناورانه صورت می‌گیرد. این شرکت در اواسط ژوئن ۱۴ میلیارد دلار برای سهم ۴۹ درصدی در شرکت Scale AI، یک شرکت پیشتاز برچسب‌گذاری داده‌ها، سرمایه‌گذاری کرد winbuzzer.com. این معامله – که عملاً خرید نصف یک زنجیره داده بسیار حیاتی در هوش مصنوعی است – با انتصاب بنیان‌گذار Scale به ریاست تیم «ابرهوشمندی» متا همراه بود winbuzzer.com. این اقدام جسورانه برای تأمین داده آموزشی و استعداد بیشتر است. با این حال، این حرکت واکنش‌هایی داشت – تنها یک روز بعد گزارش شد که گوگل (یکی از بزرگ‌ترین مشتریان Scale) قصد قطع همکاری را دارد، چراکه نگران شده مالکیت متا بی‌طرفی Scale را تضعیف می‌کند winbuzzer.com. این رویداد نشان می‌دهد چگونه آزمایشگاه‌های بزرگ هوش مصنوعی اکنون بر سر داده و استعداد به عنوان دارایی‌های راهبردی رقابت می‌کنند، حتی اگر این موضوع به همکاری‌های صنعتی لطمه بزند. همچنین هزینه‌های سرسام‌آور را برجسته می‌کند: تحلیل‌های اخیر تخمین می‌زنند آموزش مدل‌های پیشرفته مرزی هوش مصنوعی اکنون حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار هزینه دارد winbuzzer.com. در چنین بستری، خرج میلیاردها دلار – یا پیشنهاد ۱۰۰ میلیون دلار به یک پژوهشگر – به نظر شرط‌بندی حساب‌شده (هرچند نفس‌گیر) برای برتری آینده است.

در میانه این رقابت تسلیحاتی، بازیگران و مشارکت‌کنندگان جدیدی ظاهر شدند. میرا موراتی، مدیر فناوری پیشین OpenAI، با جذب ۲ میلیارد دلار سرمایه برای استارتاپ جدیدش، Thinking Machines Lab، با ارزشی معادل ۱۰ میلیارد دلار سر و صدای زیادی به پا کرد crescendo.ai. این استارتاپ که توسط سرمایه‌گذاران بزرگ حمایت می‌شود قصد دارد سیستم‌های پیشرفته عامل‌پایه هوش مصنوعی را برای استدلال و تصمیم‌گیری خودکار بسازد؛ مسأله‌ای که نشانگر اعتماد سرمایه‌گذاران به نسل بعدی هوش مصنوعی فراتر از چت‌بات‌هاست. در قلمروی کسب‌وکار، غول آی‌تی هند TCS با مایکروسافت شراکت کرد تا ۱۰۰ هزار کارمند خود را در سرویس‌های Azure OpenAI آموزش دهد و راهکارهای تجاری مبتنی بر هوش مصنوعی توسعه دهد crescendo.ai. و در آموزش، ناشر بریتانیایی Pearson با گوگل همکاری کرد تا ویژگی‌های هوش مصنوعی تدریس خصوصی را به کلاس‌های درس وارد کند. این همکاری چندساله با الگوریتم‌های هوش مصنوعی گوگل ابزارهای یادگیری شخصی‌سازی شده را ایجاد می‌کند که متناسب با نیاز هر دانش‌آموز تنظیم می‌شود و به معلمان برای پیگیری پیشرفت کمک می‌کند reuters.com reuters.com. مدیرعامل Pearson اظهار داشت هوش مصنوعی می‌تواند آموزش را از حالت یکسان برای همه به مسیرهای اختصاصی برای هر کودک بدل کند reuters.com. این همکاری‌ها نشان می‌دهد چگونه صنایع سنتی از طریق ائتلاف‌ها به سوی هوش مصنوعی حرکت می‌کنند و ابتکارات هوش مصنوعی رکورد جذب سرمایه را شکسته است.

حتی ائتلاف‌های بنیادین سخت‌افزاری نیز در حال تغییرند. در پیچشی غیرمنتظره، OpenAI استفاده از ظرفیت تراشه‌های هوش مصنوعی گوگل، رقیب خود، را آغاز کرده تا ChatGPT و دیگر سرویس‌هایش را راه‌اندازی کند reuters.com. یک منبع در رویترز تأیید کرد که OpenAI که عمدتاً از ابر Azure مایکروسافت و GPU‌های Nvidia استفاده می‌کرد اکنون از تراشه‌های پیشرفته TPU گوگل از طریق Google Cloud هم استفاده می‌کند reuters.com reuters.com. این نخستین استفاده جدی از پردازنده‌های غیر انویدیا توسط OpenAI است و همکاری کم‌سابقه‌ای بین دو رقیب بزرگ محسوب می‌شود. این توافق دو سر سود است؛ OpenAI قدرت پردازشی بیشتری (شاید با هزینه کمتر) برای پاسخ‌گویی به تقاضای فزاینده می‌یابد و گوگل یک مشتری پرآوازه برای TPUهای خود جلب می‌کند (که قبلاً به اپل، Anthropic و دیگران نیز اجاره داده بود) reuters.com reuters.com. این موضوع همچنین نشان می‌دهد حتی بزرگ‌ترین بازیگران هوش مصنوعی نیز گاهی باید برای گذر از کمبود تراشه و نیازهای زیرساختی،‌ در پشت صحنه با هم همکاری کنند تا محصولات هوش مصنوعی را در مقیاس بزرگ توسعه دهند.

تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل نیز به نقطه کانونی توجه تبدیل شد. آمازون با اذعان صریح به اینکه هوش مصنوعی مولد برخی از مشاغل دفتری را در این شرکت حذف خواهد کرد، خبرساز شد. مدیرعامل اندی جسی اعلام کرد که پیشرفت‌های هوش مصنوعی و اتوماسیون انتظار می‌رود طی سال‌های آینده تعداد نیروی انسانی اداری آمازون را کاهش دهد crescendo.ai. او اشاره کرد که در حالی‌که بسیاری از نقش‌ها با سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی جایگزین خواهند شد، نقش‌های دیگر تحول خواهند یافت و نیازمند یادگیری مهارت‌های جدید و همکاری با هوش مصنوعی توسط کارکنان خواهند بود crescendo.ai. آمازون از نیروی کار خود خواست تا ابزارهای هوش مصنوعی و آموزش‌ها را بپذیرند؛ روندی فراگیر که امروزه شرکت‌ها برای تطبیق با آینده ساختار خود را تغییر می‌دهند و کارکنان خود را آموزش مجدد می‌دهند. این اعتراف بی‌پرده پس از اقدامات مشابه در رسانه‌ها (به عنوان مثال، اینسایدر اخیراً ۲۱٪ از کارکنان خود را کاهش داد و همزمان بر تولید محتوای هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کرد) رخ داد و نشان می‌دهد که چگونه هوش مصنوعی بازار کار را دگرگون می‌کند. آن‌طور که جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، در رویدادی در اواخر ماه مه صراحتاً بیان کرد، «شما شغل‌تان را به کسی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کند، خواهید باخت» – هشداری که به افراد غیرانطباق‌پذیر، هشدار می‌دهد ممکن است جا بمانند crescendo.ai.

اخلاق، سیاست و نظارت بر هوش مصنوعی

با سرعت پیشرفت هوش مصنوعی، اخلاق و مقررات‌گذاری از موضوعات داغ ژوئن بودند. ائتلافی از گروه‌های پاسخگو در فناوری، پروژه‌ای به نام «پرونده‌های OpenAI» را راه‌اندازی کردند تا نور افکن را بر استارتاپ رازآلودی بیفکنند که موج هوش مصنوعی مولد را آغاز کرد. این پروژه به رهبری پروژه میداس و پروژه نظارت بر فناوری، در حال گردآوری مستنداتی درباره نگرانی‌های مدیریتی و اخلاقی در OpenAI است – از تغییر سیاق آن از غیرانتفاعی به انتفاعی، تا نحوه مدیریت مسائل ایمنی و تأثیر سرمایه‌گذاران techcrunch.com techcrunch.com. پرونده‌های OpenAI خواستار شفافیت و مسئولیت‌پذیری بیشتر در نحوه پیگیری هدف هوش عمومی مصنوعی توسط شرکت‌ها هستند. این پرونده‌ها نگرانی‌هایی را مطرح می‌کنند مبنی بر این‌که فشار برای سودآوری، منجر به «ارزیابی عجولانه ایمنی» و «فرهنگ بی‌ملاحظه‌گی» در OpenAI شده است techcrunch.com. قابل توجه است که آن‌ها حتی به ناآرامی‌های درونی گذشته – مانند تلاش برای برکناری مدیرعامل سم آلتمن در سال ۲۰۲۳ – به عنوان نشانه‌ای بر عدم سلامت رهبری هوش مصنوعی اشاره می‌کنند. «فکر نمی‌کنم سم گزینه مناسبی باشد تا دستش روی دکمه هوش عمومی مصنوعی باشد»، ایلیا ساتسکِوِر، رئیس سابق پژوهش OpenAI، نقل شده است techcrunch.com. هرچند OpenAI بسیاری از این توصیفات را رد کرده است، اما این واقعیت که نهادهای ناظر در حال انتشار «پرونده‌هایی» درباره شرکت‌های هوش مصنوعی هستند، بیانگر افزایش تقاضا برای نظارت در رقابت هوش مصنوعی است.

به طور مشابه، گروهی از کارکنان سابق OpenAI با نامه‌ای علنی شرکت را به فدا کردن امنیت برای سرعت و سودآوری متهم کردند crescendo.ai. آن‌ها مدعی‌اند که مدیریت، نگرانی‌های اخلاقی داخلی را نادیده گرفته و حتی علیه کسانی که هشدار داده‌اند، اقدام تلافی‌جویانه انجام داده است. این افشاگران خواستار تقویت حمایت‌ها برای پژوهشگران هوش مصنوعی که صدای مخالفت دارند شده و از رگولاتورها می‌خواهند شرکت‌ها را پاسخگو نگه دارند. این موضوع به بحث‌های جاری در واشنگتن و بروکسل درباره نحوه مقررات‌گذاری پیشرفت هوش مصنوعی بدون سرکوب نوآوری، دامن می‌زند. در ایالات متحده، صداهایی از سراسر طیف سیاسی بر رهبری و ایمنی هوش مصنوعی تأکید دارند. یکی از مشاوران فناوری رئیس‌جمهور پیشین ترامپ هشدار داده که اگر آمریکا تهاجمی‌تر عمل نکند، ممکن است ظرف یک دهه برتری خود در هوش مصنوعی را به چین واگذار کند crescendo.ai. همچنین در کنگره، کمیته‌هایی جلساتی درباره خطرات هوش مصنوعی از جمله دیپ‌فیک‌ها تا حذف مشاغل برگزار می‌کنند و تدوین قوانین جدید برای کاربرد هوش مصنوعی را بررسی می‌کنند.

اروپا در آستانه اجرای نخستین قانون جامع هوش مصنوعی جهان است – اما بدون جنجال‌های لحظه آخری نیست. قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا، یک چارچوب مقرراتی گسترده برای هوش مصنوعی، قرار است از آگوست ۲۰۲۵ اجرایی شود. با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل، گروه‌های صنعتی هشدار می‌دهند که شرکت‌ها و رگولاتورها آماده نیستند. اواخر ژوئن، انجمن صنعت کامپیوتر و ارتباطات (CCIA) اروپا از رهبران اتحادیه اروپا خواست تا اجرای قانون AI را متوقف کنند ccianet.org. دانیل فریدلاندر از CCIA گفت: «اروپا نمی‌تواند با یک پا روی ترمز، در هوش مصنوعی پیشتاز باشد» و هشدار داد که با وجود نبود راهنمایی‌های کلیدی فقط چند هفته مانده به اجرای قوانین، اجرای شتابزده می‌تواند «نوآوری را به طور کامل متوقف کند» ccianet.org. مقامات اتحادیه اروپا برخی چالش‌ها را تأیید کرده‌اند – به عنوان مثال، استانداردهای جزئی برای برخی سیستم‌های پرخطر AI به تعویق افتاده‌اند – اما تا کنون نشانه‌ای از تغییر برنامه زمانی وجود ندارد. قانون AI الزاماتی را برای سیستم‌های هوش مصنوعی با ریسک بالا (مانند حوزه سلامت یا حمل‌ونقل) اعمال می‌کند و حتی برخی کاربردها مانند نظارت بیومتریک در زمان واقعی را محدود می‌کند. رگولاتورهای اروپایی همچنین در حال راه‌اندازی یک دفتر AI و هیئت تخصصی برای نظارت بر اجرا هستند. اینکه اتحادیه اروپا چه میزان قوانین جدید را محکم اجرا خواهد کرد و کسب‌وکارها چگونه تطبیق می‌یابند، موضوعی است که طی ماه‌های آینده باید به دقت زیر نظر داشت.

نبردهای حقوقی بر سر هوش مصنوعی نیز شدت گرفته‌اند. در ایالات متحده، OpenAI در نبردی قضایی با نیویورک تایمز بر سر کپی‌رایت و حریم خصوصی قرار دارد. در ژوئن یک قاضی فدرال دستور داد تا OpenAI تمام گزارش‌های خروجی چت‌جی‌پی‌تی مرتبط با پرونده را حفظ کند – حتی لاگ‌هایی که کاربران درخواست حذف‌شان را داده‌اند و حتی اگر قوانین حفاظت از داده‌ها معمولاً حذف را الزامی می‌دانند adweek.com. این دستور کم‌سابقه، تنش‌های حقوقی پیرامون مدل‌های AI آموزش‌دیده با انبوه متون اینترنتی (از جمله محتوای خبری) را برجسته می‌کند. دادخواست تایمز مدعی است خروجی‌های چت‌جی‌پی‌تی به طور غیرقانونی مطالب دارای کپی‌رایت را نقض می‌کنند؛ تقاضای حفظ داده‌ها نشان می‌دهد که دادگاه حافظه این چت‌بات را شاهدی کلیدی تلقی می‌کند. OpenAI استدلال کرد که اجبار به نگه داشتن گفتگوهای حذف‌شده کاربران برای دعوی قضایی، زیاده‌روی است و قصد تجدیدنظر دارد adweek.com adweek.com. فراتر از حق مؤلف، این پرونده پرسش‌هایی درباره حریم خصوصی مطرح می‌کند، زیرا تعاملات کاربران با چت‌جی‌پی‌تی اغلب حاوی داده‌های حساس است. خود آلتمن اظهار کرد که تبعیت از این دستور، به حریم خصوصی کاربران لطمه می‌زند و آن را «زیاده‌روی دیوانه‌وار» از سوی روزنامه خواند adweek.com. نتیجه این نبرد می‌تواند معیاری مهم برای نحوه برخورد شرکت‌های AI با داده‌های کاربران و مالکیت فکری تعیین کند.

هوش مصنوعی در جامعه: همدلی و کاربردهای غیرمنتظره

فراتر از معاملات پر سروصدا و نوآوری‌ها، ژوئن ۲۰۲۵ بینشی درباره تأثیر هوش مصنوعی بر جامعه و برخی کاربردهای خاص نیز به همراه داشت. در یک مطالعه شگفت‌آور، پژوهشگران دریافتند که هوش مصنوعی ممکن است در همدلی ادراک‌شده برتر از انسان عمل کند. یک آزمایش روانشناسی گزارش داد که شرکت‌کنندگان، پاسخ‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی به اعترافات شخصی را مهربان‌تر و دلسوزتر از پاسخ‌های انسانی ارزیابی کردند crescendo.ai. هرچند هوش مصنوعی به وضوح احساس ندارد، اما به نظر می‌رسد مدل‌های زبانی پیشرفته می‌توانند زبان همدلی را به گونه‌ای مؤثر تقلید کنند – تا جایی که گاهی مردم، کلمات آرام‌بخش چت‌بات را ترجیح می‌دهند. این یافته پرسش‌هایی جالب درباره اینکه انسان‌ها همدلی را چگونه درک می‌کنند و این‌که آیا هوش مصنوعی می‌تواند نقشی در مشاوره یا حمایت عاطفی بازی کند، مطرح می‌کند. همچنین یادآور می‌شود که شاید افراد به رفاقت یا درمانگر هوش مصنوعی وابسته شوند و نیاز به اطمینان از استفاده اخلاقی این سیستم‌ها در موقعیت‌های حساس را گوشزد می‌کند.

در زمینه حفاظت از حیات وحش، هوش مصنوعی امیدی نو به عنوان نیرویی مثبت نشان داد. غول فناوری مایکروسافت اعلام کرد ابزارهای AI این شرکت در تلاش‌های حفاظت از زرافه‌های در معرض خطر آفریقا مؤثر بوده‌اند crescendo.ai. فعالان محیط زیست از مدل‌های بینایی رایانه‌ای مایکروسافت برای تحلیل تصاویر دوربین‌ها و پهپادها استفاده می‌کنند تا زرافه‌ها را در مناطق وسیع به طور خودکار شناسایی و رهگیری کنند. این رویکرد شمارش دقیق جمعیت و الگوهای حرکتی را فراهم می‌کند و سازمان‌های حیات وحش را در محافظت این گونه‌ها از شکار غیرمجاز و تخریب زیستگاه یاری می‌دهد. این نمونه‌ای امیدبخش است از اینکه چگونه همان فناوری‌های AI محرک کسب‌وکارها می‌توانند برای حل چالش‌های زیست‌محیطی بازتعریف شوند. از پایش سلامت جنگل‌های بارانی تا پاک‌سازی اقیانوس‌ها، پروژه‌های «هوش مصنوعی برای خیر» همچون این نمونه رو به گسترش‌اند و با نمایش نقش مثبت هوش مصنوعی در حل مشکلات انسانی و زیست‌محیطی، پاسخی به روایت‌های آخرالزمانی ارائه می‌دهند.

در جمع‌بندی، ژوئن ۲۰۲۵ نشان داد که هوش مصنوعی تا چه اندازه عمیق و گسترده در حال تحول جهان است. ما شاهد مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی بودیم که مرزهای خلاقیت و فناوری را پیش می‌برند، روبات‌ها باهوش‌تر و کاربردی‌تر می‌شوند و هوش مصنوعی در حوزه‌های حیاتی از سلامت تا جنگ نفوذ می‌کند. غول‌های صنعتی میلیاردها دلار در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کردند، حتی در حالی که نگرانی‌ها در مورد اخلاق، ایمنی و مقررات افزایش یافت. داستان‌های غافلگیرکننده ماه – چه در مورد حمله دسته‌ای از پهپادهای هوش مصنوعی در میدان جنگ، یک کلاهبرداری تراژیک با هوش مصنوعی، یا چت‌باتی که «احساس» نشان می‌دهد – نشان داد که تأثیرات هوش مصنوعی دیگر فرضی یا محدود به حلقه‌های فناوری نیست؛ بلکه واقعی، جهانی و در اینجا هستند. سیاست‌گذاران و عموم مردم تلاش می‌کنند با سرعت تغییرات همگام شوند. با پیشروی انقلاب هوش مصنوعی به نیمه دوم سال ۲۰۲۵، جهان نظاره‌گر این است که آیا می‌توان از مزایا بهره گرفت و ریسک‌ها را به گونه‌ای مدیریت کرد که آینده بهتری را رقم بزند.

منابع:

• برنامه‌های GPT-5 اوپن‌ای‌آی و اظهارات آلتمن adweek.com adweek.com؛ معرفی مدل ویدیویی Midjourney crescendo.ai؛ انتشار متن‌باز مدل MiniMax M1 winbuzzer.com؛ تاخیر در LLaMA متا winbuzzer.com.
• اعلام رباتیک Gemini گوگل دیپ‌مایند برای دستگاه‌های محلی deepmind.google deepmind.google؛ ربات‌های انسان‌نمای Foxconn/Nvidia در کارخانه به نقل از رویترز reuters.com reuters.com؛ ربات هوش مصنوعی بازیکن بدمینتون crescendo.ai.
• به‌روزرسانی‌های هوش مصنوعی سلامت از Healthcare Brew (مدل LLM «السا» FDA، سیاست AMA) healthcare-brew.com healthcare-brew.com؛ کشف داروی هوش مصنوعی Boltz-2 از MIT/Recursion healthcare-brew.com.
• خبر پهپادهای AI عملیات “تار عنکبوت” crescendo.ai؛ هوش مصنوعی تشخیص سلاح در بیمارستان نوااسکوشیا crescendo.ai؛ پرونده اخاذی جنسی و طرح قانون مربوط به هوش مصنوعی crescendo.ai؛ گزارش هدست واقعیت افزوده نظامی متا crescendo.ai.
• Winbuzzer – جنگ استعدادی آلتمن و متا (ادعاهای شکار استعداد) winbuzzer.com؛ سرمایه‌گذاری ۱۴ میلیارد دلاری متا در Scale AI winbuzzer.com؛ واکنش گوگل winbuzzer.com؛ داده‌های Epoch AI درباره هزینه آموزش winbuzzer.com؛ تامین مالی استارتاپ میرا موراتی crescendo.ai؛ آمازون و تعدیل مشاغل حوزه هوش مصنوعی crescendo.ai؛ مشارکت آموزشی Pearson-Google reuters.com reuters.com؛ رویترز – اجاره TPUهای گوگل توسط اوپن‌ای‌آی reuters.com reuters.com.
• تک‌کرانچ – پروژه نظارت «پرونده‌های OpenAI» techcrunch.com techcrunch.com؛ نقل‌قول ایلیا سوتسکِوِر techcrunch.com؛ نامه کارکنان سابق OpenAI (AI News) crescendo.ai؛ هشدار مشاور ترامپ (Fox Business) crescendo.ai؛ بیانیه CCIA درباره توقف اجرای قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا ccianet.org؛ رویترز – رأی مربوط به نگهداری داده‌های OpenAI vs. NYT adweek.com adweek.com.
• مطالعه همدلی (Neuroscience News) crescendo.ai؛ هوش مصنوعی مایکروسافت برای حفاظت از زرافه‌های در معرض خطر crescendo.ai.